Giáo án Công nghiệp 8 - Bài 51: Thiết bị đóng cắt và lấy điện của mạng điện trong nhà

GIÁO ÁN CÔNG NGHỆ 8
™¯˜
BÀI 51 : THIẾT BỊ ĐÓNG CẮT VÀ LẤY ĐIỆN CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ
 Số tiết : 1 tiết lý thuyết
 Tiết thứ : 47 (theo PPCT)
 Người soạn : Hồ Hữu Tín
I. Mục tiêu :
 1. Về kiến thức :
Hiểu được công dụng, cấu tạo và nguyên lí làm việc của một số thiết bị đóng- cắt và lấy điện của mạng điện trong nhà
 2. Về kỹ năng :
Có khả năng sử dụng được một số dụng cụ đóng – cắt và lấy điện trong thực tế
 3. Về thái độ :
 Yêu thích môn học, nghiêm túc trong học tập, đảm bảo an toàn khi làm việc với thiết bị điện.
II. Chuẩn bị và trọng tâm :
 1. Chuẩn bị :
 - Nghiên cứu trước bài 51 SGK, SGV Công nghệ 8.
 - Hình ảnh từ hình 51.1, đến 51.7; bảng 51.1 như bài 51 SGK.
 - Một số thiết bị : cầu dao, các loại công tắc điện, ổ điện, phích cắm điện.
 2. Trọng tâm :
Cấu tạo và nguyên lí làm việc của một số thiết bị đóng- cắt và lấy điện. 
III. Tiến trình bài dạy :
Nội dung
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
¯ Hoạt động 1 : Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ, đặt vấn đề vào bài
- Ổn định lớp.
- Kiểm tra bài cũ :
? Đặc điểm, yêu cầu và cấu tạo của mạng điện trong nhà ?
- GV nhận xét và cho điểm.
- Đặt vấn đề vào bài :
 Dựa vào câu trả lời của HS cấu tạo của mạng điện trong nhà gồm công tơ điện, dây dẫn điện, đồ dùng điện và các thiết bị đóng - cắt và lấy điện. Trong đó các thiết bị đóng - cắt và lấy điện là những thiết bị cơ bản trong mạng điện giúp chúng ta sử dụng điện một cách hợp lí, hiệu quả và an toàn. Để hiểu rõ hơn về các thiết bị này hôm nay chúng ta hãy đi vào tìm hiểu Bài 51 : “Thiết bị đóng – cắt và lấy điện”
- Lớp trưởng báo cáo sĩ số.
- Một HS trả lời, các HS còn lại lắng nghe và nhận xét.
- HS lắng nghe và ghi bài vào tập
¯ Hoạt động 2 : Tìm hiểu về thiết bị đóng – cắt mạch điện:
I. Thiết bị đóng cắt và lấy điện.
 1. Công tắc điện.
 a. Khái niệm.
Công tắc điện là loại thiết bị dùng để đóng hoặc cắt dòng điện bằng tay, thường được sử dụng trong các mạch điện chiếu sáng hay đi kèm các đồ dùng điện.
b. Cấu tạo:
Công tắc điện gồm : vỏ, cực động và cực tĩnh. Cực động và cực tĩnh thường được làm bằng đồng. Cực động được liên kết cơ khí với núm đóng – cắt. Cực tĩnh được lắp trên thân, có vít để cố định đầu dây dẫn điện của mạch điện.
c. Phân loại :
Dựa vào số cực của công tắc người ta chia ra : công tắc điện một cực, ba cực...
Căn cứ vào thao tác đóng cắt, có thể phân loại : công tắc bật, công tắc bấm, công tắc xoay...
d. Nguyên lí làm việc :
Khi đóng công tắc, cực động tiếp xúc với cực tĩnh làm kín mạch. Khi cắt công tắc, cực động tách khỏi cực tĩnh làm hở mạch.
 2. Cầu dao.
a. Khái niệm
Cầu dao là loại thiết bị đóng cắt dòng điện bằng tay đơn giản nhất, được dùng để đóng-cắt đồng thời cả dây pha và dây trung tính của mạng điện công suất nhỏ, không cần thao tác đóng cắt nhiều lần.
b. Cấu tạo :
Cầu dao gồm 3 bộ phận chính : vỏ, các cực động và các cực tĩnh. Vỏ được làm bằng vật liệu cách điện, các cực động và cực tĩnh thường được làm bằng đồng. Trên vỏ có ghi điện áp và dòng điện định mức
c. Phân loại :
Căn cứ vào số cực của cầu dao, người ta chia cầu dao làm các loại : 1 cực, 2 cực, 3 cực.
Căn cứ vào sử dụng, người ta chia cầu dao làm các loại : 1 pha, 3 pha.
- Yêu cầu HS quan sát hình 51.1 SGK và trả lời các câu hỏi :
 + Trong trường hợp nào thì bóng đèn sáng hoặc tắt ?
 + Công dụng của công tắc điện ?
-GV nhận xét và kết luận.
- Yêu cầu HS quan sát hình 51.2 kết hợp với vật thật để mô tả cấu tạo của công tắc điện.
- GV nhận xét và kết luận.
- Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau:
 + Có nên sử dụng một công tắc bị vỡ vỏ không ? Tại sao ?
 + Trên vỏ công tắc có ghi các số liệu kỹ thuật. Giải thích các số liệu đó.
- GV nhận xét.
- Công tắc được phân làm những loại nào ?
- GV nhận xét
- Yêu cầu HS làm việc theo nhóm để phân loại các loại công tắc như hình 51.3 trong vòng 2 phút.
- GV nhận xét.
- Cho HS quan sát một số loại công tắc thật và yêu cầu HS nhận dạng các loại công tắc đó.
- Yêu cầu HS điền các từ thích hợp vào chỗ trống như SGK.
- GV nhận xét và kết luận.
Trong mạch điện trong nhà các em thường thấy công tắc được đặt ở vị trí nào? Ngoài công tắc các em còn thấy thiết bị nào khác có thể đóng cắt được dòng điện? Tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu về cầu dao cũng là một thiết bị đóng - cắt mạch điện để có thể thấy được sự giống nhau và khác nhau giữa chúng.
- Yêu cầu HS nêu khái niệm của cầu dao.
- GV nhận xét và kết luận
- Yêu cầu HS so sánh chức năng giữa công tắc và cầu dao.
Trong mạng điện trong nhà, cầu dao thường được đặt sau công tơ điện, trên bảng điện chính. Để tăng độ an toàn thì ngày nay người ta thường dùng Aptomat để thay thế cho cầu dao (sẽ được tìm hiểu ở những tiết sau).
- Yêu cầu HS quan sát hình 51.4, 51.5 kết hợp với vật thật để mô tả cấu tạo, nêu cách phân loại cầu dao và trả lời 2 câu hỏi trong SGK trong vòng 3 phút.
- GV nhận xét và kết luận.
Trong mạch điện trong nhà thường có rất nhiều đồ dùng điện khác nhau như quạt đèn, đèn bàn, bàn là... chúng thường được di chuyển vị trí tuỳ theo nhu cầu của người sử dụng. Khi đó thì phải cần đến các thiết bị lấy điện để cung cấp điện đến nhiều vị trí khác nhau trong nhà nhằm thuận tiện trong sử dụng. Để hiểu rõ hơn về các thiết bị này chúng ta sẽ sang phần II.
- HS quan sát hình và trả lời câu hỏi.
- HS ghi bài vào tập.
- HS quan sát hình và mô tả cấu tạo công tắc điện.
- HS ghi bài vào tập.
- HS trả lời.
- HS trả lời.
- HS ghi bài vào tập.
- HS thảo luận nhóm và báo cáo.
- HS Ghi nhận
- HS hoàn thành câu trả lời.
- HS ghi bài vào tập.
- HS lắng nghe.
- HS trả lời.
- HS ghi bài vào tập.
- HS trả lời.
- HS lắng nghe.
- HS làm việc theo nhóm và cử đại diện báo cáo.
- HS ghi bài vào tập.
¯ Hoạt động 3 : Tìm hiểu về thiết bị lấy điện:
 1. Ổ điện.
Ổ điện là thiết bị lấy điện cho các đồ dùng điện. Ổ điện gồm 2 bộ phận chính là vỏ được làm bằng vật liệu cách điện và các cực tiếp điện thường được làm bằng đồng.
 1. Phích cắm điện.
Phích cắm điện dùng cắm vào ổ điện, lấy điện cung cấp cho các đồ dùng điện. Phích cắm điện gồm 2 bộ phận chính là các chốt phích cắm thường được làm bằng đồng và thân phích cắm được làm bằng vật liệu cách điện.
- Yêu cầu HS quan sát hình 51.6 kết hợp với vật mẫu để nêu chức năng và cấu tạo của ổ điện.
- GV nhận xét và kết luận.
- GV lưu ý trong thực tế có nhiều loại ổ điện khác nhau có 1 hay nhiều ổ cắm, mỗi ổ cắm có thể có 2 hoặc 3 lỗ cắm. Cho HS quan sát một số loại ổ điện thật.
- Yêu cầu HS quan sát hình 51.7 kết hợp với vật mẫu để nêu chức năng và cấu tạo của phích cắm điện.
- GV nhận xét và kết luận.
- GV lưu ý phích cắm điện có nhiều loại : tháo được, không tháo được, chốt cắm tròn, chốt cắm dẹt. Khi sử dụng cần phải chọn loại phích cắm có loại chốt và số liệu kỹ thuật phú hợp với ổ điện.
- HS quan sát và trả lời.
- HS ghi bài vào tập.
-HS lắng nghe.
- HS quan sát và trả lời.
- HS ghi bài vào tập.
- HS lắng nghe.
¯ Hoạt động 4 : Củng cố, giao việc và nhận xét tiết dạy :
- Yêu cầu 2, 3 HS đọc nội dung phần ghi nhớ trong SGK.
- Yêu cầu HS về nhà học thuộc bài, xem trước bài thực hành “Thiết bị đóng – cắt và lấy điện” và chuẩn bị bản báo cáo thực hành cho tiết sau.
- Nhận xét, đánh giá tiết hoc.
- HS đọc phần ghi nhớ.
- HS ghi nhận.