Đề thi chọn học sinh giỏi cấp huyện đợt 1 môn Lịch sử Lớp 9 - Năm học 2015-2016 - Đề 12 (Có hướng dẫn chấm)

UBND HUYỆN LƯƠNG TÀI
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN ĐỢT 1
Năm học: 2015-2016
Môn thi: Lịch Sử Lớp 9
Thời gian làm bài: 120 phút (không kể thời gian giao đề)
Câu 1: (1,5 điểm) 
	Trình bày hoàn cảnh ra đời, mục tiêu hoạt động của hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN)? Việt Nam gia nhập ASEAN đứng trước cơ hội và thách thức gì?
Câu 2: (1,5 điểm) 
	Cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật hiện nay đã và đang có những tác động như thế nào đối với cuộc sống con người? Là học sinh, em cần có thái độ và hành động như thế nào để hạn chế các tác động tiêu cực?
Câu 3: (3 điểm) 
	Tại sao sau chiến tranh thế giới thứ nhất, thực dân Pháp tiến hành cuộc khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Việt Nam? Quá trình khai thác diễn ra như thế nào? Tác động của nó đối với nền kinh tế Việt Nam?
Câu 4: (4 điểm) 
	Ngày 3 tháng 2 năm 1930, Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời. Đây là sự chuẩn bị đầu tiên có tính tất yếu, quyết định cho những bước phát triển nhảy vọt về sau của cách mạng và lịch sử dân tộc Việt Nam. Bằng những sự kiện lịch sử đã học giai đoạn này, em hãy làm rõ: 
	a. Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc có những đóng góp gì đối với sự thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam (3/2/1930).
	b. Nội dung cơ bản của chính cương, sách lược vắn tắt do Nguyễn Ái Quốc khởi thảo. 
Hết
Đề thi gồm có 01 trang
Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm.
Họ và tên thí sinh: .................................................... Số báo danh: ........................
UBND HUYỆN LƯƠNG TÀI
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
Môn thi: Lịch Sử Lớp 9
Năm học: 2015-2016
Câu 1: (1,5 điểm) 
Ý/Phần
Đáp án
Điểm
1
* Hoàn cảnh ra đời: 
- Sau khi giành được độc lập, đứng trước yêu cầu phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, nhiều nước Đông Nam Á chủ trương thành lập một tổ chức liên minh khu vực để cùng hợp tác phát triển, hạn chế ảnh hưởng của các cường quốc bên ngoài đối với khu vực...
- 08/8/1967, Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập ở Băng Cốc (Thái Lan) gồm 5 nước: In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-lip-pin, Xin-ga-po và Thái Lan. 
0,25 đ
0,25 đ
2
* Mục tiêu hoạt động: 
Phát triển kinh tế và văn hóa thông qua những nỗ lực hợp tác chung giữa các nước thành viên, trên tinh thần duy trì hòa bình và ổn định khu vực. 
0,25 đ
3
* Việt Nam gia nhập ASEAN đứng trước những cơ hội và thách thức: 
- Cơ hội của Việt Nam khi gia nhập ASEAN: Tạo điều kiện cho Việt Nam phát triển tiến bộ, khắc phục được khoảng cách giữa Việt Nam và các nước trong khu vực, hàng hóa Việt Nam có cơ hội xâm nhập thị trường các nước Đông Nam Á và thị trường thế giới, Việt Nam có điều kiện tiếp thu công nghệ mới và cách thức quản lý mới....
- Thách thức: Điểm xuất phát của Việt Nam thấp. Nếu không bắt kịp được với các nước trong khu vực sẽ có nguy cơ bị tụt hậu xa hơn về kinh tế, có điều kiện hội nhập với thế giới về mọi mặt nhưng dễ bị hòa tan nếu như không giữ được bản sắc dân tộc...
0,5 đ
0,25 đ
Câu 2: (1,5 đ) 
Ý/Phần
Đáp án
Điểm
1
* Tác động tích cực: 
- Cách mạng khoa học kĩ thuật đã cho phép con người thực hiện những bước nhảy vọt chưa từng thấy về sản xuất và năng suất lao động, nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống con người với những hàng hóa mới và tiện nghi sinh hoạt mới. 
- Đưa đến những thay đổi lớn về cơ cấu dân cư lao động với xu hướng tỉ lệ dân cư lao động trong nông nghiệp và công nghiệp giảm dần trong các ngành dịch vụ ngày càng tăng...
- Đưa loài người chuyển sang một nền văn minh mới sau văn minh nông nghiệp, công nghiệp, đó là "văn minh trí tuệ". Làm cho giao lưu kinh tế, văn hóa, khoa học, kĩ thuật ngày càng được quốc tế hóa. 
