Giáo án Lịch sử 7 bài 24: Khởi nghĩa nông dân đàng ngoài thế kỉ XVIII

Tuaàn: 26	Ngaøy soaïn: 08/02/ 2015
Tieát : 50	Ngaøy daïy: 12/02/ 2015
Bài 24: KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN ĐÀNG NGOÀI THẾ KỈ XVIII
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức: Sau bài học HS cần nắm được:
Nguyên nhân của các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài: Hiện trạng đời sống nhân dân đói khỏ là do Vua chúa quan lại chỉ lo ăn chơi đục khoét của cải của nhân dân.
Những cuộc khởi nghĩa nông dân tiêu biểu ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII: diễn biến, kết quả nguyên nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử.
 2. Thái độ:
Bồi dưỡng tinh thần đấu tranh cho chính nghĩa, tiến bộ xã hội, ủng hộ cuộc khởi nghĩa chính đáng của nông dân.
 3. Kĩ năng:
Rèn kĩ năng rút ra nhận xét, xác định địa danh địa bàn diễn ra cuộc khởi nghĩa trên bản đồ Việt Nam
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
Giáo án, hình ảnh liên quan đến bài học, bản đồ trống Việt Nam.
2. Học sinh:
Sách giáo khoa, bài cũ, soạn bài mới theo yêu cầu GV
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Ổn định:(1’) 7A17A2.7A3
 7A47A5.7A6.
 1. Kiểm tra bài cũ:(8’)
Em hãy nêu tình hình tôn giáo nước ta thế kỉ XVI- XVIII
Em hãy cho biết nguồn gốc ra đời của chữ Quốc Ngữ? Vì sao chữ Quốc Ngữ được phổ biến và trở thành chữ viết chính thức của dân tộc ta?
2.Giới thiệu bài mới: Thế kỉ XVIII, nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân bùng nổ ở Đàng Ngoài. Nguyên nhân nào dẫn tới các cuộc khởi nghĩa, diễn biến của các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu, kết quả, nguyên nhân thất bại và ý nghĩa của các cuộc khởi nghĩa như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu về nguyên nhân dẫn tới các cuộc khởi nghĩa nông dân (12’)
? Em hãy cho biết nguyên nhân nào dẫn đến các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII?
HS: Dựa vào SGK nêu được nguyên nhân
Chính quyền phong kiến Đàng Ngoài giữa TK XVIII - Mục nát đến cực độ.
Từ tầng lớp vua chúa,quan lại cho đến bọn hoạn quan đều ra sức ăn chơi hưởng lạc, phè phỡn, không còn kĩ cương phép tắc, ra sức đục khoét nhân dân
Dẫn tới hậu quả
- Sản xuất nông nghiệp đình đốn .
- Đê diều vỡ liên tục, mất mùa, lụt lội thường xuyên xảy ra .
- Nhà nước đánh thuế nặng, công thương nghiệp sa sút .
- Nhân dân bị dẩy tới mức đường cùng .
+ Hàng chục vạn nông dân chết đói, đặc biệt năm 1740 – 1741 người chết đói nằm ngổn ngang, sống sót không còn một phần mười .
+ Nhân dân bỏ làng phiêu tán khắp nơi 
GV: Khẳng định
đây là nét tối trong bức tranh lịch sử nửa sau thế kỉ XVIII .
 ? Trước cuộc sống cực khổ ấy nhân dân có thái độ như thế nào ?
- Vùng lên đấu tranh, các cuộc khởi nghĩa nổ ra liên tiếp 
Hoạt động 2: Tìm hiểu về những cuộc khởi nghĩa lớn của nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII (20’)
GV đưa lược đồ nơi diễn ra các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài TK XVIII .
- Giải thích kí hiệu: các con số để chỉ cuộc khởi nghĩa được gọi theo tên thủ lĩnh. Mở đầu là cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Dương Hưng .
- Giáo viên giới thiệu lần lượt các cuộc khởi nghĩa ( nói ngắn gọn gồm niên đại, tên thủ lĩnh và nơi hoạt động ).
? Nhìn trên bản đồ, em có nhận xét gì về địa bàn của phong trào nông dân khởi nghĩa ở Đàng Ngoài?
