Giáo án Hình học Lớp 9 - Tuần 23 - Năm học 2019-2020 - Từ Chí Linh

Số tiết: 01
Ngày soạn: 25/01/2020
Tiết theo ppct: 43
Tuần dạy: 23
LUYỆN TẬP §4
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
- HS vận dụng được định lí và các hệ quả của góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung để giải các bài toán chứng minh hai tam giác đồng dạng, tích độ dài đoạn thẳng và so sánh các góc.
- Nhận biết được góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung để sử dụng đúng định lí.
2. Kỹ năng Vẽ hình chính xác, cẩn thận, trình bày bài khoa học, rõ ràng.
3. Thái độ: Nghiêm túc và hứng thú học tập. 
4. Định hướng năng lực hình thành: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực ngôn ngữ, năng lực tư duy, tính sáng tạo, giao tiếp, mô hình hóa toán học.
II. CHUẨN BỊ:
1. Chuẩn bị của giáo viên: KHBH, bảng phụ, thước thẳng, SGK, compa
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, bài tập, compa
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1) Ổn định lớp: KTSS
2) Kiểm tra bài cũ: ( kết hợp vào bài )
3) Thiết kế tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:
* Mục tiêu: HS ôn lại kiến thức lý thuyết, làm được bàt tập 32 SGK
* Phương thức: vấn đáp, giải quyết vấn đề.
GV: Phát biểu định nghĩa, định lý, hệ quả của góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung?
Áp dụng: sửa bài tập 32 SGK. Chứng minh
GV: nhận xét, cho điểm
HS: lên bảng trả lời
HS: nhận xét
A
B
P
O
•
T
Định nghĩa, hệ quả: sgk
HD: ( góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung)
Có ( do PT là tiếp tuyến nên tam giác OPT vuông tại P)
Từ đó suy ra điều phải chứng minh ....
2. HOẠT ĐỘNG TÓM TẮT KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
* Mục tiêu: HS phát biểu được định nghĩa và hệ quả góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung
* Phương thức: HĐ cá nhân, giải quyết vấn đề, thuyết trình, trực quan.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung chính
GV: Phát biểu khái niệm góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung ? 
GV: Phát biểu hệ quả góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung GV: nhận xét
HS: đứng tại chỗ trả lời
HS: nhận xét
Khái niệm: Sgk
Hệ quả: Sgk
3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP- CỦNG CỐ
* Mục tiêu: HS vận dụng được kiến thức đã học làm bài tập.
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan, hỏi đáp.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Bài tập 1: Cho hình vẽ có AC, BD là các đường kính: xy là tiếp tuyến tại A, Tìm trên hình các góc bằng nhau.
A
B
 C
D
1
2
3
4
Bài 33.
Gọi hs đọc đề, vẽ hình
 Hướng dẫn hs tìm cách giải
Lưu ý: Khi có góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cần xét góc nội tiếp chắn cung đó.
 Bài 34:
Xét tam giác đồng dạng để chứng minh đẳng thức
 ? Đảo lại, Nếu A thuộc cạnh MB và thì MT có là tiếp tuyến của đường tròn đi qua các điểm A, B, T không?
Một học sinh trả lời miệng..
Một học sinh đọc đề bài.
Học sinh khác lên bảng vẽ hình ghi gt, kl 
A
B
C
 C
O
•
M
N
d
t
Học sinh dưới lớp vẽ hình vào vở.
Học sinh chứng minh hai tam giác đồng dạng
1 hs lên bảng trình bày...
Bài 34. Hình vẽ
 HS trả lời miệng: 
 Có 
AMT TMB(c-g-c)
MT là tiếp tuyến ( theo định lý ở bài 30)
Bài 1
 = = (góc nt, góc giữa tia tiếp tuyến và dây cung cùng chắn cung AB)
 = ; = (góc đáy của tam giác cân)
 = = = = 
Tương tự: = =
Bài 33 SGK
GT Cho (O) A,B,C (O)
 Tiếp tuyến At, d // At
 d AC N
 d AB M
 KL AB.AM = AC.AN
Chứng minh:
Có At//MN
 = (sl trong )
 = (cùng chắn cung AB)
=
Xét AMN vàACB có: 
 chung
= (chứng minh trên)
Bài 34-sgk:
Xét AMT và TMB có:
chung
(góc nội tiếp, góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung cùng chắn 1 cung)
Do đó AMT TMB
4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
* Mục tiêu: Học sinh biết vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập thực tế 
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Bài tập: Cho 2 đường tròn (O) và (O’) tiếp xúc ngoài tại A. Vẽ hai cát tuyến chung BAD và CAE; D; E thuộc (O); C; B thuộc (O’)
CMR: BD//CE
 ? Để c/m ED//CB ta cần xét hai góc nào
 ? Hãy tạo ra các góc đỉnh A có liên hệ với góc B và góc C. Hãy vẽ 1 đường thẳng qua A để tạo ra các góc đỉnh A bằng góc B và góc C
 y/c hs c/m tiếp
Hs: Cần c/m = .
Vẽ tiếp tuyến đi qua A
Học sinh hoạt động nhóm trong khoảng 3 phút.
Sau đó giáo viên lấy bài hai nhóm chữa chung trên bảng.
Bài tập
Ta có: 
(Góc nội tiếp và góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung cùng chắn cung AD)
 (Góc nội tiếp và góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung cùng chắn cung AE)
Ta lại có: ( đối đỉnh)
 mà B và C ở vị trí so le trong 
BD//CE
5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG
* Mục tiêu: : - HS chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học.
 - HS chuẩn bị bài mới giúp tiếp thu tri thức sẽ học trong buổi sau.
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, KT động não, hoạt động cá nhân ở nhà.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Xem lại các bài đã chữa.
Làm bài 35 sgk trang 80.
Bài mới
Đọc trước bài Góc có đỉnh ở bên trong đường tròn, góc có đỉnh bên ngoài đường tròn
Số tiết: 01
Ngày soạn: 25/01/2020
Tiết theo ppct: 44
Tuần dạy: 23
§5: GÓC CÓ ĐỈNH Ở BÊN TRONG ĐƯỜNG TRÒN.
GÓC CÓ ĐỈNH Ở BÊN NGOÀI ĐƯỜNG TRÒN
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
- Nhận biết được góc có đỉnh ở bên tron hay bên ngoài đường tròn dựa vào định nghĩa.
- Phát biểu và chứng minh được định lí về số đo của góc có đỉnh ở bên trong hay bên ngoài đường tròn.
- Phân chia được các trường hợp để tiến hành chứng minh.
- Bước đầu vận dụng được kiến thức vào giải bài tập.
2. Kỹ năng Vẽ hình chính xác, cẩn thận, trình bày bài khoa học, rõ ràng.
3. Thái độ: Nghiêm túc và hứng thú học tập. 
4. Định hướng năng lực hình thành: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực ngôn ngữ, năng lực tư duy, tính sáng tạo, giao tiếp, mô hình hóa toán học.
II. CHUẨN BỊ:
1. Chuẩn bị của giáo viên: KHBH, bảng phụ, thước thẳng, SGK, compa
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, bài tập, compa
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1) Ổn định lớp: KTSS
2) Kiểm tra bài cũ: ( kết hợp trong bài )
3) Thiết kế tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:
* Mục tiêu: HS tính được số đo các góc nội tiếp trong hình có sẵn
* Phương thức: vấn đáp, giải quyết vấn đề.
Bài tập: Cho hình vẽ.Tính số đo các góc nội tiếp có 
trên hình biết : sđ,sđ 
HS: trả lời tại chỗ
GV giới thiệu: góc E là góc có đỉnh bên trong đường tròn
 góc F là góc có đỉnh bên ngoài đường tròn
2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Góc có đỉnh ở bên trong đường tròn
* Mục tiêu: HS vẽ được góc có đỉnh ở bên trong đường tròn, đo góc và số đo cung bị chắn. Qua đó nhận xét, nêu và phát biểu lại được đính lí về số đo góc có đỉnh ở bên trong đường tròn.
* Phương thức: HĐ cá nhân, giải quyết vấn đề, thuyết trình, trực quan.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung chính
- Gv vẽ hình 31/sgk và giới thiệu góc đỉnh bên trong đường tròn.
 ? Hãy tính góc E ở phần bài cũ.
 ? Hãy so sánh góc E với sđvà sđ
 ? Hãy c/m công thức này
Gọi hs phát biểu định lý
Lưu ý: Góc ở tâm là trường hơp đặc biệt của góc có đỉnh bên trong đường tròn
Củng cố: 
1/ Bài 36/sgk
GV treo bảng phụ vẽ sẵn hình
Chứng minh tam giác AEH cân
Học sinh chú ý nghe giảng và ghi bài.
(HS hoạt động cá nhân)
Hs trả lời và nêu cách tính
Hs sử dụng tính chất góc ngoài của tam giác để c/m
Học sinh vẽ hình vào vở.
 Hs đọc và tóm tắt bài toán
1 hs lên giải
Ta có:
 (định lý góc có đỉnh bên trong đường tròn) mà (gt)
 cân tại A
c/m:
Giải:
 ( góc ngoài của tam giác EDA)
;(góc ntiếp)
Lưu ý: 
Góc ở tâm là một góc có đỉnh ở trong đường tròn, nó chắn hai cung bằng nhau.
