Giáo án Hình học 9 - Tiết 63-67 - Năm học 2014-2015

Ngµy so¹n: 11/04/2015
Ngµy gi¶ng:13/04/2015
TiÕt 63 : HÌNH NÓN – HÌNH NÓN CỤT.
 DIỆN TÍCH XUNG QUANH VÀ THỂ TÍCH 
CỦA HÌNH NÓN VÀ HÌNH NÓN CỤT
( tiếp)
	I. Môc tiªu:
- Thông qua bài tập, học sinh hiểu kỹ hơn các khái niệm về hình nón, hình nón cụt ; học sinh được rèn luyện kĩ năng phân tích diện tích xung quanh, diện tích toàn phần và thể tích của hình nón, hình nón cụt; cùng các công thức suy diễn nó ; cung cấp cho học sinh một số kiến thức thực tế về hình nón, hình nón cụt
 - RÌn kü n¨ng vÏ h×nh kh«ng gian ; kü n¨ng tÝnh nhanh , tÝnh nhÈm, ¸p dông linh ho¹t vµo thùc tÕ.
	- Gi¸o dôc hs tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong häc tËp ; ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o .
II. chuÈn bÞ :
- Gi¸o viªn : ®ddh , sgk , stk , mtbt , b¶ng phô , tranh vÏ , m« h×nh .
- Häc sinh: ®dht , sgk , sbt, mtbt.
III . tiÕn tr×nh bµi d¹y:
GV
HS
1/ æn ®Þnh tæ chøc:
SÜ sè:
2/ KiÓm tra : 
* ViÕt c«ng thøc tÝnh S xq , S tp , V cña h×nh nãn côt (02 hs)
** Bµi 19 Tr 118-SGK.
3 / Bµi míi :
Hoạt động 1
Độ dài cung tròn n0 bán kính a ?
Độ dài cung hình quạt chÝnh là độ dài đường tròn đáy C = ?
Víi gãc ãC = 300 , h·y tÝnh OC theo a ?
GV dµnh thêi gian ®Ó hs thùc hiÖn , sau ®ã gv ®­a lêi gi¶i ra b¶ng phô .
Ho¹t ®éng 2
Cho biÕt S cña h×nh trßn b¸n kÝnh SA = ?
Sxq cña h×nh nãn = ?
T×m r cña ®­êng trßn ®¸y?
T×m c¸ch tÝnh gãc OSC ?
Ho¹t ®éng 3:
C¸c nhãm thùc hiÖn lêi gi¶i , ®­a ra ph­¬ng ¸n ®óng .
-9A:..................................
-9B..................................
- 9C: ................................
* Hsinh viÕt ®óng c¸c c«ng thøc.
** §¸p ¸n : A.16cm
C
O
S
A’
1/ Bài 17/117/SGK:
Trong tam giác OAC ta có 
Vậy độ dài đường tròn đáy là : 
Ta có => n= 1800
2/Bài 23/119/SGK :
C
O
S
A’
S
A
A
2Πr
A’
Gọi bán kính đáy của hình nón là r, độ dài đường sinh l .
Diện tích hình quạt tròn khai triển (Diện tích xung quanh của hình nón ) là : 
Sqt = 
 Mà Sxq= => r = => 
Vậy sinα = 0,25 => α = 14029’.
3/Bài 24 :
tgα = => Chọn ®¸p ¸n A.
4.Củng cố 
- Yêu cầu 4 nhóm lên bảng điền vào 4 dòng của bài tập 26.
5. Hướng dẫn về nhà 
- Học bài cũ theo sách giáo khoa và vở ghi 
- Bài tập về nhà :22, 27,29- Tr119-120/SGK.
- HdÉn : bµi 28 : S xq cña x« = S xq cña h×nh nãn côt ; Vx« = Vh×nh nãn côt . 
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ngày soạn: 11/04/2015
Ngày giảng: 15/04/2103
TIẾT 64: LUYỆN TẬP.
I. Môc tiªu:
- Thông qua bài tập, học sinh hiểu kỹ hơn các khái niệm về hình nón, hình nón cụt ; học sinh được rèn luyện kĩ năng phân tích diện tích xung quanh, diện tích toàn phần và thể tích của hình nón, hình nón cụt; cùng các công thức suy diễn nó ; cung cấp cho học sinh một số kiến thức thực tế về hình nón, hình nón cụt
 - RÌn kü n¨ng vÏ h×nh kh«ng gian ; kü n¨ng tÝnh nhanh , tÝnh nhÈm, ¸p dông linh ho¹t vµo thùc tÕ.
	- Gi¸o dôc hs tinh thÇn tr¸ch nhiÖm trong häc tËp ; ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o .
II. chuÈn bÞ :
- Gi¸o viªn : ®ddh , sgk , stk , mtbt , b¶ng phô , tranh vÏ , m« h×nh .
- Häc sinh: ®dht , sgk , sbt, mtbt.
III . tiÕn tr×nh bµi d¹y:
GV
HS
1/ æn ®Þnh tæ chøc:
SÜ sè:
2/ KiÓm tra : 
* Bµi 24 Tr 119-SGK.
3 / Bµi míi :
Hoạt động 1
Hãy tính bán kính đáy hình nón?
Diện tích xung quanh của hình nón ?
Diện tích hình vành khăn ?
Diện tích vải cần để làm mũ (không kể riềm, mép, phần thừa) ?
Ho¹t ®éng 2
GV : Dụng cụ này gồm những hình gì ?
Thể tích của hình trụ ?
Thể tích của hình nón ?
GV chia theo các nhóm thực hiện. Các nhóm trình bày xong quan sát trên bảng phụ. 
Ho¹t ®éng 3
Sxq của chiếc xô ?
áp dụng định lí nào để tính chiều cao h ?
-9A:................................
-9B:...................................
-9C:..................................
* Học sinh thực hiện.
1/ Bài bài tập 21 SGK
Bán kính đáy hình nón là : – 10 = 7,5 (cm)
Diện tích xung quanh của hình nón là :
pr = p.7,5.30 = 225p (cm2)
Diện tích hình vành khăn là :
pR2 – pr2 = p (17,52 – 7,52) = p.10.25 
= 250 p (cm2) 
Diện tích vải cần để làm mũ (không kể riềm, mép, phần thừa) là :
225p + 250p = 475p (cm2)
2. Bài 27 Tr 119- SGK
 Dụng cụ này gồm một hình trụ ghép với một hình nón.
Thể tích của hình trụ là :
Vtrụ = pr2h1 = p.0,72.0,7 = 0,343p (m3)
Thể tích của hình nón là :
Vnón = 
 = 0,147p(m3)
Thể tích của dụng cụ này là :
V = Vtrụ + Vnón = 0,343p + 0,147p
 = 0,49p (m3) » 1,54m3
Diện tích xung quanh của hình trụ :
2prh1 = 2p.0,7.0,7 = 0,98p (m2) 
Diện tích xung quanh của hình nón :
 = » 1,14 (m).
Sxq = pr » p.0,7.1,14 » 0,80p (m2)
Diện tích mặt ngoài của dụng cụ là :
0,98p + 0,80p » 1,78p (m2) » 5,59 (m2)
3. Bài 28 Tr 120 - SGK
a) Sxq = p (r1 + r2). = p (21 + 9).36
= 1080p (cm2) » 3393 (cm2)
b) V = 
Áp dụng định lí Pitago vào tam giác vuông.
 (cm)
Vậy V = p.33,94.(212 + 92 + 21.9)
» 25270 (cm3) » 25,3 lít.
4. Củng cố: 
 Bài 29- Tr 120 ( sgk) : Các nhóm thực hien và theo dõi kết quả trên bảng phụ
5. Hướng dẫn về nhà:
- Ôn bài học. Chuẩn bị bài tiếp theo.
- BTVN : Bài 16 -- 23 ( SBT)
- Hdẫn : Bài 20 : Vnón = pr2h = p.2 = pm2
Vtrụ = pR2h = pm2.2 = 2pm2
Thể tích hình nón so với thể tích hình trụ là : 
Chiều cao của hình trụ là 2 (cm) Þ độ cao của nước khi đổ từ hình nón vào hình trụ là (cm)=> chọn ?
