Bài giảng Vật lí Lớp 6 - Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt

Kiểm tra bài cũ 
1. Chất khí thay đổi như thế nào khi gặp nóng và gặp lạnh ? 
2. Các chất khí khác nhau nở vì nhiệt như thế nào ? 
3. So sánh sự nở vì nhiệt của chất khí, chất lỏng, chất rắn ? 
Câu 4 . Bánh xe đạp khi bơm căng, nếu để ngoài trưa nắng sẽ dễ bị nổ. Giải thích tại sao? 
Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt 
Bài 21: 
Bài 21 : Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt 
I . Lực xuật hiện trong sự co dãn vì nhiệt : 
1. Thí nghiệm : 
Thí nghiệm 1 
Quan sát thí nghiệm : 
Thí nghiệm 1 
� Có hiện tượng gì xảy ra đối với chốt ngang? 
C 1. Khi nóng lên thanh thép xảy ra hiện tượng gì? 
 Thanh thép bị đốt nóng: nở dài ra. 
 Chốt ngang bị gãy. 
C 2. Hiện tượng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì? 
 Khi dãn nở vì nhiệt, nếu bị ngăn cản thì thanh thép có thể gây ra lực rất lớn. 
Thí nghiệm 2 
Thí nghiệm 1 
Thí nghiệm 2 
 C4 : Chọn từ thích hợp trong khung để điền vào chỗ trống của các câu sau: 
a, Khi thanh thép (1). vì nhiệt nó gây ra (2).. rất lớn. 
b, Khi thanh thép co lại(3) nó cũng gây ra (4)..rất lớn. 
lực 
vì nhiệt 
nở ra 
lực 
: 
Bài 21 : Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt 
I . Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt : 
1. Thí nghiệm : 
2. Kết luận : Sự co dãn vì nhiệt khi bị ngăn cản sẽ gây ra những lực rất lớn. 
3. vận dụng : 
C 5 . Em có nhận xét gì về chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray xe lửa? Tại sao người ta lại phải làm như thế? 
 Chỗ tiếp nối hai đầu thanh ray có một khe hở nhỏ. 
 Khi trời nóng, đường ray dài ra, do đó nếu không để khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra lực rất lớn làm cong đường ray. 
Chỗ đường ray bị cong lên do chỗ tiếp nối 2 thanh ray không có đủ khe hở cho thanh ray nở dài 
C6 . Hai gối đỡ có cấu tạo giống nhau không? 
 Hai gối đỡ này không giống nhau. Một gối đỡ được đặt trên các con lăn, còn gối đỡ kia thì không. 
� Tại sao một gối đỡ lại phải đặt trên các con lăn? 
 Một đầu được đặt gối lên các con lăn để tạo điều kiện cho cầu dài ra khi trời nóng lên mà không bị ngăn cản. 
- Có khoảng cách giữa các nhịp cầu 
16 
Bài 21 : Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt 
I . Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt : 
1. Thí nghiệm : 
2. Kết luận : 
3. vận dụng : 
II. Băng kép : 
II. Băng kép : 
Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại. 
Chốt 
Băng kép 
Tiếp điểm 
Bàn ủi điện 
T iếp điểm 
Lá đồng 
Lá thép 
B ăng kép 
Đèn báo ® iện 
Đèn báo điện 
T iếp điểm 
B ăng kép 
Lá đồng 
Lá thép 
II. Băng kép : 
Băng kép khi bị đốt nóng hoặc làm lạnh đều cong lại. 
Người ta ứng dụng tính chất này của băng kép vào việc đóng ngắt tự động mạch điện . 
Băng kép có trong bàn ủi điện, nồi cơm điện, bình đun nước siêu tốc  
  Câu 1 . Tại sao gạch lát ở vỉa hè có khoảng cách giữa các viên gạch lớn hơn so với các viên gạch được lát trong nhà? Hãy chọn câu trả lời đúng nhất . 
A. Vì ngoài trời thời tiết rất nóng, phải chừa khoảng cách để có sự giãn nở giữa các viên gạch. 
B. Vì lát như thế là rất lợi gạch. 
C. Vì lát như thế mới hợp với mỹ quan thành phố. 
D. Các phương án đưa ra đều đúng. 
 Câu 2 . Có nhận xét gì về mối quan hệ giữa độ dày của cốc thủy tinh và độ bền của cốc? 
Hãy chọn câu trả lời đúng . 
A. Không có mối quan hệ gì giữa độ bền của cốc và độ dày của thủy tinh làm cốc. 
B.Cốc thủy tinh mỏng bền hơn cốc thủy tinh dày vì sự dãn nở vì nhiệt ở mặt trong và mặt ngoài của cốc xảy ra gần như cùng một lúc. 
C. Hai cốc bền như nhau vì cùng có độ giãn nở vì nhiệt như nhau. 
D. Cốc thủy tinh dày bền hơn cốc thủy tinh mỏng vì được làm từ nhiều thủy tinh hơn. 
Trong thực tế sự co dãn vì nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật. 
Tại sao mái tôn lại có hình lượn sóng? 
Để tôn có thể co dãn dễ dàng khi nhiệt độ thay đổi, không làm tôn bị nứt. 
25 
Lượng không khí ở bênn ngoài sẽ tràn vào phích, bị nóng lên nở ra và bị nút ngăn cản sẽ sinh ra lực lớn làm bật nút. Để tránh hiện tượng trên ta nên để một lúc cho lượng không khí nở ra bay ra ngoài bớt rồi mới đóng (đậy) nút lại. 
Trong thực tế hàng ngày. Tại sao khi rót nước nóng ra khỏi phích, rồi đậy nút lại ngay th ì nút hay bị bật ra ? Làm thế nào để tránh hiện tượng này ? 
Một ứng dụng trong đời sống hằng ngày 
26 
 Để khi ống bị nở dài thì đoạn cong này chỉ biến dạng mà không bị gãy. 
Trong thực tế sự co dãn vì nhiệt của chất rắn có rất nhiều ứng dụng trong đời sống và kĩ thuật. 
Tại sao các ống kim loại dẫn hơi nóng hoặc nước nóng phải có đoạn uốn cong ? 
27