Chủ đề Tổ chức và quản lí doanh nghiệp

 Chủ đề: TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÍ DOANH NGHIỆP 
 ( 6 tiết)
I. LÝ DO CHỌN CHỦ ĐỀ:
Trong chương trình Công nghệ 10, các bài 53-54-55-56 có những nội dung liên quan về vấn đề của doanh nghiệp, cụ thể:
+ Bài 53: xác định kế hoạch kinh doanh.
+ Bài 54: Thành lập doanh nghiệp
+ Bài 55: Quản lí doanh nghiệp
+ Bài 56: Thực hành: Xây dựng kế hoạch kinh doanh.
Từ những nội dung trên chủ đề “Tổ chức và quản lí doanh nghiệp” được xây dựng nhằm kết nối các kiến thức cơ bản về xây dựng kế hoạch kinh doanh và tìm quản lí doanh nghiệp phù hợp để đạt hiệu quả cao ở các bài 53-54-55-56 với nhau cho hợp logic. Đồng thời tạo điều kiện cho HS được hoạt động nhiều hơn, tự học nhiều hơn và vận dụng được kiến thức đã học nhiều hơn cũng như có nhiều kinh nghiệm về kinh doanh và có thể áp dụng trong thực tế ở gia đình; GV có quỹ thời gian nhiều hơn để vận dụng các kỹ thuật, phương pháp dạy học tích cực trong quá trình dạy học.
II. NỘI DUNG CHỦ ĐỀ
Căn cứ vào nội dung chương trình và SGK Công nghệ 10, chuyên đề này được cấu trúc lại nội dung với các nội dung chính:
1. Căn cứ lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
2. Nôi dung và phương pháp lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
3. Triển khai việc thành lập doanh nghiệp.
4. Tổ chức hoạt động kinh doanh.
5. Đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
III. MỤC TIÊU CỦA CHỦ ĐỀ
 1. Kiến thức:
 - Biết được căn cứ lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
 - Biết được nội dung và phương pháp xác định kế hoạch kinh doanh cho doanh nghiệp kinh doanh thương mại và dịch vụ.
 - Biết được cách triển khai việc thành lập doanh nghiệp.
 - Biết được cách tổ chức, nội dung cũng như phương pháp đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
 - Trình bày được một số biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
 2. Kỹ năng:
- Vận dụng kiến thức đã học để có thể triển khai kinh doanh cùng gia đình hay bạn bè đạt hiệu quả cao.
- Xác định được kế hoạch kinh doanh cho hộ gia đình và doanh nghiệp phù hợp với khả năng.
- Hạch toán được chi phí và thu nhập cho một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ, thương mại.
 3. Thái độ:
- Có hứng thú tìm hiểu hoạt động KD và quản trị KD.
- Có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng vào thực tiễn.
 4. Định hướng các năng lực được hình thành:
Thông qua việc học tập chuyên đề này sẽ góp phần hình thành cho học sinh các năng lực sau:
- Năng lực tự học, sáng tạo, phát hiện và giải quyết vấn đề
- Năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ
- Năng lực lựa chọn.
IV. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ YÊU CẦU CỦA CHỦ ĐỀ.
Căn cứ chuẩn KT-KN-TĐ, theo chương trình hiện hành và hướng dẫn thực hiện chuẩn KT-KN môn Công nghệ 10 do Bộ GD&ĐT ban hành năm học 2009-2010, nội dung bảng mô tả các mức độ yêu cầu cần đạt cho mỗi loại câu hỏi/bài tập trong chuyên đề được xác định như sau:
Nội dung
Loại câu hỏi/bài tập
Nhận biết
(Mô tả yêu cầu cần đạt)
Thông hiểu
(Mô tả yêu cầu cần đạt)
Vận dụng thấp
(Mô tả yêu cầu cần đạt)
Vận dụng cao
(Mô tả yêu cầu cần đạt)
1. Xác định kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp
2. Thành lập doanh nghiệp
3. Quản lí doanh nghiệp
4. Xây dựng kế hoạch kinh doanh
Câu hỏi/ bài tập định tính
Câu hỏi/ bài tập định tính
Câu hỏi/ bài tập định tính
- Biết được căn cứ lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
Câu 1.1
 - Biết được nội dung và phương pháp xác định kế hoạch kinh doanh cho doanh nghiệp kinh doanh thương mại và dịch vụ.
Câu 1.2,3
 - Biết được cách triển khai việc thành lập doanh nghiệp.
 Câu 1.4,5
 - Biết được cách tổ chức, nội dung cũng như phương pháp đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Câu 2.6,7
-Trình bày nội dung và phương pháp xác định các chỉ tiêu doanh thu, chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp
Câu 1.8,9
 - Trình bày được một số biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Câu 1.10
 -Trong 4 yếu tố lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, yếu tố nào là quan trọng nhất.
 Câu 2.1.
- Nội dung kế hoạch kinh doanh nên sắp xếp kế hoạch nào trước kế hoạch nào sau? Tại sao? 
 Câu 2.2.
- Tại sao phải hạch toán kinh tế trong doanh nghiệp.
Câu 2.3 
- Trình bày các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Câu 2.4
- Xây dựng kế hoạch kinh doanh ở gia đình em.
Câu 3.1
 - Giải thích các phương pháp lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp?
Câu 3.2.
 -Đánh giá hoạt động kinh doanh hộ gia đình cũng như kinh doanh của một số doanh nghiệp nhỏ ở địa phương?
 Câu 3.3.
 -Khi phân tích các yếu tố xung quanh việc lựa chọn lĩnh vực kinh doanh có ý nghĩa gì?
 Câu 3.4. 
-Hãy viết một đơn đăng kí kinh doanh của doanh nghiệp do em đầu tư kinh doanh?
 Câu 3.5. 
-Để thành lập doanh nghiệp em cần phải làm những gì?
 Câu 3.6. 
-Lựa chọn và xác định được cơ hội kinh doanh phù hợp cho các doanh nghiệp.
 Câu 3.7. 
-Xác định kế hoạch kinh doanh cho hộ gia đình kinh doanh ăn uống bình dân, doanh nghiệp thương mại theo các số liệu đã cho trong sách giáo khoa trang 182à187?
Câu 3.8.
-Trường chúng ta có phải là một doanh nghiệp? 
Câu 4.1
-Phân tích cách tổ chức kinh doanh ở trường ta?
Câu 4.2
Theo em trường chúng ta có nên đầu tư để kinh doanh hiệu quả cao hơn nữa không? Tại sao?
Câu 4.3.
Phân tích xem trường ta thuộc mô hình cơ cấu tổ chức nào?
 Câu 4.4
- So sánh hình thức kinh doanh giữa trường ta và trường THPT Lê Hồng Phong?
 Câu 4.5.
-Gia đình em kinh doanh lĩnh vực nào?
 -Em hãy tính lợi nhuận gia đình em thu được theo ngày hay tuần hay tháng tùy vào hình thức kinh doanh của gia đình?
Câu 4.6
V. BIÊN SOẠN CÂU HỎI, BÀI TẬP
 1. Mức độ nhận biết:
 Câu 1.1: Nêu các căn cứ lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp?
 Câu 1.2: Trình bày những nội dung và phương pháp cơ bản lập kế hoạch KD?
 Câu 1.3: Nêu cách xác định kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp?
 Câu 1.4: Xây dựng phương pháp lập kế hoạch kinh doanh cho một doanh nghiệp gồm những nội dung gì?
 Câu 1.5: Nghiên cứu thị trường của doanh nghiệp nhằm mục đích gì?
 Câu 1.6: Trình bày đặc điểm của mô hình cấu trúc DNN?	
 Câu 1.7: Doanh nghiệp có thể huy động vốn từ những nguồn nào?
 Câu 1.8: Nêu ý nghĩa của hạch toán kinh tế trong doanh nghiệp?
 Câu 1.9: Trình bày nội dung và phương pháp xác định các chỉ tiêu doanh thu, chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp?
 Câu 1.10: Trình bày các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp?
2. Mức độ thông hiểu:
 Câu 2.1: Trong 4 yếu tố lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, yếu tố nào là quan trọng nhất? Tại sao?
 Câu 2.2: Theo em nội dung kế hoạch kinh doanh nên sắp xếp kế hoạch nào trước kế hoạch nào sau? Tại sao? 
 Câu 2.3: Tại sao phải hạch toán kinh tế trong doanh nghiệp?
 Câu 2.4: Trình bày các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp?
