Giáo án Hình học Lớp 8 - Học kỳ II - Năm học 2019-2020 - Nguyễn Văn Trọng

hµnh (Bót th­íc th¼ng cã chia mm, eke, ®o ®é).
Ngày soạn:
Ngày giảng: 
Tiết 45 - THỰC HÀNH : ĐO CHIỀU CAO CỦA MỘT VẬT
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: 
+ Gióp HS n¾m ch¾c néi dung 2 bµi to¸n thùc hµnh c¬ b¶n ®Ó vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ (§o gi¸n tiÕp chiÒu cao mét vËt vµ kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®iÓm).
+ §o chiÒu cao cña c©y, mét toµ nhµ, kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm trªn mÆt ®Êt trong ®ã cã mét ®iÓm kh«ng thÓ tíi ®­îc.
 2. Kĩ năng:
+ BiÕt thùc hiÖn c¸c thao t¸c cÇn thiÕt ®Ó ®o ®¹c tÝnh to¸n tiÕn ®Õn gi¶i quyÕt yªu cÇu ®Æt ra cña thùc tÕ, kü n¨ng ®o ®¹c, tÝnh to¸n, kh¶ n¨ng lµm viÖc theo tæ nhãm. 
 3. Thái độ:
+ Gi¸o dôc HS tÝnh thùc tiÔn cña to¸n häc, qui luËt cña nhËn thøc theo kiÓu t­ duy biÖn chøng.
II. CHUẨN BỊ
 - Thầy: 2 gi¸c kÕ, 4 th­íc cuén 10m , 8 cäc tiªu, ®Þa ®iÓm ®o
 - Trò : Th­íc gãc, th­íc th¼ng cã chia kho¶ng , giÊy vÏ, m¸y tÝnh bá tói 
III. PHƯƠNG PHÁP:
 - Dạy học tích cực và học hợp tác.
IV. TỔ CHỨC GIỜ HỌC:
Mở bài: (5 phút) 
Mục tiêu: Kiểm tra bài cũ – Đặt vấn đề.
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
* Kiểm tra:
GV: §Ó ®o chiÒu cao cña 1 c©y, hay 1 cét cê mµ kh«ng ®o trùc tiÕp vËy ta lµm thÕ nµo ?
 KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS
 * Bài mới: Tæ chøc thùc hµnh
Hoạt động 1: Hướng dẫn thực hành (5 phút) 
Mục tiêu: HS biết cách đo
Đồ dùng dạy học: Dụng cụ đo
Cách tiến hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
B1:
 - GV: Nªu yªu cÇu cña buæi thùc hµnh
+ §o chiÒu cao cña cét cê ë s©n tr­êng
+ Ph©n chia 4 tæ theo 4 gãc ë 4 vÞ trÝ kh¸c nhau.
B2:
- C¸c tæ nghe, x¸c ®Þnh vÞ trÝ thùc hµnh cña tæ m×nh.
- HS c¸c tæ vÒ ®óng vÞ trÝ vµ tiÕn hµnh thùc hµnh.
- HS lµm theo h­íng dÉn cña GV
- GV: §«n ®èc c¸c tæ lµm viÖc, ®o ng¾m cho chuÈn.
B1: Chän vÞ trÝ ®Æt th­íc ng¾m ( gi¸c kÕ ®øng) sao cho th­íc vu«ng gãc víi mÆt ®Êt, h­íng th­íc ng¾m ®i qua ®Ønh cét cê.
B2: Dïng d©y x¸c ®Þnh giao ®iÓm cña AA' vµ CC'
B3: §o kho¶ng c¸ch BA, AA'
B4: VÏ c¸c kho¶ng c¸ch ®ã theo tû lÖ tuú theo trªn giÊy vµ tÝnh to¸n t×m C'A' 
B5: tÝnh chiÒu cao cña cét cê:
 Kho¶ng c¸ch: A'C' nh©n víi tû sè ®ång d¹ng ( Theo tû lÖ)
Hoạt động 2: HS thực hành đo đạc thực tế ghi số liệu và tính toán trên theo tỷ lệ xích (25 phút):
Mục tiêu: HS HS biết cách tiến hành đo thực tế
Đồ dùng dạy học: Dụng cụ đo, vẽ
Cách tiến hành:
- GV: §«n ®èc c¸c tæ lµm viÖc, ®o ng¾m cho chuÈn.
- HS hoạt động theo nhóm:
HS tÝnh to¸n trªn giÊy theo tû xÝch
HS thùc hµnh ®o ®¹c thùc tÕ ghi sè liÖu
Hoạt động 3: Báo cáo kết quả (7 phút):
Mục tiêu: HS báo cáo kết quả
Đồ dùng dạy học: 
Cách tiến hành:
HS hoµn thµnh b¸o c¸o ®Ó nép cho GV
Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (5 phút)
* Tổng kết:
- GV: KiÓm tra ®¸nh gi¸ ®o ®¹c tÝnh to¸n cña tõng nhãm.
- GV: lµm viÖc víi c¶ líp.
+ NhËn xÐt kÕt qu¶ ®o ®¹c cña tõng nhãm
+ Th«ng b¸o kÕt qu¶ ®óng.
+ ý nghÜa cña viÖc vËn dông kiÕn thøc to¸n häc vµo ®êi sèng hµng ngµy.
+ Khen th­ëng c¸c nhãm lµm viÖc cã kÕt qu¶ tèt nhÊt.
+ Phª b×nh rót kinh nghiÖm c¸c nhãm lµm ch­a tèt.
+ §¸nh gi¸ cho ®iÓm bµi thùc hµnh.
* Hướng dẫn học sinh học ở nhà:
- TiÕp tôc tËp ®o mét sè kÝch th­íc ë nhµ: chiÒu cao cña c©y, ng«i nhµ 
- Giê sau mang dông cô thùc hµnh tiÕp
- ¤n l¹i phÇn ®o ®Õn mét ®iÓm mµ kh«ng ®Õn ®­îc.
Ngày soạn:
Ngày giảng: 
Tiết 46 - THỰC HÀNH : ĐO KHOẢNG CÁCH GIỮA HAI ĐIỂM 
TRONG ĐÓ CÓ MỘT ĐIỂM KHÔNG THỂ TỚI ĐƯỢC
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: 
+ Gióp HS n¾m ch¾c néi dung 2 bµi to¸n thùc hµnh c¬ b¶n ®Ó vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ (§o gi¸n tiÕp chiÒu cao mét vËt vµ kho¶ng c¸ch gi÷a 2 ®iÓm).
+ §o chiÒu cao cña c©y, mét toµ nhµ, kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm trªn mÆt ®Êt trong ®ã cã mét ®iÓm kh«ng thÓ tíi ®­îc.
 2. Kĩ năng:
+ BiÕt thùc hiÖn c¸c thao t¸c cÇn thiÕt ®Ó ®o ®¹c tÝnh to¸n tiÕn ®Õn gi¶i quyÕt yªu cÇu ®Æt ra cña thùc tÕ, kü n¨ng ®o ®¹c, tÝnh to¸n, kh¶ n¨ng lµm viÖc theo tæ nhãm. 
 3. Thái độ:
+ Gi¸o dôc HS tÝnh thùc tiÔn cña to¸n häc, qui luËt cña nhËn thøc theo kiÓu t­ duy biÖn chøng.
II. CHUẨN BỊ
 - Thầy: 2 gi¸c kÕ, 4 th­íc cuén 10m , 8 cäc tiªu, ®Þa ®iÓm ®o
 - Trò : Th­íc gãc, th­íc th¼ng cã chia kho¶ng , giÊy vÏ, m¸y tÝnh bá tói 
III. PHƯƠNG PHÁP:
 - Dạy học tích cực và học hợp tác.
IV. TỔ CHỨC GIỜ HỌC:
Mở bài: (5 phút) 
Mục tiêu: Kiểm tra bài cũ – Đặt vấn đề.
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
* Kiểm tra:
GV: §Ó ®o kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm trong ®ã cã mét ®iÓm kh«ng thÓ ®Õn ®­îc ta lµm nh­ thÕ nµo? 
KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS
 * Bài mới: Tæ chøc thùc hµnh
Hoạt động 1: Hướng dẫn thực hành (5 phút) 
Mục tiêu: HS biết cách đo
Đồ dùng dạy học: Dụng cụ đo
Cách tiến hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
B­íc 1: 
- GV: Nªu yªu cÇu cña buæi thùc hµnh
+ §o kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÓm trong ®ã cã mét ®iÓm kh«ng thÓ ®Õn ®­îc .
+ Ph©n chia 4 tæ theo 4 gãc ë 4 vÞ trÝ kh¸c nhau.
B­íc 2:
+ C¸c tæ ®Õn vÞ trÝ qui ®Þnh tiÕn hµnh thùc hµnh.
B­íc 1:
 Chän vÞ trÝ ®Êt b»ng v¹ch ®o¹n th¼ng BC cã ®é dµi tuú ý.
B­íc 2:
 Dïng gi¸c kÕ ®o c¸c gãc =; 
B­íc 3:
 VÏ A'B'C' trªn giÊy sao cho BC = a'
( Tû lÖ víi a theo hÖ sè k)
+ = ; 
B­íc 4: 
§o trªn giÊy c¹nh A'B', A'C' cña A'B'C'
+ TÝnh ®o¹n AB, AC trªn thùc tÕ theo tû lÖ k.
