Giáo án Địa lý 12 bài 25: Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp

Ngày soạn.Ngày dạy ...
Tiết 28 - BÀI 25 : TỔ CHỨC LÃNH THỔ NÔNG NGHIỆP
I.Mục tiêu bài học:
*Chuẩn:
	1. Kiến thức.Sau bài học, HS cần:
-Hiểu và trình bày được được một số đặc điểm cơ bản của 7 vùng nông nghiệp 
 -Trình bày được xu hướng thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
 2.Kỹ năng:
	-Sử dụng bản đồ nông nghiệp hoặc Atlát Địa lí VN	để trình bày về phân bố một số ngành sản xuất NN, vùng chuyên canh lớn(Chuyên canh lúa, cà phê, cao su)
	-Phân tích bảng thống kê và biểu đồ để thấy rõ đặc điểm của 7 vùng nông nghiệp, xu hướng thay đổi trong tổ chức sản xuất nông nghiệp.
	3.Thái độ:
	HS phải biết việc đa dạng hoá kinh tế nông thôn là cần thiết nhưng phải biết cách giảm thiểu những mặt trái của vấn đề (môi trường, trật tự xã hội ).
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS
1. Chuẩn bị của GV: Atlat Địa lý Việt Nam
Bản đồ nông nghiệp VN
Biểu đồ hình 25(phóng to).
2. Chuẩn bị của HS: Sgk, vở ghi, tư liệu, Atlat.
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG 
1/Ổn định lớp. (Thời gian 1 phút)
2/Kiểm tra bài cũ: (Thời gian 5 phút)
3. Tổ chức các hoạt động (Thời gian 1 phút)
a. Khởi động: (Thời gian 1 phút) GV cã thÓ ®Æt c©u hái:
- C¨n cø vµo kiÕn thøc ®· häc vµ nh÷ng hiÓu biÕt thùc tÕ em h·y cho biÕt n­íc ta cã mÊy vïng n«ng nghiÖp vµ c¸c s¶n phÈm chuyªn m«n hãa cña nh÷ng vïng nµo?
- ë ®Þa ph­¬ng em cã c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nµo, lo¹i nµo cã xu h­íng ph¸t triÓn m¹nh trong giai ®o¹n hiÖn nay? ® DÉn d¾t vµo bµi.
b. Tổ chức các hoạt động
Hoạt động l: 
- Thời lượng: 20 phút
- Hình thức tổ chức: nhóm
- Đồ dùng:Bản đồ, átlát.. bảng 25.1
- PP, kỹ thuật: sử dụng bảu đồ, thảo luận, thuyết trình tích cực.
- Không gian lớp học: HS ngồi theo bàn,2 bàn là 1nhóm, treo bản đồ, sản phẩm bài học trên bảng.
 - Tài liệu học tập:SGK, tư liệu.. 
- Tiến trình tổ chức:
Tiến trình 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung kiến thức cơ bản 
* Bước 1: Phát hiện, khám phá.
*GV -Chia lớp thành 6 nhóm 
giao nhiệm vụ: Căn cứ vào nội dung bảng 25.1, kết hợp bản đồ nông nghiệp và Atlat Địa lý Việt Nam.Trình bày nội dung ngắn gọn và đặc điểm của vùng Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.
(Thời gian hoạt động : 5phút )
*HS: Các nhóm dựa vào SGK và bản đồ, Átlát để thảo luận và hoàn thành nhiệm vụ.
2. Các vùng nông nghiệp ở nước ta
- Tây nguyên và Đông Nam Bộ 
- Trung du – MNPB và Tây nguyên
- Đồng Bằng Sông Hồng và - Đồng Bằng Sông Cửu Long.
- Bắc Trung Bộ và Duyên Hải Nam Trung Bộ 
* Bước 2: Bàn luận, nêu chính kiến.
*GV: yêu cầu đại diện một nhóm trình bày vùng Tây Nguyên, một nhóm trình bày vùng Đông nam bộ.
*HS: nêu ý kiến của nhóm mình, các HS khác bổ sung
* Bước 3: Thống nhất, kết luận. 
*GV: Yêu cầu cả lớp thống nhất và đưa ra đáp án đúng nhất.
* HS: biểu quyết lấy ý kiến chung 
*GV nhận xét và chuẩn hoá kiến thức 
*vấn đề để khắc sâu kiến thức.
-Vùng ĐNB và Tây Nguyên có những sản phẩm chuyên môn hoá nào khác nhau? Vì sao có sự khác nhau đó ?
- Các nhóm tranh luận, GV kết luận.
GV gọi một vài học sinh lên bảng xác định một số vùng chuyên canh hoá trên bản đồ (lúa, cà phê, cao su).
*GV nhắc thêm: trên cơ sở cách làm tại lớp, về nhà các em tự viết báo cáo cho các vùng còn lại; nắm chắc các sản phẩm chuyên môn hoá của mỗi vùng, sự phân bố.
Hoạt động 2: Tìm hiểu những thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta:
- Thời lượng:15 phút
- Hình thức tổ chức: cá nhân
- Đồ dùng:Bảng 25.2 
 - PP, kỹ thuật: Đàm thoại, gợi mở, nêu vấn đề và giải quyết vấn đề.
- Không gian lớp học: HS ngồi theo bàn, treo bản đồ trên bảng
 - Tài liệu học tập:SGK, tư liệu 
- Tiến trình tổ chức:
Tiến trình 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung kiến thức cơ bản 
* Bước 1: Phát hiện, khám phá.
*GV cho HS làm việc với bảng Cơ cấu ngành nghề, thu nhập của hộ nông thôn cả nước(Xem phụ lục) 
bảng 33.2 và cho biết đặc điểm phân bố sản xuất lúa gạo và thuỷ sản nước ngọt ?
-HS làm việc theo hàng ngang (Mức độ tập trung và hướng phát triển? Tại sao tập trung ở đó?) 
-HS làm việc theo hàng dọc để cho thấy xu hướng biến đổi trong sản xuất các sản phẩm ở vùng ĐBSH ?
(Những loại sản phẩm nào, xu hướng biến đổi ra sao?)
-Mục tiêu của sự thay đổi đó? -Địa phương em đã có những trang trại gì? Nêu cụ thể. 
*HS nghiên cứu SGK, bảng số liệu.để hoàn thành nhiệm vụ
3. Những thay đổi trong tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở nước ta
a. Tổ chức lãnh thổ nông nghiệp của nước ta trong những năm qua thay đổi theo hai xu hướng chính
- Tăng cường chuyên môn hoá sản xuất, phát triển các vùng chuyên canh quy mô lớn.
-Đẩy mạnh đa dạng hoá nông nghiệp, đa dạng hóa KT nông thôn
- Đang có những thay đổi trong cơ cấu sp nông nghiệp giữa các vùng.
à - Khai thác hợp lý hơn các sự đa dạng phong phú của điều kiện tự nhiên,nguồn tài nguyên.
 - Sử dụng tốt hơn nguồn lao động,.
- Tạo việc làm và nông sản hàng hóa
-Giảm thiểu rủi ro nếu trong thị trường nông sản có biến động bất lợi
b. Kinh tế trang trại có bước phát triển mới, thúc đẩy sản xuất nông lâm nghiệp và thuỷ sản theo hướng sàn xuất hàng hoá.
 -Là mô hình kinh tế mới ở nông thôn.
-Là bước tiến quan trọng đưa SX N-L TS phát triển theo hướng SX hàng hóa.
- Phát triển từ kinh tế hộ gia đình.
- Đang có bước phát triển mạnh mẽ về số lượng và hướng chuyên môn hóa.
- Các vùng phát triển nhiều trang trại: ĐBSCL, ĐNB, ĐBSH
* Bước 2: Bàn luận, nêu chính kiến.
*GV: yêu cầu HS trả lời.