HS: - Lan rộng khắp đồng bằng và miền núi .
? Em hãy kể tên các cuộc khởi nghĩa nông dân tiêu biểu?
HS(yếu): Dựa vào SGK, kết hợp lược đồ, trả lời
GV tường thuật diễn biến hai cuộc khởi nghĩa tiêu biểu: Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu và Hoàng Công Chất sau đó HS trình bày lại
GV: cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu tiêu biểu cho ý chí, nguyện vọng và khí thế của nông dân vào những năm 40 của TK XVIII .
GV chỉ vùng Hải Hưng – giới thiệu về quê hương của Nguyễn Hữu Cầu . Sau đó, chỉ địa bàn hoạt động ở vùng đồng bằng Hải Dương, Hải Phòng, Kinh Bắc, Sơn Nam, Thanh Hoá, Nghệ An . Khẩu hiệu là “ lấy của nhà giàu chia cho nhà nghèo “ được dân nghèo khắp nơi ủng hộ .
Đến khởi nghĩa Hoàng Công Chất: GV chỉ vào vùng Sơn Nam rồi tường thuật của nghĩa quân; giải thích lí do nghĩa quân chuyển lên vùng miền núi Tây Bắc hoạt động (do bị quân Trịnh đàn áp) .
Học sinh thảo luận ( 3’)
? Việc nghĩa quân chuyển địa bàn hoạt động có ý nghĩa gì ?
HS: Đánh dấu bước chuyển biến mớicủa phong trào là tinh thần đoàn kết giữa nông dân miền xuôi và miền núi .
? Kết quả? Nguyên nhân thất bại của các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài ?
HS (yếu): Dựa vào SGK, trả lời
- Các cuộc khởi nghĩa trước sau đều bị thất bại, nhiều thủ lĩnh bị bắt, bị xử tử, nhưng góp phần làm cho cơ đồ họ Trịnh lung lay.
- Các cuộc khởi nghĩa còn rời rạc, không liên kết thành một phong trào rộng lớn .
? Em hãy cho biết ý nghĩa của các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài?
HS (yếu): Dựa vào SGK, trả lời
+ Chính quyền phong kiến họ Trịnh lung lay 
GV: Khẳng định lại ý nghĩa
+ Làm cho chính quyền họ Trịnh lung lay
+ Nêu cao tinh thần đấu tranh của nhân dân
 Thể hiện tinh thần đoàn kết giữa nông dân miền xuôi và miền núi, biểu dương sức mạnh của giai cấp nông dân.
1 Tình hình chính trị 
Nguyên nhân của các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài
- Từ giữa thế kỉ XVIII, chính quyền vua Lê, chúa Trịnh chỉ lo ăn chơi phung phí tiền của, quan lại binh lính đục khoét nhân dân
- Quan lại, địa chủ ra sức cướp đoạt ruộng đất, sản xuất nông nghiệp đình đốn, thiên tai liên tiếp sảy ra; công thương nghiệp sa sút, chợ phố điêu tàn, nông dân chết đói, phiêu tán.
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn
* Diễn biến
Khoảng 30 năm của thế kỉ XVIII, hàng loạt cuộc khởi nghĩa nông dân bùng nổ ở đồng bằng Bắc Bộ và vùng Thanh o Nghệ. Tiêu biểu là:
- Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu (1741-1751)
- Khởi nghĩa Hoàng Công Chất ( 1739-1769), có công lớn trong việc bảo vệ biên giới và giúp dân ổn định cuộc sống.
* Kết quả - ý nghĩa
Các cuộc khởi nghĩa đều bị đàn áp, nhiều thủ lĩnh bị bắt, bị xử tử
Nhưng cũng đã góp phần làm cho cơ đồ họ Trịnh lung lay
 4. Củng cố: (3’)
Em hãy cho biết nguyên nhân dẫn đến các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài thế kỉ XVIII.
Hãy kể tên, địa bàn hoạt động của các cuộc khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII
 5. Hướng dẫn học tập ở nhà: (1’)
Học bài theo vở ghi, làm bài tập 2 trang 119, Chuẩn bị giấy, vở bài tập cho tiết tiếp theo – Thực hành
 IV. RÚT KINH NGHIỆM: