Giáo án Lịch sử 7 - Tiết 62, Bài 28: Sự phát triển của văn hóa dân tộc cuối thế kỉ XVIII - Nửa đầu thế kỉ XIX (tt)

Tuần dạy: 32 Tiết PPCT : 62 
Ngày dạy : 
Bài 28 : SỰ PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HÓA DÂN TỘC 
 CUỐI THẾ KỈ XVIII, NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX
 1. Mục tiêu:
1.1) Kiến thức:
- Hs hiểu: Sự phát triển cao hơn của nền văn học dân tộc với nhiều thể loại phong phú, nhiều tác phẩm nổi tiếng.
Hs biết:Văn học dân gian phát triển, các thành tựu về hội họa dân gian kiến trúc.
1.2) Kĩ năng:
	- Hs thực hiện thành thạo:Rèn luyện kĩ năng miêu tả thành tựu văn hóa có trong bài học.
	- Hs thực hiện được:Quan sát phân tích trình bày suy nghĩ riêng về các tác phẩm nghệ thuật có trong bài học.
1.3) Thái độ:
- Thói quen:Trân trọng ngưỡng mộ tự hào đối với thành tựu văn hóa khoa học mà ông cha ta đã sáng tạo.
-Tính cách: Góp phần hình thành ý thức, thái độ bảo vệ và phát huy các di sản văn hóa.
2.Nội dung bài học:
	-Văn học
	-Nghệ thuật
3. Chuẩn bị: 
3.1 Giáo viên: Tranh ảnh liên quan đến các thành tựu văn hóa được nêu trong bài.
	3.2 Học sinh: Bài chuẩn bị mà giáo viên đã dặn, đọc kỹ nội dung SGK
4.Tổ chức các hoạt động học tập:
4.1/ Ổn định tổ chức và kiểm diện lớp: 7.3..7.4.
4.2/ Kiểm tra miệng: 
Câu hỏi bài cũ:Em hãy trình bày nguyên nhân dẫn đến các cuộc khởi nghĩa của nhân dân? Kể tên các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu? (10đ)
Đáp án:*Nguyên nhân:
-Đời sống của các tầng lớp nhân dân ngày càng cơ cực vì địa chủ, hào lí chiếm đoạt ruộng đất, quan lại tham nhũng, tô thuế phu dịch nặng nề.
- Nạn dịch bệnh, nạn đói hoành hành khắp nơi.
*Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:
-Khởi nghĩa Phan Bá Vành (1821-1827)
-Khởi nghĩa Nông Văn Vân (1833-1835)
-Khởi nghĩa Lê Văn Khôi (1833-1835)
-Khởi nghĩa Cao Bá Quát (1854-1856)
Câu hỏi bài mới:Vào cuối thế kỷ XVIII- đầu thế kỷ XIX văn học, nghệ thuật như thế nào? (10đ)
Hs trả lời theo sự chuẩn bị ở nhà.
Gv nhận xét, cho điểm.
	4.3/ Tiến trình bài học:
	Giới thiệu bài: Mặc dù các cuộc khởi nghĩa liên tục bùng nổ vì những chính sách phản động lỗi thời của nhà Nguyễn nhưng nền văn học nghệ thuật phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
Hoạt động 1: Văn học (thời gian: 15’)
*Mục tiêu:+Hiểu được sự phát triển về văn học.
+Biết được một số tác giả van học tiêu biểu.
? Văn học nghệ thuật dân gian bao gồm những thể loại nào?
1 Hs : tục ngữ, ca dao, hò vè.
? Kể tên một vài tác phẩm mà em biết?
1 Hs : Truyện Nôm dài, truyện khôi hài, truyện tiếu lâm.
? Trong thời kì này, nền văn học nước ta có những tác giả, tác phẩm tiêu biểu nào?
1 Hs : Tác phẩm: Truyện Kiều, tác giả: Nguyễn Du
&GV : cho học sinh xem tác phẩm Truyện Kiều và khái quát vài nét về tác giả, tác phẩm.
? Trong số nhiều tác giả, tác phẩm văn học, em nào phát hiện ra điểm gì mới?
1 Hs : Thảo luận nhóm 3’:Là sự xuất hiện của hàng loạt nhà thơ nữ nổi tiếng như Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị Điểm.
? Hiện tượng này nói lên điều gì?
1 Hs : Phụ nữ đấu tranh để giành những quyền sống cơ bản.
? Em hãy trích dẫn vài câu thơ hay một đoạn thơ của một tác phẩm, tác giả nói trên?
1 Hs : Trình bày qua sự chuẩn bị bài.
? Theo em, văn học thời kì này phản ánh nội dung gì?
1 Hs : Đây là giai đoạn khủng hoảng trầm trọng của chế độ phong kiến.
- Là giai đoạn bão táp Cách mạng sôi động trong lịch sử.Văn học phản ánh hiện thực xã hội thời kì này là cơ sở để văn học phát triển mạnh.
&GV : chuyển ý sang phần 2
Hoạt động 2: Nghệ thuật (Thời gian: 15’)
*Mục tiêu; biết được các thành tựu về nghệ thuật.
? Văn nghệ dân gian bao gồm những thể loại nào?
1 Hs : sân khấu, chèo, tuồng, quan họ, hát lí, hát dặm ở miền xuôi, hát lượn, hát xoan ở miền núi.
? Quê em có những điệu hát dân gian nào?
GV : giới thiệu cho học sinh xem tranh Đông Hồ và một số tranh: Đánh vật, Chăn trâu thổi sáo, Bà Triệu. 
? Em có nhận xét gì về đề tài tranh dân gian?
1 Hs : mang đậm tính đậm đà dân tộc, phản ánh mọi sinh hoạt và nguyện vọng của nhân dân.
? Nội dung của tranh “Chăn trâu thổi sáo”? Thảo luận nhóm đôi 3’)
1 Hs : đó là mong ước của các chú bé chăn trâu: thổi sáo và thả diều ngoài đồng nội, một thú vui nói lên sự yêu đời và lạc quan, ứơc vọng thanh bình.
? Những thành tựu nổi bật về kiến trúc của thời kì này?
1 Hs : Chùa Tây Phương ở xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, tỉnh Hà Tây. Chùa do nhân dân thôn Nguyên Xá làm vào khoảng năm 1794.
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật kiến trúc ở chùa Tây Phương?
1 Hs : kiểu kiến trúc đặc sắc, mái uốn cong kiểu cung đình tạo sự tôn vinh cao quí.
&GV : giới thiệu cho học sinh biết chùa Tây Phương có 18 pho tượng La Hán với những phong cách khác nhau. Cho học sinh xem một số bức ảnh chụp một số tượng gỗ và phân tích nội dung, xem ảnh chụp 9 đỉnh đồng lớn ở Huế.
? Em có nhận xét gì về nghẹ thuật đúc đồng ở thời kì này?
1 Hs : thể hiện tài năng bậc thầy của các nghệ nhân nước ta.
? Hãy kể tên một số công trình kiến trúc tiêu biểu mà em biết?
1 Hs : Chùa Hương, chùa Thiên Mụ, tượng Thánh trấn võ.
I.VĂN HỌC.NGHỆ THUẬT:
 1. Văn học:
- Văn học dân gian ở thế kỷ XVIII- nửa đầu thế kỷ XIX phát triển rực rỡ với nhiều hình thức phong phú: tục ngữ, ca dao, tiếu lâm,truyện thơ, văn học bằng chữ nôm phát triển đến đỉnh cao.
-Nội dung văn học dân gian và văn học viết bằng chữ nôm phản ánh phong phú và sâu sắc cuộc sống xã hội đương thời cùng những thay đổi trong tâm tư tình cảm và nguyện vọng của con người Việt Nam.
-Một số tác giả và tác phẩm nổi tiếng :Truyện Kiều của Nguyễn Du, Chinh Phụ Ngâm,Cung oán ngâm khúc, thơ của Hồ Xuân Hương,Cao Bá Quát, Huyện Thanh Quan, Nguyễn Văn Siêu.
 2. Nghệ thuật:
- Văn nghệ dân gian phát triển phong phú
-Nghệ thuật sân khấu, chèo, tuồng phổ biến.
-Tranh dân gian đậm đà bản sắc dân tộc, nổi tiếng là dòng tranh đông hồ (Bắc Ninh).
-Các công trình kiến trúc nổi tiếng là Chùa Tây Phương, Đình Làng, Đình Bảng,lăng tẩm các vua Nguyễn
4.4/ Tổng kết: 
- Giáo viên dùng bảng phụ ghi câu hỏicho học sinh làm trắc nghiệm nhanh:
Câu 1:Nền văn học dân gian ở nước ta ngày càng phát triển rực rỡ trong các năm:
A.Đầu thế kỷ XVIII B.Giữa thế kỷ XVIII
C.Cuối thế kỷ XVIII D.Đầu thế kỷ XIX
Câu 2: Văn học chữ nôm phát triển đến đỉnh cao tiêu biểu là tác phẩm:
A.Thạch Sanh B. Truyện Kiều
C. Cung oán ngâm D. Chinh phụ ngâm
Câu 3: Tranh dân gian Việt Nam nổi tiếng đầu thế kỷ XIX là:
A.Tranh sơn mài B. Tranh khắc gỗ
C.Tranh đông hồ D. Tranh sơn dầu
Đáp án; 1C ,2 B, 3C
4.5/ Hướng dẫn học tập:
*Đối với bài học ở tiết này:	
- Về nhà học bài nắm được các thành tựu về văn học, nghệ thuật.
-Làm các câu hỏi ở SGK trang 145.Hoàn chỉnh vở BTLS.
*Đối với bài học ở tiết sau:
	- Chuẩn bị bài: SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA DÂN TỘC CUỐI THẾ KỈ XVIII, NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX – Phần II: Giáo dục – Khoa học – Kĩ thuật
	Chuẩn bị theo các câu hỏi sau:
	? Hãy nêu một số thành tựu văn học nghệ thuật và khoa học kĩ thuật ở nước ta cuối thế kỉ XVIII, nửa đầu thế kỉ XIX?
	? Những thành tựu khoa học kĩ thuật của nước ta thời kì này đã phản ánh điều gì?
5.Phụ lục:
Sách giáo khoa, sách giáo viên.