Ngµy so¹n: 18/04/2015
Ngµy gi¶ng: 20/04/2015 
Tiết 65 : HÌNH CẦU - DIỆN TÍCH MẶT CẦU VÀ THỂ TÍCH HÌNH CẦU
I. Môc tiªu:
- Học sinh nắm vững các khái niệm của hình cầu: tâm, bán kính, đường kính đường tròn lớn, mặt cầu ; học sinh hiểu được mặt cắt của mặt phẳng với hình cầu luôn là một đường tròn.Nắm vững công thức tính diện tích , ứng dụng của hình cầu.
- RÌn kü n¨ng vÏ h×nh kh«ng gian , tÝnh nhanh , tÝnh nhÈm , ¸p dông vµo thùc tÕ mét c¸ch linh ho¹t .
- Gi¸o dông häc sinh tinh thÇn häc tËp h¨ng say ; ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o .
II. chuÈn bÞ :
- Gi¸o viªn : ®ddh , sgk , stk , mtbt , b¶ng phô , tranh vÏ , m« h×nh .
- Häc sinh: ®dht , sgk , sbt, mtbt.
III . tiÕn tr×nh bµi d¹y:
GV
HS
1/ æn ®Þnh tæ chøc:
SÜ sè:
2/ KiÓm tra : 
* Bµi 28 a Tr 120.SGK.
** Bµi 28 b Tr 120-SGK.
3 / Bµi míi :
Hoạt động 1:
GV treo tranh vÏ , học sinh quan sát hình 103 /121/SGK.
ChØ râ t©m , b¸n kÝnh cña mÆt cÇu ?
Lấy một ví dụ về hình cầu ? Mặt cầu ?
Hoạt động 2:
Khi cắt hình cầu bởi một mặt phẳng ta được mặt cắt hình gì ?
Yêu cầu học sinh thực hiện ?1/121.
Giáo viên đưa hình 105/SGK lên giới thiệu : Trái đất được xem như một hình cầu .
Hoạt động 3
Bằng thực nghiệm người ta thấy diện tích mặt cầu bằng 4 lần diện tích hình tròn lớn của hình cầu .
Cho d = 42cm.Tính S ?
-9A:................................
-9B:.................................
-9C: ................................
* Kqu¶ : Stp = 5030,28 (cm2).
** V = 25227,702 (cm3) .
1/ Hình cầu.
* Ví dụ: Viên bi, trái bóng, quả bóng bàn
2/ Cắt hình cầu bởi một mặt phẳng .
 ?1: 
Hình trụ
Hình cầu 
Hình chữ nhật
Không
Không
Hình tròn (O;R)
Có
Có
Hình tròn bán kính < R
Không
Không
3/ Diện tích mặt cầu 
S : Diện tích mặt cầu
R : Bán kính mặt cầu 
D : Đường kính đường tròn lớn
*Ví dụ 1 : sgk. 
4. Củng cố 
- Củng cố các công thức đã học trong bài qua bài tập 
- Bµi 33 Tr 125-SGK : 
Lo¹i bãng
Qu¶ bãng g«n
Qu¶ khóc c«n cÇu
Qu¶ ten-nÝt
Qu¶ bãng bµn
Qu¶ bi-a
d
42,7 mm
6,5 cm
40 mm
61 mm
C ®trßn lín
23 cm
Sh×nh cÇu
C¸c nhãm thùc hiÖn vµ ®iÒn vµo b¶ng .
5. Hướng dẫn về nhà 
- Học bài cũ theo sách giáo khoa và vở ghi 
- BTVN : bµi 32 – 34 Tr 125 /SGK.
- HSG : + SBT.
-HdÉn : Bµi 32 : DiÖn tÝch khèi gç cßn l¹i = diÖn tÝch mÆt cÇu b¸n kÝnh r + diÖn tÝch xung quanh h×nh trô bk r , ®cao 2r.
----------------------------------------------------------
Ngµy so¹n : 18/04/2015
Ngµy gi¶ng: 24/04/2015
	TiÕt 66 : HÌNH CẦU – DIỆN TÍCH MẶT CẦU 
 VÀ THỂ TÍCH HÌNH CẦU ( tiÕp )
	I. Môc tiªu:
- Học sinh nắm vững các khái niệm của hình cầu: tâm, bán kính, đường kính đường tròn lớn, mặt cầu ; học sinh hiểu được mặt cắt của mặt phẳng với hình cầu luôn là một đường tròn.Nắm vững công thức tính diện tích , thÓ tÝch , ứng dụng của hình cầu.
- RÌn kü n¨ng vÏ h×nh kh«ng gian , tÝnh nhanh , tÝnh nhÈm , ¸p dông vµo thùc tÕ mét c¸ch linh ho¹t .
- Gi¸o dông häc sinh tinh thÇn häc tËp h¨ng say ; ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o .
II. chuÈn bÞ :
- Gi¸o viªn : ®ddh , sgk , stk , mtbt , b¶ng phô , tranh vÏ , m« h×nh .
- Häc sinh: ®dht , sgk , sbt, mtbt.
III . tiÕn tr×nh bµi d¹y:
GV
HS
1/ æn ®Þnh tæ chøc:
SÜ sè:
2/ KiÓm tra : 
* Bµi 32 Tr 125.SGK.
( 02 häc sinh thùc hiÖn theo sù ph©n c«ng cña gv )
3 / Bµi míi :
Hoạt động 1:
GV vµ häc sinh thùc hiÖn lµm thùc nghiÖm tÝnh V cña h×nh cÇu .
GV ®­a ra c«ng thøc tÝnh thÓ tÝch cña h×nh cÇu .
Yªu cÇu hs t×m hiÓu vÝ dô .
Ho¹t ®éng 2 :
C¸c nhãm thùc hiÖn , nªu ph­¬ng ¸n .
Nhãm 1 : 3 phÇn ®Çu .
Nhãm 2 : 3 phÇn tiÕp theo .
Nhãm 3 : 3 phÇn tݪp .
Nhãm 4 : 3 phÇn tiÕp .
C¸c nhãm thùc hiÖn , tr×nh bµy . Sau ®ã gv ®­a kÕt qu¶ lªn b¶ng phô .
Để tính diện tích bề mặt của khối gỗ còn lại (cả trong lẫn ngoài), ta cần tính những diện tích nào ?
Gv dành thời gian cho hs tính toán, sau đó gọi 02 hs trình bày.
GV đưa lg ra bảng phụ
-9A:....................................
-9B:.............................
-9C:.....................................
* HS1 : S mÆt cÇu = 4r2 (cm2)
* HS2 : S xq h×nh trô = 4r2 (cm2) . S cÇn t×m = 8r2 (cm2).
4/ ThÓ tÝch h×nh cÇu :
Tõ thùc nghiÖm ta cã : V = R3
* VÝ dô :SGK-Tr 124. HS t×m hiÓu
5/ VËn dông:
* Bµi 30 Tr 124: B.
* Bµi 31 Tr 124 :
R
0,3
6,21
0,283
100
6
50
S
1,1304
484,4
1,006
125600
452,16
31400
V
0,11304
1002,6
0,095
4186666,7
904,32
523333,3
*Bài 32 Tr 125 SGK
Diện tích xung quanh của hình trụ là : 
Strụ = 2pr.h = 2pr.2r = 4pr2
Diện tích hai mặt bán cầu chính bằng diện tích mặt cầu : Smặt cầu = 4pr2
Vậy diện tích bề mặt cả trong lẫn ngoài của khối gỗ là :
Strụ + Smặt cầu = 4pr2 + 4pr2 = 8pr2
4. Củng cố
Nêu lại 2 công thức tính diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu ?
5. Hướng dẫn về nhà:
- Ôn bài học .
- BTVN : Bài 33à 36 - SGK. + SBT.
- Hdẫn: Bài 33 ( bảng phụ): 
	Bán kính hình cầu là R thì cạnh của hình lập phương a = 2R
	STP của hình lập phương là : 6a2 = 6.(2R)2 = .....
