Bài giảng Môn Tin học lớp 10 - Tuần 10 - Tiết 19 - Bài 7 - Phần mềm máy tính và Bài 8 - Các ứng dụng của Tin học

	Tuần: 10	Tiết: 19
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ngày soạn:	9/10/2008
Chương 1: Một số khái niệm cơ bản của Tin học
§7. PhÇn mÒm m¸y tÝnh - §8. C¸c øng dông cña Tin häc
Mục đích, yêu cầu:
	1. Kiến thức	
HS biết khái niệm phần mềm máy tính; 
Phân loại được phần mềm hệ thống và phần mềm ứng dụng;
Biết các ứng dụng chủ yếu của tin học trong các lĩnh vực của đời sống xã hội.
	2. Thái độ
HS thấy được có thể sử dụng một số chương trình ứng dụng để nâng cao hiệu quả học tập, làm việc và giải trí.
II.	Phương pháp - phương tiện dạy học:
Đặt vấn đề, nêu câu hỏi gợi mở, dẫn dắt HS giải quyết vấn đề;
Tóm tắt và ghi ý chính;
Giáo viên chuẩn bị: Giáo án, phòng máy nối mạng LAN, cài đặt Netop school;
Học sinh chuẩn bị: Xem trước nội dung bài học, vở ghi, sách giáo khoa.
III.	NộI dung dạy – học:
Nội dung bài giảng
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ổn định lớp.
Ghi sổ đầu bài
Chào thầy
Báo cáo sĩ số
Kiểm tra bài cũ:
1. Vẽ sơ đồ khối mô tả thuật toán tìm UCLN(M,N), M và N là 2 số nguyên dương.
2. Hãy nêu các bước giải bài toán trên máy tính. Các tiêu chuẩn để lựa chọn thuật toán tốt.
Đặt câu hỏi và gọi 1 HS lên bảng làm câu 1; gọi HS lên trả lời câu 2 
Gọi HS nhận xét, bàI trên bảng.
Viết bảng nhận xét của HS. 
Nhận xét, sửa bài, cho điểm.
Làm bài và trả lời câu hỏi.
Nhận xét, bổ sung.
Lắng nghe.
§7. Phần mềm máy tính
Sản phẩm chính thu được sau khi thực hiện các bước giải bài toán trên máy tính là: cách tổ chức dữ liệu, chương trình và tài liệu. Chương trình đó có thể dùng để giải bài toán với nhiều bộ Input khác nhau. Một chương trình như vậy có thể xem là một phần mềm máy tính.
1. Phần mềm hệ thống
- Là phần mềm thường trực trên máy tính, cung cấp các dịch vụ theo yêu cầu của các chương trình khác tại mọi thời điểm khi máy tính đang hoạt động. Nó là môi trường làm việc cho các phần mềm khác.
- VD: MS DOS; Windows; Linux;...
Sản phẩm chính thu được sau khi thực hiện các bước giải bài toán trên máy tính là gì?
Nhận xét, chốt lại ý chính.
Phần mềm được phân thành nhiều loại. 
Các em hãy đọc sách, thảo luận và trả lời: Phần mềm hệ thống là PM như thế nào?
Nhận xét chốt lại ý chính.
Nêu VD.
Đọc sách, trả lời câu hỏi.
Lắng nghe, quan sát và ghi bài.
Đọc sách, thảo luận, phát biểu.
Lắng nghe, ghi bài
Lắng nghe, quan sát.
2. Phần mềm ứng dụng
Phần mềm ứng dụng: Là phần mềm giải quyết những việc thường gặp trong từng lĩnh vực.
VD: Word, Exel, xếp TKB,...
* Phần mềm công cụ: Là phần mềm hỗ trợ để tạo ra các phần mềm khác.
VD: Phần mềm phát hiện và sửa lỗi,...
* Phần mềm tiện ích: Là phần mềm trợ giúp người dùng, nhằm nâng cao hiệu quả công việc.
VD: Nén dữ liệu, diệt virus,...
Phần mềm ứng dụng là PM như thế nào? Cho VD.
Nhận xét chốt lại ý chính.
Phần mềm công cụ? Phần mềm tiện ích? Cho ví dụ.
Nhận xét chốt lại ý chính.
Đọc sách, thảo luận, phát biểu.
Lắng nghe, quan sát, ghi bài.
Đọc sách, trả lời câu hỏi.
Lắng nghe, quan sát, ghi bài.
§8. Các ứng dụng của Tin học
1. Giải bài toán khoa học kỹ thuật
 Các bài toán như: xử lý số liệu thực nghiệm, qui hoạch, tối ưu hóa có tính toán lớn, nếu không dùng máy tính thì không thể làm được.
2. Bài toán quản lý
- Hoạt động quản lý rất đa dạng và phải xử lý một khối lượng thông tin lớn.
-Qui trình ứng dụng thông tin để quản lý:
 + Tổ chức lưu trữ hồ sơ.
 + Câp nhật hồ sơ (Thêm, sửa, xóa các thông tin)
 + Khai thác thông tin (Tìm kiếm, thống kê, in ấn,...)
