Giáo án Hóa học 11 nâng cao - Chương 7: Hidrocacbon thơm, nguồn hidrocacbon thiên nhiên

 –xilen )
II – TÍNH CHẤT VẬT LÝ :
1 – Nhiệt độ nóng chảy , t0s và khối lượng riêng :
- Nhiệt độ nóng chảy nhìn chung giảm dần , có sự bất thường ờ p- xilen :o – xilen : m – xilen .
- Nhiệt độ sôi tăng dần .
- Khối lượng riêng các aren nhỏ hơn 1g/cm3 các aren nhẹ hơn nước .
2 – Màu sắc,tính tan và mùi :
- Là những chất không màu , hầu như không tan trong nước , tan nhiều trong dung môi hữu cơ .
- Đều là chất có mùi thơm nhẹ , nhưng có hại cho sức khỏe , nhất là benzen .
	4.Củng cố : 
 Nhận xét cấu trúc của benzen giống và khác gì so với các hiđrocacbon không no khác ?
	5. Bài tập về nhà :
 1-5 / 191-192 sgk
Tuần : 27
Tiết PPCT : 62
Ngày soạn : 30/3/2007
Ngày dạy :
Bài 46 : BENZEN VÀ 
 ANKYLBENZEN (Tiết 2)
I. MỤC TIÊU :
 Đã trình bày ở tiết 61	
II. PHƯƠNG PHÁP :
 Trực quan , nêu và giải quyết vấn đề 
III. CHUẨN BỊ :
 Hoá chất và dụng cụ 
IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG :
	1. Oån định lớp : KTSS : 11A2:
	2. Kiểm tra :
 Làm bài tập 4 ,5 sgk
	3. Bài mới :
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò 
Nội dung
Hoạt động 1 :
- Phân tích đặc điểm cấu tạo của benzen từ đó dự đoán tính chất của benzen ?
- Gv thông báo :
 Các aren có hai trung tâm phản ứng là nhân và mạch nhánh .
- GV hướng dẫn 
GV bổ sung :
* Trạng thái : brom khan , HNO3 bốc khói , H2SO4 đậm đặc đun nóng .
* Điều kiện phản ứng : Bột sắt , chiếu sáng .
- Ảnh hưởng của nhóm thế của nhân thơm tới mức độ phản ứng và hướng phản ứng ?
Hoạt động 2 :
GV dùng sơ đồ mô tả qui luật thế ở nhân benzen 
Hoạt động 3 :
GV trình bày cơ chế thế ở vòng benzen
Hoạt động 4 :
* Thí nghiệm : cho benzen vào dung dịch brom . 
* Bổ sung : Khi có nhiệt độ , xúc tác ,xảy ra phản ứng cộng với H2 :
Hoạt động 5 :
Thí nghiệm : Cho benzen vào dung dịch KMnO4 , HS quan sát , nhận xét :
Gv : nhấn mạnh các ankyl benzen khi t0 với d2 KMnO4 thì chỉ có nhóm ankyl bị oxihóa 
GV bổ sung : Các aren khi cháy trong không khí thường tạo ra nhiều muội than . 
Hoạt động 6 :
Nêu hai phương pháp điều chế aren :
- Chưng cất nhựa than đá hoặc dầu mỏ .
- Điều chế từ ankan hoặc xicloankan .
- Dùng sơ đồ tóm tắt giới thiệu một số ứng dụng của benzen và aren :
- Mạch vòng , tạo hệ liên kết  liên hợp vì vậy nhân benzen khá bền .
- HS viết phương trình phản ứng thế của benzen, toluen với Br2 ; HNO3 
- HS suy luận khả năng tham gia phản ứng của aren 
- Hs viết ptpư .
-Toluen phản ứng nitro hóa dễ dàng hơn benzen và tạo thành sản phẩm thế vào vị trí ortho và para . 
HS viết cơ chế cho phản ứng thế của benzen với Br2 xúc tác là Fe :
Benzen và ankyl benzen không làm mất màu dung dịch brom .