ÐAOB chắn hai cung AB và CD
Hoạt động 2: Góc có đỉnh ở bên ngoài đường tròn 
* Mục tiêu: HS vẽ được góc có đỉnh ở bên ngoài đường tròn trong cả 3 trường hợp, đo góc và số đo 2 cung bị chắn, qua đó nêu, phát biểu lại được định lí về góc có đỉnh ở bên ngoài đường tròn.
* Phương thức: Nêu vấn đề, phát vấn, hoạt động nhóm.
Hãy đọc sgk trong 3 phút và cho biết những điều em hiểu về khái niệm góc có đỉnh ở ngoài đường tròn mà chúng ta học đến?
Giáo viên đưa hình 33, hình 34, hình 35 lên bảng phụ và chỉ rõ từng trường hợp.
 ? Hãy tính góc F ở phần bài cũ từ đó hãy c/m định lý (ở ?2)
Hãy đọc định lí xác định số đo của góc có đỉnh ở ngoài đường tròn
Học sinh đọc hiểu và nhận dạng góc
(Hs hoạt động cá nhân, cặp đôi)
Hs:
Hs trao đổi c/m trường hợp 1 và 2 còn trường hợp 3 tương tự về nhà chứng minh
Góc có đỉnh ở bên ngoài đường tròn là góc có:
Đỉnh nằm ngoài đường tròn.
Các cạnh đều có điểm chung với đường tròn (có 1 điểm chung hoặc 2 điểm chung)
Chứng minh định lý:
TH 1: 2 cạnh của góc là cát tuyến. 
Nối AC ta có: là góc ngoài AEC Þ= +
=sđ, =sđ
Þ= - 
 = sđ– sđ
Hay =(sđ–sđ)
TH 2: 1 cạnh của góc là cát tuyến.
= +(t/c góc ngoài tam giác)
Þ=- 
Có = sđ(đlý góc nội tiếp)
= sđ (định lý góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung)
Þ=(sđ – sđ)
TH 3: 2 cạnh đều là tiếp tuyến.
 = (sđ – sđ)
3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP- CỦNG CỐ
* Mục tiêu: HS vận dụng được kiến thức đã học làm bài tập.
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan, hỏi đáp.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Bài 38 sgk
Hướng dẫn học sinh vẽ hình.
Yêu cầu HS hoạt động nhóm giải bài toán
Để chứng minh CD là tia phân giác ta cần chứng minh điều gì?
GV quan sát các nhóm làm bài
GV yêu cầu nhóm trình bày
GV chốt kiến thức.
- HS vẽ hình
- HS nêu cách làm
a. =(sđ–sđ) (theo đlý góc có đỉnh ở ngoài đtròn);
=(1800 – 600 ) = 600
Tương tự:
=(sđ-sđ)
 ={(1800+600)–(600+600)}
= 600
Vậy = = 600
b.Ta có: 
(góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung)
(góc nội tiếp)Þ 
Þ CD là tia phân giác của 
4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
* Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đã học làm bài về nhà
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Gọi (O; R) là đường tròn đi qua ba đỉnh của tam giác ABC. Gọi M, N, P tương ứng là trung điểm của các cạnh BC, CA, AB. OM cắt cung nhỏ BC tại D, ON cắt cung nhỏ CA tại E, OP cắt cung nhỏ AB tại F. Gọi I là giao điểm của AD và CF. Chứng minh rằng: Hai dây AD và EF vuông góc với nhau.
Bài làm:
Gọi Q là giao điểm của AD và EF.
Tân Sơn ngày..//2020
Duyệt của Tổ phó 
Mai Thanh Hùng
Ta có: M, N, P lần lượt là trung điểm của BC, AC và AB nên D, E, F lần lượt là điểm chính giữa của các cung BC, cung AC, cung AB.
⇒ AD, BE, CF lần lượt là tia phân giác của các góc BACˆ;ABCˆ;ACBˆ
Xét cung nhỏ AF: SdAF=2C1ˆ=ACBˆ (1)
Xét cung nhỏ DE: cung DE = cung DC + cung CE.
sdDC=2A1ˆ=BACˆ , sdEC=2B1ˆ=ABCˆ⇒sdDE=BACˆ+ABCˆ (2)
Từ (1) và (2) ⇒sdDE+sdAF=ACBˆ+BACˆ+ABCˆ=180∘ (tổng ba góc trong tam giác)
Lại có: AQFˆ là góc trong của (O; R) ⇒AQFˆ=12(sdDE+sdAF)=180∘2=90∘
⇒ AD vuông góc với EF tại Q
5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG
* Mục tiêu: : - HS chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học.
 - HS chuẩn bị bài mới giúp tiếp thu tri thức sẽ học trong buổi sau.
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, KT động não, hoạt động cá nhân ở nhà.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Hệ thống lại các loại góc với đường tròn; cần nhận biết được từng loại góc, nắm vững và biết áp dụng các định lý về số đo của nó trong đường tròn. 
Làm tốt các bài tập 37; 39; 40 sgk