*HS: nêu ý kiến của mình, các HS khác bổ sung
* Bước 3: Thống nhất, kết luận. 
*GV: Yêu cầu cả lớp thống nhất và đưa ra đáp án đúng .
* HS: biểu quyết lấy ý kiến 
*GV nhận xét và chuẩn hoá kiến thức 
IV. CỦNG CỐ VÀ PHÁT TRIỂN BÀI HỌC : (Thời gian 5 phút)
 Bước 1: Khái quát hóa các kiến thức và kỹ năng cơ bản của bài học  
 Em hãy xây dựng sơ đồ nội dung bài học
Bước 2 Xác định dạng các câu hỏi lý thuyết và bài tập kỹ năng;
 -Đặt một số câu hỏi ttheo nội dung bài học. 
 -Hãy phân loại các câu hỏi theo các dạng (Trình bày, chứng minh, giải thích, so sánh, vận dụng) - Phân dạng câu hỏi cuối bài: 
Câu 1: Dạng chứng minh
Câu 2: Dạng so sánh
Câu 3: Dạng giải thích
Cho b¶ng sè liÖu sau:
*Đối với HS trung bình:
Câu 1: Trên bản đồ nông nghiệp VN, em hãy xác định vị trí của 2 vùng Tây Nguyên và Trung du miền núi phía Bắc, các sản phẩm chuyên môn hoá của mỗi vùng. (Trình bày)
Câu 2: 
Sè l­îng trang tr¹i ph©n hãa theo lo¹i h×nh s¶n xuÊt n¨m 2001 vµ 2006.
Lo¹i h×nh
2001
2006
Tæng sè
61017
113730
Trång c©y hµng n¨m
21754
32611
Trång c©y l©u n¨m
16578
22918
Ch¨n nu«i
1761
16708
L©m nghiÖp
1668
2661
Nu«i trång thñy s¶n
17016
34202
S¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp
2240
4630
a) H·y vÏ biÓu ®å thÓ hiÖn quy m« vµ c¬ cÊu trang tr¹i ph©n theo lo¹i h×nh s¶n xuÊt cña n­íc ta n¨m 2001 vµ 2006.
b) Tõ b¶ng sè liÖu vµ biÓu ®å vÏ h·y rót ra nhËn xÐt vÒ sù chuyÓn biÕn kinh tÕ trang tr¹i n­íc ta ph©n theo lo¹i h×nh s¶n xuÊt.
*Đối với HS khá giỏi
Câu 1: Giải thích sự khác nhau về sản phẩm chuyên môn hoá của mỗi vùng...?
Câu 2: Giải thích sự khác nhau về quy mô cây chè ở các vùng ?
Bước 3: Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học để định hướng trả lời các câu hỏi và bài tập.
Bước 4 – Vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học để giải quyết các tình huống thực tiễn 
Bước 5 – Rèn luyện kỹ năng trình bày bài kiểm tra.
V. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ: (Thời gian 2 phút)
- Hoàn thiện phần trả lời các câu hỏi và các bài tập trong bài
-Chuẩn bị bài 26, sưu tầm tài liệu về vấn đề phát triển công nghiệp.
- Vận dụng giảiquyết các vấn đề thực tiễn 
VI. KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ (Thời gian 1 phút) có thể thực hiện trong tiến trình dạy học
-HS tự đánh giá. HS đánh giá nhau. 
-GV đánh giá HS: tinh thần học tập, vở ghi. sự chuẩn bị bài.
VII. PHỤ LỤC
Cơ cấu ngành nghề, thu nhập của hộ nông thôn cả nước 
Cơ cấu ngành nghề chính
Cơ cấu thu nhập chính
Năm
1994
2001
1994
2001
1. Hộ nông lâm thuỷ sản
81,6
80,0
79,3
75,6
2. Hộ công nghiệp – xây dựng
1,5
6,4
7,0
10,6
3. Hộ dịch vụ, thương mại
4,4
10,6
13,7
13,6
Ghi chú: còn lại là các hộ khác 
Vïng
§iÒu kiÖn
sinh th¸i 
§iÒu kiÖn 
kinh tÕ - x· héi
Tr×nh ®é 
th©m canh
Chuyªn m«n hãa s¶n xuÊt
Trung du vµ miÒn nói B¾c Bé
- Nói, cao nguyªn, ®åi thÊp.
- §Êt feralit ®á vµng, ®Êt phï sa cæ b¹c mµu.
- KhÝ hËu cËn nhiÖt ®íi, «n ®íi trªn nói, cã mïa ®«ng l¹nh
- MËt ®é d©n sè t­¬ng ®èi thÊp. D©n cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt l©m nghiÖp, trång c©y c«ng nghiÖp.
- ë vïng trung du cã c¸c c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn. §iÒu kiÖn giao th«ng t­¬ng ®èi thuËn lîi.
- ë vïng nói cßn nhiÒu khã kh¨n.
- Nh×n chung tr×nh ®é th©m canh thÊp, s¶n xuÊt theo kiÓu qu¶ng canh, ®Çu t­ Ýt lao ®éng vµ vËt t­ n«ng nghiÖp. ë vïng Trung du tr×nh ®é th©m canh ®ang ®­îc n©ng cao.
- C©y c«ng nghiÖp cã nguån gèc cËn nhiÖt vµ «n ®íi (chÌ, trÈu, håi...)
- §Ëu t­¬ng, l¹c, thuèc l¸.
- C©y ¨n qu¶, c©y d­îc liÖu.
- Tr©u, bß lÊy thÞt vµ s÷a, lîn (Trung du)
§ång b»ng s«ng Hång
- §ång b»ng ch©u thæ cã nhiÒu « tròng.
- §Êt phï sa s«ng Hång vµ s«ng Th¸i B×nh.
- Cã mïa ®«ng l¹nh
- MËt ®é d©n sè cao nhÊt c¶ n­íc.
- D©n cã kinh nghiÖm th©m canh lóa n­íc.
- M¹ng l­íi ®« thÞ dµy ®Æc: C¸c thµnh phè lín tËp trung c«ng nghiÖp chÕ biÕn.
- Qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa vµ c«ng nghiÖp hãa ®ang ®­îc ®Èy m¹nh.
- Tr×nh ®é th©m canh kh¸ cao, ®Çu t­ nhiÒu lao ®éng.
- ¸p dông c¸c gièng míi, cao s¶n, c«ng nghÖ tiÕn bé
- Lóa cao s¶n , lóa cã chÊt l­îng cao.
- C©y thùc phÈm, ®Æc biÖt lµ c¸c lo¹i rau cao cÊp. C©y ¨n qu¶.
- §ay, cãi.
- Lîn, bß s÷a (ven thµnh phè lín), gia cÇm, nu«i thñy s¶n n­íc ngät (ë c¸c « tròng), thñy s¶n n­íc mÆn, n­íc lî)
B¾c Trung Bé
- §ång b»ng hÑp, vïng ®åi tr­íc nói.
- §Êt phï sa, ®Êt feralit (cã c¶ ®Êt badan).
- Th­êng x¶y ra thiªn tai (b·o, lôt), n¹n c¸t bay, giã Lµo.
- D©n cã kinh nghiÖm ®Êu tranh chinh phôc tù nhiªn.
- Cã mét sè ®« thÞ võa vµ nhá, chñ yÕu ë d¶i ven biÓn. Cã mét sè c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn.
- Tr×nh ®é th©m canh t­¬ng ®èi thÊp: N«ng nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng
- C©y c«ng nghiÖp hµng n¨m (l¹c, mÝa, thuèc l¸...)
- C©y c«ng nghiÖp l©u n¨m (cµ phª, cao su...).
- Tr©u, bß lÊy thÞt; nu«i thñy s¶n n­íc mÆn, n­íc lî.
Duyªn h¶i Nam Trung Bé
- §ång b»ng hÑp kh¸ mµu mì.