+3H2 
HS quan sát , nhậnxét :
 Benzen không làm mất màu dung dịch KMnO4 . 
HS viết phương trình cháy củabenzen và ankylbenzen . 
-Dựa vào sự hướng dẫn của Gv , HS lên bảng viết ptpư .
- Viết phương trình theo sơ đồ SGK .
- nêu nhận xét về tính chất hóa học 
Viết ptpư điều chế benzen và các ankylbenzen .
- Tìm hiểu ứng dụng trong sgk .
III - TÍNH CHẤT HÓA HỌC :
1 – Phản ứng thế :
a/ Phản ứng halogen hóa :
- Khi có bột sắt benzen tác dụng với brom khan .
+ Br2 + HBr­
 brombenzen 
Toluen phản ứng nhanh hơn :
Nếu chiếu sáng thì brom thế cho H ở nhánh 
+ Br2 + HBr
 Benzyl bromua 
b/ Phản ứng nitrohóa :
-Benzen tác dụng với hỗn hợp HNO3 + H2SO4 đậm đặc tạo thành nitrobenzen :
+ O-NO2 +H2O
 nitrobenzen 
-Nitrobenzen tác dụng với hỗn hợp H2SO4đ2 và HNO3 bốc khói, đun nóng +HO–NO2
 m- đinitrobenzen
- Toluen phản ứng dễ hơn :
 + 
 0 –nitrotoluen p-nitrotoluen 
c/ Qui tắc thế ở vòng benzen :
 Khi ở vòng benzen đãcó sẳn :
- Nhóm ankyl hay (-OH ,-NH2 , -OCH3 . ..) phản ứng thế vào vòng dễ dàng và ưu tiên xảy ra ở vị trí ortho vàpara.
- Nhóm –NO2 , -COOH , -SO3H . . .,phản ứng thế vào vòng khó hơn và ưu tiên ở vị trí meta .
d/ Cơ chế phản ứng thế ở vòng benzen 
Các tiểu phân mang điện tích dương là tác nhân tấn công trực tiếp vào vòng benzen :
 Ví Dụ :
O2N – ư –H + H+ ⇋ O2N –O– H
	 H 
O2N –O– H ⇋ O =N=O + H-O-H 
 H
+⇋®+ H+
2 – Phản ứng cộng :
- Benzen và ankylbenzen không làm mất màu dung dịch brom . Khi chiếu sáng , benzen cộng với clo thành C6H6Cl6 .
 C6H6 + Cl2 ® C6H6Cl6
- Khi đun nóng , có Ni hoặc Pt làm xúc tác:
 Ni ,t0 
 C6H6 +3H2 ¾® C6H12 .
3 – Phản ứng oxihóa : 
- Benzen không tác dụng với KMnO4 
- Các ankylbenzen khi đun nóng với dung dịch KMnO4 thì nhóm ankyl bị oxihóa .
Ví Dụ : 
C6H5CH3 C6H5-C- OK C6H5-C-OH Kalibenzoat
 O
 Axitbenzoic 
- Các aren cháy trong không khí thường tạo ra nhiều muội than . khi aren cháy hoàn toàn thì tạo ra CO2 ,H2O và tỏa nhiều nhiệt .
C6H6 + O2 ® 6CO2 + 3 H2O
 DH= -3273 kJ
Nhận xét :
Ben zen tương đối dễ tham gia phản ứng thế , khó tham gia phản ứng cộng và bền vững với các chất oxihóa , đó gọi là tính thơm .
IV – ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG :
1 – Điều chế :
- Benzen , toluen , xilen . . . thường tách được bằng cách chưng cát nhựa than đá hoặc dầu mỏ .
- Từ ankan hoặc xicloankan .
Ví Dụ : 
CH3[CH2]4CH3 C6H6 + 4H2 
CH3[CH2]5CH3 C6H5CH3 + 4H2 C6H6+CH2 = CH2 C6H5CH2CH3 
2 –Ứng dụng :
 sgk
	4. Củng cố :
 Bài 7 / 192 sgk
	5. Bài tập về nhà :
 Các bài tập còn lại trong sgk .
Tuần : 27
Tiết PPCT : 63
Ngày soạn : 30/3/2008
Ngày dạy :
Bài47 : STIREN VÀ
 NAPHTALEN
I. MỤC TIÊU :
	1. Kiến thức :
 HS biết :
 - Cấu tạo ,tính chất , ứng dụng của stiren và naphtalen
 HS hiểu 
Cách xác định CTCT hợp chất hữu cơ bằng phương pháp hóa học .
	2. Kỹ năng :
Vận dụng viết một số phương trình phản ứng chứng minh tính chất hóa học của stiren và naphtalen .
	3. Trọng tâm :
Biết cấu tạo tính chất , ứng dụng của stiren và naphtalen .
 - Hiểu cách xác định cấu tạo hợp chất hữu cơ bằng phương pháp hóa học
II. PHƯƠNG PHÁP :
 Diễn giảng – đàm thoại 
III. CHUẨN BỊ :
Dụng cụ : Cốc thủy tinh 200ml ,ống nghiệm ,đèn cồn .
Hoá chất :Naphtalen (băng phiến) , HNO3 đặc .
IV. THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG :
	1. Kiểm tra :
 * Bài 8/194
 * bài 7/193
	2. Bài mới :
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò 
Nội dung
Hoạt động 1 : vào bài 
-Nêu tính chất vật lí của stiren ?.
- Viết CTCT ?
- Từ đặc điểm cấu tạo dự đoán tính chất hoá học của stiren ?
 GV thông báo : Stiren có phản ứng cộng vào nối đôi , phản ứng thế vào vòng benzen : 
Hoạt động 2 :
Gv mô tả thí nghiệm :
Cho stiren vào d2 nước Br2 giải thích viết phương trình ?
Hoạt động 3 :
- Gợi ý để HS viết phương trình trùng hợp và đồng trùng hợp ?
Hoạt động 4 :
- Tương tự như etilen HS viết sơ đồ phản ứng oxihóa của stiren với KMnO4 ?
- nêu ứng dụng của stiren ?
Cho HS quan sát naptalen nhận xét về mùi, màu ?
GV bổ sung tính thăng hoa. 
Hoạt động 5 :
- GV nêu CTCT và các kí hiệu trên CTCT naptalen .
Hoạt động 6 :
- GV nêu vị trí ưu tiên khi tham gia phản ứng thế của naphtalen 
- GV gợi ý HS viết phản ứng cộng theo hai mức .
- Chú ý điều kiện 
- Dựa vào sgk nêu ứng dụng của naptalen ?
-Dựa vào sgk nêu tính chất vật lí của stiren .
- HS viết CTCT : C8H8
Stiren (vinylbenzen , phenyletilen )
- Có tính chất giống aren .
- Có tính chất giống anken 
- Dung dịch nước Br2 bị mất màu :
- Viết phương trình .
Phản ứng cộng HX theo qui tắc Mac-côp-nhi –côp .
® HS nhận xét :
- Phản ứng trùng hợp chỉ có 1 monome .
- Phản ứng đồng trùng hợp có từ hai loại monome trở lên .
- Hs lên bảng viết ptpư :
3CH=CH2+2KMnO4+4 H2O
 C6H5 ®CHOH-CH2OH + 2MnO2 +… C6H5 
- HS nghiên cứu SGK liên hệ thực tế .
HS dựa vào sgk nêu tính chất vật lý của naptalen .
- HS viết phương trình 
- HS viết phương trình :
ab
- Viết sơ đồ phản ứng tương tự SGK 
- HS nêu ứng dụng của naphtalen dựa vào sgk .
I – STIREN :
1 . Cấu tạo :
- Là một chất lỏng không màu , nhẹ hơn nước, không tan trongnước .
