Tác phẩm Truyện Kiều

uyết, phong ba cũng liều." 
 Cùng nhau căn dặn đến điều, 
 Chỉ non, thề bể, nặng gieo đến lời. 
 Nỉ non đêm ngắn tình dài, 
1370 Ngoài hiên thỏ đã non đoài ngậm gương. 
 Mượn điều trúc viện thừa lương, 
 Rước về hãy tạm giấu nàng một nơi. 
 Chiến, hòa, sắp sẵn hai bài, 
 Cậy người thầy thợ, mượn người dò la. 
 Bán tin đến mụ Tú Bà, 
 Thua cơ, mụ cũng cầu hòa, dám sao. 
 Rõ ràng của dẫn, tay trao, 
 Hoàn lương một thiếp, thân vào cửa công. 
 Công tư đôi lẽ đều xong, 
1380 Gót tiên phút đã thoát vòng trần ai. 
 Một nhà sum họp trúc mai, 
 Càng sâu nghĩa bể, càng dài tình sông. 
 Hương càng đượm, lửa càng nồng, 
 Càng xôi vẻ ngọc, càng lồng màu sen. 
XII 
 Nửa năm hơi tiếng vừa quen, 
 Sân ngô cành biếc đã chen lá vàng. 
 Giậu thu vừa nảy giò sương, 
 Gối yên đã thấy xuân đường đến nơi. 
 Phong lôi nổi trận bời bời, 
1390 Nặng lời e ấp, tính bài phân chia. 
 Quyết ngay biện bạch một bề, 
 Dạy cho má phấn lại về lầu xanh. 
 Thấy lời nghiêm huấn rành rành, 
 Đánh liều sinh mới lấy tình nài kêu. 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 42
 Rằng: "Con biết tội đã nhiều, 
 "Dẫu rằng sấm sét, búa rìu cũng cam. 
 "Trót vì tay đã nhúng chàm, 
 "Dại rồi còn biết khôn làm sao đây! 
 "Cùng nhau vả tiếng một ngày, 
1400 "Ôm cầm ai nỡ đứt dây cho đành? 
 "Lượng trên quyết chẳng thương tình, 
 "Bạc đen, thôi có tiếc mình làm chi!" 
 Thấy lời sắt đá tri tri, 
 Sốt gan, ông mới cáo quì cửa công. 
 Đất bằng nổi sóng đùng đùng, 
 Phủ đường sai lá phiếu hồng thôi tra. 
 Cùng nhau theo gót sai nha, 
 Song song vào trước sân hoa, lạy quì. 
 Trông lên mặt sắt đen sì, 
1410 Lập nghiêm trước đã, ra uy nặng lời: 
 "Gã kia dại nết chơi bời, 
 "Mà con người thế là người đong đưa. 
 "Tuồng gì hoa thải, hương thừa, 
 "Mượn màu son phấn đánh lừa con đen! 
 "Suy trong tình trạng bên nguyên, 
 "Bề nào thì cũng chưa yên bề nào. 
 "Phép công chiếu án luận vào, 
 "Có hai đường ấy, tính sao mặc mình. 
 "Một là cứ phép gia hình, 
1420 "Một là lại cứ lầu xanh phó về!" 
 Nàng rằng: "Đã quyết một bề, 
 "Nhện này vương lấy tơ kia mấy lần! 
 "Đục trong thân cũng là thân, 
 "Yếu thơ, vâng chịu trước sân lôi đình." 
 Dạy rằng: "Cứ phép gia hình!" 
 Ba cây chập lại một cành mẫu đơn. 
 Phận đành chi dám kêu oan, 
 Đào hoen quyên má, liễu tan tác mày. 
 Một sân lầm cát đã đầy, 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 43 
1430 Gương lờ nước thủy, mai gầy vóc sương. 
 Nghĩ tình chàng Thúc mà thương, 
 Nẻo xa trông thấy lòng càng xót xa. 
 Khóc rằng: "Oan khốc vì ta! 
 "Có nghe lời trước, chớ đà lụy sau. 
 "Cạn lòng, chẳng biết nghĩ sâu, 
 "Để ai trăng tủi, hoa sầu vì ai?" 
 Phủ đường nghe thoảng vào tai, 
 Động lòng lại gạn đến lời riêng tây. 
 Sụt sùi chàng mới thưa ngay, 
1440 Đầu đuôi kể lại sự ngày cầu thân: 
 "Nàng đà tính trước xa gần, 
 "Từ xưa nàng đã biết thân có rày! 
 "Tại tôi hứng lấy một tay, 
 "Để nàng cho đến nỗi này vì tôi!" 
 Nghe lời nói cũng thương lời, 
 Dẹp uy mới dạy mở bài giải vi. 
 Rằng: "Như hẳn có thế thì, 
 "Trăng hoa, song cũng thị phi biết điều!" 
 Sinh rằng: "Chút phận bọt bèo, 
1450 "Theo đòi vả cũng ít nhiều bút nghiên." 
 Cười rằng: "Đã thế thì nên! 
 "Mộc già hãy thử một thiên trình nghề." 
 Nàng vâng cất bút tay đề, 
 Tiên hoa trình trước án phê, xem tường. 
 Khen rằng: "Giá lợp Thịnh Đường, 
 "Tài này sắc ấy nghìn vàng chưa cân! 
 "Thật là tài tử giai nhân, 
 "Châu Trần còn có Châu Trần nào hơn? 
 "Thôi đừng rước dữ, cưu hờn, 
1460 "Làm chi lỡ nhịp cho dờn ngang cung? 
 "Đã đưa đến trước cửa công, 
 "Ngoài thì là lý, song trong là tình. 
 "Dâu con trong đạo gia đình, 
 "Thôi thì dẹp nỗi bất bình là xong!" 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 44
 Kíp truyền sắm sửa lễ công, 
 Kiệu hoa cất gió, đuốc hồng điểm sao. 
 Bày hàng cổ xúy xôn xao, 
 Song song đưa tới trướng đào sánh đôi. 
 Thương vì hạnh, trọng vì tài, 
1470 Thúc ông thôi cũng dẹp lời phong ba. 
 Huệ lan sực nức một nhà, 
 Từng cay đắng lại mặn mà hơn xưa. 
XIII 
 Mảng vui rượu sớm, cờ trưa, 
 Đào đà phai thắm, sen vừa nẩy xanh. 
 Trướng hồ vắng vẻ đêm thanh, 
 E tình, nàng mới bày tình riêng chung: 
 "Phận bồ từ vẹn chữ tòng, 
 "Đổi thay nhạn yến đã hòng đầy niên. 
 "Tin nhà ngày một vắng tin, 
1480 "Mặn tình cát lũy, lạt tình tao khang. 
 "Nghĩ ra thật cũng nên đường, 
 "Tăm hơi, ai kẻ giữ giàng cho ta? 
 "Trộm nghe kẻ lớn trong nhà, 
 "Ở vào khuôn phép, nói ra mối giường. 
 "E thay những dạ phi thường, 
 "Dễ dò rốn biển, khôn lường đáy sông! 
 "Mà ta suốt một năm ròng, 
 "Thế nào cũng chẳng giấu xong được nào. 
 "Bấy chầy chưa tỏ tiêu hao, 
1490 "Hoặc là trong có làm sao chăng là? 
 "Xin chàng liệu kíp lại nhà, 
 "Trước người đẹp ý, sau ta biết tình. 
 "Đêm ngày giữ mực giấu quanh, 
 "Rày lần, mai lữa, như hình chưa thông!" 
 Nghe lời khuyên nhủ thong dong, 
 Đành lòng sinh mới quyết lòng hồi trang. 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 45 
 Rạng ra gửi đến xuân đường, 
 Thúc ông cũng rội giục chàng ninh gia. 
