Đề thi thử tuyển sinh vào THPT môn Ngữ văn (Lần 1) - Mã đề 02 - Năm học 2021-2022 - Phòng GD&ĐT Huyện Can Lộc (Có đáp án)

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HUYỆN CAN LỘC
ĐỀ THI THỬ TUYỂN SINH VÀO TPHT (Lần 1)
 NĂM HỌC 2021-2022
 Môn: Ngữ văn
Thời gian: 90 phút (không kể thời gian giao nhận đề)

Mã đề 02
I.Đọc hiểu (2,0 điểm)
Câu 1: Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
      Lãng phí thời gian là mất tuyệt đối. Thời gian là một dòng chảy thẳng, không bao giờ dừng lại và cũng không bao giờ quay lại. Mọi cơ hội, nếu bỏ qua là mất. Tuổi trẻ mà không làm được gì cho đời, cho bản thân thì nó vẫn xồng xộc đến tuổi già. Thời gian là một dòng chảy đều đặn, lạnh lùng, chẳng bao giờ chờ đợi sự chậm trễ. Hãy quý trọng thời gian, nhất là trong thời đại trí tuệ này; nền kinh tế tri thức đã và đang làm cho thời gian trở nên vô giá. Chưa đầy một giờ, công nghệ Nhật Bản đã có thể sản xuất một tấm thép; con tàu tốc hành của các nước phát triển trong vài giờ đã có thể vượt qua được vài ngàn kilômét. Mọi biểu hiện đủng đỉnh, rềnh ràng đều trở nên lạc lõng trong xu thế toàn cầu hiện nay. Giải trí là cần thiết nhưng chơi bời quá mức, để thời gian trôi qua vô vị là có tội với đời, với tương lai đất nước.
(Phong cách sống của người đời, nhà báo Trường Giang, theo nguồn Internet)
a. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn trích trên.
b. Hãy chỉ ra trong đoạn trích 01 phép liên kết về hình thức.
c. Xét theo mục đích nói, câu văn “Hãy quý trọng thời gian, nhất là trong thời đại trí tuệ này; nền kinh tế tri thức đã và đang làm cho thời gian trở nên vô giá” thuộc kiểu câu gì? 
d. Nêu ngắn gọn nội dung ý nghĩa của câu văn: Giải trí là cần thiết nhưng chơi bời quá mức, để thời gian trôi qua vô vị là có tội với đời, với tương lai đất nước?
 II. Tập làm văn (8,0 điểm)
Câu 2(3 điểm): Từ nội dung đoạn trích trên kết hợp hiểu biết thực tế em hãy viết bài văn nghị luận khoảng trang rưỡi giấy thi với chủ đề: Tuổi trẻ phải biết quý trọng thời gian.
Câu 3( 5 điểm). Cảm nhận vẻ đẹp của anh thanh niên trong đoạn trích sau:
Anh hạ giọng, nửa tâm sự, nửa đọc lại một điều rõ ràng đã ngẫm nghĩ nhiều:
- Hồi chưa vào nghề, những đêm bầu trời đen kịt, nhìn kĩ mới thấy một ngôi sao xa, cháu cũng nghĩ ngay ngôi sao kia lẻ loi một mình. Bây giờ làm nghề này cháu không nghĩ như vậy nữa. Vả, khi ta việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được? Huống chi việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em, đồng chí dưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất. Còn người thì ai mà chả “thèm” hở bác? Mình sinh ra là gì, mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc? Đấy, cháu tự nói với cháu thế đấy. Bác lái xe đi, về Lai Châu cứ đến đây dừng lại một lát. Không vào giờ “ốp” là cháu chạy xuống chơi, lâu thành lệ. Cháu bỗng dưng tự hỏi: Cái nhớ xe, nhớ người ấy thật ra là cái gì vậy? Nếu là nỗi nhớ phồn hoa đô hội thì xoàng. Cháu ở liền trong trạm hằng tháng. Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. Ấy thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói: “Đấy, bác cũng chẳng “thèm” người là gì?”
Anh xoay sang người con gái đang một mắt đọc cuốn sách, một mắt lắng nghe, chân cô đung đưa khe khẽ, nói:
- Và cô cũng thấy đấy, lúc nào tôi cũng có người trò chuyện. Nghĩa là có sách ấy mà. Mỗi người viết một vẻ.
- Quê anh ở đâu thế? - Họa sĩ hỏi.
- Quê cháu ở Lào Cai này thôi. Năm trước, cháu tưởng cháu được đi xa lắm cơ đấy, hóa lại không. Cháu có ông bố tuyệt lắm. Hai bố con cùng viết đơn xin ra lính đi mặt trận. Kết quả: bố cháu thắng cháu một - không. Nhân dịp Tết, một đoàn các chú lái máy bay lên thăm cơ quan cháu ở Sa Pa. Không có cháu ở đấy. Các chú lại cử một chú lên tận đây. Chú ấy nói: nhờ cháu có góp phần phát hiện một đám mây khô mà ngày ấy, tháng ấy, không quân ta hạ được bao nhiêu phản lực Mỹ trên cầu Hàm Rồng. Đối với cháu, thật là đột ngột, không ngờ lại là như thế. Chú lái máy bay có nhắc đến bố cháu, ôm cháu mà lắc “Thế là một - hòa nhé!”. Chưa hòa đâu bác ạ. Nhưng từ hôm ấy cháu sống thật hạnh phúc. Ơ, bác vẽ cháu đấy ư? Không, không, đừng vẽ cháu! Để cháu giới thiệu với bác những người khác đáng cho bác vẽ hơn.
 ( Lặng lẽ Sa Pa – Nguyễn Thành Long – Ngữ văn 9 – tập 1)
 HẾT 
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ thi thö tuyÓn sinh vµo líp 10- thpt
Mã đề: 02
Câu
Yêu cầu kiến thức – kĩ năng
Điểm
Câu 1
(2đ)
a. Phương thức biểu đạt chính của văn bản là nghị luận.
0,5
b. Chỉ ra được 1 phép liên kết về hình thức
0,5
c. Xét theo mục đích nói, câu văn “Hãy quý trọng thời gian, nhất là trong thời đại trí tuệ này; nền kinh tế tri thức đã và đang làm cho thời gian trở nên vô giá” thuộc kiểu câu cầu khiến.
0,5
 d. Nội dung : Giải trí giúp chúng ta cân bằng lại cuộc sống, cân bằng lại tâm trạng sau những giờ lao động mệt nhọc . Còn chơi bời lại là sự ăn chơi quá mức, không lo đến tương lai, công việc, để thời gian trôi đi một cách vô nghĩa. Bởi vậy, giải trỉ trong một thời gian nhất định sẽ giúp ta làm việc tốt hơn, còn chơi bời là tiêu tốn thời gian một cách vô ích nên sẽ làm hại tương lai bản thân và đất nước

0,5

Câu 2
(3đ)
* Yêu cầu chung:
 - Đảm bảo đúng yêu cầu kiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lý. 
- Lập luận rõ ràng, chặt chẽ, thuyết phục
- Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, ngữ nghĩa Tiếng Việt.

* Yêu cầu cụ thể: đảm bảo các ý cơ bản sau:
- Giới thiệu vấn đề nghị luận: Tuổi trẻ phải biết quý trọng thời gian.
- Giải thích:
+ Tuổi trẻ khoảng thời gian trong cuộc đời mỗi con người nằm giữa thời thơ ấu và thời trưởng thành. Tuổi trẻ còn gọi là tuổi thanh xuân, là giai đoạn con người phát triển và tràn đầy năng lượng về cả về thể chất, trí tuệ lẫn tâm hồn.
- Thời gian là một thứ trừu tượng, trôi qua từng ngày, ta không cảm nhận thời gian một cách trực quan như nhìn hay chạm vào, ta cảm sự trôi chảy của thời gian qua sự thay đổi của sự vật tồn tại xung quanh mình. 
- Thời gian vô hình nhưng có giá trị vô cùng to lớn, đó là thước đo cuộc sống của mỗi con người. Biết quý trọng thời gian tức là phải sử dụng thời gian thật khéo léo, khoa học, không bỏ phí một khoảnh khắc nào trong cuộc sống mà tạo hóa đã đem đến cho con người. Vì thời gian đã qua đi thì không bao giờ quay trở lại. 
- Bàn luận : 
+ Tuổi trẻ là giai đoạn quan trọng để mỗi người trang bị cho mình những kiến thức, kĩ năng, phẩm chất cần thiết tạo nền tảng vững chắc cho tương lai. Đồng thời phát huy năng lực của bản thân để khẳng định mình và đóng góp cho xã hội, đất nước.
+ Biết quý trọng thời gian, người trẻ sẽ học hỏi tích lũy được nhiều kiến thức; trang bị và rèn luyện được nhiều kĩ năng sống; hình thành và phát triển được nhiều phẩm chất; có nhiều cơ hội để khẳng định hoặc sửa chữa sai lầm để hoàn thiện và phát triển bản thân; làm được nhiều việc có ích có ý nghĩa tốt đẹp cho cuộc đời: trải nghiệm, yêu thương và sẻ chia được nhiều hơn; tận hưởng được những khoảnh khắc thú vị của tháng ngày tươi đẹp để sau này không phải nuối tiếc vì mình đã sống hoài, sống phí.
( HS lấy dẫn chứng về quý trọng thời gian và ý nghĩa của điều đó trong học tập trong cuộc sống )
+ Nếu không biết quý trọng thời gian sẽ bỏ lỡ các cơ hội khẳng định và phát triển bản thân; trở thành kẻ tụt hậu, khó vươn tới ước mơ và thành công; sống vô vị, thụ dộng làm mai một năng lực trí tuệ và có thể dẫn đến những lệch lạch về đời sống tinh thần, tình cảm( HS lấy dẫn chứng về một số biểu hiện không quý trọng thời gian và hậu quả của điều đó trong học tập trong cuộc sống )
- Bài học nhận thức hành động: 
+ Là một học sinh cần ý thức được giá trị quý báu của thời gian để tránh làm lãng phí thời gian của mình cũng như của những người xung quanh; biết cách lên kế hoạch, sắp xếp mọi việc sao cho sử dụng quỹ thời gian hiệu quả nhất: biết phân chia hợp lý giữa thời gian học tập và vui chơi giải trí; sống hết mình từng giây từng phút để không hối hận khi thời gian qua đi, để cuộc sống trở nên ý nghĩa hơn.
+ Nhưng tránh hấp tấp nóng vội bởi mỗi việc cần được đầu tư một quỹ thời gian nhất định của nó thì có thể thành công; quý trọng thời gian không có nghĩa là phải sống gấp, sống vội mà giành thời gian nghỉ ngơi hợp lý, quan tâm yêu thương mọi người xung quanh có như vậy mới là tận dụng hết giá trị đích thực của thời gian.
+ Cần có thái độ phê phán những người không biết quý trọng thời gian, lãng phí thời gian vào những việc vô bổ, vô nghĩa
- Khái quát lại vấn đề nghị luận, suy nghĩ của bản thân

0,25
0,5
1,5
0,5
0,25
Câu 3
(5đ)

*Yêu cầu chung: 
- Đảm bảo cấu trúc, đúng kiểu bài nghị luận về tác phẩm truyện ( đoạn trích. 
- Triển khai bài viết một cách mạch lạc, tự nhiên, hợp lý; luận điểm, luận cứ rõ ràng, chặt chẽ; diễn đạt chính xác, linh hoạt, có cảm xúc; đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ nghĩa, ngữ pháp tiếng Việt

Yêu cầu cụ thể : 
Đảm bảo một số ý cơ bản sau:

- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm; giới thiệu và nêu vấn đề nghị luận trong đoạn truyện.
0,5

- Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, vị trí của đoạn truyện. Tóm tắt đoạn trước và nêu nội dung đoạn truyện trong đề
- Phân tích, cảm nhận vẻ đẹp nhân vật anh thanh niên trong đoạn truyện: 
+ Là một thanh niên cởi mở, chân thành, hiếu khách ( lời tâm sự, bộc bạch..)
+ Là người yêu nghề, gắn bó, và có suy nghĩ sâu sắc, chín chắn, đầy tinh thần trách nhiệm về công việc mình đang làm, kiên trì quyết tâm vượt khó khăn, thử thách để toàn tâm, toàn ý với công việc..
+ Là người sống tình cảm, nội tâm sâu sắc, yêu quý và quan tâm mọi người, đến công việc chung
+ Là người sống có suy nghĩ tích cực, ham học hỏi, tạo cho mình một đời sống tinh thần phong phú qua việc trồng hoa, đọc sách, coi sách là bạn.
+ Là người có hoài bão khát vọng sống và cống hiến, luôn vươn tới và nỗ lực không ngừng để sống tốt, sống đẹp và có ích hơn nữa ..( viết đơn ra mặt trận, tình nguyện lên vùng cao công tác, hạnh phúc khi có những đóng góp và được ghi nhận)
+ Là người khiêm tốn và thành thực(thấy mình chưa xứng với người bố ngoài mặt trận, chưa đáng được vẽ)
( HS biết vận dụng những hiểu biết trong tác phẩm để phát triển ý sâu rộng và đúng trọng tâm)
- Đánh giá, mở rộng:
+ Khái quát vẻ đẹp anh thanh niên trong đoạn truyện. Đoạn truyện đã góp phần khắc họa phẩm chất, tính cách suy nghĩ cao đẹp của anh thanh niên trong tác phẩm. 
 + Khẳng định đó là vẻ đẹp tiêu biểu cho người lao động mới, thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc(Liên hệ các nhân vật, hình ảnh trong truyện và tác phẩm khác cùng đề tài)
+ Để khắc họa thành công vẻ đẹp của nhân vật trong đoạn truyện cũng như trong tác phẩm, nhà văn đã thành công trong việc xây dựng tình huống, xây dựng nhân vật, sử dụng ngôi kể, lời kể
- Khái quát vấn đề nghị luận và nêu cảm xúc, suy nghĩ của bản thân được khơi gợi từ nội dung đoạn truyện

0,5đ
2,5đ
1đ
0,5 đ


* Giám khảo chủ động, linh hoạt trong quá trình chấm, khuyến khích những bài viết sáng tạo, có cái nhìn riêng, cách viết riêng.