 3. Mức độ vận dụng thấp:
 Câu 3.1: Giải thích các phương pháp lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp?
 Câu 3.2: Đánh giá hoạt động kinh doanh hộ gia đình cũng như kinh doanh của một số doanh nghiệp nhỏ ở địa phương?
 Câu 3.3: Khi phân tích các yếu tố xung quanh việc lựa chọn lĩnh vực kinh doanh có ý nghĩa gì?
 Câu 3.4: Hãy viết một đơn đăng kí kinh doanh của doanh nghiệp do em đầu tư kinh doanh?
 Câu 3.5: Để thành lập doanh nghiệp em cần phải làm những gì?
 Câu 3.6:Lựa chọn và xác định được cơ hội kinh doanh phù hợp cho các doanh nghiệp?
 Câu 3.7: Xác định kế hoạch kinh doanh cho hộ gia đình kinh doanh ăn uống bình dân, doanh nghiệp thương mại theo các số liệu đã cho trong sách giáo khoa trang 182à187?
4. Mức độ vận dụng cao:	
 Câu 4.1: Trường chúng ta có phải là một doanh nghiệp? Phân tích cách tổ chức kinh doanh ở trường ta?
 Câu 4.2: Theo em trường chúng ta có nên đầu tư để kinh doanh hiệu quả cao hơn nữa không? Tại sao?
 Câu 4.3: Phân tích xem trường ta thuộc mô hình cơ cấu tổ chức nào?
 Câu 4.4: So sánh hình thức kinh doanh giữa trường ta và trường THPT Lê Hồng Phong?
 Câu 4.5: Gia đình em kinh doanh lĩnh vực nào? Em hãy tính lợi nhuận gia đình em thu được theo ngày hay tuần hay tháng tùy vào hình thức kinh doanh của gia đình?
VI. THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC.
 1. Chuẩn bị của GV và HS.
2.1. Chuẩn bị của GV:
- Bài thiết kế chuyên đề và các phiếu học tập....
- Tranh ảnh, vi deo và các video liên quan đến tổ chức hoạt động kinh doanh...
- Đọc thêm tài liệu tham khảo liên quan đến công tác quản lí doanh nghiệp.	
2.2. Chuẩn bị của HS:
- Tài liệu học tập (SGK)
- Tham gia sưu tầm một số tranh ảnh, các video về các doanh nghiệp, công ty, thị trường kinh doanh...
 2. Tiến trình dạy học
HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
- Nêu một vài ví dụ của doanh nghiệp kinh doanh đã thành công về nhiều lĩnh vực khác nhau. Bên cạnh đó cũng nêu một vài ví dụ về sự thất bại của một số doanh nghiệp do các nguyên nhân khác nhau.... 
 + Theo ghi nhận của VnExpress.net, hiện WonderBuy đã đóng cửa và dán thông báo tạm ngưng 10 ngày để khắc phục sự cố điện. Trên thực tế website siêu thị đã thông báo phá sản kèm số điện thoại liên lạc.
Ngày 24/5, WonderBuy đã nộp đơn ra tòa xin tuyên bố phá sản. Đây là siêu thị điện máy đầu tiên tại TP HCM phá sản.
Hồi tháng 6 năm ngoái, siêu thị điện máy WonderBuy khai trương trên đường Nguyễn Đình Chiểu, phường Đa Kao, quận 1, kinh phí đầu tư hàng trăm tỷ đồng, bán hơn 70.000 chủng loại hàng điện máy và nội thất.
Tháng 3 năm nay, siêu thị này thu hút sự chú ý người tiêu dùng khi ra mắt chương trình bán hàng kiểu Mỹ bằng cách hoàn tiền sau vài năm sử dụng sản phẩm. Ví dụ, khách mua máy laptop, PC nguyên chiếc hoặc hàng kỹ thuật số trên 3 triệu đồng sẽ nhận lại 30% tiền sau 3 năm dùng.
+ Có đến 30/85 tập đoàn và tổng công ty có tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu cao hơn 3 lần, đặc biệt có 7 tập đoàn, tổng công ty có tỷ lệ này trên 10 lần, như: Tổng công ty Xây dựng Công nghiệp, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 1, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5, Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 8, Tổng công ty Xăng dầu Quân đội, Tổng công ty Thành An và Tổng công ty Phát triển đường cao tốc.
+ Vì lợi ích kinh tế quá cao, lại có thương lái đến thu gom trực tiếp nên nhiều hộ dân đã đổ xô nuôi bán. Được biết, cá sấu là động vật dễ nuôi, ít bệnh tật và là loài được mệnh danh mang lại lợi nhuận theo kiểu “một vốn... mười lời”
- Tổ chức hoạt động trải nghiệm để HS thể hiện những kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm của bản thân về kinh doanh trước khi học bài mới.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
GV tổ chức cho HS hoạt động cá nhân để suy nghĩ và tìm câu trả lời, sau đó thảo luận với nhau
Bước 3. Báo cáo, thảo luận
- HS trình bày ý kiến của mình. Sau đó thảo luận trong lớp
- GV nhận xét và dẫn dắt sang hoạt động 2
HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Nội dung 1: Tìm hiểu về căn cứ lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ	
- Giáo viên yêu cầu học sinh nghiên cứu mục I SGK để trả lời các câu hỏi sau: 
1. Nêu các căn cứ lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp?
2. Trong 4 yếu tố lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, yếu tố nào là quan trọng nhất? Tại sao?
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
- Học sinh nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi.
- GV thực hiện kỹ thuật tia chớp để yêu cầu học sinh trả lời nhanh câu hỏi của GV.
Bước 3. Báo cáo, thảo luận.
- Học sinh trả lời câu hỏi, góp ý
- Giáo viên nhận xét, kết luận nội dung
1. Các căn cứ lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp:
- Nhu cầu của thị trường
- Pháp luật hiện hành
- Tình hình phát triển kinh tế - Xã hội
- Khả năng của doanh nghiệp
2. Trong 4 yếu tố lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, yếu tố nào là quan trọng nhất? Tại sao?
- Khả năng kinh doanh của doanh nghiệp là quan trọng nhất. Vì: đây là yếu tố chủ quan của doanh nghiệp.
Nội dung 2: Tìm hiểu về nội dung và phương pháp lập kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ:
Giáo viên yêu cầu HS chuẩn bị trước ở nhà các nội dung sau:
 Câu 1. Nêu cách xác định kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp?
 Câu 2. Xây dựng phương pháp lập kế hoạch kinh doanh cho một doanh nghiệp gồm những nội dung gì?
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
HS nghiên cứu tài liệu SGK Công nghệ và một số tài liệu khác ở nhà, hoàn thành nội dung
Bước 3. Báo cáo, thảo luận.
- Giáo viên yêu cầu đại diện các nhóm báo cáo sản phẩm đã làm ở nhà.
- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả
- Nhóm khác bổ sung, thảo luận
- GV nhận xét, tổng kết nội dung
1. Cách xác định kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp:
 - Kế hoạch bán hàng.
 - Kế Hoạch mua hàng
 - Kế hoạch sản xuất
 - Kế hoạch tài chính
 - Kế hoạch lao động 
2. Xây dựng phương pháp lập kế hoạch kinh doanh cho một doanh nghiệp gồm những nội dung:
 - Kế hoạch bán hàng.
 - Kế Hoạch mua hàng
 - Kế hoạch sản xuất
 - Kế hoạch vốn kinh doanh
 - Kế hoạch lao động cần sử dụng 
Nội dung 3: Triển khai việc thành lập doanh nghiệp.
 Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
Giáo viên chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu chuẩn bị trước ở nhà: 
- HS nghiên cứu SGK Công nghệ 10 bài 54 và trả lời các câu hỏi sau:
1. Nghiên cứu thị trường của doanh nghiệp nhằm mục đích gì?
 2. Khi phân tích các yếu tố xung quanh việc lựa chọn lĩnh vực kinh doanh có ý nghĩa gì?
 3. Hãy viết một đơn đăng kí kinh doanh của doanh nghiệp do em đầu tư kinh doanh?
 4. Để thành lập doanh nghiệp em cần phải làm những gì?
 5. Lựa chọn và xác định được cơ hội kinh doanh phù hợp cho các doanh nghiệp.
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
* Ở nhà: HS nghiên cứu nội dung SGK Công nghệ 10 bài 50, 51 và vận dụng kiến thức thực tế, hoàn thành nội dung.
* Tại lớp: Chuẩn bị lên bảng báo cáo kết quả
Bước 3. Báo cáo, thảo luận.
- Giáo viên yêu cầu đại diện các nhóm báo cáo sản phẩm đã làm ở nhà.
- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả
- Nhóm khác bổ sung, thảo luận
- GV nhận xét, tổng kết.
Nội dung 4: Tổ chức hoạt động kinh doanh.
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
 1.Trường chúng ta có phải là một doanh nghiệp? Phân tích cách tổ chức kinh doanh ở trường ta?
 2.Theo em trường chúng ta có nên đầu tư để kinh doanh hiệu quả cao hơn nữa không? Tại sao?
 3.Phân tích xem trường ta thuộc mô hình cơ cấu tổ chức nào?
 4.So sánh hình thức kinh doanh giữa trường ta và trường THPT Lê Hồng Phong?
 Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
 * Ở nhà: HS nghiên cứu nội dung SGK Công nghệ 10 bài 54, 55 và vận dụng kiến thức thực tế, hoàn thành nội dung.
Bước 3. Báo cáo, thảo luận.
- Giáo viên yêu cầu đại diện các nhóm báo cáo sản phẩm đã làm ở nhà.
- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả
- Nhóm khác bổ sung, thảo luận
- GV nhận xét, tổng kết.
Nội dung 5: Đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
 Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
 1. Tại sao phải hạch toán kinh tế trong doanh nghiệp?
 2. Trình bày các biện pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp?
 3. Gia đình em kinh doanh lĩnh vực nào? Em hãy tính lợi nhuận gia đình em thu được theo ngày hay tuần hay tháng tùy vào hình thức kinh doanh của gia đình?
 Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
 * Ở nhà: HS nghiên cứu nội dung SGK Công nghệ 10 bài 55 phần II và vận dụng kiến thức thực tế, hoàn thành nội dung.
Bước 3. Báo cáo, thảo luận.
- Giáo viên yêu cầu đại diện các nhóm báo cáo sản phẩm đã làm ở nhà.
- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả
- Nhóm khác bổ sung, thảo luận
 - GV nhận xét, tổng kết
HOẠT ĐỘNG 3: THỰC HÀNH VẬN DỤNG
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ
GV giao các bài tập sau cho HS:
 Dựa vào kiến thức đã học ở bài 55 hãy tính tổng doanh thu, chi phí, lợi nhuận của các tình huống kinh doanh dịch vụ và thương mại ở bài 56. 
Bước 2. Thực hiện nhiệm vụ
GV cho HS hoạt động theo nhóm, vận dụng kiến thức đã học ở hoạt động 2 nội dung 5 làm các bài tập trên.
Bước 3. Báo cáo, thảo luận.
- Đại diện các nhóm HS báo cáo kết quả làm bài tập. Các nhóm khác lắng nghe, phản biện hoặc bổ sung ý kiến.
- HS tự nhận xét, đánh giá kết quả dựa vào mức độ làm đúng các bài tập.
- GV nhận xét chung, khen ngợi, động viên những HS, nhóm HS hoàn thành các nhiệm vụ học tập và bài tập.
HOẠT ĐỘNG 4: ỨNG DỤNG Ở GIA ĐÌNH, ĐỊA PHƯƠNG
GV hướng dẫn, yêu cầu HS về nhà thực hiện những công việc sau:
- HS về nhà chia sẽ với cha mẹ và mọi người trong gia đình những hiểu biết của kinh doanh hộ gia đình.
- Tìm hiểu xem ở gia đình hoặc địa phương đã kinh doanh những lĩnh vực hay mặt hàng nào đạt hiệu quả cao và lợi nhuận của từng lĩnh vực kinh doanh đã mang lại.
- Tìm hiểu một số nguyên nhân thất bại trong kinh doanh của một số hộ gia đình hay doanh nghiệp ở địa phương. Từ đó có thể nêu một số biện pháp khắc phục...
HOẠT ĐỘNG 5: BỔ SUNG, MỞ RỘNG KIẾN THỨC
Nội dung bài học trong SGK tương đối đơn giản. HS có thể mở rộng kiến thức về kinh doanh bằng cách:
- Tra cứu trên mạng Internet với từ khóa “ Kinh doanh thua lỗ”, “Làm thế nào để kinh doanh đạt hiệu quả cao?”, “ Những nguyên nhân chính dẫn đến thất bại trong kinh doanh”, “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh”...