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
2
* Tiêu cực: 
- Cuộc cách mạng này cũng đã mang lại những hậu quả tiêu cực (chủ yếu do chính con người tạo nên). Đó là chế tạo các loại vũ khí, các phương tiện quan sự có sự tàn phá, hủy diệt sự sống. Ô nhiễm môi trường nhiễm phóng xạ nguyên tử, tai nạn lao động, tai nạn giao thông, những dịch bệnh mới, cùng những đe dọa về đạo đức xã hội và an ninh đối với con người. 
0,25 đ
3
* Thái độ và hành động của học sinh: 
- Nhận thức đúng về vai trò, vị trí cua cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật đối với cuộc sống nói chung và công cuộc CNH đất nước hiện nay. Ra sức học tập, tu dưỡng, rèn luyện để chiếm lĩnh những tri thức nhân loại. Nâng cao khả năng vận dụng kiến thức đã học, áp dũng vào cuộc sống, học đi đôi với hành. 
- Tích cực tham gia các hoạt động xã hội phù hợp với lứa tuổi như: bao vệ môi trường, không vứt rác bừa bãi. Sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên ... Nghiêm chỉnh chấp hành luật giao thông. Tuyên truyền với mọi người để sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên, thân thiện với môi trường....
0,25 đ
0,25 đ
Câu 3: (3 điểm) 
Ý/Phần
Đáp án
Điểm
1
* Nguyên nhân: 
- Sau chiến tranh thế giới thứ nhất (1914-1918) kết thúc, Pháp tuy là nước thắng trận nhưng cuộc chiến tranh đã làm cho nước Pháp bị thiệt hại nặng nề: khoảng 1,4 triệu người chết, thiệt hại vật chất lên tới 200 tỉ phơ-răng, các ngành sản xuất bị suy giảm nghiêm trọng. 
- Cuộc khủng hoảng thiếu trong các nước tư bản chủ nghĩa sau chiến tranh thế giới thứ nhất càng làm cho kinh tế Pháp gặp nhiều khó khăn. Để bù đắp những thiệt hại cho chiến tranh gây ra, một mặt Pháp tăng cường bóc lột nhân dân lao động trong nước. Mặt khác đẩy mạnh khai thác bóc lột thuộc địa ở Đông Dương và châu Phi, trong đó có Việt Nam 
0,25 đ
0,25 đ
2
* Quá trình khai thác: 
- Trong nông nghiệp: thực dân Pháp tăng cường vốn đầu tư và nông nghiệp, đẩy mạnh cướp đoạt ruộng đất của nông dân, lập đồn điền trồng lúa và cao su. Năm 1927, số vốn đầu tư trong nông nghiệp lên tới 400 triệu phơ-răng, diện tích trồng cao su năm 1928 là 15.000 ha đến 1930 lên tới 120.000 ha...
- Công nghiệp: 
+ Pháp tập trung vào khai thác mỏ, nhiều công ty khai thác than được thành lập như công ty than Hạ Long, Đông Triều, Đồng Đăng...
+ Bên cạnh đó Pháp tập trung phát triển công nghiệp nhẹ như công nghiệp chế biến rượu, diêm, giấy, gỗ... vì bỏ vốn ít, thu lợi nhanh và không cạnh tranh với công nghiệp chính gốc. 
- Thương nghiệp: Pháp độc chiếm thị trường Việt Nam, đánh thuế nặng hàng hóa các nước nhập vào Việt Nam. Vì vậy trước chiến tranh hàng hóa Pháp chỉ chiếm 37 % đến năm 1929-1930 lên tới 63%. 
- Giao thông vận tải: Được xây dựng thêm nhằm mục đích quân sự, kinh tế. Pháp chú trọng mở mang thêm hệ thống giao thông đường sắt, đường thủy, xây dựng thêm một số hải cảng. 
- Tài chính: Ngân hàng Đông Dương nắm quyền chi huy các ngành kinh tế Đông Dương: phát tiền giấy, cho vay lãi... tăng thuế, có 2 loại thuế: trực thu và gián thu. 
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
3
* Tác động: 
- Tích cực: làm kinh tế Việt Nam có bước phát triển nhất định; chuyển biến theo hướng đa ngành, đa nghề. Quan hệ sản xuất TBCN tiến thêm một bước... nền kinh tế hàng hóa có điều kiện phát triển. 
- Tiêu cực: 
+ Phương tiện sản xuất TBCN du nhập vào Việt Nam... nhưng rất hạn chế. 
+ Pháp vẫn duy trì quan hệ sản xuất phong kiến, chúng kết hợp hai phương thức bóc lột để thu lợi nhuận. Vì vậy Việt Nam không thể tiến lên TBCN một cách bình thường được. Về hình thức đây là một cơ cấu kinh tế thuộc địa mang sắc thái hiện đại nhưng thực chất kinh tế nước ta là nền kinh tế thuộc địa mất cân đối, què quặt. 
+ Kinh tế Việt Nam phụ thuộc nặng nề vào kinh tế Pháp, đời sống của người lao động cơ cực trăm bề. 