- t0nc :-310C .t0s: 1450C .
- CTCT :
2 – Tính chất hóa học :
a. Phản ứng cộng :
C6H5-CH=CH2 +Br2 ® C6H5-CH –CH2 
 | |
 Br Br
C6H5-CH=CH2 + HCl® C6H5 –CH-CH3
 |
 Cl
- Halogen ( Cl2, Br2) , hiđro halogenuacộng vào nhóm vinyl tương tự như cộng vào anken .
b/ Phản ứng trùng hợp và đồng trùng hợp : 
Phản ứng đồng trùng hợp : 
nCH2=CH-CH=CH2 +n CH=CH2 -CH2-CH=CH-CH2-CH-CH2-…®
 C6H5 
 C6H5 
[- CH2-CH=CH-CH2-CH-CH2-]n
 C6H5
 Poli(butađien-stiren) 
c/ Phản ứng oxihóa :
 - Stiren làm mất màu dung dịch KMnO4 và bị oxihóa ở nhóm vinyl, còn vòng benzen vẫn giữ nguyên .
3. Ứng dụng :
 Để sản xuất polime :
- Polistiren là một chất nhiệt dẻo , trong suốt ,dùng chế tạo các dụng cụ văn phòng ,đồ dùng gia đình . . .
- Poli(butađien-stiren ) hay cao su buna-S , có độ bền cơ học cao hơn cao su buna .
II – NAPTALEN :
1 . Tính chất vật lý và cấu tạo : 
- Là chất rắn màu trắng , có mùi đặc trưng (mùi băng phiến ) .
- Thăng hoa ngay ở nhiệt độ thường , t0nc 800C , t0s 2180C , D = 1,025 g/cm3 (250C) .
- Không tan trong nước , tan trong dung môi hữu cơ .
- CTPT : C10H8 
2 . Tính chất hóa học :
a/ Phản ứng thế :
- Naptalen tham gia các phản ứng thế dễ hơn so với ben zen , sản phẩm thế vào vị trí 1(a) là sản phẩm chính .
 + Br2+HBr
+HNO3+ 
 H2O.
b/ Phản ứng cộng hiđro ( hiđrohóa )
C10H8 Naphtalen C10H12,tetralin 
 C10H18 đecalin 
c/ Phản ứng oxihóa :
Không bị oxihó bởi KMnO4 . Khi có xúc tác V2O5 ở nhiệt cao nó bị oxihóa bởi oxi không khí tạo thành anhiđrit phtalic .
 Anhiđrit phtalic
3 .Ứng dụng :
- Dùng để sản xuất anhiđrit phtalic ,naphtol, naphtylamin .. . dùng trong công nghiệp chất dẻo , dược phẩm phẩm nhuộm - Tetralin và đecalin được dùng làm dung môi .
- Naphtalen còn dùng làm chất chống gián .
	3. Củng cố :
 Stiren giống và khác anken , benzen như thế nào ?
	4. Bài tập về nhà :
 1à6/196 sgk .
Tuần : 28
Tiết PPCT : 64
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Bài 48 : NGUỒN HIĐROCACBON THIÊN NHIÊN
(Tiết 1)
I . MỤC TIÊU
1.VỊ kiÕn thøc
HS biÕt :
· Thµnh phÇn tÝnh chÊt vµ tÇm quan träng cđa dÇu má, khÝ thiªn nhiªn vµ than má.
· Qu¸ tr×nh ch­ng cÊt dÇu má, chÕ ho¸ dÇu má, ch­ng kh« than má.
HS hiĨu:
· TÇm quan träng cđa läc ho¸ dÇu ®èi víi nỊn kinh tÕ.
2.VỊ kÜ n¨ng
Ph©n tÝch, kh¸i qu¸t ho¸ néi dung kiÕn thøc trong SGK thµnh nh÷ng kÕt luËn khoa häc.
3. Trọng tâm
	Thành phần, tính chất của dầu mỏ, khí thiên nhiên.
II . PHƯƠNG PHÁP
	Diễn giảng, phát vấn, hoạt động nhĩm.
III . CHUẦN BỊ
GV : MÉu dÇu má vµ mét sè s¶n phÈm ®i tõ dÇu má. 
HS : Xem kiến thức về dầu mỏ và khí thiên nhiên. 
IV . THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG
	1. Ổn định lớp : KTSS : 11A2 :
	2. Kiểm tra bài cũ:
	- Nêu tính chất hĩa học của stiren lấy vd minh họa.
	- Bằng phương pháp hĩa học hãy nhận biết các chất benzen, stiren, axetilen
	3 . Bài mới 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1 :
- GV cho HS quan sát mẫu dầu mỏ.
- GV làm TN : Hịa tan dầu mỏ trong nước.
- GV phát vấn : tính chất vật lý của dầu mỏ như thế nào?
Hoạt động 2 :
- GV : Dầu mỏ gồm những thành phần hĩa học và thành phần nguyên tố như thế nào?
Hoạt động 3 :
- GV phát vấn : Chưng cất dầu mỏ dưới áp suất thường gồm những sản phẩm gì?
Nhận xét gì về những sản phẩm phản ứng theo nhiệt độ?
Hoạt động 4 :
- GV : Mục đích của chưng cất dưới áp xuất cao là gì? Ứng dụng liên quan đến sản phẩm?
Hoạt động 5 :
- GV : Sản phẩm của quá trình chưng cất dưới áp suất thấp là gì?
- GV : Ứng dụng của các sản phẩm này là gì?
Hoạt động 6 :
- GV : Chế hĩa dầu mỏ là gì?
- Mục đích của việc chế hĩa dầu mỏ là gì?
- Rifominh là gì?
- Nội dung của phương pháp rifominh?
- GV dùng bảng phụ tĩm tắt quá trình rifominh.
Hoạt động 7 :
- GV : Crăcking là gì?
- Hai phương pháp crăcking là gì?
- GV : Khái quát lại các kiến thức trong bài.
- HS quan sát nhận xét về trạng thái, màu sắc, mùi, tỉ khối, tính tan trong nước.
à dầu mỏ khơng tan trong nước.
- HS trả lời dựa theo sách giáo khoa.
- HS nghiên cứu SGK, tĩm tắt thành phần của dầu mỏ.
- HS nghiên cứu SGK trả lời:
< 1800C: 1-10 (C) : khí và xăng.
170-2700C: 10-16 (C): dầu hỏa.
250-3500C: 16-21 (C): dầu điezen.
350-4000C: 21-30 (C): dầu nhờn.
4000C : >30 (C): cặn mazut.
- HS : Nhờ chưng cất dưới áp suất cao, người ta tách được phân đoạn C1-C2, C3-C4, C5-C6 , C6 – C10.
- HS tìm hiểu rút ra ứng dụng liên quan đến sản phẩm của quá trình trên.
- HS tìm hiểu SGK :
PhÇn cßn l¹i sau khi ch­ng cÊt ë ¸p suÊt th­êng (cã thĨ chiÕm tíi 40 % dÇu th«) lµ mét hçn hỵp nhít ®Ỉc, mµu ®en, gäi lµ cỈn mazut à thu ®­ỵc dÇu nhên (®Ĩ b«i tr¬n m¸y), vaz¬lin vµ parafin (dïng trong y d­ỵc, dïng lµm nÕn…). CỈn ®en cßn l¹i gäi lµ atphan dïng ®Ĩ r¶i ®­êng.
- HS : Là biến đổi cấu tạo hĩa học các hiđrocacbon của dầu mỏ.
- HS : Rifominh lµ qu¸ tr×nh dïng xĩc t¸c vµ nhiƯt biÕn ®ỉi cÊu trĩc cđa hi®rocacbon tõ kh«ng ph©n nh¸nh thµnh ph©n nh¸nh, tõ kh«ng th¬m thµnh th¬m.
