Giáo án Lịch sử 10 - Tiết 9, Bài 6: Các quốc gia Ấn và văn hóa truyền thống Ấn

Ngày soạn: 14/10/2012
Tiết : 09 ChươngIV: ẤN ĐỘ THỜI PHONG KIẾN
 Bài 6: CÁC QUỐC GIA ẤN VÀ VĂN HOÁ TRUYỀN THỐNG ẤN
 (1tiết)
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức: 
- Ấn Độ là quốc gia có văn hoá lâu đời, phát triển cao, cùng Trung Quốc có ảnh hưởng sâu rộng ở Châu Á và trên thế giới.
- Thời Gúp-ta định hình văn hoá truyền thống Ấn Độ. Nội dung của văn hoá truyền thống.
Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng phân tích, tổng hợp.
Thái độ: Văn hoá Ấn Độ có ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam, tạo nên mối quan hệ kinh tế và văn hoá mật thiết giữa 2 nước.
II.CHUẨN BỊ:
Chuẩn bị của giáo viên: 
- Tham khảo tài liệu SGV, SGK.
- Lược đồ Ấn Độ, Bản đồ Ấn Độ.
- Tranh ảnh các công trình nghệ thuật Ấn Độ.
- Phương án tổ chức: GV Phân tích, gợi mở qua các hoạt động cá nhân, nhóm.
 2. Chuẩn bị của học sinh: Đọc SGK tìm hiểu sự hình thành và phát triển của Magađa, Hồi giáo Đê Li, Môgôn,Sưu tầm tranh ảnh (A Sô Ca,Tượng phật bằng đá…)
III.HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 
Ổn định tổ chức lớp 1’: Kiểm tra sĩ số, thái độ học tập của học sinh.
Kiểm tra bài cũ 4’: Mầm móng kinh tế TBCN xuất hiện ở Trung Quốc khi nào? Biểu hiện? 
 3. Giảng bài mới 1’: Ấn Độ là một trong những quốc gia cổ đai phương Đông có nền văn hoá lâu đời. Khoảng 3000 năm ® 1500 năm TCN: Văn minh Ấn Độ ở vùng sông Ấn ( Tây Bắc). Khoảng 1500 năm TCN khởi đầu nền văn minh sông Hằng. Học bài này chúng ta chỉ nghiên cứu từ nền văn minh sông Hằng.
 Để hiểu được văn minh truyền thống Ấn Độ được định hình ntn? Nội dung của văn hoá Ấn Độ là gì? Nó phát triển ra sao? Nó ảnh hưởng ra bên ngoài như thế nào? Việt Nam chịu ảnh hưởng văn hoá Ấn Độ như thế nào? Tìm hiểu nội dung bài:
TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
TL
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
 5’
HĐ1: Làm việc cá nhân.
HỎI: Vì sao một số nước đầu tiên lại hình thành trên lưu vực sông Hằng?
HỎI: Quá trình hình thành vàphát triển của nước Ma-ga-đa?
GV gợi ý: Vai trò của A-Sô-Ca.
GV chỉ trên lược đồ lãnh thổ Ấn Độ cổ đại rộng lớn hơn so với Ấn Độ ngày nay (chỉ bản đồ thế giới).
Diễn giảng: Sau khi thống nhất Ấn Độ chán cảnh binh đao, ông một lòng theo đạo phật ® tuyền bá đạo phật đến tận Xri-Lan-Ca. Khắc chữ trên cột sắt “Cột A-Sô-Ca”. Nói lên chiến công và lòng sùng kính của ông. A-Sô-Ca qua đời (cuối TKIII TCN) ® Ấn Độ khủng hoảng.
HĐ1:
HS: đọc SGK trả lời, HS khác bổ sung: Khoảng 1500 năm TCN vùng lưu vực sông Hằng (Đông Bắc) có điều kiện tự nhiên thuận lợi, các bộ lạc đã đến đây sinh sống và hình thành các nhà nước, đứng đầu là các tiểu vương quốc tranh giành ảnh hưởng của nhau.
HS: đọc SGK trả lời:
A-Sô-Ca là ông vua thứ 11 của nước Ma-ga-đa, lên ngôi đầu TKIII TCN. Ông đã xây dựng đất nước hùng cường, đem quân đánh các nước nhỏ-> thống nhất Ấn Độ, trừ cực Nam (Pan đi a).
HS xem lược đồ.
1. Thời kì các quốc gia đầu tiên:(GV hướng dẫn học sinh đọc thêm SGK)
- Khoảng 1500 năm TCN ở đồng bằng sông Hằng đã hình thành một số nước, thường xảy ra tranh giành ảnh hưởng (mạnh nhất là nước Ma-ga-đa).
- Vua mở nước là Bim-Bi-Xa-Ra, nhưng kiệt xuất nhất là vua A-Sô-Ca (Vua thứ 11) – TKIII TCN.
 + Đánh dẹp các nước nhỏ, thống nhất lãnh thổ.
 + Theo đạo phật và có công tạo điều kiện cho đạo phật truyền bá rộng khắp. Ông cho dựng nhiều “ Cột A-Sô-Ca”.
 9’
 12’
 11’
HĐ2: Hoạt động theo nhóm.
Chia lớp 3 nhóm, GV đặt câu hỏi cho từng nhóm:
Nhóm1: Quá trình hình thành vương triều Gúp-ta? Thời gian tồn tại? Vai trò về mặt chính trị của vương triều này?
GV nhận, xét chốt ý.
Nhóm2: Điểm nổi bật trong văn hoá Ấn Độ thời Gúp-ta? Nội dung cụ thể?
GV giới thiệu chùa hang Aùt-Gian-Ta, Tượng phật bằng đá…
Giới thiệu HS xem đền tháp hình núi Mêru, lăng mộ hình bán cầu, hình bát úp…
Tóm lại: Thời Gúp-ta đã định hình văn hoá truyền thống Ấn Độ, với những tôn giáo lớn và những công trình kiến trúc (Tượng), những tác phẩm văn học tuyệt vời làm nền cho văn học truyền thống Ấn Độ có giá trị văn học vĩnh cửu.
Nhóm3: Văn hoá Ấn Độ thời Gúp-ta đã ảnh hưởng như thế nào đến Ấn Độ giai đoạn sau và ảnh hưởng ra bên ngoài như thế nào?
GV nhận xét, kết luận.
HĐ Củng cố kiến thức: 
- Quá trình hình thành và phát triển của Ma-ga-đa?
- Quá trình hình thành và phát triển của vương triều Gúp-ta?
HĐ2:
HS đọc SGK thảo luận, thống nhất cử đại diện trình bày: 
Đầu công nguyên, miền Bắc Bắc Aán Độ được thống nhất, nổi bật vương triều Gúp-ta (319-467), vương triều này đã tổ chức kháng cự không cho người Trung Á xâm lấn từ phía Bắc, thống nhất miền Bắc Ấn Độ, làm chủ gần như toàn bộ miền Trung Ấn Độ. Sự phát triển và nét đặc sắc của vương triều Gúp-ta còn giữ được ở thời Hác-Sa giai đoạn sau (606 -647)
Đại diện nhóm2 trình bày:
Nổi bật sự định hình, phát triển văn hoá truyền thống Ấn Độ:
- Đạo phật:
Kiến trúc ảnh hưởng của đạo phật như Chùa hang mọc ở nhiều nơi và những pho Tượng phật điêu khắc bằng đá, trên đá
- Đạo Hin-đu của người Ấn ra đời và phát triển, thờ 4 vị thần chính. 
Công trình kiến trúc thờ thần cũng được xây dựng: bằng đá cao đồ sộ hình chóp núi, nơi ngự trị các thần, nơi tạc nhiều Tượng thần bằng đá.
- Chữ viết: Từ chữ viết cổ Brahmi đã nâng lên, sáng tạo hoàn chỉnh hệ chữ San-skơ-rit (chữ phạn) là chữ viết phổ biến ở Ấn Độ® cơ sở hình thành chữ viết Ấn Độ ngày nay. Chữ viết hoàn chỉnh đã tạo điều kiện cho nền văn hoá viết phát triển.
- Tiêu biểu tác phẩm Sơ kun ta la - Ka li đa sa.
Đại diện nhóm3 trả lời:
- Văn hoá thời Gúp-ta phát triển khắp Ấn Độ® thời Hác-sa 
Ngày nay đa số người Ấn Độ theo đạo Ấn Độ. Chữ viết: San-skơ-rit.
- Văn hoá Ấn Độ ảnh hưởng Đông Nam Á ( Quan hệ buôn bán) chủ yếu là đạo phật, đạo Hin-đu, chữ San-skơ-rit
- Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng văn hoá Ấn Độ :
 + Chữ Chăm cổ từ chữ Phạn
 + Đạo Bàlamôn - Người Chăm
 + Kiến trúc tháp Chàm.
 + Đạo phật, các công trình kiến trúc chùa mang ảnh hưởng phật giáo Ấn Độ… 
2. Thời kì vương triều Gúp-Ta và sự phát triển của văn hoá truyền thống Ấn Độ:
a. Quá trình hình thành và vai trò về mặt chính trị:
Đầu công nguyên miền Bắc Ấn Độ được thống nhất, nổi bật vương triều Gúp-ta (319-467), Gúp-ta đã thống nhất miền Bắc Ấn Độ, làm chủ gần như toàn bộ miền Trung Ấn Độ.
b.Về văn hoá dưới thời Gúp-ta:
- Đạo phật: tiếp tục được phát triển sau hàng năm ra đời ở Ấn Độ đến thời Gúp-ta được truyền bá khắp Ấn Độ và ra nhiều nơi.
Kiến trúc phật giáo phát triển 
(Chùa hang, Tượng phật bằng đá).
- Đạo Ấn Độ (đạo Hin-đu) ra đời và phát triển, thờ 4 vị thần chính: thần Sáng tạo, thần Huỷ diệt, thần Bảo hộ, thần Sấm sét.
Các công trình kiến trúc thờ thần cũng được xây dựng.
- Chữ viết: Từ chữ viết cổ Brahmi đã nâng lên, sáng tạo và hoàn chỉnh hệ chữ San-skơ-rit.
- Văn học cổ điển Ấn Độ: văn học Hin-đu, mang tinh thần và triết lí Hin-đu giáo rất phát triển.
c. Người Ấn Độ đã mang văn hoá, đặc biệt là văn hoá truyền thống truyền bá ra bên ngoài mà Đông Nam Á chịu ảnh hưởng rõ nét nhất.
- Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng văn hoá Ấn Độ :
(Tháp Chàm, đạo phật, đạo Hin-đu).
Củng cố kiến thức:
4. Dặn dò: 2 phút
- Học bài câu hỏi 1,2 - SGK – Tr40.
- Đọc trước bài 7: SỰ PHÁT TRIỂN LỊCH SỬ VÀ NỀN VĂN HOÁ ĐA DẠNG CỦA ẤN ĐỘ.
- Bài tập về nhà: Tìm hiểu sự phát triển của văn hoá truyền thống Ấn Độ.
 IV. RÚT KINH NGHIỆM: