Giáo án Lịch sử 12 - Bài 19: Bước phát triển của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1951-1953)

Ngày soạn: 
Tiết: 31, 32
Bài 19
Bước phát triển của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1951 -1953)
I / Mục tiêu:
 1. Kiến thức: Hiểu được
- Vì sao Mĩ can thiệp sâu vào cuộc chiến tranh xâm lược Đông Dương, nội dung chính kế hoạch Đờ Lát đơ Tátxinhi. 
- Nội dung và ý nghĩa ĐH đại biểu toàn quốc lần thứ hai Đảng
 2. Kỹ năng
- Củng cố kĩ năng phân tích, đánh giá các sự kiện để rút ra những nhận định lịch sử 
- Kĩ năng sử dụng tranh ảnh 
 3. Thái độ
- Củng cố niềm tin vào sự lãnh đạo của đảng và Bác Hồ 
- Biết ơn và trân trọng sự ủng hộ quí báu của bạn bè quốc tế đối với cuộc kháng chiến của nhân dân ta
II / Chuẩn bị:
 1. Chuẩn bị của giáo viên: 
- Ảnh: ĐH đại biểu toàn quốc lần thứ hai của Đảng
 2. Chuẩn bị của học sinh:
- Đọc bài trước trong SGK
III / Hoạt động dạy học:
 1. Ổn định tình hình lớp: Kiểm tra sĩ số, tác phong HS. 
 2. Kiểm tra bài cũ: 1. Nêu 5 sự kiện tiêu biểu của cuộc kháng chiến toàn quốc từ 1946 – 1950.
 2. Trình bày bằng lược đồ chiến dịch Biên giới thu – đông 1950.
3. Giảng bài mới:
TG
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
10’
15’
13’
18’
23’
- Viện trợ quân sự, kinh tế, tài chính cho P
- Gồm lính Âu – Phi
- Để xây dựng “quân đội Quốc gia”
- Vùng Trung du và Đồng bằng BBộ " cắt đứt vùng tự do.
 - Vơ vét người và của Việt Nam phục vụ cho Pháp.
- Gián điệp, oanh tạc, chiến tranh tâm lí và kinh tế.
MR: Bản thân kế hoạch này chứa đựng mầm mống thất bại: Ra đời trong thế bị động, tập trung >< phân tán
Để đưa cuộc kháng chiến t/tục phát triển, đòi hỏi sự tăng cường l/đạo của Đ nhằm giữ vững quyền chủ động và đối phó với âm mưu mới của Pháp+Mĩ. Đảng quyết định hoạt động công khai và ĐH lần II
H. 51: ĐH lần II của Đảng
Thông qua 2 báo cáo: Báo cáo chính trị (HCM) & Bàn về CM Việt Nam (TChinh)
=> Thực chất là CM DTDCND
- 3/3/1951 chính thức đổi tên 
- Với nhiều c/sách về xây dựng, củng cố c/quyền, MT, QĐ… nhằm đẩy mạnh cuộc kháng chiến về mọi mặt
- HCT chủ tịch Đ, Tchinh Tổng..
- “ĐH kháng chiến thắng lợi”
- Hậu phương: Vùng TD, địch hậu (du kích nằm sâu trong lòng địch)
- Sau BG thu-đông 1950, cuộc kháng chiến có bước p/triển mới, nhu cầu cung cấp cho cuộc kháng chiến cao hơn, nhiều hơn => tiếp tục củng cố hậu phương vững mạnh, đủ đáp ứng nhu cầu kháng chiến trở nên cấp bách. Đây là MT gay gắt giữa ta và địch
Kết hợp ghi
- Gọi đầy đủ: MT Liên hiệp quốc dân Việt Nam
- MT Khơme Ítxarắc + Lào Ítxala + Liên Việt
- 7 anh hùng LĐ và QĐ
=> Đây là công tác củng cố và mở rộng MT bảo đảm khối đại đoàn kết toàn dân – đó là sức mạnh của cuộc kháng chiến và là truyền thống nổi bật của DT ta
= PT thi đua yêu nước, thâm canh tăng vụ
- 4/53 " 7/54: 5 đợt giảm tô, 1 đợt cải cách ở 53 xã
" Từ khu 4 ra Bắc: 2,7tr tấn thóc
- Đáp ứng yêu cầu đ/sống và chiến đấu " 1953: sản xuất 3.552 tấn vũ khí, đạn dược
=> Sự cố gắng vượt bậc để xây dựng kinh tế kháng chiến tự túc & đ/tr với địch
- Phương châm “Phục vụ kháng chiến, phục vụ dân sinh, phục vụ sản xuất”
- HCT: “K/c hoá VH, VH hoá kháng chiến”
Lược đồ Việt Nam
- 1 vạn quân, trong đó 1/2 lực lượng cơ động => Chứng tỏ ta có khả năng đánh địch từ rừng núi " trung du và đồng bằng
- Do Đờ Lát đờ Tátxinhi
Hồ Chủ Tịch: “Trước kia ta phải lừa địch mà đánh, nay địch tự ra cho ta đánh. Đây là cơ hội tốt cho ta ”
- 2000 Km2, 15 vạn dân
- Trung du " đồng bằng khu 3
- Gần Việt Bắc, che chở vùng thượng Lào cho Pháp.
- Mộc Châu, Thuận Châu, Lai Châu, Sơn La, Yên Bái.
- Đây là hậu phương an toàn của Pháp, sau Tây Bắc địch tăng cường phòng thủ
- Mở chiến dịch này là thực hiện nghĩa vụ quốc tế của quân dân Việt Nam
TB: Nhắc lại t/điểm M can thiệp vàoĐông Dương và biểu hiện?
- 13/5/49 giúp P = Rơve
- 23/12/50…
- 9/51…
Đọc chữ nhỏ trang 139
- 52 tỉ " 555 tỉ Fr, chiếm 73 % ngân sách chiến tranhĐông Dương
- Cố vấn quân sự " Việt Nam n/càng nhiều, đưa ngườiVN sang Mĩ học
HĐ Lớp: Thảo luận mục đích kế hoạch và khó khăn của ta
- Giành lại quyền chủ động trên c/ tr chính (BB)
- Ta gặp khó khăn mới về kinh tế, cơ sở cách mạng tổn thất (vùng tạm chiếm)
HĐCN: Tìm hiểu nội dung cơ bản của Báo cáo ?
- Đề ra nhiệm vụ VM Việt Nam trong g/đoạn mới….
HĐCN: Nội dung khác của ĐH ? Ý nghĩa ĐH Đảng
- Đổi tên Đảng
- Thông qua các văn kiện quan trọng…
- Bầu BCHTW
- Ý nghĩa: Đảng trưởng thành, lớn mạnh…
HĐ nhóm: Tìm hiểu biện pháp xây dựng hậu phương
* Nhóm 1: chính trịrị
* Nhóm 2: Kinh tế
* Nhóm 3: VH-GD-Y tế
Đọc trag 143 “Tính đến...”
TB: Tác dụng của xây dựng hậu phương?
- Giúp tiền tuyến vững mạnh, giành những thắng lợi mới về quân sự
HĐCN: Nêu tên các chiến dịch và kết quả.
- Trần Hưng Đạo, Hoàng Hoa Thám và Quang Trung.
- Loại khỏi vòng chiến đấu nhiều sinh lực địch, phá vỡ từng mảng bình định của Pháp.
K: Em hiểu thế nào về nhận định của Hồ Chủ Tịch về đối phó của ta ?
- Ta có kinh nghiệm đánh ở rừng núi " chắc thắng
- Ta phản công và tấn công địch
HĐLớp: Thảo luận rút ý ra nghĩa ?
- Đánh bại 1 chiến lược quân sự mới của địch " đi sâu vào thế bị động chiến lược
- Giáng đòn vào c/sách bình định , càn quét sau lưng địch và “dùng …chiến tranh”
- Thể hiện nghệ thuật chỉ đạo chiến đấu phối hợp giữa các chiến trường cả nước
K: Đánh giá thắng lợi này?
- Ta vẫn giữ vững chủ động trên chiến trường
- Bộ đội có kinh nghiệm và trưởng thành
HĐ Lớp : Thảo luận về thắng lợi này ?
- Củng cố vững chắc quyền chủ động chiến lược của quân dân ta trên toàn chiến tranh Đông Dương
- Đẩy Pháp và can thiệp Mĩ ngày càng bất lợi
I. TD Pháp đẩy mạnh chiến tranh xâm lượcĐông Dương
 1/ Mĩ can thiệp sâu vào cuộc chiến tranh
- 23/12/1950 Mĩ kí với Pháp “Hiệp định phòng thủ chungĐông Dương”" từng bước thay chân Pháp ở Đông Dương 
- 9/1951 Mĩ kí với Bảo Đại “Hiệp ước hợp tác kinh tế Vịêt - Mĩ” " trực tiếp ràng buộc c/phủ Bảo Đại 
- Từ 1950 tăng cường viện trợ kinh tế, quân sự choĐông Dương
 2/ Kế hoạch Đờ Lát đơ Tátxinhi
- Nội dung:
 + xây dựng lực lượng cơ động chiến lược, phát triển ngụy quân
 + Lập phòng tuyến “Boong ke”và “vành đai trắng” 
 + Tiến hành “ chiến tranh tổng lực” và BĐịnh vùng tạm chiếm
 + Đánh phá hậu phương của ta
- Mục đích: Giành lại quyền chủ động trên chiến trường chính (BB)
II. Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng (2/1951)
* Thời gian: 11 " 19/2/1951, tại Vinh Quang (Chiêm Hoá - Tuyên Quang)
* Nội dung:
- Đề ra nhiệm vụ của CMVN: 
 + Đánh đuổi đế quốc Pháp, can thiệp Mĩ giành độc lập và thống nhất hoàn toàn
 + Xoá bỏ tàn tích chế độ PK, thực hiện người cày có ruộng
 + Phát triển c/độ DCND
- Quyết định tách ĐCSĐông Dương, ở Việt Nam lấy tên độc lậpĐVN, đưa Đảng hoạt động công khai
- Thông qua Tuyên ngôn, Chính cương, điều lệ mới, 
ra báo Nhân dân – cơ quan ngôn luận của Đảng
- Bầu BCHTW và Bộ chính trị
* Ý nghĩa:
- Đánh dấu bước trưởng thành và lớn mạnh của Đ
- Củng cố quan hệ giữa Đ và quần chúng và niềm tin tất thắng vào cuộc kháng chiến, kiến quốc
III. Hậu phương kháng chiến phát triển mọi mặt
* chính trị:
- 3 " 7/3/1951 ĐH toàn quốc thống nhất MTVM và Hội Liên Việt = MT Liên Việt 
- 11/3/1951 Liên minh nhân dân V – Miên – Lào thành lập
- 1/5/1952 ĐH Chiến sĩ thi đua và Cán bộ gương mẫu
* kinh tế:
- Nông nghiệp:+ Vận động sản xuất & tiết kiệm
 + Giảm tô, cải cách ruộng đất.
- Đẩy mạnh sản xuất thủ công nghiệp và công nghiệp quốc phòng
- Chấn chỉnh thuế khoá, xây dựng tài chính, ngân hàng, T/nghiệp
* VH – GD – Y tế:
- Tiếp tục cải cách GD
- Đẩy mạnh hoạt động văn hóa phục vụ kháng chiến
- Xây dựng nếp sống mới, vệ sinh phòng dịch
IV. Những chiến dịch tiến công giữ vững quyền chủ động trên chiến trường
 1/ Các chiến dịch ở trung du và đồng bằng Bắc bộ (cuối 1950 - giữa 1951)
- Mục đích: giữ vững quyền chủ động trên chiến trường
- Ta mở các chiến dịch: Trần Hưng Đạo (Trung du), Hoàng Hoa Thám (Đường 18), Quang Trung (Hà -Nam-Ninh)
 2/ Chiến dịch Hoà Bình đông – xuân 1951 – 1952 
- 11/1951 Pháp tấn công lên Hòa Bình, nối lại hành lang Đông – Tây, chặn đường giao thông Bắc - Nam
- (11/51 " 2/52) ta phản công và tấn công địch 
- Kết quả:
 + Giaỉ phóng một vùng rộng lớn khu vực Hoà Bình – Sông Đà
 + Các căn cứ du kích mở rộng
 3/ Chiến dịch Tây Bắc thu – đông 1952
- Mục tiêu: Tiêu diệt sinh lực địch, GP đất đai và nhân dân
- 14/10 " 10/12/1952 ta huy động lực lượng lớn tấn công lên Tây Bắc
- Giaỉ phóng phần lớn các tỉnh Nghĩa Lộ, Sơn La, Lai Châu, Yên Bái
 4/ Chiến dịch Thượng Lào xuân – hè 1953
- 8/4 " 18/5/1953 ta phối hợp quân giải phóng Pathét Lào mở chiến dịch Thượng Lào
- Kết quả: Giải phóng tỉnh Sầm Nưa, Xiêng Khoảng và Phongxalì và hơn 30 vạn dân
Củng cố: Từ sau Biên giới thu – đông cuộc kháng chiến của ta bước sang giai đoạn phát triển mới:
- Ta giữ thế chủ động trên chiến trường chính, bộ đội trưởng thành
- Hậu phương tiếp tục xây dựng và củng cố, đủ sức đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của cuộc kháng chiến
Bài tập về nhà: Làm bài tập theo câu hỏi cuối bài
Các mặt trận
Thời gian
Thắng lợi tiêu biểu
Quân sự
- cuối 1950 - giữa 1951
- Chiến dịch Trần Hưng Đạo, Hoàng Hoa Thám, Quang Trung..
Chính trị - ngoại giao
- 11 "19/2 1951
- ĐH đại biểu lần II của Đảng
- Thống nhất MT Việt Minh và Liên Việt "…Mặt trận Liên Việt.
- Liên minh Việt- Miên – Lào 
Dặn dò: Đọc bài 20 “Cuộc kháng chiến toàn quốc chống TD pháp kết thúc”
Rút kinh nghiệm: