Giáo án Hình học Lớp 9 - Tuần 21 - Năm học 2019-2020 - Từ Chí Linh

Số tiết: 01
Ngày soạn: 31/12/2019
Tiết theo ppct: 39
Tuần dạy: 21
§2: LIÊN HỆ GIỮA CUNG VÀ DÂY
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
	- Sử dụng được các cụm từ “cung căng dây” và “dây căng cung”.
	- Phát biểu và chứng minh được định lí 1 và định lí 2.
	- Nhận xét được vì sao các định lí 1, 2 chỉ phát biểu đối với các cung nhỏ trong đường tròn hay 2 đường tròn bằng nhau.
2. Kỹ năng
- Bước đầu vận dụng được định lí làm bài tập.
- Vẽ hình chính xác, cẩn thận, trình bày bài khoa học, rõ ràng.
3. Thái độ: Nghiêm túc và hứng thú học tập.
4. Định hướng năng lực hình thành: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực ngôn ngữ, năng lực tư duy, tính sáng tạo, giao tiếp, mô hình hóa toán học.
II. CHUẨN BỊ:
1. Chuẩn bị của giáo viên: KHBH, bảng phụ, thước thẳng, SGK, compa
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, bài tập, compa
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1) Ổn định lớp: KTSS
2) Kiểm tra bài cũ
3) Thiết kế tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:
* Mục tiêu: HS xác định được nội dung bài học tiếp theo.
* Phương thức: vấn đáp, giải quyết vấn đề.
Bài học trước chúng ta đã học mối liên hệ giữa cung và góc ở tâm tương ứng. Vậy giữa cung và dây có mối liên hệ gì chúng ta nghiên cứu bài hôm nay.
2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Định lí 1 
* Mục tiêu: HS nêu được yêu cầu của bài toán, nhận xét được mối liên hệ giữa dây và cung tương ứng. HS trình bày tốt lời giải dựa trên sơ đồ.
* Phương thức: HĐ cá nhân, giải quyết vấn đề, thuyết trình, trực quan.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung chính
Bài học trước chúng ta đã học mối liên hệ giữa cungvà góc ở tâm tương ứng. Bài này chúng ta sẽ học mối liên hệ giữa cung và dây.
GV vẽ đường tròn (O) và một dây AB. Dây AB căng hai cung AmB và AnB.
Cung AmB là cung nhỏ, cung AnB là cung lớn.
Gv giới thiệu: Ta dùng cụm từ “cung căng dây” và “dây căng cung” để chỉ mối liên hệ giữa cung và dây có chung hai mút.
- Trong một đường tròn, mỗi dây căng hai cung phân biệt
Em có nhận xét gì về hai dây căng hai cung đó? (Bảng phụ)
 ? Hãy cho biết giả thiết, kết luận của bài toán này?
 ? Hãy chứng minh điều đó?
 ? Đây chính là nội dung định lí
 ? Nêu định lí đảo của định lý trên
 ? Hãy phát biểu định lý liên hệ giữa cung và đay
Lưu ý: Định lý này áp dụng với hai cung nhỏ trong cùng 1 đường tròn hoặc 2 đường tròn bằng nhau. Nếu cả cung đều là cung lớn thì định lý này vẫn đúng.
 Củng cố làm bài tập 10/sgk.
 ? cung AB có số đo =600 thì góc ở tâm AOB có số đo bằng bao nhiêu? 
 ?Làm thế nào vẽ cung AB có số đo = 600
 ? Vậy dây AB dài bao nhiêu
 ? Làm thế nào để chia được đường tròn thành 6 phần bằng nhau
Gv: Với hai cung nhỏ không bằng nhau thì sao ta sang định lý 2
Học sinh chú ý nghe giảng và ghi bài.
Hai dây AB và CD bằng nhau
Học sinh nêu cách chứng minh.
Học sinh nêu định lí đảo.
Học sinh phát biểu định lí 1 sgk
Học sinh đọc lại định lí sách giáo khoa
1 hs đọc đề bài
Hs trao đổi trả lời miệng:
Sđ
 -Ta vẽ góc ở tâm sđ
Định lí 1:
a) 
GT
Cho (O)
KL
A
B
•
O
D
C
AB = CD
Chứng minh
Xét D AOB và DCOD 
có 
 (liên hệ giữa cung và góc ở tâm)
OA = OC = OB = OD = R
Þ DAOB = DCOD (c.g.c)
Þ AB = CD (hai cạnh tương ứng)
b) Định lý đảo
GT
Cho đường tròn (O)
AB=CD
KL
Chứng minh
DAOB = DCOD (c.c.c)
ÞAOB = COD (hai góc tương ứng)
Þ
Bài 10-sgk
a- Cần vẽ tức là DAOB đều nên AB=OA=2 cm
Do đó vẽ dây AB =2cm.
b- Cung có số đo =600=1/6 đường tròn. Cần vẽ liên tiếp các cung =cung AB. Muốn vậy cần vẽ liên tiếp các dây bằng dây AB.
Hoạt động 2: Định lí 2
* Mục tiêu: HS nêu được nội dung định lí, vẽ hình, ghi GT- KL và chứng minh định lí 2 dựa trên định lí 1.
* Phương thức: Giải quyết vấn đề, gợi mở vấn đáp, hoạt động cá nhân, nhóm
 Trường hợp cung AB và CD không bằng nhau, giả sử . GV vẽ hình
 ? Hãy quan sát hình vẽ nhận xét độ dài hai dây AB và CD.
 ? Hãy phát biểu nhận xét trên thành định lý.
 ? Hãy viết GT KL của định lý
 ? Phát biểu định lý đảo của định lý.
Trả lời: Với hai cung nhỏ trong một đường tròn hay trong hai đường tròn bằng nhau.
a) cung lớn hơn căng dây lớn hơn.
b) dây lớn hơn căng cung lớn hơn.
D
•
O
A
B
C
Định lý: (SGK trang 77)
a)
GT
Cho (O)
KL
AB>CD
b) 
GT
Cho (O)
AB>CD
KL
3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP- CỦNG CỐ
* Mục tiêu: HS vận dụng được kiến thức đã học làm bài tập 14 sgk.
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan, hỏi đáp.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Bài 14 trang 72 SGK
? Bài toán cho biết gì ? yêu cầu gì ?
Gv vẽ hình 
? Để c/m IM = IN ta c/m ntn ?
? Lập mệnh đề đảo của bài toán 
? Mệnh đề đảo có đúng không ? tại sao ?
? Điều kiện để mệnh đảo đúng ?
GV yêu cầu HS về c/m mệnh đề đảo 
GV giới thiệu liên hệ giữa đường kính, dây và cung
 AB ^ NM tại I 
AM=AN IM = IN
HS đọc đề bài 
HS vẽ hình vào vở 
HS nêu cách c/m 
AB là trung trực của MN 
 Ý
 OM = ON , AM = AN
 Ý
 gt 
HS thực hiện trả lời 
Đường kính đi qua trung điểm của dây cung thì đi qua điểm chính giữa của cung ấy
HS: không vì dây có thể là đường kính
HS: dây không đi qua tâm
Bài 14 
 (gt) 
Þ AM = AN (liên hệ giữa dây và cung) có OM = O N = R 
Þ AO là trung trực của MN
Hay AB là đường trung trực của MN
Þ IM = IN 
4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
* Mục tiêu: Học sinh biết vận dụng định nghĩa số đo cung để làm bài tập thực tế 
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Gv treo bảng phụ vẽ sẵn hình và giới thiệu đề bài: So sánh 2 cung AB 
và BC biết OH=3cm; OK=4cm
HS trả lời miệng:
 OH>OKAB>BC
 ( định lý 2)
5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG
* Mục tiêu: : - HS chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học.
 - HS chuẩn bị bài mới giúp tiếp thu tri thức sẽ học trong buổi sau.
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, KT động não, hoạt động cá nhân ở nhà.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
Chứng minh rằng: Nếu tiếp tuyến của đường tròn song song với một dây thì tiếp điểm chia đôi cung căng dây ấy
*Huớng dẫn về nhà: 
-Học thuộc định lý 1,2
-Làm bài tập 11,12,13,14b sgk
Số tiết: 01
Ngày soạn: 31/12/2019
Tiết theo ppct: 40
Tuần dạy: 21
§3: GÓC NỘI TIẾP
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức
	- Nhận biết được những góc nội tiếp trên một đường tròn và phát biểu được định nghĩa về góc nội tiếp.
	- Phát biểu và chứng minh được định lí về số đo góc nội tiếp.
	- Nhận biết bằng trực quan và chứng minh được các hệ quả của định lí trên.
	- Phân loại được các trường hợp của góc nội tiếp.
2. Kỹ năng
	- Thành thọa kĩ năng vẽ hình, chứng minh hình học.
	- Vẽ hình chính xác, cẩn thận, trình bày bài khoa học, rõ ràng.
	- Phát huy trí lực của HS, Giáo dục HS tính quan sát.
3. Thái độ: Nghiêm túc và hứng thú học tập.
4. Định hướng năng lực hình thành: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác, năng lực ngôn ngữ, năng lực tư duy, tính sáng tạo, giao tiếp, mô hình hóa toán học.
II. CHUẨN BỊ:
1. Chuẩn bị của giáo viên: KHBH, bảng phụ, thước thẳng, SGK, compa
2. Chuẩn bị của học sinh: SGK, bài tập, compa
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
1) Ổn định lớp: KTSS
2) Kiểm tra bài cũ
3) Thiết kế tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG:
* Mục tiêu: HS nêu lên được nội dung đã học.
* Phương thức: vấn đáp, giải quyết vấn đề.
GV: Câu hỏi: Phát biểu định nghĩa góc ở tâm và nêu tính chất của nó?
GV: nhận xét
HS: đứng tại chỗ trả lời
HS: nhận xét
Góc ở tâm là góc có đỉnh trùng với tâm đường tròn.
Số đo của cung nhỏ bằng số đo của góc ở tâm cùng chắn cung đó
Số đo của cung lớn bằng hiệu giữa với số đo cung nhỏ
Số đo nửa đường tròn bằng 
Gv ĐVĐ: Chúng ta đã nghiên cứu một số loại góc có liên quan đến đường tròn đó là góc ở tâm. Tuy nhiên còn một số loại góc cần chú ý như đỉnh của góc đó nằm trên đường tròn, nằm ngoài đường tròn; nằm trong đường tròn (GV vẽ hình minh họa) có tên gọi là gì. Chúng ta sẽ lần lượt nghiên cứu các loại góc đó và bài học ngày hôm nay chúng ta tìm hiểu về: góc nội tiếp.
2. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Định nghĩa 
* Mục tiêu: HS quan sát và nhận xét về đỉnh, cạnh của góc BAC, qua đó nêu được định nghĩa góc nội tiếp, nhận biết được cung bị chắn, phân biệt được góc nội tiếp và góc ở tâm, nhận biết mối quan hệ giữa góc nội tiếp và góc ở tâm.
* Phương thức: HĐ cá nhân, giải quyết vấn đề, thuyết trình, trực quan.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung chính
Gv treo bảng phụ vẽ hình 13 và giới thiệu góc nội tiếp là góc BAC
?Vậy góc nội tiếp là góc như thế nào?
Gợi ý: Nhận xét về các cạnh và đỉnh của góc BAC
Gv giới thiệu: Cung nằm trong góc BAC gọi là cung bị chắn
 Hs vẽ hình
 Hs phát biểu:
Trả lời: Đỉnh nằm trên đường tròn 
Cạnh của góc chứa các dây cung
1. Định nghĩa
Góc nội tiếp là góc có đỉnh nằm trên đường tròn,
hai cạnh của góc chứa hai dây cung của đường tròn đó
- Cung nằm bên trong góc gọi là cung bị chắn. 
GV: Yêu cầu học sinh thảo luận làm ?1
Đưa hình 14 và 15 sgk lên bảng phụ yêu cầu học sinh quan sát
-Gv yêu cầu hs thực hiện ?2
Gv: đây là nội dung định lý về góc nội tiếp
H14: Các góc đó không phải là góc nội tiếp vì có đỉnh không nằm trên đường tròn
H15: Các góc đó không phải là góc nội tiếp vì một trong hai cạnh không chứa dây cung.