 Tiễn đưa một chén quan hà, 
1500 Xuân đình thoắt đã dạo ra Cao Đình. 
 Sông Tần một giải xanh xanh, 
 Lôi thôi bờ liễu mấy cành Dương Quan. 
 Cầm tay dài ngắn thở than, 
 Chia phôi ngừng chén, hợp tan nghẹn lời. 
 Nàng rằng: "Non nước xa khơi, 
 "Sao cho trong ấm, thì ngoài mới êm. 
 "Dễ lòa yếm thắm, trôn kim, 
 "Làm chi bưng mắt bắt chim khó lòng! 
 "Đôi ta chút nghĩa đèo bòng, 
1510 "Đến nhà, trước liệu nói sòng cho minh. 
 "Dầu khi sóng gió bất tình, 
 "Lớn ra uy lớn, tôi đành phận tôi. 
 "Hơn điều giấu ngược, giấu xuôi, 
 "Lại mang những việc tày trời đến sau. 
 "Thương nhau xin nhớ lời nhau, 
 "Năm chầy cũng chẳng đi đâu mà chầy! 
 "Chén đưa nhớ bữa hôm nay, 
 "Chén mừng xin đợi ngày này năm sau." 
 Người lên ngựa, kẻ chia bào, 
1520 Rừng phong, thu đã nhuốm màu quan san. 
 Dặm hồng bụi cuốn chinh an, 
 Trông người đã khuất mấy ngàn dâu xanh. 
 Người về chiếc bóng năm canh, 
 Kẻ đi muôn dặm một mình xa xôi. 
 Vầng trăng ai xẻ làm đôi? 
 Nửa in gối chiếc, nửa soi dặm trường. 
XIV 
 Kể chi những nỗi dọc đường, 
 Buồng trong, này nỗi chủ trương ở nhà: 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 46
 Vốn dòng họ Hoạn danh gia, 
1530 Con quan Lại bộ tên là Hoạn Thư. 
 Duyên Đằng thuận nẻo gió đưa, 
 Cùng chàng kết tóc, xe tơ những ngày. 
 Ở ăn thì nết cũng hay, 
 Nói điều ràng buộc, thì tay cũng già. 
 Từ nghe vườn mới thêm hoa, 
 Miệng người đã lắm, tin nhà thì không. 
 Lửa tâm càng giập, càng nồng, 
 Trách người đen bạc ra lòng trăng hoa. 
 "Ví bằng thú thật cùng ta, 
1540 "Cũng dong kẻ dưới mới là lượng trên. 
 "Dại chi chẳng giữ lấy nền, 
 "Tốt chi mà rước tiếng ghen vào mình? 
 "Lại còn bưng bít giấu quanh, 
 "Làm chi những thói trẻ ranh nực cười! 
 "Tính rằng cách mặt, khuất lời, 
 "Giấu ta, ta cũng liệu bài giấu cho. 
 "Lo gì việc ấy mà lo, 
 "Kiến trong miệng chén có bò đi đâu? 
 "Làm cho nhìn chẳng được nhau, 
1550 "Làm cho đầy đọa cất đầu chẳng lên! 
 "Làm cho trông thấy nhỡn tiền, 
 "Cho người thăm ván, bán thuyền, biết tay!" 
 Nỗi lòng kín chẳng ai hay, 
 Ngoài tai để mặc gió bay mái ngoài. 
 Tuần sau bỗng thấy hai người, 
 Mách tin, ý cũng liệu bài tâng công. 
 Tiểu thư nổi giận đùng đùng: 
 "Gớm tay thêu dệt ra lòng trêu ngươi! 
 "Chồng tao nào phải như ai, 
1560 "Điều này hẳn miệng những người thị phi!" 
 Vội vàng xuống lệnh ra uy, 
 Đứa thì vả miệng, đứa thì bẻ răng. 
 Trong ngoài kín mít như bưng, 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 47 
 Nào ai còn dám nói năng một lời! 
 Buồng đào khuya sớm thảnh thơi, 
 Ra vào một mực nói cười như không. 
 Đêm ngày lòng những giận lòng, 
 Sinh đà về đến lầu hồng, xuống yên. 
 Lời tan hợp, nỗi hàn huyên, 
1570 Chữ tình càng mặn, chữ duyên càng nồng. 
 Tẩy trần vui chén thong dong, 
 Nỗi lòng, ai ở trong lòng mà ra? 
 Chàng về xem ý tứ nhà, 
 Sự mình cũng rắp lân la giãi bày. 
 Mấy phen cười nói tỉnh say, 
 Tóc tơ bất động mảy may sự tình. 
 Nghĩ: "Đà bưng kín miệng bình, 
 "Nào ai có khảo mà mình lại xưng?" 
 Những là e ấp dùng dằng, 
1580 Rút dây sợ nữa động rừng, lại thôi. 
 Có khi vui chuyện mua cười, 
 Tiểu thư lại giở những lời đâu đâu. 
 Rằng: "Trong ngọc đá vàng thau, 
 "Mười phần ta đã tin nhau cả mười. 
 "Khen cho những miệng dông dài, 
 "Bướm ong lại đặt những lời nọ kia. 
 "Thiếp ầu vụng, chẳng hay suy, 
 "Đã dơ bụng nghĩ, lại bia miệng cười!" 
 Thấy lời thủng thỉnh như chơi, 
1590 Thuận lời, chàng cũng nói xuôi đỡ đòn. 
 Những là cười phấn, cợt son, 
 Đèn khuya chung bóng, trăng tròn sánh vai. 
 Thú quê thuần hức bén mùi, 
 Giếng vàng đã rụng một vài lá ngô. 
 Chạnh niềm nhớ cảnh giang hồ, 
 Một niềm quan tái, mấy mùa gió trăng. 
 Tình riêng chưa dám rỉ răng, 
 Tiểu thư trước đã liệu chừng nhủ qua: 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 48
 "Cách năm, mây bạc xa xa, 
1600 "Lâm Chuy cũng phải tính mà thần hôn." 
 Được lời như cởi tấc son, 
 Vó câu thẳng ruổi nước non quê người. 
 Long lanh đáy nước in trời, 
 Thành xây khói biếc, non phơi bóng vàng. 
 Roi câu vừa gióng dặm trường, 
 Xe hương nàng cũng thuận đường qui ninh. 
 Thưa nhà huyên hết mọi tình, 
 Nỗi chàng ở bạc, nỗi mình chịu đen. 
 Nghĩ rằng: "Ngứa ghẻ, hờn ghen, 
1610 "Xấu chàng mà có ai khen chi mình! 
 "Vậy nên ngảnh mặt làm thinh, 
 "Mưu cao vốn đã rắp ranh những ngày. 
 "Lâm Chuy đường bộ tháng chầy, 
 "Mà đường hải đạo sang ngay thì gần. 
 "Dọn thuyền lựa mặt gia nhân, 
 "Hãy đem dây xích buộc chân nàng về. 
 "Làm cho, cho mệt, cho mê, 
 "Làm cho đau đớn, ê chề, cho coi! 
 "Trước cho bỏ ghét những người, 
1620 "Sau cho để một trò cười về sau! 
 Phu nhân khen chước rất mầu. 
 Chiều con, mới dạy mặc dầu ra tay. 
 Sửa sang buồm gió, lèo mây, 
 Khuyển, Ưng lại lựa một bầy côn quang. 
 Dặn dò hết các mọi đường, 
 Thuận phong một lá, vượt sang bên Tề. 
XV 
 Nàng từ chiếc bóng song the, 
 Đường kia nỗi nọ như chia mối sầu. 
 "Bóng dâu đã xế ngang đầu, 
1630 "Biết đâu ấm lạnh, biết đâu ngọt bùi. 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 49 
 "Tóc thề đã chấm ngang vai, 
 "Nào lời non nước, nào lời sắt son. 
 "Sắn bìm chút phận cỏn con, 
 "Khuôn duyên biết có vuông tròn cho chăng? 
 "Thân sao nhiều nỗi bất bằng, 
 "Liều như cung Quảng ả Hằng, nghĩ nau!" 
 Đêm thu gió lọt song đào, 
 Nửa vành trăng khuyết, ba sao giữa trời. 
 Nén hương đến trước thiên đài, 
1640 Nỗi lòng khấn chứa cạn lời vân vân... 
 Dưới hoa dậy lũ ác nhân, 
 Ầm ầm khốc quỷ, kinh thần, mọc ra. 
 Đầy sân gươm tuốt sáng lòa, 
 Thất kinh nàng chửa biết là làm sao. 
 Thuốc mê đâu đã tưới vào, 
 Mơ màng như giấc chiêm bao biết gì! 
 Vực ngay lên ngựa tức thì, 
 Phòng đào, viện sách, bốn bề lửa dong: 
 Sẵn thây vô chủ bên sông, 
1650 Đem vào để đó lận sòng ai hay. 
 Tôi đòi phách lạc, hồn bay, 
 Pha càn bụi cỏ, gốc cây, ẩn mình. 
 Thúc ông nhà cũng gần quanh, 
 Chợt trông ngọn lửa, thất kinh rụng rời. 
 Tớ thấy chạy thẳng đến nơi, 
 Tơi bời tưới lửa tìm người lao xao. 
 Gió cao, ngọn lửa càng cao, 
 Tôi đòi tìm đủ, nàng nào thấy đâu! 
 Hớt hơ, hớt hãi, nhìn nhau, 
1660 Giếng sâu, bụi rậm, trước sau tìm quàng; 
 Chạy vào chốn cũ phòng hương, 
 Trong tro, thấy một đống xương cháy tàn, 
 Ngay tình, ai biết mưu gian, 
 Hẳn nàng, thôi lại còn bàn rằng ai! 
 Thúc ông sụt sùi ngắn dài, 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 50
 Nghĩ con vắng vẻ, thương người nết na. 
 Di hài nhặt sắp về nhà, 
 Nào là khâm liệm, nào là tang trai. 
 Lễ thường đã đủ một hai, 
1670 Lục trình chàng cũng đến nơi bấy giờ. 
 Bước vào chốn cũ lầu thư, 
 Tro than một đống, nắng mưa bốn tường. 
 Sang nhà cha, tới trung đường, 
 Linh sàng, bài vị, thờ nàng ở trên. 
 Hỡi ôi! nói hết sự duyên, 
 Tơ tình đứt ruột, lửa phiền cháy gan. 
 Gieo mình vật vã, khóc than: 
 "Con người thế ấy, thác oan thế này! 
 "Chắc rằng mai trúc lại vầy, 
1680 "Ai hay vĩnh quyết là ngày đưa nhau!" 
 Thương càng nghĩ, nghĩ càng đau, 
 Dễ ai rấp thảm, quạt sầu cho khuây. 
 Gần miền nghe có một thầy. 
 Phi phù trị quỷ, cao tay thông huyền. 
 Trên tam đảo, dưới cữu tuyền, 
 Tìm đâu thì cũng biết tin rõ ràng. 
 Sắm sanh lễ vật rước sang, 
 Xin tìm cho thấy mặt nàng hỏi han. 
 Đạo nhân phục trước tĩnh bàn, 
1690 Xuất thần giây phút chưa tàn nén hương. 
 Trở về minh bạch nói tường: 
 "Mặt nàng chẳng thấy, việc nàng đã tra: 
 "Người này nặng kiếp oan gia, 
 "Còn nhiều nợ lắm, sao đà thác cho! 
 "Mệnh cung đang mắc nạn to, 
 "Một năm nữa mới thăm dò được tin. 
 "Hai bên giáp mặt chiền chiền, 
 "Muốn nhìn mà chẳng được nhìn lạ thay!" 
 Nghe lời nói, lạ đường này! 
1700 Sự nàng đã thế, lời thầy dám tin? 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 51 
 Chẳng qua đồng cốt quàng xiên, 
 Người đâu mà lại thấy trên cõi trần? 
 Tiếc hoa, những ngậm ngùi xuân, 
 Thân này dễ lại mấy lần gặp tiên! 
 Nước trôi hoa rụng đã yên, 
 Hay đâu địa ngục ở miền nhân gian! 
XVI 
 Khuyển, Ưng đã đắt mưu gian, 
 Vực nàng đưa xuống để an dưới thuyền. 
 Buồm cao, lèo thẳng cánh suyền, 
1710 Đè chừng huyện Tích, băng miền vượt sang. 
 Dỡ đò, lên trước sảnh đường, 
 Khuyển, Ưng, hai đứa nộp nàng dâng công. 
 Vực nàng tạm xuống môn phòng, 
 Hãy còn thiêm thiếp giấc nồng chưa phai. 
 Hoàng lương chợt tỉnh hồn mai, 
 Cửa nhà đâu mất, lâu đài nào đây? 
 Bàng hoàng giở tỉnh, giở say, 
 Sảnh đường mảng tiếng đòi ngay lên hầu. 
 Ả hoàn liền xuống giục mau, 
1720 Hãi hùng nàng mới theo sau một người. 
 Ngước trông tòa rộng, dãy dài, 
 "Thiên quan Chủng tể" có bài treo trên. 
 Ban ngày, sáp thắp hai bên, 
 Giữa giường thất bảo, ngồi trên một bà. 
 Gạn gùng ngọn hỏi, ngành tra, 
 Sự mình, nàng đã cứ mà gửi thưa. 
 Bất tình nổi trận mây mưa, 
 Dức rằng: "Những giống bờ thờ quen thân! 
 "Con này chẳng phải thiện nhân, 
1730 "Chẳng màu trốn chúa, thì quân lộn chồng. 
 "Ra tuồng mèo mả, gà đồng, 
 "Ra tuồng lúng túng chẳng xong bề nào. 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 52
 "Đã đem mình bán cưa tao, 
 "Lại còn khủng khỉnh làm cao thế này! 
 "Nào là gia pháp nọ bay! 
 "Hãy cho ba chục, biết tay một lần!" 
 A hoàn trên dưới dạ rân, 
 Dẫu rằng trăm miệng khôn phân lẽ nào! 
 Trúc côn ra sức đập vào, 
1740 Thịt nào chẳng nát, gan nào chẳng khinh! 
 Xót thay đào lý một cành, 
 Một phen mưa gió tan tành một phen! 
 Hoa nô, truyền dạy đổi tên, 
 Buồng the, dạy ép vào phiên thị tì. 
 Ra vào theo lũ thanh y, 
 Dãi dầu tóc rối, da chì quản bao! 
 Quản gia có một mụ nào, 
 Thấy người, thấy nết, ra vào mà thương. 
 Khi chè chén, khi thuốc thang, 
1750 Đem lời phương tiện mở đường hiếu sinh. 
 Dạy rằng: "May rủi đã đành, 
 "Liễu bồ mình giữ lấy mình cho hay. 
 "Cũng là oan nghiệp chi đây, 
 "Sa cơ mới đến thế này, chẳng dưng. 
 "Ở đây tai vách mạch rừng, 
 "Thấy ai người cũ cũng đừng nhìn chi. 
 "Kẻo khi sấm sét bất kỳ, 
 "Con ong, cái kiến, kêu gì được oan!" 
 Nàng càng giọt ngọc như chan, 
1760 Nỗi lòng luống những bàn hoàn niềm tây. 
 "Phong trần kiếp đã chịu đầy, 
 "Lầm than, lại có thứ này bằng hai! 
 "Phận sao bạc chẳng vừa thôi? 
 "Khăng khăng buộc mãi lấy người hồng nhan! 
 "Đã đành túc trái tiền oan, 
 "Cũng liều ngọc nát, hoa tàn, mà chi!" 
 Những là nương náu qua thì, 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 53 
 Tiểu thư phải buổi mới về ninh gia. 
 Mẹ con trò chuyện lân la, 
1770 Phu nhân mới gọi nàng ra dạy lời: 
 "Tiểu thư, dưới trướng thiếu người, 
 "Cho về bên ấy, theo đòi lầu trang." 
 Lĩnh lời, nàng mới theo sang, 
 Biết đâu địa ngục, thiên đường là đâu? 
 Sớm khuya khăn mặt, lược đầu, 
 Phận con hầu, giữ con hầu, dám sai! 
 Phải đêm êm ả chiều tròi, 
 Trúc tơ, hỏi đến nghề chơi mọi ngày. 
 Lĩnh lời, nàng mới lựa dây, 
1780 Nỉ non thánh thót, dễ say lòng người. 
 Tiểu thư xem cũng thương tài, 
 Khuôn uy dường cũng bớt vài bốn phân. 
 Cửa người, đày đọa chút thân, 
 Sớm năn nỉ bóng, đêm ngơ ngẩn lòng. 
 Lâm Chuy chút nghĩa đèo bòng, 
 Nước non để chữ tương phùng kiếp sau! 
 Bốn phương mây trắng một màu, 
 Trông vời cố quốc, biết đâu là nhà? 
 Lần lần tháng trọn ngày qua, 
1790 Nỗi gần nào biết đường xa thế này. 
XVII 
 Lâm Chuy từ thuở uyên bay, 
 Buồng không, thương kẻ tháng ngày chiếc thân. 
 Mây xanh, trăng mới in ngần, 
 Phấn thừa, hương cũ, bội phần xót xa. 
 Sen tàn, cúc lại nở hoa, 
 Sầu dài, ngày ngắn, đông đà sang xuân. 
 Tìm đâu cho thấy cố nhân? 
 Lấy câu vận mệnh khuây dần nhớ thương. 
 Trạnh niềm nhớ cảnh gia hương, 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 54
1800 Nhớ quê, chàng lại tìm đường thăm quê. 
 Tiểu thư đón cửa dã dề. 
 Hàn huyên vừa cạn mọi bề gần xa. 
 Nhà hương cao cuốn bức là, 
 Buồng trong, truyền gọi nàng ra lạy mầng. 
 Bước ra một bước, một ngừng, 
 Trông xa, nàng đã tỏ chừng nẻo xa: 
 "Phải rằng nắng quáng, đèn lòa, 
 "Rõ ràng ngồi đó chẳng là Thúc sinh? 
 "Bây giờ, tình mới tỏ tình, 
1810 "Thôi thôi đã mắc vào vành, chẳng sai! 
 "Chước đâu, có chước lạ đời! 
 "Người đâu mà lại có người tinh ma! 
 "Rõ ràng thật lứa đôi ta, 
 "Làm cho con ở, chúa nhà, đôi nơi! 
 "Bề ngoài thơn thớt nói cười, 
 "Mà trong nham hiểm, giết người không dao. 
 "Bây giờ đất thấp, trời cao, 
 "Ăn làm sao, nói làm sao bây giờ?" 
 Càng trông mặt, càng ngẩn ngơ, 
1820 Ruột tằm đòi đoạn như tơ rối bời. 
 Sợ uy dám chẳng vâng lời, 
 Cúi đầu nép xuống sân mai một chiều. 
 Sinh đà phách lạc, hồn xiêu: 
 "Thương ôi! chẳng phải nàng Kiều ở đây? 
 "Nhân làm sao đến thế này? 
 "Thôi thôi ta đã mắc tay ai rồi!" 
 Sợ quen, dám hở ra lời, 
 Khôn ngăn giọt ngọc, sụt sùi nhỏ sa. 
 Tiểu thư trông mặt hỏi tra: 
1830 "Mới về có việc chi mà động dong?" 
 Sinh rằng: "Hiếu phục vừa xong, 
 "Suy lòng trắc dĩ, đau lòng chung thiên!" 
 Khen rằng: "Hiếu tử đã nên! 
 "Tẩy trần, mượn chén giải phiền đêm thu." 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 55 
 Vợ chồng chén tạc, chén thù, 
 Bắt nàng đứng chực trì hồ hai nơi, 
 Bắt khoan, bắt nhặt, đến lời, 
 Bắt quì tận mặt, bắt mời tận tay. 
 Sinh càng như dại, như ngây, 
1840 Giọt dài, giọt ngắn, chén đầy, chén vơi. 
 Ngảnh đi, chợt nói, chợt cười, 
 Cáo say, chàng đã giạm bài lảng ra. 
 Tiểu thư vội thét: "Con Hoa! 
 "Khuyên chàng chẳng cạn thì ta có đòn!" 
 Sinh càng nát ruột, tan hồn, 
 Chén mời, phải ngậm bồ hòn, ráo ngay! 
 Tiểu thư cười nói tỉnh say, 
 Chửa xong cuộc rượu, lại bày trò chơi. 
 Rằng: "Hoa nô đủ mọi tài, 
1850 "Bản đàn thử giạo một bài chàng nghe!" 
 Nàng đà tán hoán, tê mê 
 Vâng lời, ra trước bình the, vặn đàn. 
 Bốn dây như khóc, như than, 
 Khiến người trên tiệc cũng tan nát lòng! 
 Cũng trong một tiếng tơ đồng, 
 Người ngoài cười nụ, người trong khóc thầm. 
 Giọt châu lã chã khôn cầm, 
 Cúi đầu, chàng những gạt thầm giọt sương. 
 Tiểu thư lại thét lấy nàng: 
1860 "Cuộc vui, gảy khúc đoạn tràng ấy chi? 
 "Sao chẳng biết ý tứ gì? 
 "Cho chàng buồn bã, tội thì tại ngươi!" 
 Sinh càng thảm thiết bồi hồi, 
 Vội vàng gượng nói, gượng cười cho qua. 
 Giọt rồng canh đã điểm ba, 
 Tiểu thư nhìn mặt, dường đà cam tâm. 
 Lòng riêng tấp tểnh mừng thầm: 
 "Vui này đã bõ đau ngầm xưa nay!" 
 Sinh thì gan héo, ruột đầy, 
TK Quốc Ngữ Nov.24th 2004 Sato 
 56
1870 Nỗi lòng, càng nghĩ càng cay đắng lòng. 
 Người vào chung gối loan phòng, 
 Nàng ra tựa bóng đèn giong canh dài. 
 Bây giờ mới rõ tăm hơi, 
 "Máu ghen, đâu có lạ đời nhà ghen! 
 "Chước đâu rẽ thúy, chia uyên! 
 "Ai ra đường nấy, ai nhìn được ai. 
 "Bây giờ một vực, một trời, 
 "Hết điều khinh trọng, hết lời thị phi. 
 "Nhẹ như hấc, nặng như chì, 
1880 "Gỡ cho ra nữa, còn gì là duyên! 
 "Lỡ làng chút phận thuyền quyên, 
 "Bể sâu, sóng cả, có tuyền được vay?" 
 Một mình âm ỷ đêm chầy, 
 Đĩa dầu vơi, nước mắt đầy năm canh. 
XVIII 
 Sớm khuya hầu hạ đài doanh, 
 Tiểu thư chạm mặt, đè tình hỏi tra. 
 Lựa lời, nàng mới thưa qua: 
 "Phải khi mình lại xót xa nỗi mình." 
 Tiểu thư hỏi lại Thúc sinh: 
1890 "Cậy chàng tra lấy thực tình cho nao!" 
 Sinh đà rát ruột như bào, 
 Nói ra chẳng tiện, trông vào chẳng đang! 
 Những e lại lụy đến nàng, 
 Đánh liều mới sẽ lựa đường hỏi tra. 
 Cúi đầu quì trước sân hoa, 
 Thân cung nàng mới dâng qua một tờ. 
 Diện tiền trình với tiểu thư, 
 Thoắt xem dường có ngẩn ngơ chút tình. 
 Liền tay