Thiết kế bài dạy Tiếng Việt Khối 5 - Tuần 21

NỘI DUNG KIẾN THỨC MÔN TIẾNG VIỆT KHỐI 5 
TUẦN 21 
TẬP ĐỌC
Bài: Trí dũng song toàn
Mùa đông năm 1637, thám hoa Giang Văn Minh được vua Lê Thần Tông cử đi sứ Trung Quốc. Chờ rất lâu mà vẫn không được vua nhà Minh cho tiếp kiến, ông vờ khóc lóc rất thảm thiết. Vua liền hạ chỉ mời ông đến hỏi cho ra lẽ.
Thám hoa vừa khóc vừa than rằng:
- Hôm nay là ngày giỗ cụ tổ năm đời của thần, nhưng thần không có mặt ở nhà để cúng giỗ. Thật là bất hiếu với tổ tiên!
Vua Minh phán:
-Không ai phải giỗ người đã chết từ năm đời. Sứ thần khóc lóc như vậy thật không phải lẽ!
Giang Văn Minh nghe vậy, bèn tâu:
- Vậy, tướng Liễu Thăng tử trận đã mấy trăm năm, sao hàng năm nhà vua vẫn bắt nước tôi cử người mang lễ vật sang cúng giỗ?
Biết đã mắc mưu sứ thần, vua Minh vẫn phải nói:
- Từ nay trở đi, nước ngươi không phải góp giỗ Liễu Thăng nữa.
- Đồng trụ đến giờ rêu vẫn mọc.
Biết họ ngạo mạn nhắc chuyện Mã Viện dẹp cuộc nổi dậy của Hai Bà Trưng, Giang Văn Minh cứng cỏi đáp lại:
- Bạch Đằng thuở trước máu còn loang.
Thấy sứ thần Việt Nam dám lấy việc quân đội cả ba triều đại Nam Hán, Tống và Nguyên đều thảm bại trên sông Bạch Đằng để đối lại, vua Minh giận quá, sai người ám hại ông.
Thi hài Giang Văn Minh được đưa về nước. Vua Lê Thần Tông đến tận linh cữu ông, khóc rằng:
- Sứ thần không làm nhục mệnh vua, xứng đáng là anh hùng thiên cổ.
Điếu văn của vua Lê còn có câu: “Ai cũng sống, sống như ông, thật đáng sống. Ai cũng chết, chết như ông, chết như sống’’
Theo ĐINH XUÂN LÂM – TRƯƠNG HỮU QUỲNH và TRUNG LƯU
Hướng dẫn tìm hiểu bài:
Chia đoạn: Có 4 đoạn
+ Đoạn 1: Từ Mùa đông...cho ra lẽ.
+ Đoạn 2: Từ Thám hoa...đền mạng Liễu Thăng. 
+ Đoạn 3: Từ Lần khác...ám hại ông.
+ Đoạn 4: Phần còn lại.
HS trả lời các câu hỏi sau:
1. Sứ thần Giang Văn Minh làm cách nào để vua nhà Minh bãi bỏ lệ "góp giỗ Liễu Thăng" ?
2. Nhắc lại nội dung cuộc đối đáp giữa ông Giang Văn Minh với đại thần nhà Minh.
3. Vì sao vua nhà Minh sai người ám hại ông Giang Văn Minh ?
4. Vì sao có thể nói ông Giang Văn Minh là người trí dũng song toàn ?
Nội dung chính của bài: Ca ngợi Giang Văn Minh trí dũng song toàn, bảo vệ được danh dự, quyền lợi đất nước.
 .................................************......................................
BÀI: TIẾNG RAO ĐÊM
       Gần như đêm nào tôi cũng nghe thấy tiếng rao ấy: “Bánh giòòò!” Tiếng rao đều đều, khan khan kéo dài trong đêm khuya tĩnh mịch, nghe buồn não ruột.
         Rồi một đêm, vừa thiếp đi, tôi bỗng giật mình vì những tiếng la: “Cháy! Cháy nhà!”
       Ngôi nhà đầu hẻm đang bốc lửa phừng phừng. Tiếng kêu cứu thảm thiết vọng lại. Trong ánh lửa, tôi thấy một bóng người cao, gầy, khập khiễng chạy tới ngôi nhà cháy, xô cánh cửa đổ rầm. Mấy người trong nhà vọt ra, khung cửa ập xuống, khói bụi mịt mù
      Rồi từ trong nhà, vẫn cái bóng cao, khập khiễng ấy lom khom như đang che chở vật gì, phóng thẳng ra đường. Qua khỏi thềm nhà, người đó vừa té quỵ thì một cây rầm sập xuống. Mọi người xô đến. Ai nấy bàng hoàng vì trong cái bọc chăn còn vương khói mà người ấy đang ôm khư khư là một đứa bé mặt mày đen nhẻm, thất thần, khóc không thành tiếng. Mọi người khiêng người đàn ông ra xa. Người anh mềm nhũn. Người ta cấp cứu cho anh. Ai đó thảng thốt kêu: “Ô này!”, rồi cầm cái chân cứng ngắc của nạn nhân giơ lên: thì ra là một cái chân gỗ.