- HS trả lời miệng
Số đo 
Hình 14/SGK:
Hình 15/SGK:
Hoạt động 2: Định lí 
* Mục tiêu: HS nêu được nội dung định lí, chứng minh được định lí trong cả 3 trường hợp.
* Phương thức: Giải quyết vấn đề, gợi mở vấn đáp, hoạt động cá nhân, nhóm
Gv cho hs đọc nội dung định lý
Gv: Ta sẽ chứng minh định lý theo ba trường hợp.
Gv vẽ hình , gọi hs c/m định lý
 ?Nếu thì 
Gv vẽ hình
HD: Kẻ đường kính AD. Khi đó tia AD nằm giữa 2 tia AB và AC nên 
- Gọi 1 hs lên bảng chứng minh
 Ta cũng c/m được tương tự vẽ đường kính AD, trừ từng vế hai đẳng thức. Về nhà c/m trường hợp này.
Hs đọc định lý
Hs c/m định lý trong trường hợp 1
Hs: 
Hs vẽ hình vào vở
2. Định lí
GT: 
 là góc nội tiếp (O)
KL: 
=1/2sđ
TH1: Tâm O nằm trên 
một cạnh của góc.
OAB cân do 
OA = OC = R
Suy ra: 
Có
(t/c góc ngoài)
Suy ra: 
 mà sđ. Suy ra: =sđ
TH2: Tâm O nằm trong góc BAC
Kẻ đường kính AD.
 Ta có vì O nằm 
trong góc BAC nên 
 tia AD nằm giữa
 hai tia AB và AC.
Suy ra
Mà 
 =1/2 sđ cung BC(vì D nằm trên cung BC)
c) Tâm O nằm ngoài góc BAC.
Hoạt động 3: Hệ quả 
* Mục tiêu: HS nêu được hệ quả, chứng minh được hệ quả trong cả 3 trường hợp.
* Phương thức: Giải quyết vấn đề, gợi mở vấn đáp, hoạt động cá nhân, nhóm
Yêu cầu học sinh đọc phần hệ quả trong sách giáo khoa
Vận dụng hệ quả hãy tìm các góc bằng nhau trong hình sau.
A
B
C ADC
O
•
E
Gv chốt nội dung bài học.
Yêu cầu học sinh đọc phần hệ quả trong sách giáo khoa
3. Hệ quả
Trong một đường tròn 
a) Các góc nội tiếp bằng nhau chắn các cung bằng nhau.
b) Các góc nội tiếp cùng chắn một cung hoặc chắn các cung bằng nhau thì bằng nhau.
c) Góc nội tiếp (nhỏ hơn hoặc bằng 900 ) có số đo bằng nửa số đo của góc ở tâm cùng chắn một cung.
d) Góc nội tiếp chắn nửa đường tròn là góc vuông.
3. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP- CỦNG CỐ
* Mục tiêu: HS vận dụng được kiến thức đã học làm bài tập.
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, trực quan, hỏi đáp.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
GV yêu cầu hs làm bài tập số 16-SGK
HS: Hoạt động nhóm
 a) 
 b) 
4. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
* Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức để xác định tâm của đường tròn mà chỉ dùng êke.
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
5. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI, MỞ RỘNG
* Mục tiêu: : - HS chủ động làm các bài tập về nhà để củng cố kiến thức đã học.
 - HS chuẩn bị bài mới giúp tiếp thu tri thức sẽ học trong buổi sau.
* Phương thức: Nêu và giải quyết vấn đề, KT động não, hoạt động cá nhân ở nhà.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Dự kiến sản phẩm
+ Cho tam giác ABC nội tiếp đường tròn (O;R) .Biết .Tính độ dài BC
+ Học thuộc phần lý thuyết. Làm các bài tập 15 – 18 sgk
Tân Sơn ngày..//2019
Duyệt của Tổ trưởng 
Trần Tuyết Vân