Giáo án Lịch sử 12 - Bài 21: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954-1965)

Ngày soạn: 
Tiết: 36 	
Chương IV Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975
Bài 21
X ây dựng CNXH ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954 – 1965 )
I / Mục tiêu:
 1. Kiến thức: Hiểu được
- Tình hình nước ta sau Hiệp định Giơnevơ, nguyên nhân đất nước ta bị chia cắt hai miền và nhiệm vụ cách mạng của mỗi miền.
 	- Nhiệm vụ, thành tựu đạt được của miền Bắc trong những năm 1954 – 1960.
 2. Kỹ năng
- Kĩ năng phân tích, đánh giá tình hình đất nước sau 1954 và nhiệm vụ cách mạng từng miền
- Thấy rõ âm mưu và thủ đoạn của đế quốc Mĩ và tay sai đối với miền Nam
 3. Thái độ
- Bồi dưỡng lòng yêu nước, tình ruột thịt Bắc – Nam và thấu hiểu nỗi đau khi đất nước bị chia cắt hai miền
- Niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng và tiền đồ của cách mạng.
II / Chuẩn bị:
 1. Chuẩn bị của giáo viên: 
 - SGK, SGV và tài liệu liên quan
 2. Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc bài trước trong SGK
III / Hoạt động dạy học:
 1. Ổn định tình hình lớp: Kiểm tra sĩ số, tác phong HS.
 2. Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra 
 3. Giảng bài mới:
TG
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
15’
20’
10’
Với Hiệp định Giơnevơ, cuộc chiến tranh xâm lược Đông Dương của Pháp có Mĩ giúp sức đã chấm dứt 
Kết hợp ghi
H. 57: nhân dân HN … Thủ đô
" Không khí tràn ngập niềm vui Thủ đô GP
- 1/1/1955 TWĐ, c/phủ, Hồ Chủ Tịch ra mắt nhân dân thủ đô
- Mĩ và tay sai phá hoại hiệp định, âm mưu chia cắt nước ta. Biến miền NamVN thành thuộc địa kiểu mới, thành căn cứ quân sự ở Đông Dương và ĐNÁ
- Giới thiệu NĐDiệm
- Do âm mưu và hành động vi phạm H/định của Pháp, Mĩ và tay sai
=> Miền Bắc là hậu phương quyết định trực tiếp, miền Nam trực tiếp chống Mĩ, bảo vệ miền Bắc " thắng lợi mỗi miền là thắng lợi chung của 2 miền
MR: Ta đóng góp vào kho tàng lí luận cách mạng TG
- Để củng cố khối liên minh công nông, mở rộng mặt trận thống nhất " TWĐ và c/phủ quyết định cải cách ruộng đất 
- Ở 3.314 xã thuộc 22 tỉnh
Kết hợp ghi
- Chia cho 2tr nông hộ (H. 58)
" Thực chất cải cách ruộng đất ? 
 - Qui nhầm 1 số nông dân, cán bộ, Đảng viên là địa chủ 
=> Bộ mặt miền Bắc thay đổi, khối Liên minh công nông được củng cố
- Nhiệm vụ tất yếu thời kì đầu sau chiến tranh, triển khai tất cả các ngành kinh tế.
Kết hợp ghi
- Trên 4tr tấn lương thực, tăng hơn 1,5tr so 1939 
- Mỏ Hòn Gai, Xmăng HP, Dệt NĐịnh, Điện HN: “Dựa sức….”
- Cơ khí HN, Diêm TN, Gỗ Cầu Đuống, Cá hộp HP…
- Chuyển từ phục vụ chiến tranh sang phục vụ SX và XD
- Giao lưu KT địa phương và buôn bán nước ngoài
- Dân dụng quốc tế 
- Giáo dục hệ 10 năm, hơn 1tr người xoá mù chữ, ĐH Bách khoa HN
=> Chế độ bóc lột cơ bản bị xoá bỏ, thúc đẩy SX p/triển
HĐCN: Xác định tình hình Việt Nam sau Hiệp định?
- Ta: Thực hiện nghiêm chỉnh hiệp định về ngừng bắn, tập kết chuyển quân, chuyển giao khu vực, tiến tới tổng tuyển cử thống nhất đất nước
- Pháp: Pháp rút quân khỏi miền Bắc vào miền Nam và sau đó rút về nước trong 1956
- Mĩ: Hất cẳng Pháp chiếm miền Nam
TB: Sử dụng SGK nêu những điều khoản nào Hiệp định Giơnevơ thực hiện, chưa thực hiện.
- Thực hiện ?
- Còn nhiều đ/khoản liên quan đến trách nhiệm mà P, chưa thực hiện: Hiệp thương tổng tuyển cử TN 2 miền
HĐ nhóm: Thảo luận n/vụ cách mạng từng miền 
* N.1: miền Bắc xây dựng CNXH chống chiến tranh phá hoại của Mĩ, chi viện miền Nam 
* N.2: miền Nam chống Mĩ, tay sai bảo vệ miền Bắc, tiến đến thống nhất 
* N.3: N/vụ chung chống Mĩ TN đất nước, đi lên CNXH 
HĐCN: Tham khảo SGK 
- Kết quả 
- Những sai lầm 
HĐ nhóm: Sử dụng SGK nêu thành tựu cơ bản
* N.1: Nông nghiệp
* N.2: Công nghiệp 
* N.3: Thủ CNg, Thương nghiệp
* N.5: GTVT
 * N.6: VH-GD-Y tế 
K: Đánh giá ý nghĩa thành tựu trên?
- KT miền Bắc phục hồi, tạo điều kiện cho kinh tế p/triển, đời sống nhân dân được cải thiện từng bước, góp phần củng cố miền Bắc
- Đảm báo chi viện & cổ vũ cho cách mạng miền Nam
HĐCN: Đọc và ghi nhanh theo hướng dẫn của giáo viên số liệu cụ thể: 
- Xây dựng hợp tác xã. 
- Công tư hợp doanh 
- Số xí nghiệp do nhà nước quản lí 
HĐCN: Nêu số liệu cụ thể
- 1957 " 1960 HS tăng 80%
- 1955" 1960 cơ sở y tế tăng 11 lần
I. Tình hình và nhiệm vụ cách mạng nước ta sau Hiệp định Giơvevơ 1954
 1/ Đặc điểm 
- miền Bắc: 
 + 10/10/1954 quân ta tiếp quản HN
 + 16/5/1955 toán lính Pháp cuối cùng rút khỏi nước ta " miền Bắc hoàn toàn GP
- miền Nam:
 + 5/1956 Pháp rút khỏi miền Nam
 + Mĩ từng bước thay thế vị trí Pháp, dựng chính quyền tay sai Ngô Đình Diệm
=> Nước ta bị chia cắt 2 miền với 2 chế độ chính trị khác nhau
 2/ Nhiệm vụ cách mạng trong thời kì mới 
 - Miền Bắc: Hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục kinh tế, tiến lên CNXH. 
- Miền Nam: Tiếp tục cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân thực hiện hòa bình, thống nhất nước nhà 
II. Miền Bắc hoàn thành cải cách ruộng đất, khôi phục KT, cải tạo quan hệ SX (1954-1960) 
 1/ Hoàn thành cải cách ruộng đất, khôi phụcKT, hàn gắn vết thương chiến tranh
 a) Hoàn thành cải cách2 ruộng đất 
- Từ 1954 – 1956: miền Bắc tiến hành 4 đợt cải cách Rđ 
- Kết quả: Qua 5 đợt cải cách (kể cả 1953): 
 Tịch thu 81 vạn ha ruộng đất, 10 vạn trâu bò, 1,8 triệu nông cụ
- Sai lầm: Đấu tố sai đối tượng, tràn lan, thô bạo.
 Nhưng đã kịp thời sửa chữa trong 1957
 b) Khôi phục KT, hàn gắn vết thương chiến tranh 
- Nông nghiệp: Khai hoang, cày cấy hết ruộng đất, sắm nông cụ, nuôi trâu bò, tu sửa thủy nông
" Cuối 1957 sản lượng nông nghiệp vượt mức trước chiến tranhanh, 
nạn đói ở miền Bắc được giải quyết
 - Công nghiệp: 
 + Khôi phục và mở rộng hầu hết các cơ sở CNg 
 + XD thêm nhà máy mới
" 1957 có 97 nhà máy do nhà nước quản lý 
- Thủ công nghiệp, Thương nghiệp: Khôi phục nhanh chóng 
" Cuối 1957 
 + Cung cấp hàng thiết yếu, giải quyết việc làm cho nhân dân 
 + Miền Bắc đã đặt quan hệ buôn bán với 27 nước
- GTVT 
 + Khôi phục, XD 700 Km đường sắt, hàng ngàn Km đường bộ
 + Mở rộng cảng, khai thông đường hàng không 
- VH-GD-Y tế
 + Hoàn chỉnh hệ thống GD phổ thông, lập trường đại học
 + Bước đầu chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân
 2/ Cải tạo quan hệ sản xuất bước đầu phát triển KT-XH (1958-1960) 
 a) Cải tạo XHCN 
- Tiến hành cải tạo mọi mặt nông nghiệp, thủ công nghiệp, TN, công nghiệp (khâu chính là hợp tác xã N2 )
- Kết quả: Cuối 1960: 
 + Trên 85% hộ + 70% ruộng đất vào hợp tác xã.
 + Hơn 87% Thợ TC 45% người buôn bán nhỏ vào HTX 
 + 95% hộ TS vào công tư hợp doanh 
- Hạn chế: Đồng nhất cải tạo với xoá bỏ tư hữu, sai nguyên tắc tự nguyện( Nóng vội)
 b)Bước đầu phát triển KT-XH
- KT: Đạt nhiều thành tựu đáng kể, 1972 có 172 xí nghiệp TW và 500 xí nghiệp địa phương quản lí
- Văn hóa, giáo dục, Y tế có bước phát triển
Củng cố: Nhắc lại nội dung chính bài học
Bài tập: Trả lời câu hỏi cuối đề mục
Dặn dò: Đọc trước phần tiếp theo bài học “III. miền Nam chống chế độ Mĩ - Diệm …”
Rút kinh nghiệm: