Giáo án Lịch sử 7 - Học kì II - Năm học 2015-2016 - THCS Tam Lập
Hoạt động của GV và HS
Dùng lược đồ: Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến và chống quân xâm lược nước ngoài.
Giới thiệu thành Quy Nhơn (Thuộc huyện An Khê, tỉnh Gia Lai)
- Sau khi xây dựng lực lượng đã mạnh, Nguyễn Nhạc mở rộng căn cứ xuống đồng bằng, xây dựng làng Kiên Thành thuộc Tây Sơn hạ đạo làm đại bản doanh.
- Từ đây, nghĩa quân toả ra khắp phủ Qui Nhơn (Bình Định).
- Mùa thu 1773 nghĩa quân Tây Sơn đã kiểm soát phần lớn phủ Quy Nhơn và cho đến =>
Để hạ được thành, vào ngày đầu tháng 9, Nguyễn Nhạc tự nhốt mình vào cũi & cho người khiêng vào thành nộp cho quân Nguyễn.
- Cùng lúc này, ông đã cho quân bí mật bao vây thành. Nửa đêm ông phá cũi đánh từ trong ra, phối hợp với quân Tây Sơn tiến công từ ngoài vào, chỉ trong vòng một đêm, nghĩa quân đã thu hạ được thành Quy Nhơn.
Em có nhận xét gì về cách hạ thành Quy Nhơn của Nguyễn Nhạc?(K-G)
- Táo bạo, dũng cảm, thông minh, bất ngờ, nên địch bị động.
Dùng lược đồ giới thiệu vùng đất nghĩa quân đã làm chủ sau khi chiếm được thành Qui Nhơn.
- Từ khi thành Qui Nhơn bị hạ cho đến giữa 1774.
Thái độ của chúa Trịnh khi nghe tin Tây Sơn nổi dậy?
- Phái mấy vạn quân đánh vào Phú Xuân (Huế).
Giới thiệu lược đồ Phú Xuân.
Tại sao Nguyễn Nhạc lại phải tạm thời hòa hoãn với quân Trịnh? (K-G)
Nêu tình huống rất hiểm nghèo của nghĩa quân trên lược đồ:
- Quân Trịnh vượt sông Gianh đánh Phú Xuân. Quân Nguyễn chạy vào Gia Định, nghĩa quân Tây Sơn ở giữa có nguy cơ bị bao vây và tiêu diệt. Vì vậy kế sách tạm thời là hòa hoãn với Trịnh diệt Nguyễn.
Việc Nguyễn Nhạc hòa hoãn với Trịnh nói lên điều gì?
-> Chiến lược thông minh, khôn khéo, sáng suốt.
Sau khi đã hòa hoãn được với chúa Trịnh, Tây Sơn đã làm gì?
Thuật DB: Theo lược đồ
Chiến công vang dội của nghĩa quân Tây Sơn là gì?
Theo em vì sao cuộc khởi nghĩa lan nhanh và giành được thắng lợi?
- Sức mạnh của nhân dân hưởng ứng cuộc khởi nghĩa, thể hiện lòng căm thù giai cấp phong kiến và sự đoàn kết dân tộc.
- Tài trí của anh em Tây Sơn lãnh đạo phong trào.
Việc lật đổ chính quyền họ Nguyễn mang lại ý nghĩa gì?
- Tạo không khí phấn khởi cho quân và dân Tây Sơn, đưa phong trào Tây Sơn phát triển lên một bước và quyết định cho thắng lợi về sau.
Vì sao quân Xiêm sang xâm lược nước ta?
- Nguyễn Ánh sang cầu cứu quân Xiêm, Vua Xiêm lợi dụng cơ hội này thực hiện âm mưu chiếm Gia định, được Nguyễn Ánh dẫn đường.
Em có nhận xét gì về hành động của Nguyễn Ánh?(K-G)
- Đáng lên án, vì Nguyễn Ánh đã “cõng rắn.nhà”.
- Thể hiện sự hèn nhát, phản bội lại Tổ Quốc, giống nòi, cam tâm làm nô lệ.
Sử dụng lược đồ H57 - 123 giới thiệu đường tiến quân của quân Xiêm kéo vào Gia Định theo 2 hướng mũi tên:
- Giữa năm 1784, quân Xiêm kéo vào Gia Định theo 2 hướng, cụ thể là:
+ 2 vạn quân thủy do Chiêu Tăng chỉ huy, đổ bộ lên Rạch Giá (Kiên Giang).
- 3 vạn quân bộ xuyên do Chiêu Sương cầm đầu xuyên qua Chân Lạp tiến vào Trấn Giang (Cần Thơ ).
Thái độ của quân Xiêm như thế nào khi vào nước ta?
- Hung hãn, bạo ngược, mặc sức đốt phá, giết người cướp cửa, cướp vàng bạc chở về nước, nhân dân oán ghét.
Trước sức mạnh của quân Xiêm, nghĩa quân Tây Sơn có thái độ như thế nào?
- Lúc đầu thế giặc mạnh, quân Tây Sơn vừa chống cự vừa rút lui về Sài Gòn để bảo toàn lực lượng.
- Cuối 1784: quân Xiêm đã chiếm cả miền Tây Gia Định (Tây Nam Bộ)
- Tháng 1. 1785: Nguyễn Huệ tiến quân vào Gia Định, vị tướng trẻ 32 tuổi này đã chọn khúc sông Tiền từ Rạch Gầm đến Xoài Mút (Châu Thành, Tiền Giang) làm trận địa quyết chiến.
Quan sát lược đồ H58 , kết hợp đọc thầm đoạn chữ in nghiêng (124)
Quan sát trên lược đồ, em thấy vì sao Nguyễn Huệ lại chọn đoạn sông này?
- Trả lời chữ in nghiêng - SGK.
Giới thiệu các ký hiệu, chỉ thủy quân, bộ binh Tây Sơn, trình bày thế trận của Nguyễn Huệ theo lược đồ: Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút.
Bổ sung
- Năm 1784, quân Xiêm chiếm được miền tây Gia Định . chúng kiêu căng, hung bạo.
- 19 / 1/ 1785 Nguyễn Huệ cho quân nhử địch vào trận địa mai phục, từ các nhánh sông, các ngách đổ ra đánh bên sườn địch. phục binh bắn vào đoàn thuyền của địch .
Đây là một trong những trận thuỷ chiến lớn nhất của quân ta.
Trình bày kết quả của chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút?
- Bị tấn công bất ngờ và mãnh liệt, chiến thuyền quân Xiêm tan tác hoặc bị đốt cháy, binh lính bị tiêu diệt gần hết, chỉ còn vài nghìn tên sống sót theo đường bộ chạy về nước . Nguyễn ánh thoát chết cố bám gót quân bại trận sang Xiêm lưu vong.
Sự lãnh đạo tài tình của Nguyễn Huệ thể hiện ở mặt nào?
- Lợi dụng địa hình.
Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút có ý nghĩa lịch sử như thế nào?
Nhấn mạnh
- Chiến thắng quân xâm lược Xiêm đã đưa phong trào Tây Sơn phát triển lên một trình độ mới, cũng từ đây, khởi nghĩa Tây Sơn trở thành phong trào quật khởi của cả dân tộc và sẽ phát huy mạnh mẽ trong nhiều năm sau đó
hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc, những chiến công vĩ đại của nghĩa quân Tây Sơn. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Soạn bài, máy chiếu 2. Học sinh: Đọc và tìm hiểu nội dung bài trước C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định 2. Kiểm tra ?(Kết hợp với bài giảng) 3. Bài mới *Giới thiệu bài: sau khi xây dựng căn cứ, nghĩa quân Tây Sơn ngày càng lớn mạnh, phát triển lực lượng nghĩa quân, ba anh em Nguyễn Nhạc quyết tâm lật đổ chính quyền phong kiến thối nát, đánh đuổi quân xâm lược bảo vệ nền độc lập Hoạt động của GV và HS Nội dung KT cần đạt GV GV GV ? GV ? GV ? GV ? GV ? ? ? ? ? GV GV ? HS ? HS GV GV ? ? ? GV Dùng lược đồ: Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến và chống quân xâm lược nước ngoài. Giới thiệu thành Quy Nhơn (Thuộc huyện An Khê, tỉnh Gia Lai) - Sau khi xây dựng lực lượng đã mạnh, Nguyễn Nhạc mở rộng căn cứ xuống đồng bằng, xây dựng làng Kiên Thành thuộc Tây Sơn hạ đạo làm đại bản doanh. - Từ đây, nghĩa quân toả ra khắp phủ Qui Nhơn (Bình Định). - Mùa thu 1773 nghĩa quân Tây Sơn đã kiểm soát phần lớn phủ Quy Nhơn và cho đến => Để hạ được thành, vào ngày đầu tháng 9, Nguyễn Nhạc tự nhốt mình vào cũi & cho người khiêng vào thành nộp cho quân Nguyễn. - Cùng lúc này, ông đã cho quân bí mật bao vây thành. Nửa đêm ông phá cũi đánh từ trong ra, phối hợp với quân Tây Sơn tiến công từ ngoài vào, chỉ trong vòng một đêm, nghĩa quân đã thu hạ được thành Quy Nhơn. Em có nhận xét gì về cách hạ thành Quy Nhơn của Nguyễn Nhạc?(K-G) - Táo bạo, dũng cảm, thông minh, bất ngờ, nên địch bị động. Dùng lược đồ giới thiệu vùng đất nghĩa quân đã làm chủ sau khi chiếm được thành Qui Nhơn. - Từ khi thành Qui Nhơn bị hạ cho đến giữa 1774..................................... Thái độ của chúa Trịnh khi nghe tin Tây Sơn nổi dậy? - Phái mấy vạn quân đánh vào Phú Xuân (Huế). Giới thiệu lược đồ Phú Xuân. Tại sao Nguyễn Nhạc lại phải tạm thời hòa hoãn với quân Trịnh? (K-G) Nêu tình huống rất hiểm nghèo của nghĩa quân trên lược đồ: - Quân Trịnh vượt sông Gianh đánh Phú Xuân. Quân Nguyễn chạy vào Gia Định, nghĩa quân Tây Sơn ở giữa có nguy cơ bị bao vây và tiêu diệt. Vì vậy kế sách tạm thời là hòa hoãn với Trịnh diệt Nguyễn. Việc Nguyễn Nhạc hòa hoãn với Trịnh nói lên điều gì? -> Chiến lược thông minh, khôn khéo, sáng suốt. Sau khi đã hòa hoãn được với chúa Trịnh, Tây Sơn đã làm gì? Thuật DB: Theo lược đồ Chiến công vang dội của nghĩa quân Tây Sơn là gì? Theo em vì sao cuộc khởi nghĩa lan nhanh và giành được thắng lợi? - Sức mạnh của nhân dân hưởng ứng cuộc khởi nghĩa, thể hiện lòng căm thù giai cấp phong kiến và sự đoàn kết dân tộc. - Tài trí của anh em Tây Sơn lãnh đạo phong trào. Việc lật đổ chính quyền họ Nguyễn mang lại ý nghĩa gì? - Tạo không khí phấn khởi cho quân và dân Tây Sơn, đưa phong trào Tây Sơn phát triển lên một bước và quyết định cho thắng lợi về sau. Vì sao quân Xiêm sang xâm lược nước ta? - Nguyễn Ánh sang cầu cứu quân Xiêm, Vua Xiêm lợi dụng cơ hội này thực hiện âm mưu chiếm Gia định, được Nguyễn Ánh dẫn đường. Em có nhận xét gì về hành động của Nguyễn Ánh?(K-G) - Đáng lên án, vì Nguyễn Ánh đã “cõng rắn...nhà”. - Thể hiện sự hèn nhát, phản bội lại Tổ Quốc, giống nòi, cam tâm làm nô lệ. Sử dụng lược đồ H57 - 123 giới thiệu đường tiến quân của quân Xiêm kéo vào Gia Định theo 2 hướng mũi tên: - Giữa năm 1784, quân Xiêm kéo vào Gia Định theo 2 hướng, cụ thể là: + 2 vạn quân thủy do Chiêu Tăng chỉ huy, đổ bộ lên Rạch Giá (Kiên Giang). - 3 vạn quân bộ xuyên do Chiêu Sương cầm đầu xuyên qua Chân Lạp tiến vào Trấn Giang (Cần Thơ ). Thái độ của quân Xiêm như thế nào khi vào nước ta? - Hung hãn, bạo ngược, mặc sức đốt phá, giết người cướp cửa, cướp vàng bạc chở về nước, nhân dân oán ghét. Trước sức mạnh của quân Xiêm, nghĩa quân Tây Sơn có thái độ như thế nào? - Lúc đầu thế giặc mạnh, quân Tây Sơn vừa chống cự vừa rút lui về Sài Gòn để bảo toàn lực lượng. - Cuối 1784: quân Xiêm đã chiếm cả miền Tây Gia Định (Tây Nam Bộ) - Tháng 1. 1785: Nguyễn Huệ tiến quân vào Gia Định, vị tướng trẻ 32 tuổi này đã chọn khúc sông Tiền từ Rạch Gầm đến Xoài Mút (Châu Thành, Tiền Giang) làm trận địa quyết chiến. Quan sát lược đồ H58 , kết hợp đọc thầm đoạn chữ in nghiêng (124) Quan sát trên lược đồ, em thấy vì sao Nguyễn Huệ lại chọn đoạn sông này? - Trả lời chữ in nghiêng - SGK. Giới thiệu các ký hiệu, chỉ thủy quân, bộ binh Tây Sơn, trình bày thế trận của Nguyễn Huệ theo lược đồ: Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút. Bổ sung - Năm 1784, quân Xiêm chiếm được miền tây Gia Định ... chúng kiêu căng, hung bạo... - 19 / 1/ 1785 Nguyễn Huệ cho quân nhử địch vào trận địa mai phục, từ các nhánh sông, các ngách đổ ra đánh bên sườn địch. phục binh bắn vào đoàn thuyền của địch ... Đây là một trong những trận thuỷ chiến lớn nhất của quân ta. Trình bày kết quả của chiến thắng Rạch Gầm-Xoài Mút? - Bị tấn công bất ngờ và mãnh liệt, chiến thuyền quân Xiêm tan tác hoặc bị đốt cháy, binh lính bị tiêu diệt gần hết, chỉ còn vài nghìn tên sống sót theo đường bộ chạy về nước . Nguyễn ánh thoát chết cố bám gót quân bại trận sang Xiêm lưu vong. Sự lãnh đạo tài tình của Nguyễn Huệ thể hiện ở mặt nào? - Lợi dụng địa hình... Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút có ý nghĩa lịch sử như thế nào? Nhấn mạnh - Chiến thắng quân xâm lược Xiêm đã đưa phong trào Tây Sơn phát triển lên một trình độ mới, cũng từ đây, khởi nghĩa Tây Sơn trở thành phong trào quật khởi của cả dân tộc và sẽ phát huy mạnh mẽ trong nhiều năm sau đó II. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn và đánh tan quân xâm lược Xiêm 1. Lật đổ chính quyền họ Nguyễn * Hạ thành Quy Nhơn - Tháng 9/1773, nghĩa quân thu được thành Quy Nhơn. - 1774 mở rộng vùng kiểm soát từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận. * Hòa hoãn với quân Trịnh - Mục đích: Diệt Nguyễn. * Tiêu diệt quân Nguyễn - 1783: Lật đổ chế độ thống trị của họ Nguyễn. 2. Chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút * Nguyên nhân - Nguyễn Ánh cầu cứu vua Xiêm. * Diễn biến * Kết quả - Quân Xiêm bị đánh tan. * Ý nghĩa - Là một trong những trận thuỷ chiến lớn nhất trong ls chống ngoại xâm của dân tộc ta - Chiến thắng quân xâm lược Xiêm đã đưa phong trào Tây Sơn phát triển lên một trình độ mới.Từ đây phong trào Tây Sơn trở thành phong trào quật khởi của cả dân tộc 4. Củng cố (?) Để khôi phục và phát triển sản xuất nông nghiệp nhà Lê đã có những biện pháp nào? 5. Dặn dò - Làm đáp án trả lời các câu hỏi trong SGK - Đọc trước mục III SGK. ------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ngày soạn:28/02/2015 Ngày giảng:04/03/2015 TIẾT 52 – BÀI 25 PHONG TRÀO TÂY SƠN (Mục III) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Phong trào Tây Sơn phát triển ra Đàng ngoài, lật đổ chính quyền vua Lê chúa Trịnh, đặt nền tảng thống nhất đất nước ( 1788) 2. Tư tưởng - Tự hào về truyền thống đấu tranh anh dũng của dân tộc những chiến công vĩ đại của nghĩa quân . 3. Kỹ năng - Trình bày diễn biến trận đánh trên bản đồ. B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến và chống xâm lược nước ngoài. 2. Học sinh: Đọc và tìm hiểu nội dung bài trước C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định 2. Kiểm tra ? Thuật diễn biến, kết quả, ý nghĩa của chiến thắng Rạch Gầm - Xoài Mút ? 3. Bài mới *Giới thiệu bài : Sự mục nát, suy yếu của chính quyền phong kiến là nguyên nhân dẫn tới những cuộc đấu tranh của nhân dân. Sau khi tiêu diệt nhà Nguyễn ở phía Nam- Nguyễn Huệ quyết định đem quân tiêu diệt Vua Lê, chúa Trịnh tiến tới thống nhất đất nước. Hoạt động của GV và HS Nội dung KT cần đạt GV ? GV ? ? GV ? ? ? HS ? HS ? GV ? GV GV ? GV ? Sau khi đánh tan 5 vạn quân xâm lược Xiêm các thủ lĩnh Tây Sơn tính việc tiêu diệt nốt họ Trịnh ở Đàng Ngoài Tình hình quân Trịnh ở Đàng Ngoài lúc này như thế nào? - Quân Trịnh đóng đô ở Phú Xuân, kiêu căng, sách nhiễu dân chúng ..... Dùng lược đồ thuật: Lí do nào Nguyễn Huệ tiến quân lật đổ chính quyền họ Trịnh? Với lối đánh đó, nghĩa quân Tây Sơn thu được kết quả như thế nào? - Nội bộ các tướng Trịnh lủng củng. Phạn Ngô Cầu kéo cờ trắng xin hàng. Nêu: Nhân cơ hội này, Nguyễn Huệ tiến quân thẳng ra bắc, nêu danh nghĩa “Phù Lê diệt Trịnh”. Để Nguyễn Lữ ở lại giữ Thuận Hoá. Nguyễn Nhạc giữ Qui Nhơn. Tại sao Nguyễn Huệ lại lấy danh nghĩa ''phù Lê diệt Trịnh''?(K-G) -> Nhằm tập trung dân chúng hưởng ứng, ủng hộ mình và nhiều người còn tưởng nhớ nhà Lê. Những việc làm của quân Tây Sơn khi tiến quân ra Bắc? Việc tiêu diệt chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong & việc quan Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài có ý nghĩa như thế nào? Đọc mục 2 (SGK-126). Sau khi quân Tây Sơn rút vào Nam, tình hình Bắc Hà như thế nào? - Tình hình Bắc Hà rối loạn. Lê Chiêu Thống ươn hèn không đủ sức trấn áp các thế lực, nổi loạn của họ Trịnh còn lại. Vì sao Nguyễn Hữu Chỉnh lại mưu phản Nguyễn Huệ?(K-G) - Khi trở về Nam (Phú Xuân), Nguyễn Huệ cho Nguyễn Hữu Chỉnh ở lại Nghệ An giúp trấn thủ Nguyễn Văn Duệ............ Dùng lược đồ giới thiệu 3 vùng anh em Nguyễn Huệ nắm giữ. Trước thái độ của Nguyễn Hữu Chỉnh, Nguyễn Huệ đã có biện pháp gì? - Cử Vũ Văn Nhậm tiến quân ra bắc diệt Trịnh. - Tuy nhiên diệt được Chỉnh, đến lượt Nhậm lại kiêu căng, có mưu đồ riêng. Vì thế -> Lúc bấy giờ bè lũ Lê Chiêu Thống đã trốn sang Kinh Bắc (Bắc Ninh , Bắc Giang). - Tại Bắc Hà, Nguyễn Huệ được các sỹ phu nổi tiếng như: Ngô Thì Nhậm, Phan Huy Ích, Nguyễn Thế Lịch, Nguyễn Thiếp, ... hết lòng giúp sức trong việc xây dựng chính quyền. Vì thế các sĩ phu này được Nguyễn Huệ trọng dụng & phong cho chức tước mới. Sau khi thu phục được Bắc Hà, Nguyễn Huệ giao công việc cho Ngô Văn Sở ở Bắc Hà, còn Nguyễn Huệ lại rút quân về Phú Xuân, cũng từ đó Bắc Hà được sát nhập hẳn vào vùng đất cai quản trực tiếp của Nguyễn Huệ . Vì sao Nguyễn Huệ thu phục được Bắc Hà?(K-G) - Được nhân dân và nhiều sỹ phu nổi tiếng giúp đỡ. - Lực lượng Tây Sơn hùng mạnh - Chính quyền phong kiến Trịnh Lê quá thối nát. Tổ chức học sinh thảo luận nhóm Yếu tố nào giúp cho Tây Sơn lật đổ được chính quyền mục nát của họ Nguyễn, Họ Trịnh & nhà Lê?(K-G) - Được sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân: chán ghét chính quyền họ Nguyễn – Trịnh. Tham gia có hiệu quả cuộc khởi nghĩa (Đồng bào Ba Na xây dựng căn cứ buổi đầu). - Sự lãnh đạo tài tình của anh em nhà Tây Sơn. - Sự đoàn kết trong chiến đấu, hiệp đồng tác chiến giữa chủ tướng & nghĩa quân. III. Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh 1. Hạ thành Phú Xuân tiến ra bắc Hà diệt họ Trịnh - Tháng 6 - 1786 được sự giúp sức Nguyễn Hữu Chỉnh Nghĩa quân Tây Sơn nhanh chóng hạ thành phú xuân rồi tiến ra nam sông Gianh, giải phóng toàn bộ đất Đàng trong - Với khẩu hiệu “ Phù Lê diệt Trịnh”,Tây sơn tiến quân ra Bắc - Giữa 1786 Nguyễn Huệ đánh Thăng Long chúa Trịnh bị dân bắt đem nộp cho Tây Sơn - Chính quyền họ Trịnh sụp đổ. Nguyễn Huệ vào thành, giao chính quyền cho vua Lê rồi trở về Nam *Ý nghĩa + Tạo điều kiện cơ bản cho sự thống nhất đất nước + Đáp ứng nguyện vọng của nhân dân cả nước 2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản - Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà - Sau khi Tây Sơn rút về Nam tình hình Bắc Hà rối loạn. Lê Chiêu Thống không dẹp nổi nên mời Nguyễn Hữa Chỉnh ra giúp và đánh tan tàn dư họ Trịnh - Giữa năm 1788 Nguyễn Huệ ra bắc diệt Nhậm 4. Củng cố * Bài tập1: Lập bảng thống kê những hoạt động của Nguyễn Huệ ở Bắc Hà từ năm 1786 đến năm 1788 theo mẫusau: Thời gian Những hoạt động chính ý nghĩa 5. Dặn dò - Về nhà học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Đọc và tìm hiểu phần IV. ------------------------------------------------------------------------------------------------------- Ngày soạn:01/03/2015 Ngày giảng:09/03/2015 TIẾT 53 – BÀI 25 PHONG TRÀO TÂY SƠN (Mục IV) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức + Giúp HS nắm được - Hành động xâm lược nước ta của quân Thanh - Diễn biến Trận Quang Trung đại phá quân Thanh năm 1789 - Nguyên nhân tháng lợi, ý nghĩa lịch sử 2. Tư tưởng - Giáo dục lòng yêu nước và tự hào về trang sử vẻ vang của dân tộc ta trong cuộc đại phá quân Thanh. - Đánh giá cảm thụ, thiên tài quân sự của Nguyễn Huệ . 3. Kỹ năng - Sử dụng lược đồ để thuật lại cuộc đại phá quân Thanh. - Đánh giá tầm vóc lịch sử của sự kiện mùa xuân Kỷ dậu 1789 B. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên: Chuẩn bị lược đồ Tây Sơn khởi nghĩa chống các thế lực phong kiến 2. Học sinh: Đọc và tìm hiểu nội dung bài trước C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định 2. Kiểm tra ? Nêu những hoạt động chính của Nguyễn Huệ ở Bắc Hà năm 1786 - 1788 ? Yếu tố nào giúp quân Tây Sơn lật đổ các chính quyền đó? 3. Bài mới * Giới thiệu bài: Các em có biết tại sao ngày mồng 5 tết hàng năm lại trở thành nét đẹp văn hóa truyền thống của người dân Hà Nội và người dân Việt Nam không? Với chiến thắng quét sạch 29 vạn quân Thanh ra khỏi bờ cõi , bảo vệ nền độc lập dân tộc, người dân Hà Nội tự hào vì chiến thắng Ngọc Hồi - Đống đa gắn liền với tên tuổi vị anh hùng Quang Trung - Nguyễn Huệ. Hoạt động của GV và HS Nội dung KT cần đạt ? ? GV GV ? ? ? GV ? GV ? ? ? GV ? ? ? ? ? GV ? GV ? GV ? GV ? GV ? ? ? ? ? ? Lí do nào nhà Thanh sang xâm lược nước ta? Nhà Thanh có bỏ qua cơ hội này không? - Nhân cơ đưa quân về giúp Vua Lê Chiêu Thống, Càn Long thực hiện âm mưu xâm lược nước ta, để mở rộng xuống phía nam. Nên đã nhận lời sang giúp. Lực lượng của quân Thanh như thế nào Dùng lược đồ hình 57(SGK) chỉ các đạo tiến quân xâm lược của nhà Thanh. + Đạo 1: Tôn Sĩ Nghị -> Quảng Tây- Lạng Sơn. + Đạo 2: Sầm Nghi Đống ->Cao Bằng. + Đạo 3: Ô Đại Kinh -> Tuyên Quang. + Đạo 4: Theo đường Quảng Ninh -> Hải Dương. Em có nhận xét gì về lực lượng quân Thanh và bè lũ Lê Chiêu Thống?(K-G) - Tướng giỏi, ...... - Được bè lũ Lê Chiêu Thống dẫn đường, ủng hộ lương thực, quân nhu..... - Vua bán nước hèn hạ, nhục nhã - Chỉ vì quyền lợi cá nhân mà bán rẻ Tổ quốc, gây đau khổ cho nhân dân " Cõng rắn..." Trước thế giặc mạnh quân Tây Sơn có kế hoạch gì? Vì sao nghĩa quân Tây Sơn lập phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn? Dùng lược đồ giới thiệu phòng tuyến Tam Điệp – Biện Sơn..... Thái độ quân Thanh khi vào xâm lược nước ta như thế nào? - Khi chiếm được Thăng Long chúng càng chủ quan, kiêu ngạo, cướp bóc, đốt nhà, giết người tàn bạo..... Chuyển ý Nhận được tin cấp báo Nguyễn Huệ đã có việc làm gì? Việc Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế có ý nghĩa gì? (K-G) - Tập hợp được nhân dân, tạo sức mạnh đoàn kết dân tộc, cho quân Thanh biết rằng nước ta có chủ. Em hãy tóm tắt những việc làm của Nguyễn Huệ khi tiến quân ra Bắc? + Đến Nghệ An: Tuyển Quân, duyệt binh. (để lấy khí thế và tinh thần cho quân sĩ ) + Đến Thanh Hoá: Tuyển quân, làm lễ tuyên thệ. Đọc lời tuyên thệ (sgk – 128) -> GV giải thích lời tuyên thệ. Nhận xét về lời tuyên thệ?(K-G) (Quyết tâm chống giặc, bảo vệ nền độc lập dân tộc ) Quang Trung dự định đánh quân Thanh vào thời gian nào? - Vào dịp tết Kỷ dậu (1789) Vì sao Quang Trung quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp tết Kỷ Dậu?(K-G) - Quân Thanh mới chiếm được Thăng long , nên còn chủ quan kiêu ngạo. - Vào dịp tết quân Thanh lơ là, không đề phòng quân địch sẽ bị bất ngờ. Để tiến đánh quân Thanh, Q. Trung đã có kế hoạch gì Điểm tấn công đầu tiên của quân ta là đâu? Giới thiệu vị trí Gián Khẩu, thuật DB theo SGK Tiếp theo quân Tây Sơn tấn công vào vị trí nào? Giới thiệu vị trí Hà Hồi. ....đêm mùng 3 tết, quân ta bí mật bao vây đồn Hà Hồi, quân Thanh bị bao vây bất ngờ nên vô cùng hoảng sợ, hạ khí giới ... Trên đà thắng lợi Tây Sơn ào ạt tấn công vào đồn Ngọc Hồi. Giới thiệu vị trí Ngọc Hồi Tường thuật diến biến trên lược đồ ........................................ Chiến thắng Ngọc Hồi có ý nghĩa như thế nào? => Đạp tan hệ thống phòng ngự của địch ở mạn nam Thăng Long. Mở toang cửa ngõ tiến vào giải phóng Thăng Long. Chỉ bản đồ: Trong khi quân Quang Trung đánh đồn Ngọc Hồi, thì đạo quân của đô đốc Long tấn công đồn Khương Thượng - Đống Đa. Tại sao quân Tây Sơn tấn công Ngọc Hồi- Khương Thượng vào cùng một thời điểm là mồng 5 tết?(K-G) => Thể hiện sự chỉ đạo của Quang Trung là các đạo quân phải hợp đồng tác chiến, nếu đánh cùng một lúc thì Tôn Sỹ Nghị sẽ bối rối không kịp điều quân tiếp viện cho mặt trận phía Nam được. Thuật DB: Được nhân dân giúp sức quân Tây Sơn giáp chiến , đốt lửa thiêu cháy doanh trại giặc. Tướng giặc là Sầm Nghi Đống khiếp sợ thắt cổ tự tử. Hàng vạn xác giặc ngổn ngang khắp chiến trường....... Cho biết kết quả của trận Ngọc Hồi, Đống Đa? Hãy nêu những cống hiến to lớn của phong trào Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc trong những năm 1771-1789? (-Trong 17 năm, lật đổ các CQPK thối nát của họ Nguyễn- Trịnh- Lê. - Xóa bỏ ranh giới chia cắt đất nước. Đặt nền tảng thống nhất quốc gia. - Đánh tan các cuộc xâm lược của Xiêm- Thanh, bảo vệ độc lập & lãnh thổ của tổ quốc. Nguyên nhân nào làm nên thắng lợi to lớn của phong trào Tây Sơn? Hãy lấy dẫn chứng để minh họa cho nguyên nhân trên?(K-G) - Sự tham gia của đồng bào dân tộc thiểu số Ba Na, Chăm trong buổi đầu gây dựng căn cứ. - Sự ra nhập nghĩa quân của ND Nghệ An, Thanh Hoá trong cuộc hành quân của Quang Trung vào tết Kỉ Dậu. - Có các tướng giỏi rất trung thành với Q. Trung: Ngô Thì Nhậm, Ngô Văn Sở, Phan Huy ích & các đô đốc Long, Lộc , Bảo... - Có đường lối đấu tranh đúng đắn: Tập hợp được các tầng lớp xã hội “ Giương cao khẩu hiệu phù Lê diệt Trịnh” khi tiến công ra Bắc. - Có vị chỉ huy tài giỏi, thông minh, quả cảm: Quang Trung, Nguyễn Nhạc, nhất là Q.Trung. Biết phát huy lòng dũng cảm của quân sĩ như “Mở hội thề, duyệt binh lớn, đọc lời dụ...”. - Nắm vững thời cơ, lợi dụng được nhược điểm của địch. ..... Cuộc khởi nghĩa Tây Sơn thắng lợi có ý nghĩa như thế nào? - Phong trào Tây Sơn tiêu biểu cho sức mạnh, ý chí & sự sáng tạo của dân tộc VN. - Thể hiện truyền thống yêu nước bất khuất của nhân dân ta. Em có nhận xét gì về Vua Quang Trung? - Tiến hành cuộc tấn công thần tốc từ phú Xuân ra Nghệ An. - Tiên đoán ngày 7 tết khao quân, nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh: Thần tốc bất ngờ, táo bạo, chỉ đạo và tổ chức chiến đấu hết sức cơ động IV.Tây Sơn đánh tan quân Thanh 1. Quân Thanh xâm lược nước ta * Hoàn cảnh - Lê Chiêu Thống sai người sang cầu cứu nhà Thanh. - Năm 1788, Tôn Sĩ Nghị đem 29 vạn quân chia 4 đạo tiến vào nước ta. * Chuẩn bị của quân ta - Lập phòng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn 2. Quang Trung đại phá quân Thanh (1789) * Sự chuẩn bị của Quang Trung - Tháng 11.1788 Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế (hiệu Quang Trung) và lập tức tiến quân ra Bắc. - Đến Nghệ An tuyển quân mở một cuộc duyệt binh lớn - Đến Thanh Hóa tiếp tục tuyển quân và làm lễ tuyên thệ. - 15.1.1789: Quang Trung tập kết ở Tam Điệp. Dự định đánh vào tết Kỉ Dậu (1789) - Từ Tam Điệp , Quang Trung chia làm 5 đạo tiến ra Thăng Long. * Diễn biến - Đêm 30 tết: Trận Gián Khẩu: - Đêm 3 tết: Trận Hà Hồi - Mờ sáng 5 tết: Trận Ngọc Hồi. - Ngày 5 tết: Trận Đống Đa. *Kết quả: Trong 5 ngày đêm (30 -> 5 tết Kỷ dậu) quân Tây Sơn quét sạch 29 vạn quân Thanh. 3. Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn * Nguyên nhân thắng lợi - Nhờ ý chí đấu tranh chống áp bức bóc lột,tinh thần yêu nước.đoàn kết hy sinh cao cả của nhân dân ta - Sự lãnh đạo tài tình,sáng suốt của Quang Trung và bộ chỉ huy nghĩa quân.Quang Trung là anh hùng vĩ đại dân tộc * Ý nghĩa lịch sử - Xoá bỏ ranh giới chia cắt đất nước,đặt nền tảng cho việc thống nhất quốc gia - Có ý nghĩa lịch sử to lớn giải phóng đất nước giữ vững nền độc lập của tổ quốc. 4. Củng cố * Bài tập : Thống kê 17 năm hoạt động của phong trào Tây Sơn theo mẫu sau:(GV kẻ bảng) Thời gian Sự kiện 5. Dặn dò - Vẽ lược đồ chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa. - Bài tập về nhà: 2 (SGk – 131) - Đọc và tìm hiểu nội dung bài mới, bài 26: Quang Trung xây dựng đất nước Ngày soạn:07/03/2015 Ngày giảng:11/03/2015 TIẾT 54 – BÀI 26 QUANG TRUNG XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Trình bày những việc làm của Quang Trung về kinh tế, chính trị, văn hoá. - Nêu được tác dụng các việc làm của Quang Trung: Góp phần ổn định trật tự xã hội, phát triển sản xuất, văn hoá và bảo vệ tổ quốc. - Lập b
File đính kèm:
- GIAO_AN_SU_7_KY_II.doc