Giáo án Lịch sử 7 - Lê Thị Nguyện - Tiết 14, Bài 11: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075-1077) (Tiết 1)

Tuaàn: 7	Ngaøy soaïn: 28/ 09/ 2014
Tieát :14	Ngaøy daïy: 02/ 10/ 2014
Bài 11 : CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN XÂM LƯỢC TỐNG
 ( 1075 – 1077 ) ( Tiết 1 )
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức: Sau bài học HS cần nắm được:
Âm mưu xâm lược nước ta của nhà Tống là nhằm bành trướng lãnh thổ, đồng thời giải quyết những khó khăn về tài chính và xã hội trong nước.
Cuộc tấn công tập kích sang đất Tống ( giai đoạn thứ nhất – 1075 ) của Lý Thường Kiệt là hành động tự vệ chính đáng.
 2. Thái độ:
Giáo dục tinh thần yêu nước, ý thức bảo vệ độc lập dân tộc trước nguy cơ xâm lược.
 3/ Kỹ năng:
 - Rèn kỹ năng vẽ và sử dụng bản đồ trong khi học và trả lời câu hỏi.
II. CHUẨN BỊ.
1. Giáo viên:
Giáo án, Bản đồ nước Đại Việt thời Lý – Trần.
Một số tư liệu có liên quan đến bài học.
2. Học sinh: Sách giáo khoa, vở bài học, học bài cũ và đọc bài mới.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Ổn định: lớp 7A1…………….7A2……………..7A3…………………
 7A4……………7A5……………7A6…………………..
1. Kiểm tra bài cũ:
Nhà Lý được thành lập trong hoàn cảnh nào ? Tổ chức chính quyền trung ương và địa phương thời Lý ? Nhà Lý đã làm gì để củng cố thống nhất quốc gia và giữ vững nền tự chủ ?
 	2.Giới thiệu bài mới:
 Như chúng ta đã biết, sau khi nhà Lý được thành lập, đã thi hành nhiều biện pháp để phát triển đất nước, thống nhất quốc gia, tạo cho nhân dân cuộc sống yên vui. Tuy nhiên, thời kỳ đó không kéo dài được lâu bởi vì ở bên ngoài, nhà Tống đang có âm mưu xâm lược nước ta. Vậy, âm mưu đó như thế nào, ta đối phó ra sao ? -> bài hôm nay.
3.Bài mới: 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Hoạt động 1. Tìm hiểu Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta.
? Nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Việt nhằm mục đích gì?
 HS:Dựa vào sgk trả lời.
GV: Giải quyết khó khăn về đối nội, đối ngoại. Chiếm được nước ta nhà Tống sẽ biến nước ta thành quận huyện thuộc Trung Quốc và bóc lột nhân dân ta để vơ vét của cải. Nếu thắng Đại Việt thì thế Tống sẽ tăng và các nước Liêu, Hạ phải Khiêng nể.
 ? Để đánh chiếm Đại Việt nhà Tống đã có sự chuẩn bị như thế nào?
I. GIAI ĐOẠN THỨ NHẤT (1075 )
1. Nhà Tống âm mưu xâm lược nước ta.
- Giữa thế kỷ XI nhà Tống gặp những khó khăn: 
+ Nội bộ mâu thuẫn, khởi nghĩa nông dân
+ Vùng biên cương bị quấy nhiễu
- Âm mưu đối với Đại Việt: Dùng chiến tranh để giải quyết khủng hoảng
- Thủ đoạn:
 + Xúi giục Chăm Pa đánh ta.
 + Ngăn cản việc buôn bán đi lại của nhân dân hai nước.
 + Dụ dỗ các tù trưởng miền núi
Hoạt động 2:Tìm hiểu nhà Lý chủ động tấn công để phòng vệ
? Trước âm mưu xâm lược của kẻ thù nhà lý đã chuẩn bị đối phó như thế nào?
? Em biết gì về Lý Thường Kiệt?
GV: năm 1072, vua Lý Thánh Tông chết, lý nhân Tông còn nhỏ tuổi. Nhà Tống xem đó là cơ hội thuận lợi -> gấp rút hoàn thành công tác chuẩn bị.
? Vì sao nhà Tống lại cho rằng đó là cơ hội để tấn công ?
HS: ( Do có việc buồn nên việc phòng thủ sẽ sơ hở…)
? Trước tình thế xâm lược cận kề, Lý Thường Kiệt đã làm gì ?Nhận xét về chủ trương của Lý Thường Kiệt?
 HS: Thảo luận nhóm 3’
Thực hiện chủ trương “ ngồi yên đợi giặc không bằng đem quân đánh trước để chặn thế mạnh của giặc”-> Gấp rút chuẩn bị tấn công những nơi tập trung quân lương của nhà Tống. Cụ thể là Ung Châu và Khâm Châu.
GV: dùng bản đồ chỉ địa điểm của hai nơi trên, chốt bằng việc phân tích chủ trương táo bạo của nhà Lý trước tình thế quân xâm lược đang đến gần.
? Trình bày diễn biến cuộc tấn công tự vệ của nhà Lý.
HS: dựa vào SGK trình bày
GV: Nêu các câu hỏi:
? Việc chủ động tấn công của nhà Lý có ý nghĩa như thế nào?
? Vì sao nói đây là cuộc tấn công để tự vệ?
HS: (Ta chỉ tấn công căn cứ quân sự, kho lương những nơi nhà Tống chuẩn bị cho chiến tranh)
2. Nhà Lý chủ động tấn công để phòng vệ
a Chuẩn bị:
 - Cử Lý Thường Kiệt làm chỉ huy
 - Quân đội được mộ thêm, tăng cường canh phòng
 Làm thất bại âm mưu dụ dỗ của nhà Tống.
 - Đem quân đánh Champa
b Tấn công để tự vệ:
 - 10/1075 hơn 10 vạn quân ta theo đường Thuỷ và bộ tấn công vào đất Tống:
® Quân bộ: do Tông Đản và Thân Cảnh Phúc chỉ huy đánh vào Châu Ung (Quảng Tây )
® Quân thuỷ: do Lý Thường kiệt chỉ huy đánh vào Châu Khâm Châu Liêm ( Quảng Đông) sau đó bao vây Châu Ung
 - Sau 42 hạ thành Châu Ung và nhanh chóng rút quân về nước
c. Ý nghĩa: Thể hiện nghệ thuật quân sự táo bạo, độc đáo của Lý Thường Kiệt
4. Củng cố: 
Sau khi học GV hỏi : Lý thường Kiệt đem quân đến đất Tống nhằm mục đích gì? -> Đánh giá khả năng tiếp thu của HS.
5. Hướng dẫn học tập ở nhà:
 - Học bài kết hợp vở ghi và sgk
 - 	Chuẩn bị phần II – Tìm hiểu những nét độc đáo trong cách đánh giặc của Lý thường Kiệt? Tại sao Lý Thường Kiệt lại chọn sông Như Nguyệt để xây dựng phòng tuyến ?
IV. RÚT KINH NGHIỆM:
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………