Bí kíp làm bài đọc hiểu tiếng Anh nhanh trong thi hệ phân ban và thi đại học (có bài tập ứng dụng và đáp án)

So với các bài đọc thi tốt nghiệp thì các bài đọc hiểu trong bài thi hệ phân ban và thi Đại học có cấp độ khó hơn. Sau đây là những gợi ý giúp bạn “thoát hiểm” với các câu hỏi khó và các “bẫy” thường gặp.
(I)    Bài giảng:
1. Dạng câu hỏi thường gặp trong các bài đọc hiểu thi Đại học là câu hỏi tìm nghĩa tương đương của một TỪ trong đoạn văn. Học sinh thường gặp khó khăn trong việc chọn đáp án vì có những từ có nghĩa gần nhau hoặc có nhiều từ là từ mới. Để làm tốt các câu này, bạn nên xem xét kỹ mối quan hệ của từ cần tìm nghĩa với các từ, cụm từ xung quanh.
 Ví dụ 1:
Television is one of the main subjects of conversation, at school, in offices, at home and in the street, as well as being written about in all the newspapers.
At school or in offices, television is considered as a topic____________.
A. for learning              B. for people to talk about
C. for discussion           D. for entertainment 
Mặc dù câu hỏi không hỏi trực tiếp, nhưng ta cũng thấy rằng điều mấu chốt của câu hỏi trên nằm ở nghĩa của từ conversation. Trong 4 phương án thì “(a topic) for people to talk about” là cách diễn đạt có ý gần nhất và đây cũng chính là đáp án đúng.
 Ví dụ 2:
Holding your head to one side shows interest in the other, while an easy, open posture indicates that you are self-confident.
What does the word "open" in the passage most closely mean?
A. Unrestrained        B. Relaxed           C. Confined          D. Unlimited
Dựa vào cụm từ xung quanh, ta thấy rằng từ open phải mô tả một tư thế khiến người khác nghĩ rằng bạn rất tự tin. Trong 4 phương án trên unrestrained (không kiềm chế), relaxed (thoải mái), confined (giới hạn), unlimited (không giới hạn) thì chỉ có relaxed phù hợp về nghĩa mặc dù nếu không nằm ngữ cảnh thì hai từ này chẳng có mối liên hệ nào.
2. Nếu muốn tìm thông tin là ngày tháng (date), hãy nhìn thật nhanh vào các con số, các chữ cái viết hoa, các dấu phẩy, các tên tháng, ngày và con số. Ví dụ:
“In 1945 the town’s population was 176,214 and in 1975 it was 200,842. By December 1985 the population had grown to 250, 562.”
When was the latest population  count taken?   .
A. In 1945.
B. In 1975.
C. In 1985.
D. In 2000.
Trong câu hỏi trên, ta phải tập trung vào các con số chỉ năm 1945, 1975 và 1985. Và con số gần đây  nhất về dân số chắc chắn là được tính vào năm 1985.
3. Nếu muốn tìm một thông số, hay một sự kiện, hãy chú ý các dấu câu, đặc biệt là các dấu khác thường như %, dấu hiệu đơn vị tiền tệ như $ hoặc những từ viết in nghiêng như like, các từ gạch chân hoặc các từ đặt trong dấu ngoặc kép (“”). Hãy xét ví dụ sau:
“The rainfall in the city is usually 16 inches per year, but in 1979 the rainfall was a record setting 20 inches. Therefore, about 20% fewer tourists came to visit the city than usual.
Because of the drop in the tourist trade, the city lost $100,000 in business owing to the rain.” How much money did the  city lost?            .
A. 16 inches
B. 20 inches
C. 20%
D. $100,000
Không khó khăn gì ta có thể tìm ra câu trả lời chính là $100,000 nhờ có dấu hiệu $ (đô la Mỹ). Và nếu nhìn nhanh và hiểu chính xác câu hỏi, bạn sẽ chỉ mất vài tích tắc cho câu hỏi này.
4. Một kiểu “bẫy” nữa tương đối phổ biến với những mức độ khó khác nhau là những câu hỏi về cách diễn đạt tương đương. Điều này không chỉ yêu cầu bạn cần có óc phân tích tổng hợp trong phạm vi từ, cụm từ mà thậm chí còn phải liên hệ giữa các câu và các đoạn. Hãy xem các ví dụ dưới đây:
 Ví dụ 1:
Newcastle is on the bank of the River Tyne. There is a cathedral and a university. Newcastle is next to Gateshead. The main industries used to be shipbuilding and coalmining, but now the chemical and soap industries are important. I miss the people, who are very friendly, and I miss the beautiful countryside  near the city, where there are so many hills and streams.
Which of the following is NOT true about Newcastle?
 A. Its people are friendly.
 B. Its main industry now is shipbuilding.
C. It has a cathedral and a university.
D. It is next to Gateshead.
Ta xét từng đáp án như sau: phương án C và D đã có trong bài, mặt khác, thông qua đại từ quan hệ who đứng trước the people (who are very friendly), ta cũng thấy rằng phương án A là một đặc điểm của Newscatle. Shipbuilding trong B cũng có trong đoạn, tuy nhiên với cụm từ used to ta hiểu rằng thông tin phía sau chỉ một việc đã từng xảy ra ở quá khứ nay không còn tồn tại nữa. Và ngành công nghiệp chính của Newcastle nay là chemical and soap industries chứ không phải là shippbulding nữa nên B là đáp án đúng.
