Kĩ thuật giải nhanh bài toán Hiđrocacbon + H2 - DongHuuLee

KĨ THUẬT GIẢI NHANH BÀI TOÁN HIĐROCACBON + H2 
 Ad : DongHuuLee – THPT Cẩm Thuỷ 1- Thanh Hoá 
Kĩ thuật này được Ad minh hoạ sinh động thông qua bài tập sau, mời quý bạn đọc và các 
thành viên trong nhóm theo dõi. 
Hỗn hợp X gồm 0,15 mol vinylaxetilen và 0,6 mol H2. Nung nóng hỗn hợp X (xúc tác Ni) một 
thời gian, thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với H2bằng 10. Dẫn hỗn hợp Y qua dung dịch brom 
dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng brom tham gia phản ứng là ? 
Phân tích 
(1). Trên đề thi, rất nhiều câu ( đặc biệt là lĩnh vực hữu cơ) đề thi cho tên của các chất làm cho 
nhiều thí sinh bỏ cuộc ngay từ đầu vì không thể nhớ nổi ứng với tên đề cho đó thì công thức phân 
tử và công thức cấu tạo của chất là gì ( mà với hoá học, không biết công thức của chất thì còn 
làm được gì nữa) →Trong quá trình luyện thi, bạn đọc phải thường xuyên quan tâm tới việc nhớ 
tên của các hợp chất quan trọng. 
 Với bài này bạn cần biết vinylaxetilen là chất có CTPT C4H4 và CTCT là 
2 .CH CH C CH= − ≡ 
(2).Các vấn đề về phản ứng hiđrocacbon + H2 mà bạn đọc cần nắm vững. 
iPhương trình phản ứng tổng quát của hiđrocacbon mạch hở với H2 : 
CnH2n+2-2a + aH2 
0
,xt t
→ ..
0
,xt t
→ CnH2n+2 
( a = số liên kết pi trong phân tử = 2 2
2
C H+ −
, nếu a >1 thì phản ứng diễn ra qua nhiều công 
đoạn. Tại mỗi giai đoạn thì các phản ứng thường xảy ra không hoàn toàn → sau phản ứng 
thường thu được một hỗn hợp phức tạp gồm nhiều chất). 
iBản chất phản ứng. 
1H2 phá vỡ 1pi → bạn đọc dễ có công thức : 2( )
( )
puH
Hidrocacbon pu
n
n
pi = → nH2(pư) = sốpi × nhiđrocacbon (pư)
. 
iMột số kĩ thuật tính nhanh khác. 
Dựa vào sơ đồ phản ứng bạn đọc sẽ thấy được: 
- Cách tính mol H2(pư) = ( ) ( )sau truocn n−∑ ∑ . 
- Bảo toàn khối lượng : m(sau) = m(trước) 
( )( )
( )( )
.
truocsau
sautruoc
n M
n M
→ = 
- Vì phản ứng thường xảy ra không hoàn toàn nên khi giải bạn đọc nên trình bày theo phương 
pháp 3 dòng và hệ quả là bạn đọc sẽ có công thức tính hiệu xuất của phản ứng . 
- Vì H2 và Br2 là hoàn toàn tương đồng nhau ( về hình thức cũng như bản chất và phản ứng ) 
→Nếu bài toán xảy ra theo mô hình : 
CxHy 2 2H Brhh+ +→ → hợp chất no 
Hoặc : 
CxHy 2 2Br Hhh+ +→ → hợp chất no 
Thì tuỳ đề bài mà bạn đọc có thể quy về bài toán vô cùng đơn giản : 
CxHy + 2H →∑ hợp chất no 
(Hoặc: CxHy + 2Br →∑ hợp chất no) 
Rồi sử dụng các kĩ thuật tính nhanh ở trên.Cụ thể: 
2 2( , ) ( )puH Br hidrocacbon pun npi= ×∑ ∑ 
Điều quan trọng mà bạn đọc cần lưu ý là trong các công thức trên chỉ áp dụng cho lượng đã tham 
gia phản ứng. 
Hướng dẫn giải 
Sơ đồ bài toán: 2 20
0,6
4 4 ,
20
: 0,15 molH Br
xt t
M
C H mol hhY+ +
=
→ →hợp chất no. 
- Bảo toàn khối lượng cho giai đoạn 1 bạn đọc có : 
52.0,15 + 0,6.2 = (10.2).nsau → nH2 (pư) = ntrước – nsau = (0,15+0,6)-0,45 = 0,3 mol. 
- Trên toàn bộ sơ đồ phản ứng bạn đọc có : 
- 
2 2( , ) ( )puH Br hidrocacbon pun npi= ×∑ ∑
2( ) 2( ) 2
1603 0,15 0,3 0,15 24
pu puBr hchc H Br
n n n m gpi ×→ = × − = × − = → =∑ . 
Trên đây là Ad của FC – HOÁ HỌC VÙNG CAO đã trình bày một kĩ thuật giúp bạn đọc có 
thêm một phương pháp giải quyết một trong những thể loại bài tập phức tạp trong các đề thi 
tuyển sinh đại học, cao đẳng.Hi vọng sẽ nhận được nhiều ý kiến đóng góp của quý bạn đọc 
để phương pháp được hoàn thiện hơn.Chúc các bạn học giỏi.Trân trọng cảm ơn!!!