     Người ta lần tìm tung tích nạn nhân. Anh công an tìm ra từ túi áo nạn nhân một mớ giấy tờ. Ai nấy bàng hoàng khi thấy trong xấp giấy một tấm thẻ thương binh. Bấy giờ người ta mới để ý đến chiếc xe đạp nằm lăn lóc ở góc tường và những chiếc bánh giò tung tóe Thì ra người bán bánh giò là một thương binh. Chính anh đã phát hiện ra đám cháy, đã báo động và cứu một gia đình.
Vừa lúc đó, chiếc xe cấp cứu ào tới chở nạn nhân đi
Theo Nguyễn Lê Tín Nhân
Hướng dẫn tìm hiểu bài:
Chia đoạn: Có 4 đoạn
+ Đoạn 1: Từ Gần như đêm nào...buồn não ruột.
+ Đoạn 2: Từ Rồi một đêm...khói bụi mịt mù. 
+ Đoạn 3: Từ Rồi từ trong nhà... một cái chân gỗ.
+ Đoạn 4: Phần còn lại.
HS trả lời các câu hỏi sau:
Đám cháy xảy ra vào lúc nào?
2. Người đã dũng cảm cứu em bé là ai ? Con người và hành động của anh có gì đặc biệt ?
3. Chi tiết nào trong câu chuyện gây bất ngờ cho người đọc ?
Nội dung chính của bài: Ca ngợi hành động xả thân cao thượng của anh thương binh nghèo, dũng cảm xông vào đám cháy cứu một gia đình thoát nạn.
 .................................************......................................
CHÍNH TẢ
BÀI: Nghe – viết: Trí dũng song toàn
Học sinh viết đoạn: Từ “ Thấy sứ thần Việt Nam...đến hết”
Trí dũng song toàn
 Thấy sứ thần Việt Nam dám lấy việc quân đội cả ba triều đại Nam Hán, Tống và Nguyên đều thảm bại trên sông Bạch Đằng để đối lại, vua Minh giận quá, sai người ám hại ông.
 Thi hài Giang Văn Minh được đưa về nước. Vua Lê Thần Tông đến tận linh cữu ông, khóc rằng:
- Sứ thần không làm nhục mệnh vua, xứng đáng là anh hùng thiên cổ.
	Điếu văn của vua Lê còn có câu: “Ai cũng sống, sống như ông, thật đáng sống. Ai cũng chết, chết như ông, chết như sống’’
Theo ĐINH XUÂN LÂM – TRƯƠNG HỮU QUỲNH và TRUNG LƯU
Học sinh rèn viết đúng các từ sau: Nam Hán, Tống, Nguyên, Bạch Đằng, Giang Văn Minh, Lê Thành Tông, linh cữu, thiên cổ, thảm bại.
 .................................************......................................
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
BÀI: NỐI CÁC VẾ CÂU GHÉP BẰNG QUAN HỆ TỪ
Em hãy đặt câu ghép có:
Cặp quan hệ từ: Vì...nên...
Cặp quan hệ từ: Do...nên...
Cặp quan hệ từ: Nhờ...mà...
Một quan hệ từ: Vì
Một quan hệ từ: Nên
Em hãy dùng dấu gạch xiên để ngăn cách các vế câu ghép ở bài 1.
Ghi nhớ bài học: Các quan hệ từ: vì, nên...; vì...nên..., do...nên..., nhờ...mà..., dùng để nối các vế câu ghép thể hiện quan hệ nguyên nhân – kết quả.
Bài tập vận dụng: Thêm vào chỗ trống một vế câu thích hợp để tạo thành câu ghép chỉ nguyên nhân – kết quả:
Vì bạn Dũng không thuộc bài.....................................................
Do nó chủ quan.........................................................................
..........................................nên Bích Vân đã có nhiều tiến bộ trong học tập.
 .................................************......................................
BÀI: Mở rộng vốn từ: Công dân
 1. Ghép từ "công dân" vào trước hoặc sau từng từ dưới đây để tạo thành những cụm từ có nghĩa :
...................................nghĩa vụ............................................
................................... quyền..............................................
................................... ý thức..............................................
................................... bổn phận...........................................
................................... trách nhiệm........................................
................................... gương mẫu..........................................
................................... danh dự...............................................
Nối nghĩa ở cột A thích hợp với mỗi cụm từ ở cột B:
Ý thức công dân
Quyền công dân
Điều mà pháp luật hay đạo đức bát buộc người dân phải làm đối với đất nước, đối với người khác.
Sự hiểu biết về nghĩa vụ và quyền lợi của người dân đối với đất nước.
Điều mà pháp luật hoặc xã hội công nhận cho người dân được hưởng, được làm, được đòi hỏi.
Nghĩa vụ công dân
 A B
 Dựa vào nội dung câu nói của Bác Hồ "Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước.", em hãy viết một đoạn văn khoảng 5 câu về nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc của mỗi công dân.
.................................************......................................
TẬP LÀM VĂN
BÀI: LẬP CHƯƠNG TRÌNH HOẠT ĐỘNG
Đề bài: Em hãy lập chương trình hoạt động: “ Quyên góp ủng hộ thiếu nhi và nhân dân các vùng bị thiên tai.”
HƯỚNG DẪN: Chương trình hoạt động gồm các phần sau: 
Mục đích: Quyên góp ủng hộ thiếu nhi và nhân dân các vùng bị thiên tai nhằm mục đích gì?
Phân công chuẩn bị:
Chuẩn bị những gì để quyên góp?
Phân công nhiệm vụ cụ thể ( ai làm việc gì?)
III.Chương trình cụ thể:
Thời gian thực hiện....
....
....
...............