Chuyên đề: Phát huy tính tích cực của hoạt động nhóm trong việc học tiếng Anh lớp 6

Chuyên đề: 
PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC CỦA HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG VIỆC HỌC TIẾNG ANH LỚP 6
A. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Trong những năm gần đây tiếng Anh đã trở thành một bộ môn quan trọng trong các trường học vì nó không những đáp ứng cho xu thế hội nhập mà còn tạo nên tính mạnh dạn và tự tin trong giao tiếp của học sinh. Với phương pháp học mới lấy học sinh làm trung tâm,, học sinh là chủ thể của quá trình dạy học , nên việc chọn phương pháp giảng dạy sao cho đạt hiệu quả và phù hợp với đối tượng học sinh để đạt mục tiêu bài học là một việc làm hết sức cần thiết. Do đó hình thức tổ chức lớp học phổ biến là làm việc theo theo nhóm (Groupwork) trong sách Tiếng Anh 6 kĩ năng nghe và nói là những kĩ năng được chú trọng. 
Dạy học theo nhóm là hình thức giảng dạy đặt học sinh vào môi trường học tập tích cực, trong đó học sinh được tổ chức thành nhóm một cách thích hợp. Việc rèn cho các em các kỹ năng học hợp tác nhóm sẽ tạo điều kiện để các em có nhiều cơ hội giao lưu, học hỏi, góp phần vào việc nâng cao kĩ năng giao tiếp cho học sinh.Và đăc biệt trong chương trình Tiếng Anh lớp 6 thí điểm, kĩ năng nói được thể hiện xuyên suốt trong các bài học, đa dạng về chủ đề.
B. NỘI DUNG THỰC HIỆN
1. Ưu điểm của hoạt động theo nhóm:
Học giao tiếp bằng ngoại ngữ chủ yếu là vấn đề giao tiếp giữa người với người. Hai hình thức tổ chức lớp học được cho là có lợi nhất cho dạy học ngoại ngữ là hoạt động theo cặp và theo nhóm. Hoạt động nhóm không phải là phương pháp giảng dạy mà là các cách thức tổ chức lớp học. Trong hoạt động nhóm, giáo viên chia lớp thành các nhóm nhỏ (mỗi nhóm từ 4 đến 5 học sinh). Tuy nhiệm vụ của mỗi nhóm, có thể giống hoặc khác nhau, làm việc theo nhóm hoạt động giao tiếp có rất nhiều điểm thuận lợi, học sinh có thể đạt được mục tiêu bài học một cách hiệu quả nhất.
Thứ nhất, chúng làm tăng sự tham gia học tập của học sinh. Số lượng người nói và thời gian thảo luận nhiều không những cuốn hút được những học sinh tích cực mà còn tạo điều kiện cho những học sinh rụt rè, chưa mạnh dạn giao tiếp có thể từng bước cải thiện kĩ năng nói của mình khi tham gia hoạt động nhóm . Học sinh sẽ thấy thoải mái hơn khi giao tiếp trong các nhóm nhỏ và có thể tự diễn đạt những suy nghĩ của mình một cách tự nhiên hơn.
Thứ hai, thông thường học sinh thích hoạt động theo nhóm hơn là phải trả lời giáo viên trước lớp bởi vì các em có điều kiện để thử nghiệm ngôn ngữ mà không bị áp lực từ bên ngoài.
Điểm lợi thứ ba của hoạt động giao tiếp theo nhóm là giải phóng giáo viên ra khỏi vai trò của người dạy, mà chỉ là người sửa lỗi và người kiểm soát lớp học, cho phép học sinh đảm nhiệm những vai trò của người giao tiếp tự nhiên.
Và ở hoạt động này vai trò của nhóm trưởng hết sức quan trọng, các em có thể thay thế vai trò của giáo viên trong việc quản lý nhóm.
Một điểm lợi nữa đó là trong khi tiến hành những hoạt động giao tiếp này, học sinh có nhiều điều kiện để giúp đỡ nhau, các em sẽ tự chữa lỗi và bổ sung kiến thức cho nhau và cùng nhau phát triển các kĩ năng như kỹ năng giao tiếp, tương tác; kỹ năng tạo môi trường hợp tác; kỹ năng xây dựng hoạt động, đoàn kết và kỹ năng giải quyết mâu thuẫn.
3. Cách thức tổ chức hoạt động theo nhóm
- Thứ nhất, tổ chức theo nhóm bạn bè. Đây là hình thức cơ bản nhất để tạo không khí thoải mái khi làm việc trong các nhóm.
 - Thứ hai, tổ chức theo khả năng của học sinh. Hình thức tổ chức này tạo điều kiện cho các học sinh giúp đỡ lẫn nhau trong học tập, đồng thời giáo viên có thể bám sát để giao các loại hình bài tập phù hợp với trình độ từng loại học sinh và có điều kiện giúp đỡ học sinh yếu, kém.
- Thứ ba là tổ chức nhóm ngẫu nhiên. Giáo viên có thể tổ chức nhóm một cách ngẫu nhiên, không theo một quy định cụ thể nào. Sự thay đổi các hình thức thành lập nhóm là hết sức cần thiết và cần được thực hiện thường xuyên, liên tục qua mỗi ngày, mỗi tiết học thậm chí qua mỗi bài tập để tránh sự nhàm chán trong luyện tập.
4. Một số vấn đề thường gặp trong việc tổ chức hoạt động nhóm cho học sinh và cách khắc phục
Hoạt động theo nhóm có nhiều lợi thế, nhưng nếu hoạt động giao tiếp này không được tổ chức một cách phù hợp thì chúng rất dễ phản tác dụng, lớp học sẽ trở thành một “cái chợ” vượt ra khỏi tầm kiểm soát của giáo viên. Với vấn đề này, giáo viên phải đưa ra những hướng dẫn rõ ràng để đảm bảo tất cả học sinh đều hiểu và có thể tiến hành hoạt động sau khi nghe hướng dẫn. Chủ đề thảo luận cần được hướng dẫn một cách rõ ràng, lôi cuốn tất cả học sinh tích cực tham gia. Hơn nữa, giáo viên cũng cần phân biệt tính chất “tiếng ồn” được tạo ra bởi hoạt động nhóm là thứ âm thanh tốt và không nên cố gắng để làm giảm mà chỉ nên nhắc để học sinh điều chỉnh dần dần.
Một vấn đề cũng thường gặp khi tiến hành tổ chức hoạt động nhóm là học sinh có thể mắc nhiều lỗi mà giáo viên không thể kiểm soát được. Giáo viên có thể khắc phục vấn đề này bằng cách đưa ra những hướng dẫn cụ thể trước khi tiến hành hoạt động và thông qua hình thức kiểm tra sau khi cho học sinh tiến hành thảo luận. Việc này có thể giúp giáo viên phát hiện và sửa những lỗi mà học sinh gặp phải nếu thấy cần thiết.
5. Những nội dung cụ thể đạt hiệu quả cao khi cho học sinh tiến hành làm việc theo nhóm
* Đối với giáo viên:
 Để học sinh hoạt động theo nhóm có hiệu quả giáo viên người tổ chức, điều khiển hoạt động cần làm tốt những yêu cầu sau:
- Trước khi học sinh làm việc theo nhóm giáo viên cần phải có sự chuẩn bị tốt, có mẫu hoặc ví dụ cho trước , cung cấp đủ ngữ liệu cho bài tập.
- Trong quá trình học sinh thực hiện giáo viên cần có sự theo dõi, bao quát chung. Không ngắt lời khi học sinh đang luyện tập, đi quanh lớp lắng nghe và hỗ trợ kịp thời khi cần thiết. Giáo viên ghi lại những lỗi sai điển hình để chỉ ra cho học sinh sửa sau đó .
- Giáo viên cần qui định thời gian cụ thể cho từng hoạt động .
- Sau khi học sinh thực hành bài tập theo cặp, nhóm cần có sự kiểm tra , nhận xét , góp ý kiến kịp thời từ bạn bè ở nhóm khác, hoặc từ giáo viên để chữa lỗi hoặc cung cấp mẫu đúng .
 * Đối với học sinh 
 Người thực hiện hoạt động để chủ động lĩnh hội kiến thức qua hình thức hoạt động này cần phải xây dựng thói quen tuân theo một số những qui định cần thiết .
 Cần phải nghe những yêu cầu của bài tập : 
 Yêu cầu này thể hiện trong SGK là một phần còn phần lớn là hướng dẫn và yêu cầu của giáo viên , người điều khiển hoạt động . Ví dụ như yêu cầu về hoạt động , thời gian hoạt động , nhiệm vụ của từng nhóm , cá nhân trong nhóm . ...
 Cần làm việc tự giác , không gây quá ồn ào .
 Cần phải bắt đầu và ngừng ngay hoạt động khi giáo viên yêu cầu .
- Hoạt động nhóm nếu không tính toán sắp xếp thời gian trước tiết dạy dễ dàng mất thời gian, và cách thức hoạt động không hiệu quả . Để làm tốt điều này chúng ta nên có sự phân chia nhóm và hướng dẫn học sinh cách thức làm việc ngay từ đầu năm.
 * Hướng dẫn học sinh cách thức làm việc là khâu rất quan trọng vì đây là phần được xem như giáo viên lồng được kỹ năng sinh hoạt nhóm – Kỹ năng sống “ Soft skill” vào tiết dạy của mình. 
+ Kỹ năng sinh hoạt nhóm: 
Mỗi nhóm cử 1 nhóm trưởng vừa là thư ký để tổng hợp các ý kiến.
Mỗi thành viên trong nhóm phải đưa ra ít nhất 1 ý kiến riêng của mình.
Sau khi nhóm trưởng tổng hợp được ý kiến chung của nhóm, mỗi thành viên của nhóm sẽ trình bày trước nhóm để thành viên trong nhóm mình góp ý trước khi trình bày trước lớp. Điều này sẽ làm cho học sinh tự tin hơn .
Hướng dẫn chia nhóm và đặt tên nhóm theo sắp xếp về năng lực học tập .
Cử nhóm trưởng điều hành và chuẩn bị bảng tổng hợp hoặc nội dung
 Ví dụ: Trong tiết dạy CLOSER LOOK 2 (unit 3):
Phần 2: Giáo viên yêu cầu học sinh trong mỗi nhóm cùng đọc lại The dialogue của phần 1 và thảo luận để tìm ra câu nào là “ actions now ” và câu nào là “ Plans for future ” . Sau đó nhóm trưởng tổng hợp và báo cáo trước lớp . 
Hoặc : Trong phần 3, 4 cũng vậy , các học sinh trong nhóm của mình cùng làm việc và đưa ra kết quả cuối cùng sau khi đã thảo luận.
Hoạt động nhóm có thể được tổ chức trong quá trình giảng dạy tất cả các kĩ năng Tiếng Anh như: Nghe , Nói , Đọc , Viết và Ngữ pháp và đặc biệt trong bộ sách Tiếng Anh lớp 6 mới. Từ thực tế giảng dạy bộ môn, hình thức tổ chức lớp học này đặc biệt đạt hiệu quả trong một số hoạt động sau đây:
1. Warm- up : 
Đây là phần đầu trước khi vào nội dung chính của tiết học, thường là những hoạt động đơn giản để học sinh làm quen với chủ đề của bài và không được mất quá nhiều thời gian, nên cho học sinh thảo luận đưa ra ý kiến là rất phù hợp vì sẽ tạo được hứng thú và phát huy tính cực của học sinh trước bài học.
2. Practise speaking (Luyện nói): 
Hoạt động nhóm đặc biệt hiệu quả trong các giờ nói vì đây là giờ học đặc trưng của đường hướng “dạy ngôn ngữ giao tiếp” với 3 cấp độ luyện tập là: Luyện theo mẫu, luyện tập có kiểm soát và luyện nói tự do. Trong ba cấp độ luyện tập trên, giáo viên đều có thể tiến hành tổ chức cho học sinh hoạt động theo nhóm để tạo điều kiện cho tất cả học sinh đều có thể tham gia luyện nói.
Từ Unit1 đến Unit 12 trong sách Tiếng Anh 6 phần speaking được truyền tải xuyên suốt , đa dạng chủ đề . Do đó kĩ năng tổ chức hoạt động nhóm trong các tiết học như: Communication, Skills Project hết sức được chú trọng. 
3. Short writing exercises (Luyện viết): 
Trong tiết viết, giáo viên có thể tổ chức hoạt động nhóm để thảo luận trước khi viết và cho học sinh trao đổi bài sau khi viết để các em tự chữa lỗi cho nhau.
4. Skills 2 : 
Với những bài tập ngữ pháp cũng có thể đạt hiệu quả cao khi cho học sinh thảo luận theo nhóm, sau đó so sánh kết quả với những cặp, nhóm khác để đi tới đáp án đúng nhất.
C. KẾT THÚC VẤN ĐỀ:
Tổ chức dạy học nhóm là một hình thức dạy học mới. Đó là một trong những hình thức thực hiện tốt việc dạy học phát huy tính tích cực và tương tác của học sinh. Với hình thức này, tạo cho học sinh sự hấp dẫn, lôi cuốn vào các hoạt động học, thu lượm kiến thức bằng chính khả năng của mình với sự giúp đỡ, hướng dẫn của giáo viên. Dạy học theo nhóm đòi hỏi giáo viên phải chuẩn bị kĩ lưỡng kế hoạch dạy học, lựa chọn những nội dung thực sự phù hợp với hoạt động nhóm và thiết kế được các hoạt động giúp các em lĩnh hội, khám phá kiến thức mới một cách tốt nhất và rèn luyện được các kĩ năng giao tiếp cho các em.
Để những tiết học ngoại ngữ thật sự đạt hiệu quả theo hướng dạy ngôn ngữ giao tiếp, bên cạnh việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, giáo viên cũng cần tiến hành các hoạt động tổ chức lớp học sao cho hiệu quả nhằm thu hút tất cả học sinh tham gia.