Giáo án Lịch sử Lớp 6 - Tiết 23 đến 24 - Năm học 2019-2020

NS: 21.2.2020 NG: 24.2.2020
Tiết 23
Bài 21: KHỞI NGHĨA LÝ BI NƯỚC VẠN XUÂN
I. Mục tiêu:
1.Kiến thức:
-Nguyên nhân nổ ra cuộc khởi nghĩa Lý Bí
-Ý nghĩa hành động xưng đế và tên gọi nhà nước Vạn Xuân.
2.Tư tưởng:
-Tự hào dân tộc
-Biết ơn các anh hùng dân tộc: Lý Bí
3.Kĩ năng: so sánh, lập kí hiệu lược đồ ...
4. Định hướng phát triển năng lực:
Năng lực chung : Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy.
Năng lực chuyên biệt:
+ Năng lực tái hiện những nét chính sách bóc lột của nhà Lương và cuộc khởi nghĩa Lý Bí và sự thành lập nhà nước Vạn Xuân
II: Phương tiện:
Lược đồ Khởi nghĩa Lý Bí
III. Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án word .
 - Tranh ảnh có liên quan
2. Chuẩn bị của học sinh
- Đọc trước sách giáo khoa.
IV. Tiến trình tổ chức dạy học:
1. Ổn định lớp: 
2. Bài cũ: Trình bày diễn biến, ý nghĩa cuộc khởi nghĩa bà Triệu?
3. Bài mới 
3.1 Hoạt động khởi động 
*Mục tiêu: HS nhận biết được vị anh hùng dân tộc Lý Bí qua hình ảnh
*Phương thức: HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi. Qua quan sát cho biết ông là ai?
*Dự kiến sản phẩm: Nhân vật Lý Bí 
Gv giới thiệu sau thất bại của cuộc khởi nghĩa Bà Triệu, đất nước ta tiếp tục bị phong kiến phương Bắc thống trị. Dưới ách thống trị tà bạo của Nhà Lương , nhân dân ta quyết không chịu cuộc sống nô lệ đã vùng lên theo Lý Bí tiến hành cuộc khởi nghĩa và giành được thắng lợi . Nước Vạn Xuân ra đời. Vậy nguyên nhân nào đã dẫn tới cuộc khởi nghĩa, diễn biến, kết quả , ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa ra sao hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu bài mới.
3.2. Hoạt động hình thành kiến thức
Hoạt động của thầy và trò
Dự kiến sản phẩm
Hoạt dộng 1. Chính sách đô hộ của nhà Lương
- Mục tiêu: Hiểu được các chính sách đô hộ của nhà Lương đối với nước ta
- Phương pháp- kĩ thuật: cá nhân
Tổ chức hoạt động:
-B1: GV giao nhiệm vụ cả lớp đọc 
mục 1 SGK và thực hiện các yêu cầu sau:
GV: Naêm 502, Tieâu Dieãn cöôùp ngoâi nhaø Teà laäp ra nhaø Löông (502 – 557). Töø ñoù nöôùc ta bò nhaø Löông ñoâ hoä.
F Ñaàu theá kyû VI, nhaø Löông sieát chaët aùch ñoâ hoä ñoái vôùi nöôùc ta nhö theá naøo ?
F Taïi sao nhaø Löông laïi chia nhoû caùc khu vöïc haønh chính ?
-GV: cho HS ñoïc SGK phaàn chöõ in nghieâng.
F Em coù suy nghó gì veà thaùi ñoä cuûa nhaø Löông ñoái vôùi nhaân daân ta ?
F Chính saùch boùc loät cuûa nhaø Löông nhö theá naøo ? 
F Em coù nhaän xeùt gì veà chính saùch cai trò cuûa nhaø Löông ñoái với Chaâu Giao ?
-B2: HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những nội dung khó.
 -B3: HS: trả lời, 
 -B4: HS: trình bày nhận xét, đánh giá kết quả của bạn
 GV: Sau khi HS trả lời, HS khác bổ sung. GV chuẩn xác kiến thức: 
1. Chính sách đô hộ của nhà Lương
-Chia nhoû caùc quaän huyeän ñeå deã cai trò.
-Sử dụng tôn thất nhà Lương và một số dòng họ lớn giữ những chức vụ quan trọng.
-Tăng cường vơ vét bóc lột, đặt ra hàng trăm thứ thuế à đời sống nhân dân cực khổ.
Hoaït ñoäng 2: Khôûi nghóa Lyù Bí – Nöôùc Vaïn Xuaân thaønh laäp
- Mục tiêu: Hs trình trình bày được khởi nghĩa Lý Bí và sự thành lập nước Vạn Xuân
- Phương pháp- kĩ thuật: nhóm
B1: GV giao nhiệm vụ cả lớp đọc 
mục 2 SGK và các nhóm thực hiện các yêu cầu sau:
N1: Khôûi nghóa Lyù Bí buøng noå nhö theá naøo ?
N2:Löïc löôïng cuûa Lyù Bí roäng lôùn nhö theá naøo ?
N3:Vì sao haøo kieät vaø nhaân daân khaép nôi höôûng öùng maïnh meõ cuoäc khôûi nghóa ?
N4: Em coù nhaän xeùt gì veà tinh thaàn chieán ñaáu cuûa quaân khôûi nghóa ?
N5: Cuoäc khôûi nghóa Lyù Bí coù neùt ñaëc saéc gì ?
N6: Lyù Bí ñaõ laøm gì sau thaéng lôïi cuûa cuoäc khôûi nghóa ?
-B2: HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những nội dung khó.
 -B3: HS: trả lời, 
 -B4: HS: trình bày nhận xét, đánh giá kết quả của bạn
 GV: Sau khi HS trả lời, HS khác bổ sung. GV chuẩn xác kiến thức:
.
2.Khôûi nghóa Lyù Bí – Nöôùc Vaïn Xuaân thaønh laäp.
a.Khởi nghĩa Lý Bí
-Năm 542, Lý Bí dựng cờ khởi nghĩa tại Thái Bình.
-Hào kiệt khắp nơi kéo về hưởng ứng.
-Gần 3 tháng nghĩa quân đã làm chủ nhiều nơi. Tiêu Tư bỏ chạy về Trung Quốc.
- Năm 142-143 quân ta đánh bại 2 lần tấn công sang đàn áp của địch.
- Kết quả, ý nghĩa: Khởi nghĩa thắng lợi , thể hiện tinh thần ý chí độc lập của dân tộc.
b.Nước Vạn Xuân
-Năm 544 Lý Bí lên ngôi hoàng đế, niên hiệu Thiên Đức .
-Đặt tên nước là Vạn Xuân
-Xây dựng bộ máy nhà nước:
TW
 Vua( Lý Nam Đế)
Quan văn Quan võ
(Tinh thiều) (Phạm Tu)
ĐP Làng xã
3.3. Hoạt động luyện tập (5 phút).
3.3. 1. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hoàn thiện kiến thức mới mà học sinh đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa Lý Bí và ý nghĩa của sự ra đời nhà nước Vạn Xuân..
3.3. 2. Phương thức: Giải bài tập - trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc học sinh có thể trao đổi với bạn hoặc thầy cô giáo
1. Đầu thế kỉ VI, nhà Lương đô hộ Giao Châu, chia nước ta thành:
A. Giao Châu (đồng bằng và trung du Bắc Bộ), Ái Châu (Thanh Hoá) và Đức Châu (Nghệ - Tĩnh).
B. Giao Châu (đồng bằng và trung du Bắc Bộ), Ái Châu (Thanh Hoá) và Đức Châu, Lợi Châu (Nghệ - Tĩnh),
C. Giao Châu (đồng bằng và trung du Bắc Bộ), Ái Châu (Thanh Hoá) và Đức Châu, Lợi Châu, Minh Châu (Nghệ - Tĩnh).
D. Giao Châu (đồng bằng và trung du Bắc Bộ), Ái Châu (Thanh Hoá), Đức Châu, Lợi Châu, Minh Châu (Nghệ - Tĩnh) và Hoàng Châu (Quảng Ninh).
2. Cuộc khời nghĩa Lý Bí bùng nổ vào
A. mùa xuân năm 541.              B. mùa xuân năm 542.
c. mùa xuân năm 544.               D. mùa xuân năm 545.
3. Kinh đô nước Vạn Xuân được đặt ở
A. vùng Cổ Loa (Đông Anh - Hà Nội).
B. Hoa Lư (Ninh Bình),
C. vùng cửa sông Tô Lịch (Hà Nội).
D. Mê Linh (Hà Nội).
Hãy nối thời gian ở cột bên trái với sự kiện ở cột bên phải cho phù hợp.
Thời gian
Sự kiện
1. Mùa xuân 542
a) nhà Lương tổ chức cuộc tấn công đàn áp lần thứ 2
2. Tháng 4-542
b) nhà Lương huy động quân từ Quảng Châu sang đàn áp.
3. Đầu năm 543
c) Lý Bí lên ngôi Hoàng đế, đặt tên nước là Vạn Xuân
4. Mùa xuân năm 544
d) Lý Bí phất cờ khởi nghĩa
 3.4. Vận dụng và mở rộng
* Mục tiêu:
- Nhằm vận dụng kiến thức mới mà học sinh đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn.
*Phương thức:
? Em có suy nghĩ gì về việc đặt tên nhà nước Vạn Xuân?
*Dự kiến sản phẩm: Vaïn Xuaân: laø theå hieän loøng mong muoán cho söï tröôøng toàn cuûa daân toäc, cuûa ñaát nöôùc
Tuần 24
Tiết 24
Baøi 22: KHÔÛI NGHÓA LYÙ BÍ – NÖÔÙC VAÏN XUAÂN (542 – 602)(tt)
NS: 16.2.2020
NG: 24.2.2020
I . MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC :
1.Kiến thức:
-Những nét chính trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Lương.
-Nét độc đáo trong cách đánh giặc của Triệu Quang Phục
-Sự sụp đổ của nhà nước Vạn Xuân
2.Tư tưởng:
-Tinh thần yêu nước tự hào dân tộc
-Biết ơn các anh hùng dân tộc: Triệu Quang Phục
3.Kĩ năng: phân tích, đánh giá ...
 4. Định hướng phát triển năng lực:
Năng lực chung : Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy.
Năng lực chuyên biệt:
+ Năng lực tái hiện công cuộc chống quân Lương xâm lược như thế nào và nhà nước Vạn Xuân đã kết thúc ra sao.
II: Phương tiện:
Tranh ảnh về Hồ Điển triệt, đầm Dạ Trạch và một số địa danh kháng chiến.
III. Chuẩn bị:
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Giáo án word .
 - Tranh ảnh có liên quan
2. Chuẩn bị của học sinh
- Đọc trước sách giáo khoa.
IV. Tiến trình tổ chức dạy học:
 Ổn định lớp: 
2/ KTBC :
- Nhaø Löông sieát chaët aùch ñoâ hoä ñoái vôùi nöôùc ta nhö theá naøo ?
- Em haõy trình baøy dieãn bieán cuûa cuoäc khôûi nghóa Lyù Bí ?
3. Bài mới 
3.1 Hoạt động khởi động 
Gv cho Hs xem tranh 
Gv giới thiệu bài : Đây là đền Dạ Trạch được nhân dân ta xây dựng trên căn cứ đầm Dạ Trạch ngày xơa để tưởng nhớ công ơn của Triệu Quang Phục. Muøa xuaân naêm 544, cuoäc khôûi nghóa Lyù Bí ñaõ thaønh coâng. Lyù Bí ñaõ leân ngoâi hoaøng ñeá vaø ñaët teân nöôùc laø Vaïn Xuaân vôùi hy voïng ñaát nöôùc, daân toäc seõ ñöôïc tröôøng toàn. Nhöng thaùng 5 naêm 545, phong kieán phöông Baéc, luùc naøy laø trieàu ñaïi nhaø Löông vaø sau ñoù laø nhaø Tuyø, ñaõ mang quaân sang xaâm löôïc trôû laïi nöôùc. Ñaây laø cuoäc khaùng chieán khoâng caân söùc. Nhaân daân ta ñaõ chieán ñaáu raát duõng caûm, nhöng cuoái cuøng khoâng traùnh khoûi thaát baïi.
Hoạt động của thầy và trò
Dự kiến sản phẩm
Hoạt động 1. Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược
- Mục tiêu: Hs nắm được cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược trải qua 2 thời ki: Lý Bí lãnh đạo và Triệu Quang Phục lãnh đạo
- Phương pháp- kĩ thuật: nhóm
 -B1: GV giao nhiệm vụ cả lớp đọc 
mục 1 và 2 SGK và thực hiện các yêu cầu sau:
N1,2,3: Thời kì Lý Bí lãnh đạo:
F Khi cuoäc khôûi nghóa Lyù Bí buøng noå, nhaø Löông ñaõ ñoái phoù nhö theá naøo ?
F Taïi sao thaùng 5-545, nhaø Löông laïi phaùi quaân sang xaâm löôïc nöôùc ta laàn ba ?
F Lyù Nam Ñeá ñaõ ñoái phoù nhö theá naøo ?
F Nhöõng chi tieát naøo noùi leân tinh thaàn chieán ñaáu duõng caûm cuûa nhaân daân ta ?
F Vì sao Lyù Nam Ñeá laïi choïn hoà Ñieån Trieät ñeå ñoùng quaân ?
F Theo em, söï thaát baïi cuûa Lyù Nam Ñeá coù phaûi laø söï thaát baïi cuûa nöôùc Vaïn Xuaân khoâng? Taïi sao ?
N4,5,6: Thời kì Triệu Quang Phục lãnh đạo:
F Vì sao Lyù Nam Ñeá trao quyeàn cho Trieäu Quang Phuïc ?
F Vì sao Trieäu Quang Phuïc choïn Daï Traïch laøm caên cöù ?
F Em naøo coù nhaän xeùt veà öu ñieåm cuûa caên cöù Daï Traïch? 
F Vì sao Trieäu Quang Phuïc laïi choïn caùch ñaùnh du kích ?
F Cho bieát nguyeân nhaân thaéng lôïi cuûa cuoäc khaùng chieán choâng quaân Löông do Trieäu Quang Phuïc laõnh ñaïo ?
-B2: HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những nội dung khó.
 -B3: HS: trả lời, 
 -B4: HS: trình bày nhận xét, đánh giá kết quả của bạn
 GV: Sau khi HS trả lời, HS khác bổ sung. GV chuẩn xác kiến thức:
GV tích hợp GD cho HS nhận xét, phân tích, ông đã dựa vào điều kiện tự nhiên thuận lợi đầm Dạ Trạch kết hợp cách đánh du kích nên đã thắng được quân giặc
1. Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược
a. Thời kì Lý Bí lãnh đạo: 
-Tháng 5/ 545 nhà Lương xâm lược nước ta theo 2 hướng.
-Lý Nam Đế đem quân nghênh chiến và rút lui về Lục Đầu Gia Ninh (Phú Thọ) hồ Điển Triệt.
-Năm 548 Lý Nam Đế mất, cuộc kháng chiến tiếp tục duy trì.
b. Thời kì Triệu Quang Phục lãnh đạo
-Sau thaát baïi, Lyù Nam Ñeá trao quyeàn cho Trieäu Quang Phuïc.
-Tröôùc theá maïnh cuûa giaëc, Trieäu Quang Phuïc cho lui quaân veà Daï Traïch (Höng Yeân)
-Ông dùng cách đánh du kích.
 Năm 550 cuộc kháng chiến giành thắng lợi
Hoạt động 2 Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc ntn?
- Mục tiêu: Hs nắm được Nöôùc Vaïn Xuaân ñoäc laäp ñaõ keát thuùc nhö theá naøo
- Phương pháp- kĩ thuật: cá nhân
-B1: GV giao nhiệm vụ cả lớp đọc 
mục 1 và 2 SGK và thực hiện các yêu cầu sau
F Sau khi ñaùnh baïi quaân Löông, Trieäu Quang Phuïc ñaõ laøm gì ?
F Vì sao nhaø Tuyø laïi yeâu caàu Lyù Phaät Töû sang chaàu ? Vì sao Lyù Phaät Töû khoâng sang ?
F Quaân Tuyø laáy côù gì ñeå xaâm löôïc nöôùc ta ?
F Vì sao Lyù Phaät Töû thaát baïi nhanh choùng ?
F Cuoäc taán coâng xaâm löôïc nöôùc ta cuûa nhaø Tuyø ñaõ noùi leân ñieàu gì ?
- B2: HS đọc SGK và thực hiện yêu cầu. GV khuyến khích học sinh hợp tác với nhau khi thực khi thực hiện nhiệm vụ học tập, GV đến các nhóm theo dõi, hỗ trợ HS làm việc những nội dung khó.
 -B3: HS: trả lời, 
 -B4: HS: trình bày nhận xét, đánh giá kết quả của bạn
 GV: Sau khi HS trả lời, HS khác bổ sung. GV chuẩn xác kiến thức:
2. Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc ntn?
-Sau khi ñaùnh baïi quaân Löông, Trieäu Quang Phuïc leân ngoâi vua (Trieäu Vieät Vöông), toå chöùc laïi chính quyeàn.
-20 naêm sau, Lyù Phaät Töû cöôùp ngoâi, xöng laø haäu Lyù Nam Ñeá. 
-Naêm 603, quaân Tuyø taán coâng Vaïn Xuaân, Lyù Phaät Töû bò baét. à Ñaát nöôùc ta bò nhaø Tuyø ñoâ hoä.
3.3. Hoạt động luyện tập (5 phút).
3.3. 1. Mục tiêu: Nhằm củng cố, hoàn thiện kiến thức mới mà học sinh đã được lĩnh hội ở hoạt động hình thành kiến thức về cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược và sự sụp đổ của nhà nước Vạn Xuân
3.3. 2. Phương thức: Giải bài tập - trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc học sinh có thể trao đổi với bạn hoặc thầy cô giáo
1. Nhà Lương cử một đạo quân lớn theo hai đường thuỷ, bộ tiến đánh nước Vạn Xuân vào thời gian
A. tháng 5 năm 544.         B. tháng 5 năm 545.
c. tháng 5 năm 546.         D. tháng 5 năm 547.
2. Sau khi Lý Nam Đế mất
A. nước Vạn Xuân sụp đổ.
B. một số người trong họ và là tướng của Lý Nam Đế nổi lên tranh giành quyền lực.
C. Triệu Quang Phục tiếp tục chỉ huy kháng chiến.
D. tất cả các ý trên đều đúng.
3. Ý nào không phản ánh đúng lí do khiến Triệu Quang Phục quyết định rút quân về đóng ở Dạ Trạch (Hưng Yên)?
A. Đây là vùng Triệu Quang Phục rất thông thạo thuỷ thổ.
B. Đây là vùng có địa thế rất thuận lợi cho việc đánh du kích đế tiêu diệt lực lượng địch.
C. Đây là nơi rất gần để tấn công trị sở của chính quyền đô hộ.
D. Đây là địa bàn hoạt động cũ của Lý Bí thời kì đầu khởi nghĩa
4. Hãy hoàn thành bảng kê dưới đây qua đó làm rõ diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Lương dưới sự lãnh đạo của Triệu Quang Phục.
Thời gian
Sự kiện
Sau thất bại ở hồ Điển Triệt
Nhà Lương có loạn, nghĩa quân Triệu Quang Phục phản công đánh tan quân xâm luợc. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.
Năm 603
Trả lời
Thời gian
Sự kiện
Sau thất bại ở hồ Điển Triệt
Triệu Quang Phục lui quân về Dạ Trạch (Hưng Yên) lợi dụng địa hình ở đây tiến hành cuộc kháng chiến, gây cho địch nhiều thiệt hại
Năm 550
Nhà Lương có loạn, nghĩa quân Triệu Quang Phục phản công đánh tan quân xâm luợc. Cuộc kháng chiến kết thúc thắng lợi.
Năm 603
Quân Tùy tấn công Vạn Xuân, Lý Phật Tử bị bao vây rồi bị bắt.
3.4. Vận dụng và mở rộng
 *Mục tiêu:
- Nhằm vận dụng kiến thức mới mà học sinh đã được lĩnh hội để giải quyết những vấn đề mới trong học tập và thực tiễn.
*Phương thức: cá nhân ?Em có suy nghĩ gì về nhân vật Lý Bí?
*Dự kiến sản phẩm: HS nêu suy nghĩ của mình
Chuẩn bị: - Tìm hiểu về cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan và Phùng Hưng.