Giáo án môn Ngữ văn 8 - Tiết 100: Luyện tập xây dựng trình bài luận điểm

Tiết 100.
LUYỆN TẬP XÂY DỰNG TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM
I. Mục tiêu
1. Kiến thức 
- Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về cách thức xây dựng và trình bày luận điểm.
- Nhận biết, phân tích được cấu trúc của đv nghị luận.
Cách xây dựng và trình bày lđ theo 2 phương pháp.
2. Kĩ năng
- Nhận biết sâu hơn về luận điểm
- Tìm các luận cứ, trình bày luận điểm thuần thục.
3. Thái độ 
- Biết vận dụng bài học để viết văn nghị luận.
- Vận dụng được những hiểu biết đó vào việc tìm, sắp xếp, trình bày luận trong một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi, quen thuộc.
II. Chuẩn bị
1. GV: Nghiên cứu bài, soạn giáo án, phiếu học tập.
2. HS: Học bài cũ, xem trước bài mới.
III. Tiến trình lên lớp
1. Ổn định tổ chức 	
2. Kiểm tra bài cũ 
Kiểm tra sự chuẩn bị của học sinh.
3. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
GV cho HS đọc kĩ lại đề bài (SGK)
? Bài cần làm sáng tỏ vấn đề gì ? 
- Cần phải học tập chăm chỉ 
GV phát phiếu học tập( HSTLN)
? Em có nên sử dụng hệ thống luận điểm được nêu ra ở mục II,1 không ? Vì sao ? 
Luận điểm a còn có nội dung chưa phù hợp với vấn đề trong bài ( đề bài nêu: phải học tập chăm chỉ hơn), luận điểm lại nói đến lao động tốt. Vậy cần phải loại bỏ nội dung luận điểm đó. 
 Còn thiếu những luận điểm cần thiết, khiến mạch văn có chỗ bị đứt đoạn và vấn đề không được hoàn toàn sáng rõ (cần thêm những luận điểm như: Đất nước rất cần những người tài giỏi hoặc: phải chăm học mới học giỏi, mới thành tài. 
- Sắp xếp luận điểm còn chưa hợp lí (vị trí của luận điểm b làm cho bài thiếu mạch lạc , luận điểm d không nên đứng trước luận điểm e )
? Vậy để hệ thống luận điểm đó mạch lạc, hợp lí thì ta phải sắp xếp lại ntn?
a. Để giới thiệu luận điểm e, có 3 bạn hs viết 3 cách giới thiệu như trong sgk
? Cách nêu luận điểm trên học tập của ai ? trong bài nào ? 
(Học tập Trần Quốc Tuấn, trong bài Hịch tướng sĩ ) 
? Hãy nhận xét cách nêu ấy ? 
- Cách học tập trong trường hợp này là phù hợp và thông minh, sáng tạo. 
? Để giới thiệu luận điểm e, có 3 bạn hs viết 3 cách giới thiệu như trong sgk đã chính xác chưa, vì sao? 
 - Câu 1: Vừa có có tác dụng chuyển đoạn, nối đoạn lại vừa giới thiệu được luận điểm mới , đơn giản và dễ làm theo 
- Câu thứ 2: Xác định sai mối quan hệ giữa luận điểm cần trình bày với luận điểm đứng trên. Hai luận điểm ấy không có quan hệ nhân – quả để có thể nối bằng “ do đó”
- Câu 3: Rất tốt vì 2 câu văn trên không chỉ giới thiệu được luận điểm mới, nối với luận điểm trước đó mà còn tạo ra giọng điệu thân mật, gần gũi giọng đối thoại, trao đổi trong văn nghị luận. 
(?) Em hãy nghĩ thêm cách chuyển đoạn và giới thiệu luận điểm nào khác không ? 
b. Gọi hs đọc mục b phần 2 
? Ta nên đưa những luận cứ nào và sắp xếp luận ấy như thế nào cho xác đáng ? 
G pht phiếu học tập
c. Bài văn nghị luận nào cũng phải có kết bài. Vậy có thể suy ra: Đoạn văn nghị luận nào cũng phải có kết đoạn không ? 
? Em nên viết câu kết đoạn cho đoạn văn em phải trình bày ntn để đáp ứng các yêu cầu mà sgk đã đưa ra ? 
- Lúc bấy giờ, các bạn không muốn vui chơi thoải mái nữa, liệu cũng có được hay chăng ? 
? Đoạn văn vết theo cách trên là đoạn văn diễn dịch hay quy nạp ? Vì sao? 
d. Làm thế nào để chuyển một đoạn văn diễn dịch thành đoạn văn quy nạp và ngược lại ? Có phải chỉ cần thay đổi vị trí của câu chủ đề không ? 
- Không đơn giản như thế. 
? Hãy phát biểu luận điểm mà em vừa chuẩn bị trước lớp; sau đó lắng nghe sự góp ý của các bạn và của cô giáo để rút ra kinh nghiệm bổ ích cho bản thân ?
I. Chuẩn bị ở nhà
Đề bài: Hãy viết một bài báo tường để khuyên một số bạn trong lớp cần phải học tập chăm chỉ hơn. 
II. Luyện tập trên lớp
1. Xây dựng hệ thống luận điểm 
* Nhận dạng luận điểm:
Về hệ thống 5 luận điểm trong sgk, tuy đã tương đối phong phú, nhưng lại chưa đảm bảo các yêu cầu chính xác, phù hợp đầy đủ, mạch lạc.
* sắp xếp lại luận điểm: 
a, Đất nước ... các bè bạn năm châu 
b, Quanh ta ... của đất nước. 
c, Muốn học giỏi ... học chăm. 
d, Một số ... cha mẹ rất lo buồn. 
e, Nếu bây giờ ... trong cuộc sống. 
g, Vậy các bạn nên bớt vui ... lâu bền.
2. Trình bày luận điểm 
*Cách trình bày luận điểm:
- C1: Tôt
- C2: Không được (vì các từ do đó dùng để mở đầu câu không có tác dụng chuyển đoạn)
- C3: Tôt
* Sắp xếp lại hệ thống luận cứ
 - Cách sắp xếp trong Sgk là tôt
- Ngoài ra còn có cách sắp xếp khác
 + 2, 3, 1, 4
 + 4, 3, 2, 1
*Kết đoạn:: Không thể đòi hỏi mọi đoạn văn đều phải có - hoặc đều không được có - kết đoạn: Vì sự đòi hỏi đó chỉ khiến bài văn vừa khó làm, vừa dễ trở nên đơn điệu.
*Cách chuyển đoạn: Khi chuyển đoạn văn quy nạp thành sang đoạn văn diễn dịch cần sửa lại những câu văn sao cho mối liên kết trong đoạn , trong bài không bị mất đi
4. Dặn dò: 	
- Học và làm bài tập.
Chuẩn bị kiến thức cần thiết để viết bài văn số 6, văn nghị luận.