Nội dung:
- HS : Cr¨ckinh lµ qu¸ tr×nh bỴ g·y ph©n tư hi®rocacbon m¹ch dµi thµnh c¸c ph©n tư hi®rocacbon m¹ch ng¾n h¬n nhê t¸c dơng cđa nhiƯt (cr¨ckinh nhiƯt) hoỈc cđa xĩc t¸c vµ nhiƯt (cr¨ckinh xĩc t¸c).
- Cr¨ckinh nhiƯt : Cr¨ckinh nhiƯt thùc hiƯn ë nhiƯt ®é trªn 700 - 900oC chđ yÕu nh»m t¹o ra eten, propen, buten vµ penten dïng lµm monome ®Ĩ s¶n xuÊt polime.
- Cr¨ckinh xĩc t¸c : Cr¨ckinh xĩc t¸c chđ yÕu nh»m chuyĨn hi®rocacbon m¹ch dµi cđa c¸c ph©n ®o¹n cã nhiƯt ®é s«i cao thµnh x¨ng nhiªn liƯu.
- HS : Rút ra kết luận.
A- dÇu má
I - Tr¹ng th¸i thiªn nhiªn, tÝnh chÊt vËt lÝ vµ thµnh phÇn cđa dÇu má
1. Tr¹ng th¸i thiªn nhiªn vµ tÝnh chÊt vËt lÝ
- DÇu má lµ mét hçn hỵp láng, s¸nh, mÇu sÉm, cã mïi ®Ỉc tr­ng, nhĐ h¬n n­íc vµ kh«ng tan trong n­íc.
2. Thµnh phÇn ho¸ häc
Dầu mỏ
Hiđrocacbon : ankan, xicloankan, aren (chđ yÕu)
ChÊt h÷u c¬ chøa Oxi, Nit¬, L­u huúnh (l­ỵng nhá)
ChÊt v« c¬ ( rÊt Ýt)
Thµnh phÇn nguyªn tè: 83-87% C, 11-14%H, 0.01-7%S, 0,01-7%O, 0,01-2%N, c¸c kim lo¹i nỈng vµo kho¶ng phÇn triƯu ®Õn phÇn v¹n.
II - Ch­ng cÊt dÇu má 
1. Ch­ng cÊt d­íi ¸p suÊt th­êng
- Ch­ng cÊt ph©n ®o¹n trong phßng thÝ nghiƯm dựa vào nhiệt độ cao.
- Ch­ng cÊt ph©n ®o¹n dÇu má: Các phân đoạn dầu cĩ nhiệt độ sơi khác nhau được đưa đi sử dụng hoặc chế biến tiếp.
2.Ch­ng cÊt d­íi ¸p suÊt cao
- Ph©n ®o¹n s«i ë nhiƯt ®é < 1800C ®­ỵc ch­ng cÊt tiÕp ë ¸p suÊt cao:
+ C1-C2, C3-C4 dïng lµm nhiªn liƯu khÝ hoỈc khÝ ho¸ láng.
+ C5-C6 lµ ete, dÇu ho¶ ®­ỵc dïng lµm dung m«i hoỈc nguyªn liƯu cho nhµ m¸y ho¸ chÊt.
+ C6- C10 lµ x¨ng cã chÊt l­äng thÊp ph¶i qua chÕ ho¸.
3. Ch­ng cÊt d­íi ¸p suÊt thÊp
PhÇn cßn l¹i sau khi ch­ng cÊt ë ¸p suÊt th­êng lµ hçn hỵp nhít ®Ỉc mµu ®en gäi lµ cỈn mazut
CỈn mazut
®
Ph©n ®o¹n l/®éng dïng cho CRK
®
DÇu nhên
®
Vaz¬lin
®
Parafin
®
Atphan (dïng ®Ĩ r¶i ®­êng)
III - ChÕ biÕn dÇu má b»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc
Mơc ®Ých: 
- §¸p øng nhu cÇu vỊ sè l­ỵng, chÊt l­ỵng x¨ng lµm nhiªn liƯu.
- §¸p øng nhu cÇu vỊ nguyªn liƯu cho c«ng nghiƯp ho¸ chÊt.
1. Rifominh
- Kh¸i niƯm: Rifominh lµ qu¸ tr×nh dïng xĩc t¸c vµ nhiƯt biÕn ®ỉi cÊu trĩc cđa hi®rocacbon tõ kh«ng ph©n nh¸nh thµnh ph©n nh¸nh, tõ kh«ng th¬m thµnh th¬m.
- Néi dung: 
ChuyĨn ankan m¹ch th¼ng thµnh ankan m¹ch nh¸nh vµ xicloankan.
T¸ch H chuyĨn xicloankan thµnh aren.
T¸ch H chuyĨn ankan thµnh aren.
2. Cr¨ckinh
 Cr¨ckinh lµ qu¸ tr×nh bỴ g·y ph©n tư hi®rocacbon m¹ch dµi thµnh c¸c ph©n tư hi®rocacbon m¹ch ng¾n h¬n nhê t¸c dơng cđa nhiƯt (cr¨ckinh nhiƯt) hoỈc cđa xĩc t¸c vµ nhiƯt (cr¨ckinh xĩc t¸c). 
C16H34 ® C16-m H34-2m + CmH2m (m = 2 ¸ 16)
a. Cr¨ckinh nhiƯt(SGK)
b. Cr¨ckinh xĩc t¸c(SGK)
KÕt luËn : ChÕ biÕn dÇu má bao gåm ch­ng cÊt dÇu má vµ chÕ biÕn b»ng ph­¬ng ph¸p ho¸ häc.
	4 . Củng cố :
- Nêu tính chất vật lý, thành phần và tầm quan trọng của dầu mỏ?
- Rifominh là gì? Mục đích của Rifominh? Cho ví dụ minh họa?
5. Hướng dẫn về nhà :
- Làm các bài tập trong SGK và trong SBT.
- Đọc phần cịn lại của bài.
Tuần : 28
Tiết PPCT : 65
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Bài 48 : NGUỒN HIĐROCACBON THIÊN NHIÊN
(Tiết 2)
I . MỤC TIÊU
1.VỊ kiÕn thøc
HS biÕt :
· Thµnh phÇn tÝnh chÊt vµ tÇm quan träng cđa dÇu má, khÝ thiªn nhiªn vµ than má.
· Qu¸ tr×nh ch­ng cÊt dÇu má, chÕ ho¸ dÇu má, ch­ng kh« than má.
HS hiĨu:
· TÇm quan träng cđa läc ho¸ dÇu ®èi víi nỊn kinh tÕ.
2.VỊ kÜ n¨ng
Ph©n tÝch, kh¸i qu¸t ho¸ néi dung kiÕn thøc trong SGK thµnh nh÷ng kÕt luËn khoa häc.
3. Trọng tâm
	Thành phần, tính chất của dầu mỏ, khí thiên nhiên.
II . PHƯƠNG PHÁP
	Diễn giảng, phát vấn, hoạt động nhĩm.
III . CHUẦN BỊ
GV : MÉu dÇu má vµ mét sè s¶n phÈm ®i tõ dÇu má. 
HS : Xem kiến thức về dầu mỏ và khí thiên nhiên. 
IV . THIẾT KẾ HOẠT ĐỘNG
	1. Ổn định lớp : KTSS : 11A2 :
	2. Kiểm tra bài cũ:
	- Cho biết trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí và thành phần hĩa học của dầu mỏ.
	- Nêu các phương pháp chế hĩa dầu mỏ.
	3. Bài mới :
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Hoạt động 1 :
- GV : Khí mỏ dầu là gì?
- Khí thiên nhiên là gì?
- GV : Khí mỏ dầu, khí thiên nhiên gồm những thành phần gì?
