Giáo án Lịch sử Lớp 9 - Tiết 13, Bài 11: Trật tự thế giới sau chiến tranh thế giới thứ hai

Ngày soạn:	
Chương IV 
Quan hệ quốc tế từ năm 1945 đến nay
Tiết 13 – Bài 11
Trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai
A. Mục tiêu.
* Kiến thức:
	- Biết được hoàn cảnh diễn ra Hội nghị I-an-ta; nờu được những quyết định quan trọng và hệ quả của Hội nghị I-an- ta.
	- Trỡnh bày được sự thành lập, nhiệm vụ chớnh và nguyờn tắc hoạt động của tổ chức Liờn Hợp Quốc.
	- Hiểu được khỏi niệm “Chiến tranh lạnh”, trỡnh bày được cỏc biểu hiện và hậu quả của Chiến tranh lạnh.
	- Nờu được cỏc xu thế phỏt triển của thế giới sau “Chiến tranh lạnh”.
* Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng quan sát, sử dụng bản đồ. Rèn luyện phương pháp khái quát, phân tích tổng hợp.
* Thái độ:
	- Giỏo dục tinh thần đoàn kết, mối quan hệ hợp tỏc, hữu nghị giữa cỏc dõn tộc, lờn ỏn cuộc chạy đua vũ trang giữa cỏc nước đế quốc.
* Tớch hợp:
	- Giỏo dục bảo vệ mụi trường.
* Định hướng phỏt triển phẩm chất, năng lực:
	- Phẩm chất: Lũng nhõn ỏi, yờu chuộng hũa bỡnh, sống cú trỏch nhiệm.
	- Năng lực: Giải quyết vấn đề; phõn tớch; khai thỏc kờnh hỡnh, kờnh chữ trong SGK; năng lực hiểu và trỡnh bày lịch sử; năng lực giải thớch lịch sử.
B. Hỡnh thức, phương phỏp, kỹ thuật dạy học.
	- Hỡnh thức: Dạy học trờn lớp.
	- Phương phỏp dạy học nhúm, phương phỏp giải quyết vấn đề.
	- Kĩ thuật khăn trải bàn (khăn phủ bàn), kĩ thuật phũng tranh, kĩ thuật đặt cõu hỏi, kĩ thuật giao nhiệm vụ...
C. Chuẩn bị.
- GV : + Soạn giáo án, tham khảo tư liệu lịch sử liên quan.
 + Lược đồ chõu Âu và chõu Á, bản đồ tư duy, tranh ảnh liên quan
- HS : Học bài cũ, Đọc và tìm hiểu bài mới theo hệ thống câu hỏi trong sgk.
D. Tiến trình dạy học.
I. ổn định tổ chức:
Thứ
Ngày dạy
Lớp
Sĩ số
Ghi chú
II. Kiểm tra: Kết hợp trong giờ.
III. Bài mới
KHỞI ĐỘNG
* GV nờu tỡnh huống cú vấn đề:
	Trong chương trỡnh lịch sử lớp 8 cỏc em đó được tỡm hiểu về Chiến tranh thế giới thứ hai cựng kết quả của cuộc đại chiến này. Chiến tranh thế giới thứ hai kết thỳc đó mở ra một thời kỡ mới của lịch sử thế giới với những biến đổi vụ cựng to lớn: Một trật tự thế giới mới được xỏc lập với đặc trưng cơ bản là thế giới chia thành hai phe: XHCN và TBCN do hai siờu cường Xụ - Mĩ đứng đầu mỗi phe; Một tổ chức quốc tế mới ra đời nhằm duy trỡ hũa bỡnh, an ninh thế giới và duy trỡ cho tới ngày nay...
	Vậy trật tự thế giới mới sau Chiến tranh thế giới thứ hai được hỡnh thành như thế nào? Mục đớch, nguyờn tắc và vai trũ của Liờn hợp quốc ra sao? Chỳng ta sẽ tỡm hiểu trong bài học ngày hụm nay...
HèNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung
* Hoạt động cá nhân:
- GV yêu cầu HS đọc SGK mục I (phần chữ to) trang 45, theo dõi video clip về Hội nghị I-an-ta và trả lời câu hỏi:
+ Hội nghị I-an-ta diễn ra trong hoàn cảnh nào? Thành phần tham dự? Thời gian diễn ra Hội nghị?
- HS: Đọc SGK, theo dõi video clip, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
- GV: Hội nghị I-an-ta đã thông qua những quyết định gì?
- HS: Theo dõi SGK và trả lời.
- GV nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
* Hoạt động cặp đôi:
- GV: Chia lớp thành 5 nhóm và trả lời câu hỏi sau:
Nhúm 1, 2: Trỡnh bày khu vực ảnh hưởng của cỏc nước Đồng Minh thắng trận tại chõu Âu.
Nhúm 3, 4, 5: Trỡnh bày khu vực ảnh hưởng của cỏc nước Đồng Minh thắng trận tại chõu Á, Triều Tiờn và cỏc vựng cũn lại.
- HS: Thực hiện nhiệm vụ học tập theo cặp đôi và trả lời.
- GV: Nhận xét, bổ sung, cho HS đổi phiếu học tập theo nhóm để HS đánh giá lẫn nhau, chuẩn kiến thức.
- GV: Hệ quả của Hội nghị I-an-ta là gì?
- HS: Theo dõi SGK, suy nghĩ và trả lời.
- GV nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
* Hoạt động cá nhân:
- GV: Giới thiệu về sự ra đời của tổ chức Liên hợp quốc.
- GV: Cho HS quan sát một số hình ảnh, kết hợp đọc SGK và trả lời câu hỏi:
+ Nhiệm vụ của tổ chức LHQ là gì?
- HS: Quan sát, đọc SGK và trả lời.
- GV: Nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
- GV: Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi:
+ Nguyên tắc hoạt động của tổ chức LHQ là gì?
- HS: Quan sát, đọc SGK và trả lời.
- GV: Nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
- GV: Yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi:
+ Vai trò của tổ chức LHQ trong hơn nửa thế kỉ qua là gì? Việt Nam gia nhập LHQ vào thời gian nào?
- HS: Quan sát, đọc SGK và trả lời.
- GV: Nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
* Hoạt động nhóm:
- GV: Giới thiệu khái niệm Chiến tranh lạnh cho HS.
Chia lớp thành 5 nhóm, thảo luận và trả lời các câu hỏi sau:
+ Nhúm 1,2: Trỡnh bày những biểu hiện của Chiến tranh lạnh.
+ Nhúm 3,4,5: Trỡnh bày những hậu quả của chiến tranh lạnh.
- HS: Thực hiện nhiệm vụ học tập theo yêu cầu.
- GV: Dán kết quả học tập (chéo giữa các nhóm) cho HS nhận xét, đánh giá lẫn nhau. Nhận xét, bổ sung, kết hợp trình chiếu một số hình ảnh và chuẩn KT.
- GV: Đặt câu hỏi:
+ Chiến tranh lạnh mang lại hậu quả gì?
- HS: Đọc SGK, suy nghĩ và trả lời.
- GV: Nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
(Kết hợp với hình ảnh và kiến thức môn Ngữ văn 9)
* Hoạt động cá nhân:
- GV: Đặt câu hỏi:
+ Vỡ sao Liờn Xụ và Mĩ tuyờn bố chấm dứt Chiến tranh lạnh ?
- HS: Đọc SGK, suy nghĩ và trả lời.
- GV: Nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
- GV: Đặt câu hỏi:
+ Sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc, tình hình thế giới diễn ra theo các xu hướng nào?
- HS: Đọc SGK, suy nghĩ và trả lời.
- GV: Nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
- GV: Đặt câu hỏi:
+ Xu thế chung của thế giới ngày nay là gì?
- HS: Đọc SGK, suy nghĩ và trả lời.
- GV: Nhận xét, bổ sung và chuẩn KT.
I. Sự hình thành trật tự thế giới mới.
a. Hoàn cảnh diễn ra Hội nghị I-an-ta.
- Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn cuối
- Hội nghị 3 nước: Liên Xô, Mĩ, Anh họp tại I-an-ta từ ngày 4 – 11/2/1945
b. Nội dung Hội nghị I-an-ta.
- Hội nghị thông qua quyết định quan trọng về việc phân chia ảnh hưởng giữa hai cường quốc Liên Xô và Mĩ.
- Quyết định thành lập tổ chức Liên hợp quốc.
-> Sự phân chia khu vực ảnh hưởng của các cường quốc: (SGK trang 45).
c. Hệ quả của Hội nghị I-an-ta.
- Trật tự hai cực I-an-ta hình thành do Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi khối
II. Sự thành lập Liên hợp quốc.
a. Sự ra đời.
- Liên hợp quốc chính thức thành lập tháng 10/1945.
b. Nhiệm vụ của tổ chức LHQ.
- Duy trì hoà bình và an ninh thế giới.
- Phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc,
- Hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hoá, xã hội và nhân đạo.
c. Nguyên tắc hoạt động của LHQ.
- Tôn trọng độc lập, chủ quyền của các dân tộc, không can thiệp vào công việc nội bộ của nước nào.
d. Vai trò của LHQ.
- Duy trì hoà bình, an ninh thế giới. 
- Phỏt triển mối quan hệ hữu nghị giữa cỏc dõn tộc. 
- Thực hiờn hợp tỏc quốc tế về KT,VH, XH và nhõn đạo.
