Bài giảng Môn Tin học lớp 12 - Tiết 21 - Bài 4 - Truy vấn dữ liệu - (tiết 1/4 tiết)

Ngày soạn:29/7/2008
Ngày dạy:
Chương II:31 (15,10,2,4)
Hệ quản trị cơ sở dữ liệu MS Access
Tiết 21 §4 Truy vấn dữ liệu - (Tiết 1/4 tiết)
Mục đích, yêu cầu: 
Về kiến thức: 
+ Biết khái niệm và vai trò của truy vấn (mẫu hỏi). 
+ Biết vận dụng một số hàm v à phép toán tạo ra các biểu thức s ố h ọc.
+ Biết các bước chính để tạo ra một truy 
 Về kỹ năng: 
+ Viết đúng biểu thức điều kiện đơn giản. 
+ Tạo được mẫu hỏi đơn giản.
 Chuẩn bị đồ dùng dạy học: Sách GK tin 12, Sách GV tin 12, đĩa chứa các
chương trình minh họa (quản lý học sinh: gv biên soạn). HS có sách bài tập gv soạn.
Phương pháp giảng dạy: Thực hành mẫu, hs làm theo, thuyết trình, hỏi đáp, đặt vấn đề, so sánh.
 Các bước lên lớp:
Ổn định tổ chức: Điểm danh. 
Kiểm tra bài cũ: Cập nhật dữ liệu bao gồm các thao tác nào?
Nội dung:
Hoạt động của tr ò
Hoạt đ ộng của thầy
Phần ghi bảng
- Phép toán số học: +,-,*,/
- Phép toán so sánh:
 , =,=, 
- Phép toán Lôgic: AND (và), OR (hoặc), NOT.
- Phép toán ghép chuổi: &
Ví dụ: Khi quản lý học sinh, ta thường có những yêu cầu khai thác thông tin, bằng cách đặt câu hỏi (truy vấn) như: 
Tìm kiếm học sinh theo mã học sinh? Tìm kiếm những học sinh có điểm trung bình cao nhất lớp? Tổng số hàng hóa tính bằng tiền đã nhập trong tháng ?...Tiếp theo yêu cầu này người lập trình sử dụng ngôn ngữ lập trình để đón nhận truy vấn và thực hiện truy xuất dữ liệu àcho kết xuất lên màn hình hoặc in ra giấy.
Hãy nêu các phép tóan mà em đã học trong Passcal?
GV đưa ra một số ví dụ.
Ví dụ: [HO_DEM]&” “&[TEN], ghép trường [HO_DEM] và trường [TEN]
- Các toán hạng được viết trong biểu thức :
Tên trường: được viết trong cặp dấu [ ]
Ví dụ: [HODEM], [TEN]...
Hằng số: 200, 12...
Hằng văn bản (các ký tự) phải được viết trong cặp dấu kép “ “
 Vdụ: “Nam” , “Giỏi”
Các hàm số: như SUM, AVG...
Ví dụ: SUM([THANHTIEN]): để tính tổng cột thành tiền
1. Các khái niệm:
a) Mẫu hỏi (truy vấn):
Trong CSDL chứa các thông tin về đối tượng ta đang quản lý. Dựa vào nhu cầu thực tế công việc, người lập trình phải biết cách lấy cách thông tin ra theo yêu cầu nào đó. Access cung cấp công cụ để tự động hóa việc trả lời các câu hỏi do chính người lập trình tạo ra. 
Ví dụ (bên)
b) Tác dụng của mẩu hỏi:
- Sắp xếp các bản ghi
- Chọn các bản ghi thỏa điều kiện nào đó
- Chọn các trường hiển thị trong danh sách
- Tính tóan các trường mới
- Tổng hợp và hiển thị thông tin từ các Table có quan hệ.
c) Biểu thức trong Access:
Để thực hiện các tính tóan và kiểm tra các điều kiện, ta phải biết cách viết các biểu thức đó. Các biểu thức trong Access là:
Biểu thức số học, biểu thức điều kiện và biểu thức lôgic:
- Các phép tóan được sử dụng trong Access để viết biểu thức:
Phép toán số học: +,-,*,/
Phép toán so sánh:
 , =,=, (không bằng)
Phép toán Lôgic: AND (và), OR (hoặc), NOT (phủ định).
Phép toán ghép chuổi: &
Các tóan hạng trong biểu thức có thể là:
- Tên trường (đóng vai trò như là biến) được ghi trong dấu [ ]: 
 Ví dụ: [HODEM], [LUONG]
- Các hằng số
- Các hằng văn bản phải được viết trong cặp dấu ngoặc kép, ví dụ: “NAM”, “NỮ”...
- Các hàm số: SUM ,AVG, MAX , MIN, COUNT ...
Ví dụ về biểu thức số học:
[SOLUONG]*[DONGIA]
200*[DONGIA]
...
Ví dụ về biểu thức chuổi
[HODEM]&” “&[TEN]
- Các hàm số trong Access:
Hàm số trong Access dùng để tính tóan các dữ liệu trên trường chỉ định. Một số hàm thông dụng để tính tóan trên trường có dữ liệu số như sau:
SUM: Tính tổng giá trị số trên trường chỉ định.
AVG: Tính giá trị trung bình các giá trị số trên trường chỉ định.
MIN: Tìm giá trị nhỏ nhất của các số nằm trên trường chỉ định.
MAX: Tìm giá trị lớn nhất của các số nằm trên trường chỉ định.
COUNT: Đêm các ô khác rỗng nằm trên trường chỉ định
ROUND(a,n): làm tròn biểu thức số :a, đến n số lẻ.
 Ví dụ về các biểu thức:
Biểu thức ghép chuỗi: [HO_DEM] & “ “&[TEN]
Biểu thức số học : [SO_LUONG] * [DON_GIA] àđể tính thành tiền
	 (2*[TOAN]+2*[VAN]+[TIN_HOC])/5 à để tính điểm trung bình	
Biểu thức điều kiện: “Giỏi” OR “Khá” à để lọc ra danh sách học sinh Giỏi hoặc Khá
Biểu thức Lôgic : [TOAN]>=0 AND [TOAN]<=0àdùng kiểm tra dữ liệu nhập vào cột điểm sao cho điểm thuộc thang 10 điểm.
 Ví dụ về cách sử dụng hàm số: 
ROUND((2*[TOAN]+2*[VAN]+[TIN_HOC])/5,1) à làm tròn biểu thức trong ngoặc đến 1 số lẻ.
Chú ý : Phân biệt hai cách viết sau đây :
(2*[TOAN]+2*[VAN]+[TIN_HOC])/5
2*[TOAN]+2*[VAN]+[TIN_HOC]/5
II) Bài tập về nhà: 
Câu 1: Viết biểu thức điều kiện để mô tả sự chọn lựa : loại “Trung bình” và “Yếu”
Câu 2: Cho biết hàm year( ngày), cho kết quả là năm của biểu thức ngày, date() là hàm cho giá trị ngày hiện thời, NGAY_SINH là trường chứa giá trị ngày/tháng/năm sinh của học sinh. Lập biểu thức tính tuổi của học sinh?
Câu 3: Cho biết giá trị của biểu thức lôgic sau:
(23>8) AND (1238) OR (123=190)
 III) Củng cố - Dặn dò: 
Mẫu hỏi thường được sử dụng để làm gì?