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
0,25 đ
Câu 4: (4 điểm)
Ý/Phần
Đáp án
Điểm
a
* Những đóng góp của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đến sự thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam (3/2/1930) 
- Cuối năm 1928 đầu năm 1929: Phong trào dân tộc dân chủ ở nước ta, đặc biệt là phong trào công nông theo con đường cách mạng vô sản đã phát triển mạnh mẽ, liên tục nhưng đều thất bại... cần phải thành lập một Đảng cộng sản để lãnh đạo phong trào cách mạng. 
- Nhưng lúc này, ở nước ta có 3 tổ chức cộng sản ra đời: Đông Dương Cộng Sản Đảng (17/6/1429) ở Bắc Kỳ; An Nam Cộng Sản Đảng ở Nam Kỳ (7/1929); Đông Dương Cộng Sản Liên Đoàn ở Trung Kỳ (9/1929). Ba tổ chức cộng sản ra đời là xu thế tất yếu của cách mạng Việt Nam, ba tổ chức trên đã nhanh chóng xây dựng được cơ sở Đảng ở nhiều địa phương, trực tiếp lãnh đạo... Tuy nhiên ba tổ chức cộng sản lại hoạt động riêng rẽ... Phải có một Đảng cộng sản thống nhất trong cả nước. 
- Với tư cách là phái viên của quốc tế cộng sản, Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản từ ngày 3 đến 7/2/1930. Người đã phân tích tình hình trong nước và quốc tế, phê phán những hành động thiếu thống nhất của các tổ chức cộng sản trong thời gian qua. 
- Bằng uy tín và trình độ của Người; Hội nghị đã nhất trí tán thành việc thống nhất các tổ chức cộng sản để thành lập một Đảng duy nhất là Đảng cộng sản Việt Nam (3/2/1930); thông qua chính cương sách lược vắn tắt, điều lệ tóm tắt của Đảng do Nguyễn Ái Quốc khởi thảo. Đây là cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng. 
- Hội nghị hợp nhất ba tô chức cộng sản ở Việt Nam có ý nghĩa như một đại hội thành lập Đảng. Chính cương, sách lược vắn tắt của Nguyễn Ái Quốc hoàn toàn đúng đắn, sáng tạo. Để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, Ban chấp hành trung ương lâm thời họp hội nghị lần thứ nhất và quyết định đổi tên Đảng thành Đảng cộng sản Đông Dương (tháng 10/1930)...
- Qua các sự kiện trên có thể khẳng định: Nguyễn Ái Quốc không chỉ trực tiếp chuẩn bị về tư tưởng chính trị mà còn đóng góp rất lớn cho việc thành lập Đảng cộng sản Việt Nam. Người đã đại diện cho quốc tế cộng sản triệu tập, chủ trì thành công Hội nghị thành lập Đảng, thuyết phục được các đại biểu, các tổ chức cộng sản thống nhất thảnh 1 Đảng duy nhất: Đảng cộng sản Việt Nam. Đặt tên Đảng: Đảng cộng sản Việt Nam sau đổi tên thành Đảng cộng sản Đông Dương. Soạn ra chính cương, sách lược vắn tắt. 
- Đây là công lao, đóng góp to lớn thứ hai của Nguyễn Ái Quốc, là người sáng lập ra Đảng cộng sản Việt Nam - Nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng Việt Nam sau này. 
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,5 đ
0,75 đ
0,25 đ
b
* Nội dung cơ bản của chính cương, sách lược vắn tắt: 
- Con đường phát triển tất yếu của cách mạng Việt Nam trước tiên làm cách mạng tư sản dân quyền sau làm cách mạng XHCN...
- Nhiệm vụ của cách mạng là đánh đổ ách thống trị của đế quốc, phong kiến, tư sản phản cách mạng, làm cho Việt Nam hoàn toàn độc lập, dựng lên chính phủ công nông binh, lấy ruộng đất của bọn đế quốc và bọn phản cách mạng chia cho dân, người nghèo. 
- Lực lượng cách mạng là công nhân và nông dân. Công nông là gốc của cách mạng, phải liên minh với tiểu tư sản, lợi dụng hoặc trung lập phú nông ...
- Vai trò lãnh đạo cách mạng là Đảng cộng sản Việt Nam, đội tiên phong của giai cấp vô sản Việt Nam...
- Cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách mạng vô sản thế giới, phải đoàn kết chặt chẽ với các dân tộc bị áp bức và giai cấp vô sản quốc tế...
- Chính cương, sách lược vắn tắt là cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng. Tuy còn vắn tắt nhưng nó là cương lĩnh cách mạng giải phóng dân tộc đúng đắn và sáng tạo, nhuần nhuyễn về quan điểm giai cấp, thấm đượm tính dân tộc và nhân văn. Độc lập tự do là tư tưởng cốt lõi của cương lĩnh này. 
0,2 đ
0,2 đ
0,2 đ
0,2 đ
0,2 đ
0,2 đ