B­íc 5: B¸o c¸o kÕt qu¶ tÝnh ®­îc.
Hoạt động 2: HS thực hành đo đạc thực tế ghi số liệu và tính toán trên theo tỷ lệ xích (25 phút):
Mục tiêu: HS HS biết cách tiến hành đo thực tế
Đồ dùng dạy học: Dụng cụ đo, vẽ
Cách tiến hành:
- GV: §«n ®èc c¸c tæ lµm viÖc, ®o ng¾m cho chuÈn.
- HS hoạt động theo nhóm:
HS tÝnh to¸n trªn giÊy theo tû xÝch
HS thùc hµnh ®o ®¹c thùc tÕ ghi sè liÖu
Hoạt động 3: Báo cáo kết quả (7 phút):
Mục tiêu: HS báo cáo kết quả
Đồ dùng dạy học: 
Cách tiến hành:
HS hoµn thµnh b¸o c¸o ®Ó nép cho GV
Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (5 phút)
* Tổng kết:
- GV: KiÓm tra ®¸nh gi¸ ®o ®¹c tÝnh to¸n cña tõng nhãm.
- GV: lµm viÖc víi c¶ líp.
+ NhËn xÐt kÕt qu¶ ®o ®¹c cña tõng nhãm
+ Th«ng b¸o kÕt qu¶ ®óng.
+ ý nghÜa cña viÖc vËn dông kiÕn thøc to¸n häc vµo ®êi sèng hµng ngµy.
+ Khen th­ëng c¸c nhãm lµm viÖc cã kÕt qu¶ tèt nhÊt.
+ Phª b×nh rót kinh nghiÖm c¸c nhãm lµm ch­a tèt.
+ §¸nh gi¸ cho ®iÓm bµi thùc hµnh.
* Hướng dẫn học sinh học ở nhà:
- Lµm c¸c bµi tËp: 53, 54, 55
- ¤n l¹i toµn bé ch­¬ng III
- Tr¶ lêi c©u hái sgk.
Ngày soạn:
Ngày giảng: 
Tiết 47: ÔN TẬP CHƯƠNG III
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: 
+ Gióp HS n¾m ch¾c, kh¸i qu¸t néi dung c¬ b¶n cña ch­¬ng ®Ó vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ.
+ 
 2. Kĩ năng:
+ BiÕt dùa vµo tam gi¸c ®ång d¹ng ®Ó tÝnh to¸n, chøng minh.
+ 
 3. Thái độ:
+ Tư duy, lôgic, nhanh, cẩn thận
II. CHUẨN BỊ
 - Thầy: B¶ng phô, hÖ thèng kiÕn thøc
 - Trò : Th­íc, «n tËp toµn bé ch­¬ng
III. PHƯƠNG PHÁP:
 - Dạy học tích cực và học hợp tác.
IV. TỔ CHỨC GIỜ HỌC:
Mở bài: (5 phút) 
Mục tiêu: Kiểm tra bài cũ – Đặt vấn đề.
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
* Kiểm tra: ( Trong qu¸ tr×nh «n tËp )
 * Bài mới:
Hoạt động 1: Ôn tập lý thuyết 
Mục tiêu: HS nắm được kiến thức trọng tâm của chương III
Đồ dùng dạy học: Bảng phụ
Cách tiến hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
- HS tr¶ lêi theo h­íng dÉn cña GV:
1. Nªu ®Þnh nghÜa ®o¹n th¼ng tû lÖ?
2- Ph¸t biÓu. vÏ h×nh, ghi GT, KL cña ®Þnh lý TalÐt trong tam gi¸c?
- Ph¸t biÓu. vÏ h×nh, ghi GT, KL cña ®Þnh lý TalÐt ®¶o trong tam gi¸c?
3- Ph¸t biÓu. vÏ h×nh, ghi GT’ KL hÖ qu¶ cña ®Þnh lý Ta lÐt
4-Nªu tÝnh chÊt ®­êng ph©n gi¸c trong tam gi¸c?
5- Nªu c¸c tr­êng hîp ®ång d¹ng cña 2 tam gi¸c?
I- Lý thuyÕt
1- §o¹n th¼ng tû lÖ
2- §Þnh lý TalÐt trong tam gi¸c
ABC cã a // BC 
3- HÖ qu¶ cña ®Þnh lý Ta lÐt
ABC cã a // BC => 
4- TÝnh chÊt ®­êng ph©n gi¸c trong tam gi¸c
Trong tam gi¸c , ®­êng ph©n gi¸c cña 1 gãc chia c¹nh ®èi diÖn thµnh hai ®o¹n th¼ng tû lÖ víi hai c¹nh kÒ hai ®o¹n Êy.
5- Tam gi¸c ®ång d¹ng
+ 3 c¹nh t­¬ng øng tû lÖ
+ 1 gãc xen gi÷a hai c¹nh tû lÖ .
+ Hai gãc b»ng nhau.
Hoạt động 2: Luyện tập 
Mục tiêu: HS có kỹ năng giải các bài tập SGK
Đồ dùng dạy học: Dụng cụ vẽ
Cách tiến hành:
- 1 HS lªn b¶ng ch÷a bµi tËp
Cho HS ®äc ®Ò bµi, vÏ h×nh 66. SGK vµo vë
§Ó c/m BK = CH, ta ¸p dông kiÕn thøc nµo?
H·y c/m BKC = CHB BK = CH
NÕu c/m BKC CHB ®Ó suy ra 
BK = CH th× ta c/m nh­ thÕ nµo?
Tõ AB = AC, BK = CH ta suy ra ®iÒu g×?
NÕu vÏ thªm ®­êng cao AI th×
IAC HBC kh«ng? V× sao?
Tõ ®ã suy ra ®iÒu g×?
 HC = ?
Tõ KH // BC 
Cho HS ®äc ®Ò bµi, vÏ h×nh
Tam gi¸c vu«ng cã mét gãc b»ng 300 th× tam gi¸c vu«ng ®ã cã g× ®Æc biÖt ?
ABC cã vµ AB = ?
Ph¸t biÓu tÝnh chÊt ®­êng ph©n gi¸c cña tam gi¸c ?
BD lµ ph©n gi¸c cña suy ra ?
§Ó tÝnh chu vi cña ABC ta ph¶i lµm g×?
Ta ph¶i tÝnh c¸c c¹nh nµo? 
H·y tÝnh BC
§é dµi AC ®­îc tÝnh nh­ thÕ nµo? V× sao?
Ph¸t biÓu c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch tam gi¸c vu«ng ?
Bµi 56: Tû sè cña hai ®o¹n th¼ng
a) AB = 5 cm ; CD = 15 cm th× 
b) AB = 45 dm; CD = 150 cm = 15 dm th×:
 = 3; c) AB = 5 CD =5
Bµi 58/92 SGK
§äc ®Ò bµi, vÏ h×nh 
a) Chøng minh BK = CH
XÐt BKC, CHB cã : 
 (ABC c©n t¹i A)
BC lµ c¹nh huyÒn chung
BKC = CHB
	BK = CH
BKC CHB
b) AB = AC (ABC c©n t¹i A); BK =CH (cmt)
AK = AH 
c) VÏ thªm ®­êng cao AI ta cã :
IAC HBC (g.g) 
 =
AH = b - = 
Tõ KH // BC 	
 = . = a - 
Bµi 60/92 SGK
HS ®äc ®Ò, vÏ h×nh
* Tam gi¸c vu«ng cã mét gãc b»ng 300 th× tam gi¸c vu«ng ®ã lµ n÷a tam gi¸c ®Òu, c¹nh cña tam gi¸c ®Òu lµ c¹nh huyÒn cña tam gi¸c vu«ng ®ã, ®é dµi c¹nh gãc vu«ng ®èi diÖn víi gãc 300 b»ng n÷a c¹nh tam gi¸c ®Òu tøc lµ b»ng n÷a c¹nh huyÒn
a) ABC cã vµ 
BD lµ ®­êng ph©n gi¸c nªn
HS: §Ó tÝnh chu vi cña ABC ta ph¶i biÕt ®é dµi c¸c c¹nh cña nã: AC, BC
b) BC = 2AB = 2.12,5 = 25(cm)
¸p dông ®Þnh lÝ Pitago ®Ó tÝnh ®é dµi AC 
Gäi 2p vµ S theo thø tù lµ chu vi, diÖn tÝch cña tam gi¸c ABC, ta cã: 
2p = AB + BC + CA 
 = 12,5 + 25 + 21,65 = 59,15(cm)
 S = 
Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. 
* Tổng kết:
- GV nh¾c l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n ch­¬ng
* Hướng dẫn học sinh học ở nhà:
- ¤n tËp lÝ thuyÕ ch­¬ng III
- Xem l¹i c¸c bµi tËp ®· gi¶i 
- ChuÈn bÞ tiÕt sau kiÓm tra mét tiÕt 
Ngày soạn:
Ngày giảng: 
Tiết 48: KIỂM TRA 45 PHÚT (Chương III) 
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: 
+ Gióp HS n¾m ch¾c, kh¸i qu¸t néi dung c¬ b¶n cña ch­¬ng. §Ó vËn dông kiÕn thøc ®· häc vµo thùc tÕ .
 2. Kĩ năng:
+ BiÕt dùa vµo tam gi¸c ®ång d¹ng ®Ó tÝnh to¸n, chøng minh.
+ Kü n¨ng tr×nh bµy bµi chøng minh.
 3. Thái độ:
+ Gi¸o dôc HS tÝnh thùc tiÔn cña to¸n häc. RÌn tÝnh tù gi¸c.
II. CHUẨN BỊ
 - Thầy: Đề kiểm tra + Đáp án, biểu điểm
 - Trò : Giấy kiểm tra, dụng cụ học tập
III. PHƯƠNG PHÁP:
 - Dạy học tích cực và học hợp tác.
IV. TỔ CHỨC GIỜ HỌC:
Mở bài: (1 phút) 
Mục tiêu: Đặt vấn đề.
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
GV thông báo nội dung kiểm tra
Hoạt động 1: Kiểm tra (44 phút) 
Mục tiêu: KiÓm tra, ®¸nh gi¸ møc ®é nhËn thøc cña HS trong qu¸ tr×nh tiÕp thu kiÕn thøc ch­¬ng III. 
Đồ dùng dạy học: 
Cách tiến hành:
* Ma trận đề kiểm tra:
Chñ ®Ò
NhËn biÕt
Th«ng hiÓu
VËn dông
Tæng
TNKQ
TL
TNKQ
TL
TNKQ
TL
§Þnh lÝ Ta lÐt trong tam gi¸c
1
 0,5
2
 1
3
 1,5
Tam gi¸c ®ång d¹ng
1
 0,5
2
 1 
1 
 7 
4
 8,5
Tæng
2
 1
4
 2
1
 7
 7 
 10
* Đề kiểm tra:
PhÇn I : Tr¾c nghiÖm kh¸ch quan ( 3® ) 
 Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i ®øng tr­íc c©u tr¶ lêi ®óng .
1/ Cho . Trên Ax lấy hai điểm B, C sao cho AB : BC = 2 : 7. Trên Ay lấy hai điểm B', C' sao cho AC' : AB' = 9 : 2. Ta có :
	a	BB'// CC' 	b	BB' = CC'
	c	BB' không song song với CC'	d	Các tam giác ABB' và ACC' 
 2/ Gọi E, F lần lượt là trung điểm của hai cạnh đối AB và CD của hình bình hành ABCD . Đường chéo AC cắt DE,
 BF tại M và N . Ta có: 
	a	MC : AC = 2 : 3 	b	AM : AC = 1 : 3
	c	AM = MN = NC.	d	Cả ba kết luận còn lại đều đúng.
 3/ Trên đường thẳng a lấy liên tiếp các đoạn thẳng bằng nhau :AB = BC = CD = DE.Tỉ số 
 AC : BE bằng:
	a	2 : 4 	b	1	c	2 : 3	d	3 : 2 
 4/ Tam giác ABC có =, =400, tam giác A'B'C' có =900 . Ta có khi:
	a	 b Cả ba câu còn lại đều đúng c d 
 5/ Cho tam giác ABC , đường thẳng d cắt AB, AC tại M,N sao cho AM:MB=AN=NC. Ta có:
	a	Cả 3 câu còn lại đều đúng.	 b MB:AB=NC:AC	
 c	MB:MA=NC:NA d AM:AB=AN:AC
 6/ Tìm khẳng định sai trong các khẳng định sau :
	a	Hai tam giác vuông luôn đồng dạng với nhau
	b	Hai tam giác vuông cân luôn đồng dạng với nhau
	c	Hai tam giác đều luôn đồng dạng với nhau
	d	Hai tam giác cân đồng dạng với nhau khi có góc ở đỉnh bằng nhau
PhÇn II : Tù luËn ( 7® ) 
Bài 1.
 	Cho h×nh ch÷ nhËt ABCD cã AB = 8cm, BC = 6cm. VÏ ®­êng cao AH cña tam gi¸c ADB. 
a. Chøng minh: 
b. Chøng minh: AD2 = DH.DB 
c. TÝnh ®é dµi ®o¹n th¼ng DH, AH? 
D. §¸p ¸n : 
PhÇn tr¾c nghiÖm: ( 5 ®iÓm ) mçi phÇn ®óng 0,5 ®iÓm 
1a
2d
3c
4b
5a
B
6a
A
C
D
H
1
1
PhÇn tù luËn: ( 7 ®iÓm ) 
VÏ h×nh ®óng + ghi GT + KL 	( 0,5 ® ) 
a. vµ cã : ; ( SLT) =>	( 1® )
b.ABD vµ HAD cã : ; chung =>ABD HAD ( g-g)	
=> ( 1,5® ) 
c.vu«ng ABD cã :AB = 8cm ; AD = 6cm =>DB2 = 82+62 = 102 =>DB = 10 cm .(1®)
Theo chøng minh trªn AD2 = DH.DB => DH = 62 : 10 = 3,6 cm 	(1,5®)
Cã ABD HAD ( cmt) => cm 	( 1,5® )
Tổng kết và hướng dẫn học tập ở nhà. (1 phút)
- GV: Nh¾c nhë HS xem l¹i bµi.
- Lµm l¹i bµi 
- Xem tr­íc ch­¬ng IV: H×nh häc kh«ng gian.
Ngày soạn:
Ngày giảng: 
CHƯƠNG IV – HÌNH LĂNG TRỤ ĐỨNG, HÌNH CHÓP ĐỀU
Tiết 49: HÌNH HỘP CHỮ NHẬT - THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
 1. Kiến thức: 
+ Tõ m« h×nh trùc quan, GV gióp h/s n¾m ch¾c c¸c yÕu tè cña h×nh hép ch÷ nhËt.
+ BiÕt x¸c ®Þnh sè ®Ønh, sè mÆt sè c¹nh cña h×nh hép ch÷ nhËt. Tõ ®ã lµm quen c¸c kh¸i niÖm ®iÓm, ®­êng th¼ng, mp trong kh«ng gian.
+ BiÕt mét ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng, hai mÆt ph¼ng song song. N¾m ®­îc c«ng thøc tÝnh thÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt
 2. Kĩ năng:
+ RÌn luyÖn kü n¨ng nhËn biÕt h×nh hép ch÷ nhËt trong thùc tÕ.
+ RÌn luyÖn kü n¨ng thùc hµnh tÝnh thÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. B­íc ®Çu n¾m ®­îc ph­¬ng ph¸p chøng minh1 ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi 1 mp, hai mp //
 3. Thái độ:
+ Gi¸o dôc cho h/s tÝnh thùc tÕ cña c¸c kh¸i niÖm to¸n häc.
II. CHUẨN BỊ
 - Thầy: M« h×nh hép CN, h×nh hép lËp ph­¬ng, mét sè vËt dông hµng ngµy cã d¹ng h×nh hép ch÷ nhËt.
 - Trò : Th­íc th¼ng cã v¹ch chia mm
III. PHƯƠNG PHÁP:
 - Dạy học tích cực và học hợp tác.
IV. TỔ CHỨC GIỜ HỌC:
Mở bài: 
Mục tiêu: Đặt vấn đề.
Đồ dùng dạy học:
Cách tiến hành:
* Kiểm tra: Lång vµo bµi míi.
 * Bài mới: §V§: GV dùa trªn m« h×nh h×nh hép ch÷ nhËt vµ trªn h×nh vÏ Giíi thiÖu kh¸i niÖm h×nh hép ch÷ nhËt vµ h×nh hép lËp ph­¬ng Bµi míi.
Hoạt động 1: Tìm hiểu hình hộp chữ nhật 
Mục tiêu: HS n¾m ch¾c c¸c yÕu tè cña h×nh hép ch÷ nhËt
Đồ dùng dạy học: Mô hình 
Cách tiến hành:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY
HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ
GV cho HS quan s¸t mét h×nh hép ch÷ nhËt
H×nh hép ch÷ nhËt cã mÊy mÆt ?
MÆt nã h×nh g× ?
MÊy ®Ønh ? MÊy c¹nh ? 
- GV giíi thiÖu mÆt ®èi diÖn, mÆt bªn, mÆt ®¸y cña h×nh hép ch÷ nhËt.
- Em h·y nªu VD vÒ mét h×nh hép ch÷ nhËt gÆp trong ®êi sèng hµng ngµy.
- H·y chØ ra c¹nh, mÆt, ®Ønh cña h×nh hép lËp ph­¬ng.
I. H×nh hép ch÷ nhËt 
1. H×nh hép ch÷ nhËt 
H×nh hép ch÷ nhËt cã: 6 mÆt, 8 ®Ønh, 12 c¹nh
H×nh lËp ph­¬ng lµ h×nh hép CN cã 6 mÆt lµ nh÷ng h×nh vu«ng
Kết luận: HS nhắc lại các yếu tố của hình hộp chữ nhật, hình lập phương
Hoạt động 2: Tìm hiểu mặt phẳng và đường thẳng 
Mục tiêu: HS n¾m ch¾c c¸c yÕu tè cña h×nh hép ch÷ nhËt
Đồ dùng dạy học: Mô hình
Cách tiến hành:
C’
C
A
B
A’
B’
D
D’
GV sö dông mét h×nh hép ch÷ nhËt vµ giíi thiÖu:
Mçi mÆt, ch¼ng h¹n mÆt ABCD, lµ mét phÇn cña mÆt ph¼ng ( ta h×nh dung mÆt ph¼ng tr¶i réng vÒ mäi phÝa )
§­êng th¼ng qua hai ®iÓm A, B cña mÆt ph¼ng (ABCD) th× n»m trän trong mÆt ph¼ng ®ã (tøc lµ mäi ®iÓm cña nã ®Òu thuéc mÆt ph¼ng )
Quan s¸t h×nh hép ch÷ nhËt ABCD.A’B’C’D’ h·y kÓ tªn c¸c mÆt, c¸c ®Ønh vµ c¸c c¹nh cña h×nh hép 
2. MÆt ph¼ng vµ ®­êng th¼ng
HS quan s¸t h×nh hép ch÷ nhËt ABCD.A’B’C’D’tiÕp nhËn
 c¸c kh¸i niÖm míi
- C¸c mÆt: (ABCD) , 
(A’B’C’D’), (ABB’A’),
(BCC’B’), (CDC’D’), (ADD’A’)
- C¸c ®Ønh : A, B, C . . . nh­ lµ c¸c ®iÓm
- C¸c c¹nh : AD, DC, CC’, . . nh­ lµ c¸c ®o¹n th¼ng. 
Kết luận: HS nhắc lại các yếu tố mặt phẳng, đường thẳng của hình hộp chữ nhật
C¸c em thùc hiÖn 
Quan s¸t h×nh hép ch÷ nhËt bªn
* H·y kÓ tªn c¸c mÆt cña h×nh hép 
* BB’ vµ AA’ cã cïng n»m trong mét mÆt ph¼ng hay kh«ng ?
* BB’ vµ AA’ cã ®iÓm chung hay kh«ng ?
- Hai ®­êng th¼ng AA’, BB’ nh­ vËy gäi lµ hai ®­êng th¼ng song song trong kh«ng gian.
 - VËy em nµo ®Þnh nghÜa ®­îc hai ®­êng th¼ng song song trong kh«ng gian ?
- §Þnh nghÜa nµy cã kh¸c víi ®Þnh nghÜa hai ®­êng th¼ng song song trong h×nh häc ph¼ng kh«ng ?
- Trong h×nh häc kh«ng gian, nÕu ®Þnh nghÜa hai ®­êng th¼ng song song mµ bá qua tÝnh chÊt thø nhÊt (cïng n»m trong mét mÆt ph¼ng ) th× dÉn ®Õ kh¸i niÖm hai ®­êng th¼ng chÐo nhau
- Quan hÖ gi÷a hai ®­êng th¼ng bÊt kú trong h×nh häc ph¼ng?
- VËy víi hai ®­êng th¼ng ph©n biÖt a, b trong kh«ng gian chóng cã thÓ thÕ nµo víi nhau ?
- GV cho HS quan s¸t c¸c h×nh vÏ 76 a, b, c ®Ó nhËn ra c¸c quan hÖ gi÷a c¸c ®­êng th¼ng
3. Hai ®­êng th¼ng // trong kh«ng gian:
HS thùc hiÖn 
*C¸c mÆt cña h×nh hép lµ:
(ABCD), (A’B’C’D’), 
(ABB’A’), (BCC’B’), 
(CDC’D’), (ADD’A’)
* BB’ vµ AA’ cïng n»m trong mét mÆt ph¼ng (ABB’A’)
* BB’ vµ AA’ kh«ng cã ®iÓm chung v× BB’ vµ AA’ lµ hai c¹nh ®èi cña HCN ABB’A’
* §Þnh nghÜa: Trong kh«ng gian, hai ®­êng th¼ng gäi lµ song song víi nhau nÕu chóng n»m trong cïng mét mÆt ph¼ng vµ kh«ng cã ®iÓm chung 
 - §Þnh nghÜa nµy kh«ng kh¸c víi ®Þnh nghÜa hai ®­êng th¼ng song song trong h×nh ph¼ng (v× trong h×nh ph¼ng ®· c«ng nhËn chóng cïng n»m trong mét mÆt ph¼ng råi )
- HS ghi nhí
* Víi hai ®­êng th¼ng ph©n biÖt a, b trong h×nh häc ph¼ng th×: cã thÓ a vµ b c¾t nhau hoÆc cã thÓ a // b
- Víi hai ®­êng th¼ng ph©n biÖt a, b trong kh«ng gian chóng cã thÓ c¾t nhau, song song hoÆc chÐo nhau
- HS quan s¸t ®Ó nhËn ra quan hÖ gi÷a c¸c ®­êng th¼ng
Hoạt động 2: Tìm hiểu đt // với mp, 2 mp song song 
Mục tiêu: HS hiểu mối quan hệ đt // với mp, 2 mp song song 
Đồ dùng dạy học: Dụng cụ vẽ 
Cách tiến hành:
- C¸c em thùc hiÖn 
Quan s¸t h×nh hép ch÷ nhËt ë h×nh 77
- AB // A’B’ hay kh«ng ? v× sao ?
