Giáo án Lịch sử 8 bài 25: Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc ( 1873-1874 ) ( tt )

Tuần: 24 - Tiết 39
ND: 29 . 01. 2015	
Bài 25. KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC
( 1873-1874 ) ( tt )
1. MỤC TIÊU
 1.1. Kiến thức
 - HĐ1: Học sinh biết được âm mưu, diễn biến cuộc tấn cơng đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai của thực dân Pháp. 
 - HĐ2: Học sinh hiểu và trình bày được sự chống trả quyết liệt của quân dân Hà Nội và các địa phương ở Bắc Kì trước cuộc tấn cơng của thực dân Pháp lần thứ hai.
 - HĐ3: Biết được nội dung Hiệp ước Pa-tơ-nốt.
1.2. Kĩ năng 
 - HĐ1, HĐ2: Tường thuật sự kiện lịch sử, nêu vấn đề, giải quyết vấn đề.
 - HĐ3: Rèn kĩ năng nhận định, phân tích sự kiện.
 1.3. Thái độ
 - HĐ1, HĐ2, HĐ3: Hs có thái độ đúng khi xem xét sự kiện ls, đặc biệt là công và tội của triều đình nhà Nguyễn.
 - Tôn kính tinh thần chiến đấu của nhân dân ta, các anh hùng dân tộc 
2. NỘI DUNG HỌC TẬP
 - Thực dân Pháp đánh bắc kì lần thứ hai. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882-1884. 
 - Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
 - Hiệp ước Patơnốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884 )
3. CHUẨN BỊ	
 3.1. Giáo viên: Lược đồ cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân.
 3.2. Học sinh: tham khảo nội dung và trả lời câu hỏi sgk
4. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
 4.1.Ổn định tổ chức và kiểm diện: 
 8A1:
 8A2:
 8A3: ...... 
 8A4: ...... 
4.2. Kiểm tra miệng ( 5p )
? Tại sao thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì? Vì sao triều Nguyễn kí Hiệp ước Giáp Tuất 1874?(10đ)
-Thực dân Pháp muốn nhảy vào Vân Nam Trung Quốc bằng đường sông Mê Công nhưng không thành ( sông có nhiều thác ghềng ), chúng đã chuyển sang do thám sông Hồng để nhảy vào Vân Nam Trung Quốc bằng con đường này.
- Xuất phát từ ý thức bảo vệ quyền lợi của giai cấp và dòng họ. Triều đình Huế trượt dài trên con đường đi đến đầu hàng hoàn toàn, chủ quyền dân tộc bị xâm phạm nhiều hơn.
 ?. Tình hình nước ta sau điều ước 1874? Thái độ của triều đình Huế ra sao?
 - Pháp vẫn tiếp tục ý đồ xâm chiếm toàn bộ lãnh thổ nước ta. Nền kinh tế kiệt quệ, nhân dân đói khổ, giặc cướp khắp nơi.
 4.3. Tiến trình bài học
Hiệp ước Giáp Tuất đã làm mất một phần quan trọng về chủ quyền lãnh thổ , ngoại giao và thương mại của Việt Nam đã gây nên làn sóng phản đối mạnh mẽ trong nhân dân cả nước. Dẫn chứng: Khởi nghĩa của Trần Tấn, Đặng Như Mai ở Nghệ Tĩnh.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
 * Hoạt động 1.
 Gv yêu cầu học sinh theo dõi phần 1
 ?. Tình hình nước ta sau điều ước 1874? Thái độ của triều đình Huế ra sao?
 - Hs: Pháp vẫn tiếp tục ý đồ xâm chiếm toàn bộ lãnh thổ nước ta. Nền kinh tế kiệt quệ, nhân dân đói khổ, giặc cướp khắp nơi. Triều đình Huế cầu cứu cả quân Pháp và nhà Thanh.
 ?.Vì sao thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lần I 1873 – 1882 mới đánh lần II?
- Hs: phong trào kháng chiến nhân dân lên mạnh, Pháp gặp nhiều khó khăn, đầu những năm 80 nước Pháp tương đối ổn định " đẩy mạnh xâm lược.
 ?. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lần II trong hoàn cảnh nào? (như phần nội dung)
 Nêêu cao khẩu hiệu “ Phen này quyết đánh cả triều lẫn Tâây”
Kinh tế suy kiệt
 - Giặc cướp nổi lên khắp nơi, triều đình phải cầu cứu quân vàú quân Thanh bị khước từ - Tình hình trong nước rối loạn cực độ.
 ?. Em biết gì về tình hình nước Pháp đầu thập kỷ 80?
- Hs: Nước Pháp chuyển nhanh sang giai đoạn chủ nghiã đế quốc nhu cầu xâm lược thuộc điạ là thiết yếu.
- Chúng cần vơ vét thuộc điạ nguồn tài nguyên khoáng sản ở Bắc kì cho nên chúng quyết tâm đánh Bắc kì lần II.
 ?. Nguyên cơ trực tiếp TD Pháp đánh Bắc kì lần II?
 - Hs:Thực dân Pháp vịn cớ triều đình vi phạm điều ước 1874 và tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh không hỏi ý kiến Pháp.
 r Dùng bản đồ thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì II
 ?. Cho biết tình hình chiến sự tại Hà Nội khi thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lần II 1880?
r Quan sát hình 87 
 Không đợi Hoàng Diệu trả lời tối hậu thư g Pháp bắn vào thành Hàng Diệu tự vận tại vườn Vô Miếu.
?. Thái độ của triều đình Huế khi Hà Nội thất thủ?
Lúng túng cầu cứu nhà Thanh cử ra Hà Nội thương thuyết với Pháp ra lệnh cho quân ta rút lên miền núi.
 ?. Hậu quả việc làm của triều đình Huế?
 - Hs: Quân Thanh ồ ạt kéo vào nước ta chiếm lĩnh nhiều nơi.
 Pháp nhanh chóng chiếm Hòn Gai, Nam Định và một số nơi ở Bắc kì
* Hoạt động 2
 ?. Phong trào kháng chiến của nhân dân Hà Nội khi thự dân Pháp đánh Bắc kì lần II như thế nào? Bằng biện pháp gì ? 
- “ Vườn không nhà trống “
- Tự tay đốt nhà tạo thành bức tường lửa chắn địch
- Gươm giáo chỉnh tề
- Đào hầm đắp lũy chắn địch
 ?. Phong trào kháng chiến của nhân dân các tỉnh Bắc kì phối hợp với quân triều đình đánh Pháp như thế nào?
* Đọc Sk “  đối phó”
* Trình bày trận Cầu Giấy lầnII
( Quan sát bản đồ )
?. Sau khi chiến thắng Cầu Giấy lần II tình hình ta địch như thế nào?
 - Hs: Pháp hoang mang dao động g bỏ chạy
 Triều đình Huế chủ trương thương lượng với Pháp
 7/1883 Tự Đức qua đời triều đình lục đục
 Pháp được viện binh, CNTB Pháp phát triển, thực dân Pháp quyết định tấn công vào Thuận An cửa ngõ kinh thành Huế.
* Thảo luận (3p)
 ?. Tại sao Pháp không nhượng bộ triều đình Huế sau khi Rivic bị giết tại trận Cầu Giấy 1883 ? 
- Vì muốn chiếm toàn bộ nước ta
- Triều đình Huế yếu hèn, nhu nhược -> Pháp đánh mạnh hơn
r Quan sát bản đồ kinh thành Huế giới thiệu địa danh Thuận An và Huế. Sau đĩ đặt câu hỏi
* Hoạt động 3 
 ?.Trình bày cuộc tấn công cuả thực dâân Pháp vàoThuận An?
* Đọc Sgk “ Nội dung .. Trung kì”
 Nêêu nội dung cuả điều ước Hắc Măng 25/8/1883
- Triều đình chính thức thừa nhận quyền bảo hộ cuả Pháp
- Thu hẹp điạ giới cai quản cuả triều đình ( chỉ còn Trung kì)
- Quyền ngọai giao do Pháp nắm
- Triều đình phải rút quân từ Bắc kì về Trung kì.
?. Thái độ cuả nhân dâân ta khi triều đình Huế kí hiệp ước 1883 ? (phong trào kháng hành động
 TD Pháp đối phó như thế nào trước thái độ phản kháng mạnh mẽ cuả nhân dân
- Tấn công vào căn cứ kháang chiến.
- Quân Thanh chống cự lấy lệ rồi rút lui. " Pháp – Thanh thoả thuận bằng quy ước Thiêên Tâân 11/5/1884 " nhà Thanh rút hết quân khỏi Bắc kì. . ?.Tại sao điều ước Patơrốt được ký kết? 
- Hs: Quần chúng phản kháng điều ước Hắc Măng mạnh mẽ. Pháp sửa đổi một số câu chữ trong văn bản thay đổi điạ giới (trả lại Bình Thuận, Thanh – Nghệ - Tĩnh cho nhà Thanh)
Quân Pháp muốn chấm dứt vai trị cuả nhà Thanh ở Bắc Kì
* Nhà Nguyễn chính thức đầu hàng TD Pháp về Pháp ký " xoa dịu dư luận.Hác Măng
 + Sửa đổi điạ giới Trung kì
 + Nhà Nguyễn chính thức đầu hàng thực dân Pháp
 + Nuớc ta là nước thuộc điạ, nửa phong kiến.
* Giáo dục tư tưởng cho học sinh.
- Thái độ đầu hàng Pháp của triều đình nhà Nguyễn.
- Liên hệ ngày nay.
II. Thực dân Pháp đánh bắc kì lần thứ hai. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882-1884. 
1.Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai ( 1882 )
a. Hoàn cảnh
* Trong nước 
- Sau điều ước Giáp tuất, nhân dân phản đối mạnh. Nhiều cuộc khởi nghĩa bùng nổ, điển hình là Trần Tuấn, Đặng Như Mai ( Nghệ Tĩnh).
 - Kinh tế suy kiệt, giặc cướp nổi lên khắp nơi
 - Cải cách Duy tân bị từ chối, đất nước rối loạn
*Ngoài nước
 Pháp chuyển sang giai đoạn CNĐQ , nhu cầu xâm chiếm thuộc địa là tất yếu
 Chúng quyết tâm đánh chiếm Bắc kỳ lần 2
b. Diễn biến
* Nguyên cớ trực tiếp: Pháp lấy cớ nhà Nguyễn vi phạm điều ước 1974, còn tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh
- 3/4/1882, Rivie đưa quân ra Bắc.
- 25/4/1882, Rivie gửi tối hậu thư cho Hoàng Diệu đòi nộp khí giới và thành vô điều kiện.
- Trưa 25/4/1882, thành Hà Nội thất thủ, Hoàng Diệu tự vẫn.
2. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng Pháp
a. Tại Hà Nội
- Nhân dân chống Pháp bằng mọi thứ vũ khí sẵn có trong tay.
- Thực hiện “vườn khơng nhà trống”
b. Tại các tỉnh Bắc Kì
 - Nhân dân tích cực đắáp đập cắm kè trên sông, làm hầm chông , cạm bẫy.
- Quân ta đã lập nên chiến thắng Cầu Giấy lần hai ( 19/5/1883 ), Rivie bị giết.
3. Hiệp ước Patơnốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ (1884 )
 a. TD Pháp tấn cơng Thuận An
- Chiều 18/8/1883 TD Pháp tấn cơng dữ dội Thuận An
- Ngày 20/8/1883 triều đình Huế kí điều ước HắcMăng (Quý Mùì)
b. Nội dung điều ước ( học Sgk)
c. Điều ước Patơrốt ( 6/6/1884): học Sgk
4.4. Tổng kết
?.Hãy cho biết nội dung cơ bản nhất cuả điều ước nhà Nguyễn đã ký với Pháp?( 1862, 1874, 1883, 1884 )
- Là quá trình triều đình phong kiến nhà Nguyễn từng bước đầu hàng thưc dân Pháp - Là quá trình cắt từng bộ phận lãnh thổ rồi đi đến thừa nhận nền thống trị cuả Pháp trên tồn bộ nước ta.
4.5. Hướng dẫn học tập.
	* Đối với bài học ở tiết này
- Học thuộc bài, trả lời câu hỏi SGk
- Lập bảng nội dung hiệp ước 1883 và 1884.
* Đối với bài học ở tiết tiếp theo
- Chuẩn bị bài 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ XIX
 - Tham khảo nội dung và trả lời câu hỏi sgk
5. PHỤ LỤC