 Ví dụ 2:
Also, a stranger may remind you of a meeting with someone. This may be because of something as simple as the fact that he or she is physically similar to someone who treated you well or badly. Your feelings about a stranger could be influenced by a smell in the air that brings to mind a place where you were happy as a child. Since even a single word can bring back a memory such as that, you may never realize it is happening.
What one feels about a stranger may be influenced by something that          .
A. strengthens one's past behaviours
B. reminds one of one's past treatment
C. revives one's past memories
 D. points to one's childhood
Thoạt nhìn, học sinh thường chọn đáp án B vì thấy xuất hiện từ remind giống trong bài. Tuy nhiên, đây  là một câu “bẫy” rất thú vị. Ta không thể chọn “reminds one of one's past treatment” vì cụm đó có nghĩa là người nói nhớ về cách cư xử của chính mình còn đoạn văn lại nói về những ký ức về cách cư xử của người khác với tác giả. Vì vậy, C. revives one's past memories mới là đáp án đúng.
 Ví dụ 3:
In the 1950s, for instance, only 20 percent of American jobs were classified as professional, 20 percent  as skilled, and 60 percent as unskilled. Today, our world has changed. The proportion of unskilled jobs has fallen to 20 percent, while skilled jobs now account for at least 60 percent of the workforce.
The passage shows the percentage of jobs that require higher training in the US    ____ between the 1950s and now.
A. has remained the same          B. has changed dramatically 
C. has been reversed                  D. has changed slightly 
Trong câu hỏi trên, phương án A và D bị loại vì sai ý hoàn toàn. Phương án C có nghĩa là tỉ lệ đã bị đảo ngược. Rất nhiều học sinh chọn phương án này vì nghĩ rằng tỉ lệ đã cho trong bài là 20%-60% bị đảo thành 60%-20%. Tuy nhiên, câu hỏi của ta lại chỉ đề cập đến đến “higher training”, vì vậy từ reversed ở đây không hợp lý. Ta phải rút ra một nhận định là số phần trăm đó đã tăng mạnh và B mới là phương án đúng.
(II)    Đề mẫu (Sample):
When we were in England last year, I went fishing with my friend, Peter. Early in the morning we were sitting quietly by the side of a lake when we had an unpleasant surprise. We saw a duck come along with three ducklings paddling cheerfully behind her. As we watched them, there was a sudden swirl in the water. We caught a glimpse of the vicious jaws of a pike – a fish which is rather like a freshwater shark – and one of the ducklings was dragged below the surface.
This incident made Peter furious. He vowed to catch the pike. On three successive mornings we returned to the vicinity and used several different kinds of bait. On the thirs day Peter was lucky. Using an artificial frog as bait, he managed to hook the monster. There was a desperate fight but Peter wa determined to capture the pike and he succeeded. When he had got it ashore and killed it, he weighed the fish and found that it scaled nearly thirty pounds – record for that district.
1. Why do you think Peter was sitting quietly by the lake?
 A. He was watching the ducks.
 B. He wasn’t very talkative.
 C. He was waiting for the pike to appear.
 D. He was fishing.
2. Which word in the passage suggests that the duckling were unaware of the danger below them?
A. three
B. along
C. paddling
 D. cheerfully
3. What was Peter’s feelings about the incident two days later?
A. He caught and killed the pike.
 B. He remained determined to catch the pike.
 C. He vowed that he would catch the remaining ducklings.
D. He caught a frog and used it as bait for the pike.
 4. How much was the pike worth?
A. About thirty pounds.
B. About two hundred and forty dollars.
 C. It scaled nearly thirsty pounds.
D. No information.
5. What can be the title of the passage?
 A. Mysterious disappearance of ducklings.
 B. Revenge on a duck.
C. Record pike caught by an angry fisherman.
 D. Huge pike caught by fisherman after desperate struggle at sea.
Đáp án:
1.  Key: D
Giải thích: Trong đoạn có câu “I went fishing with my friend, Peter” nên ta hiểu rằng Peter đang ngồi bên hồ câu cá. Do vậy D là đáp án đúng.
2. Key: D
Giải thích: Trong 4 phương án trên thì từ cheerfully (vui vẻ, phấn khởi) có nghĩa phù hợp nhất vì chỉ khi không nhận ra mối hiểm nguy đang rình rập thì những chú vịt con mới bơi và đùa nghịch một cách vui vẻ như thế.
3. Key: B
Giải thích: Phương án A và D loại vì chúng không nói đến cảm xúc (feelings). Phương án C miêu tả cảm xúc của Peter ngay hôm nhìn thấy mấy chú vịt chứ không phải hai hôm sau. Vậy theo phương pháp loại trừ, ta có thể chọn phương án B.
4. Key: D
Giải thích: Câu hỏi trên rất dễ gây nhầm lẫn vì từ “pound” vừa là đơn vị khối lượng vừa là đơn vị tiền tệ của Anh. Câu hỏi trên hỏi về trị giá của con cá nhưng đoạn văn chỉ nhắc đến cân nặng của con cá mà thôi. Do vậy, D là đáp án đúng.
5. Key: C
Giải thích: Tất cả các yếu tố trong 4 phương án trên đều có trong bài. Tuy nhiên, A không hợp lý vì sự biến mất của vịt con đã rõ ràng (do cá pike ăn), B không phải là đáp án vì không có mối thù hằn nào trong bài, D cũng sai vì Peter bắt cá ở ao chứ không phải ở biển. Peter đã bắt được con cá được ghi vào kỷ lục vì một lần giận giữ nên C chính là đáp án.