3. Tự động hóa và điều khiển
 Việc phóng vệ tinh nhân tạo, bay lên vũ trụ đều nhờ hệ thống máy tính.
4. Truyền thông
 Từ khi Internet xuất hiện, con ngơời có thể liên lạc, chia sẻ thông tin từ bất cứ nơi đâu trên thế giới.
5. Soạn thảo,in ấn,lưu trữ,văn phòng
Giúp việc soạn thảo văn bản trở lên nhanh chóng, thuận lợi, dễ dàng.
6. Trí tuệ nhân tạo
Thiết kế những máy có khả năng đảm đương 1 số họat động thuộc lĩnh vực trí tuệ con người, hay 1 số đặc thù của con người.
7. Giáo dục
Nhờ sự hỗ trợ của Tin học, ngành GD đã có những bước tiến mới, giúp việc học tập và giảng dạy trở lên sinh động và hiệu quả hơn.
8. Giải trí
Giúp con người thư giãn lúc mệt mỏi, giảm strees...như âm nhạc, phim ảnh, trò chơi,...
Hãy kể tên một số lĩnh vực có ứng dụng Tin học mà em biết?
Viết bảng câu trả lời của HS. 
Trong bài này chúng ta sẽ tìm hiểu một số ứng dụng thường gặp của Tin học
Trình bày ứng dụng 1.
Hãy cho biết qui trình ứng dụng Tin học vào quản lý.
Nhận xét, chốt lại ý chính, phân tích.
Tin học còn được ứng dụng trong các lĩnh vực: Tự động hóa và điều khiển; Truyền thông; trí tuệ nhân tạo; soạn thảo, ... Các em tự đọc sách giáo khoa trang 54-55 và trình bày các ứng dụng này.
Nhận xét, tóm tắt và nêu ý chính của các ứng dụng trên.
Các em hãy cho biết một số môn học có liên quan đến máy tính?
Nếu áp dụng được máy tính vào dạy - học sẽ làm cho bài học trở lên sinh động, dễ hiểu và gây nhiều hứng thú trong học tập.
Khi làm việc mệt mỏi, căng thẳng con người có thể thư giãn, giải trí ngay trên máy tính.
Phát biểu, lắng nghe, bổ sung.
Chú ý lắng nghe, quan sát, ghi bài.
Đọc sách và trả lời câu hỏi.
Chú ý lắng nghe, quan sát, ghi bài.
Đọc sách, thảo luận, tóm tắt ý chính.
Trình bày các ứng dụng theo tổ.
Chú ý lắng nghe, quan sát, ghi bài.
Trả lời câu hỏi.
Lắng nghe, quan sát và ghi bài.
IV.	Củng cố:
Phần mềm hệ thống? Phần mềm ứng dụng?
Nêu các ứng dụng của tin học mà em đã biết?
V.	Dặn dò:
Trả lời các câu hỏi và bài tập: 1, 2 trang 52 và 1, 2, 3, 4 trang 56 sách giáo khoa;
Chuẩn bị bài mới: §9. Tin học và xã hội. 
	Tuần: 10	Tiết: 20
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Ngày soạn:	10/10/2008
Chương 1: Một số khái niệm cơ bản của Tin học
§9. Tin häc vµ x· héi
I.	Mục đích, yêu cầu:
	1. Kiến thức	
Giúp HS biết tin học có ảnh hưởng rất lớn đối với sự phát triển mọi mặt của xã hội;
Thấy được, qua việc ứng dụng các thành tựu của Tin học, xã hội có nhiều nhận thức mới về cách tổ chức và cách tiến hành các hoạt động;
	2. Thái độ
HS nhận thức được sự cần thiết phải tôn trọng các quy định của pháp luật khi sử dụng các tài nguyên thông tin chung, đồng thời cần học tập không ngừng để có thể thích ứng được với nhịp điệu phát triển của xã hội hiện đại.
II.	Phương pháp - phương tiện dạy học:
Đặt vấn đề, nêu câu hỏi gợi mở, dẫn dắt HS giải quyết vấn đề;
Tóm tắt và ghi ý chính;
Giáo viên chuẩn bị: Giáo án, phòng máy nối mạng LAN, cài đặt Netop school;
Học sinh chuẩn bị: Xem trước nội dung bài học, vở ghi, sách giáo khoa.
III.	NộI dung dạy – học:
Nội dung bài giảng
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Ổn định lớp.
Ghi sổ đầu bài
Chào thầy
Báo cáo sĩ số
Kiểm tra bài cũ:
1. Nêu khái niệm phần mềm hệ thống? phần mềm ứng dụng? Cho ví dụ.
2. Kể tên các ứng dụng mà em đã học? Trình bày ứng dụng Tin học trong quản lý.
Lần lượt gọi 2 - 4 HS lên trả lời.
Gọi HS nhận xét, bổ sung.
Nhận xét, cho điểm.
Lên bảng trả lời câu hỏi; ở dưới chú ý lắng nghe.
Nhận xét, bổ sung.
Chú ý lắng nghe.
1. Ảnh hưởng của tin học đối với sự phát triển của xã hội
- Nhu cầu của xã hội ngày càng đa dạng, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật đã kéo theo sự phát triển như vũ bão của Tin học. Ngược lại, sự phát triển của Tin học đã mang lại hiệu quả rất lớn cho hầu hết các lĩnh vực của xã hội.
- Sự phát triển của Tin học đã làm cho xã hội có nhiều nhận thức mới về cách thức tổ chức các hoạt động.
- Nền Tin học của một quốc gia được xem là phát triển nếu nó đống góp một phần đáng kể vào nền kinh tế quốc dân và kho tàng tri thức của nhân loại.
Đặt vấn đề: Qua các bài đã học, các em đã thấy được tin học được ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội. 
Như vậy, ta thấy Tin học có sự ảnh hưởng rất lớn đối với XH. Hôm nay, ta sang bài 9 để tìm hiểu sự ảnh hưởng của Tin học như thế nào.
Các em hãy đọc sách phần 1. và cho biết Tin học được phát triển như thế nào?
Chốt lại ý chính.
 Tin học ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của XH?
Nhận xét và chốt lại ý chính.
Lắng nghe, ghi bài.
Lắng nghe, đọc sách, trả lời câu hỏi.
Lắng nghe, ghi bài.
Đọc sách và trả lời.
Lắng nghe, ghi bài.
2. Xã hội Tin học hóa
- Các mặt hoạt động chính của xã hội trong thời đại tin học hoá sẽ được điều hành với sự hỗ trợ của các mạng máy tính kết nối các hệ thống thông tin lớn, có qui mô toàn thế giới.
- Bằng các phương tiện thông tin hiện đại, các giao dịch "mặt đối mặt" sẽ ít dần nhưng con người vẫn có thể phối hợp các hoạt động với nhau hiệu quả hơn, dành nhiều thời gian cho các hoạt động sáng tạo và nghỉ ngơi.
- Với sự phát triển ngày càng cao của Tin học, năng suất lao động được nâng cao rõ rệt. Lao động chân tay bớt dần và con người sẽ tập trung chủ yếu vào lao động trí óc để không ngừng nâng cao hiệu quả trong mọi công việc. 
- Các thiết bị máy móc dần thay thế con người trong nhiều lĩnh vực tốn nhiều sức lao động, nguy hiểm, độc hại.
Với sự ra đời của máy tính các lĩnh vực hoạt động như: Sản xuất, quản lý, giáo dục,.... trở lên dễ dàng, thuận lợi và mang lại hiệu quả rất cao.
Hãy đọc sách phần 2 và cho biết xã hội tin học hóa là một xã hội như thế nào?
Trình bày và phân tích các vấn đề của xã hội Tin học hóa.
Lắng nghe.
Đọc sách, trả lời, bổ sung.
Chú ý lắng nghe và ghi chép.
3. Văn hóa và pháp luật trong xã hội Tin học hóa
- Sống trong XH THH, con người phải có ý thức bảo vệ thông tin vì đó là tài sản chung của mọi người;
- Những hành động làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của hệ thống đều là phạm tội. VD: Truy cập bất hợp pháp các nguồn thông tin, phá hoại thông tin, vi phạm quyền sở hữu thông tin, tung virus vào mạng,...
- Thế hệ trẻ cần thường xuyên rèn luyện phong cách sống, làm việc khoa học, có tổ chức, có trình độ kiến thức vững vàng và khả năng thực hành tốt để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của XH;
- Để bảo vệ lợi ích chung, XH phải có những quy định, điều luật để bảo vệ thông tin và xử lí các tội phạm phá hoại thông tin ở các mức độ khác nhau.
Trong XH THH các mặt hoạt động chính của xã hội đều dựa trên dòng thông tin lưu chuyển trện mạng có qui mô toàn thế giới. Dòng thông tin đó là thông tin chung của toàn nhân loại. Do vậy, cần phải bảo vệ thông chung đó.
Các em hãy đọc sách và cho biết những hành động nào bị coi là phạm tội?
Nêu lại ví dụ.
Thế hệ các em cần làm gì để đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của XH?
Nhận xét, chốt lại ý chính.
XH cần đề ra các qui định để xử lý việc phá hoại thông tin chung.
Lắng nghe, ghi bài.
Đọc sách, trả lời.
Chú ý lắng nghe, ghi bài.
Đọc sách, thảo luận, trả lời câu hỏi.
Chú ý lắng nghe, ghi bài.
IV.	Củng cố: 
Nhắc lại sự ảnh hưởng của Tin học đối với sự phát triển của XH?
Xã hội Tin học hóa là xã hội như thế nào?
Thế hệ các em cần làm gì để theo kịp nhịp độ phát triển của XH ngày nay?
Dặn dò:
Trả lời các câu hỏi và bài tập 1, 2, 3 trang 60 sách giáo khoa;
Trả lời các câu hỏi và bài tập chương I sách bài tập;
Ôn tập kỹ các kiến thức trong chương I. Tiết sau ôn tập.