- 9/1977 Việt Nam gia nhập Liên hợp quốc, là thành viên thứ 149.
III. Chiến tranh lạnh.
a. Khái niệm Chiến tranh lạnh.
- Chiến tranh lạnh là chính sách thù địch của Mĩ và các nước đế quốc trong quan hệ với Liên Xô và các nước XHCN.
b. Biểu hiện.
- Mĩ và cỏc nước đế quốc rỏo riết chạy đua vũ trang, tăng cường ngõn sỏch quõn sự, thành lập cỏc khối quõn sự, cỏc căn cứ quõn sự bao quanh Liên Xô và các nước XHCN, tiến hành nhiều cuộc chiến tranh xõm lược ... 
- Liờn Xụ và cỏc nước XHCN buộc phải tăng ngõn sỏch quốc phũng, củng cố khả năng phũng thủ của mỡnh.
c. Hậu quả của Chiến tranh lạnh.
- Thế giới luụn trong tỡnh trạng đối đầu, căng thẳng.
- Cỏc nước đó chi một khối lượng khổng lồ về tiền của và sức người để sản xuất cỏc loại vũ khớ hủy diệt, xõy dựng cỏc căn cứ quõn sự ...
- Trong khi đú, loài người vẫn chịu đựng bao khú khăn do đúi nghốo, dịch bệnh, thiờn tai ...
IV. Thế giới sau Chiến tranh lạnh.
- Tháng 12/1989 Mĩ – Xô cùng nhau chấm dứt Chiến tranh lạnh.
- Xu hướng chung của thế giới :
+ Xu thế hoà hoãn, hoà dịu trong quan hệ quốc tế.
+ Hình thành trật tự thế giới mới đa cực nhiều trung tâm.
+ Các nước đều lấy chiến lược kinh tế làm trọng tâm.
+ Xuất hiện nhiều xung đột quân sự hoặc nội chiến.
- Xu thế chung: Hoà bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển.
luyện tập
	- GV củng cố lại bài học bằng bản đồ tư duy và sơ đồ thời gian sau:
Bài tập 1: Trật tự hai cực Xụ - Mĩ được hỡnh thành từ những quyết định của Hội Nghị nào sau đõy:
	A. Hội nghị Vec-xai ( Phỏp).
	B. Hội nghị Oa-sinh-tơn ( Mĩ)
	C. Hội nghị Xan-phran-xi-xcụ ( Mĩ).
	D. Hội nghị I-an-ta (Liờn Xụ).
* Bài tập 2:
Việt Nam gia nhập Liờn hợp quốc vào thời gian nào?
	A. Thỏng 9 năm 1976.
	B. Thỏng 9 năm 1977.
	C. Thỏng 9 năm 1978. 
	D. Thỏng 9 năm 1979.
* Bài tập 3:
Nhận định nào sau đõy núi về biểu hiện của cuộc Chiến tranh lạnh.
	A. Mĩ và cỏc nước đế quốc rỏo riết chạy đua vũ trang.
	B. Chiến tranh nổ ra ở Bắc cực giữa cỏc cường quốc. 
	C. Mĩ thực hiện chớnh sỏch ngăn cản phong trào cụng nhõn và đỡnh cụng.
	D. Cỏc nước ra sức điều chỉnh chiến lược phỏt triển lấy kinh tế làm trọng điểm.
* Bài tập 4:
Xu thế chung của thế giới ngày nay là
	A. Hũa hoón, hũa dịu trong quan hệ quốc tế.
	B. Cỏc nước ra sức điều chỉnh chiến lược phỏt triển lấy kinh tế làm trọng điểm.
	C. Hũa bỡnh ổn định và hợp tỏc phỏt triển kinh tế.
	D. Thế giới xỏc lập trật tự đa cực, nhiều trung tõm.
VẬN DỤNG, TèM TềI, MỞ RỘNG
1. Em hóy kể tờn cỏc cơ quan chuyờn mụn của LHQ đang hoạt động tại Việt Nam. 
2. Tổng thư ký LHQ hiện nay là ai? ễng là người nước nào?
3. Tại sao núi hũa bỡnh, ổn định và hợp tỏc phỏt triển vừa là thời cơ vừa là thỏch thức đối với cỏc dõn tộc khi bước vào thế kỉ XXI (trong đú cú Việt Nam)?
4. Nhiệm vụ to lớn nhất hiện nay của nhõn dõn ta là gỡ?
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
	- Học thuộc bài cũ.
	- Trả lời lại cỏc cõu hỏi sau mỗi đề mục.
	- Làm cỏc bài tập phần vận dụng, tỡm tũi, mở rộng.
	- Đọc và chuẩn bị bài 12.
*************************************
Ký duyệt của Ban giỏm hiệu
Giỏo viờn thực hiện