- Cã nhiÒu vông biÓn thuËn lîi cho NTTS.
- DÔ bÞ h¹n h¸n vÒ mïa kh«.
- Cã nhiÒu thµnh phã, thi x· däc d¶i ven biÓn.
- §iÒu kiÖn giao th«ng vËn t¶i thuËn lîi.
- Tr×nh ®é th©m canh kh¸ cao. Sö dông nhiÒu lao ®éng vµ vËt t­ n«ng nghiÖp.
- C©y c«ng nghiÖp hµng n¨m (mÝa, thuèc l¸)
- C©y c«ng nghiÖp l©u n¨m (dõa)
- Lóa.
- Bß thÞt, lîn.
- §¸nh b¾t vµ nu«i trång thñy s¶n.
T©y Nguyªn
- C¸c cao nguyªn badan réng lín, ë c¸c ®é cao kh¸c nhau.
- KhÝ hËu ph©n ra hai mïa: m­a, kh« râ rÖt. ThiÕu n­íc vÒ mïa kh«
- Cã nhiÒu d©n téc Ýt ng­êi cßn tiÕn hµnh kiÓu n«ng nghiÖp cæ truyÒn.
- Cã c¸c n«ng tr­êng.
- C«ng nghiÖp chÕ biÕn cßn yÕu.
- §iÒu kiÖn giao th«ng kh¸ thuËn lîi.
- ë vïng n«ng nghiÖp cæ truyÒn, qu¶ng canh lµ chÝnh
- ë c¸c n«ng tr­êng c¸c n«ng hé, tr×nh ®é th©m canh ®ang ®­îc n©ng lªn
- Cµ phª, cao su, chÌ, d©u t»m, hå tiªu.
- Bß thÞt vµ bß s÷a.
§«ng Nam Bé
- C¸c vïng ®Êt badan vµ ®Êt x¸m phï sa cæ réng lín, kh¸ b»ng ph¼ng.
- C¸c vïng tròng cã kh¶ n¨ng nu«i trång thñy s¶n.
- ThiÕu n­íc vÒ mïa kh«.
- Cã c¸c thµnh phè lín, n»m trong vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam.
- TËp trung nhiÒu c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn.
- §iÒu kiÖn giao th«ng vËn t¶i thuËn lîi.
- Tr×nh ®é th©m canh cao. S¶n xuÊt hµng hãa, sö dông nhiÒu m¸y mãc, vËt t­ n«ng nghiÖp.
- C¸c c©y c«ng nghiÖp l©u n¨m ( cao su, cµ phª, ®iÒu)
- C©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy (®Ëu t­¬ng, mÝa)
- Nu«i trång thñy s¶n.
- Bß s÷a, gia cÇm.
§ång b»ng s«ng Cöu Long
- C¸c d¶i phï sa ngät, c¸c vïng ®¸t phÌn, ®Êt mÆn.
- VÞnh biÓn n«ng, ng­ tr­êng réng.
- C¸c vïng rõng ngËp mÆn cã tiÒm n¨ng ®Ó nu«i trång thñy s¶n.
- Cã thÞ tr­êng réng lín lµ vïng §«ng Nam Bé.
- §iÒu kiÖn giao th«ng vËn t¶i thuËn lîi.
- Cã m¹ng l­íi ®« thÞ võa vµ nhá, cã c¸c c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn.
- Tr×nh ®é th©m canh cao. S¶n xuÊt hµng hãa, sö dông nhiÒu m¸y mãc, vËt t­ n«ng nghiÖp.
- Lóa cã chÊt l­îng cao.
- C©y c«ng nghiÖp ng¾n ngµy (mÝa, ®ay, cãi)
- C©y ¨n qu¶ nhiÖt ®íi.
- Thñy s¶n (®Æc biÖt lµ t«m).
- Gia cÇm (®Æc biÖt lµ vÞt ®µn)
VIII. RÚT KINH NGHIỆM
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................