Hoạt động 2 :
- GV : Quá trình chế biến của khí mỏ dầu, khí thiên nhiên là gì?
- Nêu ứng dụng cơ bản?
Hoạt động 3 : 
- GV : Nêu nhận xét về phương pháp chung khơ than béo và các sản phẩm thu được từ quá trình này.
Hoạt động 4 : 
- GV : Chưng cất nhựa than đá thu được gì?
- GV : Sản phẩm của quá trình chưng cất nhựa than đá là gì?
- HS : Tìm hiểu SGK trả lời.
- KhÝ má dÇu cßn gäi lµ khÝ ®ång hµnh. KhÝ má dÇu cã trong c¸c má dÇu. 
- KhÝ thiªn nhiªn lµ khÝ chøa trong c¸c má khÝ riªng biƯt.
- HS nghiên cứu SGK trả lời.
- HS tìm hiểu sơ đồ trong SGK:
+ Khí mỏ dầu qua nhà máy khí loại bỏ H2S, nén và làm lạnh à CH4 (nhà máy điện, sứ, đạm, sx ancol metylic, anđehit fomic.
C2H6 : (à C2H4 : sx nhựa PE)
+ Khí thiên nhiên à qua chế biến à C3H8, C4H10 : khí hĩa lỏng (gas) : nhiên liệu đời sống cơng nghiệp.
- HS : Than béo (than mỡ) : chế than cốc, cung cấp lượng nhỏ hiđrocacbon.
- HS : Tìm hiểu SGK.
- HS : à thu được các hiđrocacbon thơm, dị vịng thơm và các dẫn xuất của chúng.
B. KHÍ MỎ DẦU VÀ KHÍ THIÊN NHIÊN
I. Thành phần khí mỏ dầu và khí thiên nhiên: 
C¸c hỵp phÇn
Kho¶ng % thĨ tÝch
KhÝ má dÇu
KhÝ thiªn nhiªn
Metan
50 - 70
70 - 95
Etan
~20
2 - 8
Propan
~11
~ 2
Butan
~4
~ 1
Pentan (khÝ)
~2
~ 1
N2, H2, H2S, He, CO2…
~ 12
4 ¸ 20
II. Chế biến và ứng dụng của dầu mỏ và khí thiên nhiên.
C. Than mỏ:
I. Chưng khơ than béo
II. Chưng cất nhựa than đá.
 Sản phẩm của quá trình chưng cất nhựa than đá.
- Ph©n ®o¹n s«i ë 80 - 170oC, gäi lµ dÇu nhĐ, chøa benzen, toluen, xilen…
- Ph©n ®o¹n s«i ë 170 - 230oC, gäi lµ dÇu trung, chøa naphtalen, phenol, piri®in…
- Ph©n ®o¹n s«i ë 230 – 270oC, gäi lµ dÇu nỈng, chøa crezol, xilenol, quinolin…
- CỈn cßn l¹i lµ h¾c Ýn dïng ®Ĩ r¶i ®­êng.
	4. Củng cố :
	- Nêu thanh phần, ứng dụng của khí mỏ dầu, khí thiên nhiên, khí crăckinh và khí lị cốc?
	- Nhựa than đá là gì? Cĩ cơng dụng như thế nào?
	5. Hướng dẫn về nhà :
	- Làm bài tập : trang 203 – 204 SGK.
	- Chuẩn bị bài luyện tập.
=========================================================
Tuần : 28
Tiết PPCT : 66
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Bài 49 : LUYỆN TẬP
So sánh đặc điểm cấu trúc và tính chất của hiđrocacbon thơm với hiđrocacbon no và khơng no.
I. MỤC TIÊU
	- Học sinh biết: Sự khác nhau và giống nhau về tính chất hĩa học giữa HC thơm, HC no và HC khơng no.
	- Học sinh hiểu: mối liên quan giữa cấu trúc và tính chất đặc trưng của HC thơm, HC no và HC khơng no.
	- Học sinh vận dụng: Viết phương trình ph