Giáo án Lịch sử 9 - Tiết 46, Bài 30: Hoàn thành giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước (1973-1975)

Tuần : 33 
Tiết : 46 
Bài 30 HOÀN THÀNH GIẢI PHÓNG MIỀN NAM THỐNG NHẤT ĐẤT NƯỚC (1973- 1975 )
Ngày soạn: 15/04/2014
Ngày dạy : 16/04/2014
I. MỤC TIÊU :
1. Kiến thức :
a. Giải phóng hoàn toàn miền Nam, giành toàn vẹn lãnh thổ tổ quốc: 
Chủ trương, kế hoạch giải phóng hoàn toàn miền Nam: 
- Cuối năm 1974, đầu năm 1975, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã đề ra kế hoạch giải phóng miền Nam trong hai năm 1975, 1976 nhưng cũng nhấn mạnh: Nếu có thời cơ, thì lập tức giải phóng miền Nam trong năm 1975.
Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975: 
Chiến dịch Tây Nguyên: 
- Ngày 10/3/1975, ta tấn công và nhanh chóng giải phóng Buôn Ma Thuột
- Ngày 12/3/1975, địch phản công định chiếm lại Buôn Ma Thuột nhưng bị thất bại.
- Ngày 14/3/1975, địch rút quân khỏi Tây Nguyên, bị quân ta truy kích và tiêu diệt.
- Ngày 24/3/1975, Tây Nguyên hoàn toàn giải phóng.
Chiến dịch Huế- Đà Nẵng: 
- Ngày 21/3, quân ta tiến công Huế.
- Ngày 26/3, ta giải phóng Huế. Cũng trong thời gian nầy, ta giải phóng thị xã Tam Kỳ và toàn tỉnh Quảng Ngãi.
- Sáng 29/3, ta tiến công và đến 3 giờ chiều thì giải phóng hoàn toàn Đà Nẵng.
Chiến dịch Hồ Chí Minh:
- Chiến dịch giải phóng Sài Gòn được mang tên “Chiến dịch Hồ Chí Minh”.
- 17 giờ ngày 26/4, Chiến dịch Hồ Chí Minh bắt đầu.
- 10giờ 45 phút ngày 30/4, xe tăng ta tiến thẳng vào Dinh Độc Lập, Tổng thống Việt Nam Cộng hoà Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng.
- 11 giờ 30 phút ngày 30/4, cờ cách mạng tung bay trên nóc Dinh Độc Lập. Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng.
b. Ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước (1954- 1975):
Ý nghĩa lịch sử: 
- Kết thúc 21 năm kháng chiến chống Mỹ cứu nước và 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc, chấm dứt ách thống trị của chủ nghĩa đế quốc và chế độ phong kiến. Hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, thống nhất đất nước.
- Mở ra kỷ nguyên mới của lịch sử dân tộc- Kỷ nguyên đất nước độc lập, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội.
- Tác động mạnh đến tình hình nước Mỹ và thế giới, cổ vũ phong trào cách mạng thế giới nhất là đối với phong trào giải phóng dân tộc.
Nguyên nhân thắng lợi: 
- Sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh với đường lối chính trị, quân sự đúng đắn, sáng tạo.
- Nhân dân giàu lòng yêu nước, lao động cần cù, chiến đấu dũng cảm.
- Có hậu phương miền Bắc không ngừng lớn mạnh.
- Sự đoàn kết của ba dân tộc Đông Dương, sự đồng tình, ủng hộ, giúp đỡ của các lực lượng cách mạng, hoà bình, dân chủ trên thế giới, nhất là của Liên Xô, Trung Quốc và các nước XHCN khác.
2.Tư tưởng :
- Tự hào truyền thống đấu tranh của dân tộc. Tin tưởng sự lãnh đạo của Đảng.
3. Kĩ năng :
- Phân tích sự kiện 
- Sử dụng bản đồ trình bày diễn biến 
II. CHUẨN BỊ
1. Phương tiện dạy học:
a. GV: + Lược đồ chiến dịch Tây Nguyên , Huế, Đà Nẵng , chiến dịch HCM
b. HS: + Đọc trước bài mới.
2. phương pháp: -Vấn đáp, trực quan.
III. TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC:
1. Ổn định : 1’
2. Bài cũ: 3’
 - Đảng ta kịp thời chỉ đạo C/m MN ntn? Kết quả ra sao? 
3. Bài mới:
 *Giới thiệu bài mới:
TG
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung ghi bảng
7’
HĐ 1:
-GV: Tóm tắt lại tình hình nước ta lúc này
-HS: Đọc thầm SGK
-GV: KH giải phóng MN đề ra trong hoàn cảnh nào? (so sánh lực lượng 2 bên từ sau chiến thắng Phước Long)
-HS: Trả lời
-GV: Chốt ND
- Hs thảo luận nội dung : Sự sáng tạo trong chủ trương của Đảng thể hiện ở điểm nào?
- Hs thảo luận và trình bày
-GV nhấn mạnh : KH hoạch đề ra trong 2 năm, song cũng nhấn mạnh ở ý: Nếu có thời cơ đến … thì lập tức …. Trong năm 1975
-HS Xem h71: BCH chiến dịch HCM 1975
III. GIẢI PHÓNG HOÀN TOÀN MN, GIÀNH TOÀN VẸN LÃNH THỔ TỔ QUỐC:
1. Chủ trương, kế hoạch giải phóng hoàn toàn MN:
 - Cơ sở để đề ra KH: So sánh lực lượng thay đổi mạnh có lợi cho ta
 -ND KH:
 + Giải phóng MN trong 2 năm: 1975,1976 Nnếu thời cơ đến đầu hoặc cuối 1975, thì lập tức giải phóng MN trong 1975”
 + Tranh thủ thời gian đánh nhanh, thắng nhanh , để đỡ thiệt hại về người và của, giảm bớt sự tàn phá .
18’
-GV: Treo lược đồ chiến dịch Tây Nguyên h72
-GV giới thiệuTN: là địa bàn chiến lược quan trọng, thực hiện KH ta tập trung LL mạnh với vũ khí kĩ thuật hiện đại mở chiến dịch TN với trận then chốt mở trận BMT
-GV: Tường thuật D/b chiến dịch TN trên lược đồ
-GV: Dùng lược đồ h74 
 Thấy thời cơ chiến lược hết sức thụân lợi, ngay sau khi chiến dịch TN tiếp diễn, BCT đã có q/định kịp thời giải phóng SG và toàn bộ MN, trước tiên là chiến dịch Huế- ĐN
-HS: N/c SGK trình bày trên lược đồ chiến dịch Huế- ĐN (có thể HSG)
-GV nhận xét, bổ sung: Phát hiện địch co cụm ở Huế, 21/3 ta đánh vào căn cứ của địch, chặn các đường rút chạy của chúng, bao vây địch trong thành, 10h 25/3 ta tiến thẳng vào cố đô Huế, 26/3 giải phóng TP Huế và tỉnh Thừa Thiên
 ĐN là TP lớn thứ 2 của MN, 1 CC liên hợp lớn nhất của Mỹ Nguỵ rơi vào tình thế cô lập, hơn 10 vạn quân địch dồn ứ về đây hỗn loạn, mất hết khả năng chiến đấu. 29/3 ta từ 3 phía B-T-N tiến vào TP, 3h chiều giải phóng TP ĐN
-HS quan sát h73: Quân ta tiến vào Cố Đô Huế
-GV dùng lược đồ h75: Quân địch kéo về lập phòng tuyến “Tử thủ” ở Phan Thiết, Xuân Lộc phía đông SG.
 +9/4 ta tấn công Xuân Lộc- 1 CC phòng thủ quan trọng bảo vệ phía Đông SG
 + 16/4 Ta phá vỡ tuyến phòng thủ địch ở Phan Rang
 + 21/4 Quân địch ở Xuân Lộc tháo chạy, Nguyễn Văn Thiệu từ chức.
 + 17h 26/4: Ta nổ súng mở màn chiến dịch...
 + 10h45 30/4: Xe tăng ta tiến vào Dinh Độc Lập bắt sống toàn bộ nguỵ quyền TW, Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện.
 + 11h30 cùng ngày… chiến dịch HCM toàn thắng.
-HS: Trình bày khái quát D/b trên lược đồ cuộc tổng tiến công và nổi dậy Mùa xuân 1975
2. Cuộc tổng tấn công và nổi dậy mùa xuân 1975:
 a. Chiến dịch Tây nguyên (4/3à24/3/1975):
 - 4/3: ta đánh nghi binh ở Plây-cu và Kon Tum
 -10/3: Ta đánh Buôn Ma Thuột
 -11/3 Ta giải phóng BMT
 -24/3 Ta giải phóng hoàn toàn Tây Nguyên với 60 vạn dân
b. Chiến dịch Huế - Đà Nẵng (21-29/3):
 - 21/3 Ta đánh Huế
 - 26/3 Giải phóng hoàn toàn TP Huế, cùng thời gian này giải phóng Tam Kì, Quảng ngãi
 - 29/3 Ta đồng loạt 3 mũi B-T-N, tấn công Đà Nẵng, chiều 29/3 giải phóng TP ĐN
c. Chiến dịch Hồ Chí Minh:
 - 26-30/4/1975 
 - 16/4 phá vỡ phòng tuyến Phan Rang
 - 21/4 ta chiếm Xuân Lộc
 - 5h chiều 26/4 ta mở màn chiến dịch, 5 cánh quân cùng lúc tiến vào TT Sài Gòn đánh chiếm các cơ quan đầu não của chính quyền SG
 - 10h45: 30/4/1975 ta tiến vào Dinh độc lập
 - 11h30: ta giải phóng toàn bộ SG
12’
HĐ 2: Trình bày ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước từ năm 1954 đến năm 1975? 
a. Ý nghĩa lịch sử:
- Đối với dân tộc:
+ Kết thúc cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, hoàn thành cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân thống nhất đất nước.
+ Mở ra kỉ nguyên độc lập, thống nhất, đi lên CNXH.
- Đối với quốc tế:
+ Tác động mạnh đến tình hình nước Mĩ và thế giới.
+ Là nguồn cổ vũ đối với phong trào cách mạng thế giới, nhất là đối với phong trào giải phóng dân tộc.
b. Nguyên nhân thắng lợi.
- Nguyên nhân chủ quan.
+ Do sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh với đường lối chính trị, quân sự độc lập, tự chủ, đúng đắn, sáng tạo.
+ Nhân dân ta giàu lòng yêu nước, lao động cần cù, chiến đấu dũng cảm.
+ Hậu phương miền Bắc không ngừng lớn mạnh…
- Nguyên nhân khách quan.
+ Tình đoàn kết chiến đấu của nhân dân 3 nước Đông Dương; sự đồng tình, ủng hộ, giúp đỡ của các lực lượng cách mạng, hòa bình, dân chủ trên thế giới, nhất là của Liên xô và các nước XHCN..
IV. Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi:
 a. Ý nghĩa LS:
 - Đ/v dân tộc:
 - Đ/v quốc tế:
b. Nguyên nhân thắng lợi: (SGK165)
 4. Củng cố 2’:
 - Bài tập: Điền vào chỗ trống thời gian sao cho đúng với sự kiện tương ứng:
 + Trận mở màn then chốt Buôn Ma Thuột…………..
 + Giải phóng Huế............ ,giải phóng ĐN…………..
 + Giải phóng hoàn toàn TP SG………,giải phóng tỉnh Phước Long………
 + Phá vỡ phòng tuyến Phan Rang………., giải phóng Xuân Lộc……….
 + Nguyễn Văn Thiệu từ chức…………….,quân ta tiến vào Dinh Độc Lập
 + Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bô đầu hàng…………
 5. Dặn dò:1’ 
 - Vẽ lược đồ cuộc tổng tấn công và nổi dậy mùa xuân 1975
 - Lập bảng niên biểu cuộc tổng tấn công và nổi dậy mùa xuân 1975
- Sưu tầm tài liệu chuẩn bị cho tiết Lsử địa phương .
* Rút kinh nghiệm.
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................