GV: ®Þnh nghÜa mét ®­êng th¼ng song song víi mÆt ph¼ng ?
C¸c em thùc hiÖn 
- C¸c em h·y chØ ra vµi h×nh ¶nh thùc tÕ vÒ ®­êng th¼ng song song víi mÆt ph¼ng ?
- Trªn h×nh 77: 
mp(ABCD) chøa AD, AB c¾t nhau; mp(A’B’C’D’) Chøa A’D’, A’B’ c¾t nhau
h¬n n÷a: AD //A’D’; AB //A’B’
Ta nãi: mp(ABCD) // mp(A’B’C’D’)
VËy: thÕ nµo lµ hai ®­êng th¼ng // ?
- C¸c em thùc hiÖn 
- Mét ®­êng th¼ng song song víi mét mp th× cã mÊy ®iÓm chung ?
Hai mp song song víi nhau th× cã mÊy ®iÓm chung? Hai mp cã mét ®iÓm chung th× cã chung ®­êng th¼ng nµo ?
LÊy vÝ dô trªn h×nh 78 ®Ó minh ho¹ ?
2. §­êng th¼ng song song víi mÆt ph¼ng, hai mÆt ph¼ng song song
HS thùc hiÖn 
HS quan s¸t, tr¶ lêi
* Khi ®­êng th¼ng a song song víi hai ®­êng th¼ng c¾t nhau n»m trong mp(P) th× ®­êng th¼ng a // mp(P)
HS thùc hiÖn vµ tr¶ lêi
Trªn h×nh 77 c¸c ®­êng th¼ng song song víi mÆt ph¼ng (A’B’C’D’) lµ: AB, BC, CD, DA
HS lÊy c¸c vÝ dô thùc tÕ minh ho¹
HS thùc hiÖn 
Trªn h×nh 78 cßn cã nh÷ng mÆt ph¼ng song song víi nhau lµ: mp(BCC’B’) // mp(IHKL)
HS ®äc nhËn xÐt trong SGK
HS lÊy vÝ dô minh ho¹
Kết luận: GV nhấn mạnh mối quan hệ song song trong không gian
II) Thể tích hình hộp chữ nhật
- C¸c em thùc hiÖn 
- §­êng th¼ng A’A tho¶ m·n hai ®iÒu kiÖn nh­ trªn, ta nãi A’A vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng (ABCD) t¹i A
VËy em nµo cã thÓ nªu ®­îc ®Þnh nghÜa ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng ?
- GV: chèt l¹i ®­êng th¼ng mp:
 a a' ; b b'
 a mp (a',b') a' c¾t b'
- GV: H·y t×m trªn m« h×nh hoÆc h×nh vÏ nh÷ng vÝ dô vÒ ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi mp?
- C¸c em thùc hiÖn : T×m c¸c ®­êng th¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng (ABCD) ë h×nh 84 
- §­êng th¼ng AB cã n»m trong mÆt ph¼ng (ABCD) hay kh«ng ? v× sao ?
- §­êng th¼ng AB cã vu«ng gãc mÆt ph¼ng (ADD’A’) hay kh«ng ? v× sao ?
- Khi ®ã ta nãi mp(AA’B’B) mp(ABCD)
- C¸c em thùc hiÖn 
T×m trªn h×nh 84 c¸c mÆt ph¼ng vu«ng gãc víi mÆt ph¼ng (A’B’C’D’) 
1. §­êng th¼ng vu«ng gãc víi mp, hai mp vu«ng gãc
- AA' AD v× A’A vµ AD 
lµ hai c¹nh kÒ cña h×nh 
ch÷ nhËt A’ADD’.
- AA' ABv× A’A vµ AB lµ 
hai c¹nh kÒ cña h×nh ch÷ nhËt A’ABB’
HS: §/t a vu«ng gãc víi mp(P) khi a vu«ng gãc víi 2 ®/t b, c c¾t nhautrong mp (P)
* Chó ý