Giáo án Lịch sử 7 - Lê Thị Nguyện - Tiết 23, Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (Thế kỷ XIII) (Tiết 1)

Tuần: 12	Ngày soạn: 01/ 11/ 2014
Tiết: 23 Ngày dạy: 04/ 11/ 2014
Bài 14 : BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC
 MÔNG - NGUYÊN (Thế kỷ XIII) (Tiết1)
I. MỤC TIÊU 
 1. Kiến thức: Sau bài học HS cần nắm được:
Sức mạnh quân sự và âm mưu xâm lược Đại Việt của quân Nguyên
Chủ trương, chính sách của vua quan nhà Trần để đối phó với quân Mông Nguyên
 2. Thái độ:
Giáo dục cho học sinh ý chí kiên cường, bất khuất, mưu trí, dũng cảm của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến.
Giáo dục lòng tự hào về truyền thống của dân tộc ta.
 3.Kỹ năng:
Học diễn biến các trận đánh bằng cách chỉ lược đồ.
Đọc và vẽ lược đồ lịch sử.
Phân tích, đánh giá, nhận xét các sự kiện lịch sử.
II. CHUẨN BỊ.
1. Giáo viên:
 Giáo án, Lược đồ diễn biến cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Nguyên năm 1258.
 2. Học sinh:	
Sách giáo khoa.Vở bài soạn, vở bài học. Học bài theo hướng dẫn của giáo viên.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Ổn định:(1’) 7A1……………7A2……………….7A3…………………
 7A4……………7A5……………….7A6………………….
 1. Kiểm tra bài cũ(7’)
Nhà Trần đã làm gì để xây dựng quân đội và củng cố quốc phòng ? Quân đội nhà Trần có gì giống và khác so với thời Lý ?
 2.Giới thiệu bài mới: Sau khi xây dựng chính quyền, nhà Trần đã bắt tay ngay vào công cuộc xây dựng bộ máy nhà nước, phục hồi sản xuất. Ngoài ra, còn phải chuẩn bị nhiều mặt để đối phó với âm mưu xâm lược của bọn Mông – Nguyên. Vậy, cuộc kháng chiến của quân và dân ta diễn ra như thế nào ? -> bài hôm nay.
 	 3. Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Cổ(10’)
? Tại sao, vua Mông cổ cho quân xâm lược Đại Việt trước ?
GV: Dùng làm bàn đạp tấn công TQ.
? Trước khi kéo quân vào nước ta, quân Mông Cổ đã làm gì ?
? Vua Trần đã làm gì khi sứ giả Mông Cổ đến ?
Hoạt động 2: Tìm hiểu nhà Trần chuẩn bị kháng chiến và đánh bại quân Mông Cổ(20’)
? Khi được tin quân Mông Cổ xâm lược nước ta, vua Trần đã làm gì ?
GV dùng lược đồ “cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ năm 1258” để tường thuật diễn biến cuộc kháng chiến.
HS: Trình bày lại diễn biến trên lược đồ.
GV nhấn mạnh:Vua Trần lo lắng hỏi Trần Thủ Độ “Đầu thần chưa …xin bệ hạ đừng lo”
? Em biết gì về Trần Thủ Độ?
?Vì sao, quân ta đánh bại quân Mông Cổ ? 
? Em hãy nêu cách đánh giặc của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến này ?
 + Chủ trương “ vườn không nhà trống”.
 + Khi giặc mạnh ta rút lui để bảo toàn lực lượng, khi chúng khó khăn ta phản công lại.
Học sinh chia nhóm thảo luận : Em hãy tìm những chi tiết thể hiện sự quyết tâm của nhân dân ta trong cuộc kháng chiến ?
 + Cả nước sắm sửa vũ khí, quân đội ngày đêm luyện tập.
 + Nhân dân thực hiện chủ trương “ vườn không nhà trống”
 + Thái sư Trần Thủ Độ 
 + Khi quân Mông Cổ đi cướp phá nhân dân ở các địa phương đã quyết liệt chống trả.
HS: các nhóm treo trả lời và nộp phiếu học tập.
GV: tổng hợp, nhận xét, bổ sung, chốt
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN I CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC MÔNG CỔ (1258)
1.Âm mưu xâm lược Đại Việt của Mông Nguyên
- Năm 1257, vua Mông Cổ cho quân xâm lược Đại Việt để đánh lên Nam Tống => tạo thế gọng kìm để tiêu diệt Nam Tống.
2. Nhà Trần chuẩn bị kháng chiến và đánh bại quân Mông Cổ.
 a.Chuẩn bị của nhà Trần.
- Ban lệnh sắm sửa vũ khí.
- Quân đội ngày đêm luyện tập.
 b.Diễn biến
Mông Cổ
Ta
- Tháng 1 -1258 , 3 vạn quân Mông Cổ tiến vào nước ta.
- Theo đường sông Thao -> Bạch Hạc -> Bình Lệ Nguyên -> Thăng Long.
- Quân Mông Cổ rút khỏi Thăng Long chạy về nước.
- Chặn đánh ở Bình Lệ Nguyên.
- Rút về Thiên Mạc.
- Thực hiện chủ trương “vườn không nhà trống” => giặc bị tiêu hao dần
- Ngày 29 – 11 – 1258 ta mở cuộc phản công lớn ở Đông Bộ Đầu
c. Nguyên nhân thắng lợi:
Ta biết chớp thời cơ, sử dụng cách đánh thông minh và sáng tạo.
 4. Củng cố: (2’)Giáo viên cho học sinh lên bảng tường thuật lại cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần thứ nhất trên lược đồ.
 5. Hướng dẫn học tập ở nhà(2’)
Dựa vào lược đồ tường thuật lại cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ lần I.
 Học bài theo vở ghi . Chuẩn bị bài tiếp theo: Phần II.
IV. RÚT KINH NGHIỆM(3’)
…………………………………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………