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ngµy so¹n: 25/04/2015
Ngµy gi¶ng: 27/04/2015
	TiÕt 67 : LUYỆN TẬP
	I. Môc tiªu:
- Học sinh nắm vững các khái niệm của hình cầu: tâm, bán kính, đường kính đường tròn lớn, mặt cầu .Nắm vững công thức tính diện tích , thÓ tÝch , ứng dụng của hình cầu.
- RÌn kü n¨ng vÏ h×nh kh«ng gian , tÝnh nhanh , tÝnh nhÈm , ¸p dông vµo thùc tÕ mét c¸ch linh ho¹t .
- Gi¸o dông häc sinh tinh thÇn häc tËp h¨ng say ; ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o .
II. chuÈn bÞ :
- Gi¸o viªn : ®ddh , sgk , stk , mtbt , b¶ng phô , tranh vÏ , m« h×nh .
- Häc sinh: ®dht , sgk , sbt, mtbt.
III . tiÕn tr×nh bµi d¹y:
GV
HS
1/ æn ®Þnh tæ chøc:
SÜ sè:
2/ KiÓm tra : 
* Bµi 33 Tr 125.SGK.
* Viết lại công thức tính diện tích mặt cầu và thể tích hình cầu ?
3 / Bµi míi :
Hoạt động 1
Gọi bán kính hình cầu là R thì cạnh của hình lập phương là bao nhiêu ?
Tìm diện tích toàn phần của hình lập phương ?
Tìm diện tích mặt cầu.
Tính tỉ số giữa diện tích toàn phần của hình lập phương với diện tích mặt cầu ?
Nếu Smặt cầu là 7p (cm2) thì STP của hình lập phương là bao nhiêu ?
Nếu R = 4cm thì thể tích phần trống (trong hình hộp ngoài hình cầu) là bao nhiêu ?
Hoạt động 2
GV hướng dẫn HS vẽ hình
Tìm hệ thức liên hệ giữa x và h khi AA’ có độ dài không đổi bằng 2a ?
Biết đường kính của hình cầu là 2x và OO’ = h.
Hãy tính AA’ theo h và x ?
Với điều kiện ở a) hãy tính diện tích bề mặt và thể tích của chi tiết máy theo x và a.
Hoạt động nhóm thực hiện tính diện tích bề mặt và thể tích của chi tiết máy.
-9A:
-9B:
-9C:.................................
* HS thực hiện.
1. Bài 33 Tr 130 SBT
a) Tính tỉ số giữa diện tích toàn phần của hình lập phương với diện tích mặt cầu
- Bán kính hình cầu là R thì cạnh của hình lập phương a = 2R
STP của hình lập phương là : 6a2 = 6.(2R)2 = 24R2
Smặt cầu là : 4pR2
Tỉ số đó là : 
b) 
Þ Slập phương = = = 42 (cm2)
c) a = 2R = 2.4 = 8 (cm)
Vh.hộp = a3 = 83 = 512 (cm3)
Vh.cầu = pR3 = p.43» 268 (cm3)
Thể tích phần trống trong hộp là :
512 – 268 = 244 (cm3)
2.Bài 36 Tr 126 SGK
A’
a)
AA’ = AO + OO’ + O’A’
2a = x + h + x
 2a = 2x + h
b) h = 2a – 2x
- Diện tích bề mặt chi tiết máy gồm diện tích hai bán cầu và diện tích xung quanh của hình trụ.
 4px2 + 2pxh= 4px2 + 2px (2a – 2x)
= 4px2 + 4pax – 4px2= 4pax
-Thể tích chi tiết máy gồm thể tích hai bán cầu và thể tích hình trụ.
 px3 + px2h= px3 + px2(2a – 2x)
= px3 + 2pax2 – 2px3= 2pax2 – px3
4. Củng cố
- Nêu các dạng hình trong thực tế có dạng hình cầu ?
5. Hướng dẫn về nhà 
- Ôn tập chương IV, làm câu hỏi ôn tập 1, 2 Tr 128 SGK và làm đề cương ôn tập.
– Bài tập về nhà số 38, 39, 40 Tr 129 SGK.