Sáng kiến kinh nghiệm Tổ chức một số trò chơi toán học nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh
1. Cơ sở lí luận:
Bậc tiểu học là bậc học góp phần quan trọng trong việc đặt nền móng cho việc hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Môn toán ở trường Tiểu học là một môn độc lập, chiếm phần lớn thời gian trong chương trình học của học sinh.
Môn toán có khả năng giáo dục rất lớn trong việc rèn luyện phương pháp suy
nghĩ, phương pháp suy luận lôgíc, thao tác tư duy cần thiết để con người phát triển
toàn diện, hình thành nhân cách tốt đẹp cho con người trong thời đại mới.
Muốn học sinh Tiểu học học tốt được môn Toán thì mỗi người giáo viên không phải chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã có sẵn trong Sách giáo khoa, trong các sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách rập khuôn, máy móc làm cho học sinh học tập một cách thụ động. Nếu chỉ dạy học như vậy thì việc học tập của học sinh sẽ diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập sẽ không cao. Nó là một trong những nguyên nhân gây ra cản trở việc đào tạo các em thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi mới diễn ra hàng ngày.
à một trong những nguyên nhân gây ra cản trở việc đào tạo các em thành những con người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi mới diễn ra hàng ngày. Chơi là một nhu cầu tự nhiên trong sinh hoạt hàng ngày của các em học sinh. Đối với các em trò chơi sẽ có tác dụng trực tiếp đến trí tuệ, tình cảm và thể lực của mỗi em, góp phần tạo không khí đoàn kết, thân ái trong tập thể. Mỗi trò chơi có một tác dụng khác nhau, song nhìn chung trò chơi giúp các em rèn luyện khả năng quan sát, óc phán đoán. Ngoài ra khi tham gia trò chơi các em còn được tăng thêm thể lực, sức nhanh, sức mạnh, sức bền bỉ, khéo léo, phản xạ. Trò chơi còn giáo dục cho các em ý thức tổ chức kỷ luật, tinh thần tập thể đồng thời trò chơi còn giúp các em hoàn thiện kỹ năng ứng dụng kiến thức đã học vào cuộc sống hàng ngày. “Học mà chơi, chơi mà học” là một quan điểm rất đúng đắn trong quá trình hướng dẫn cho các em học sinh. Hiệu quả của trò chơi phụ thuộc vào khả năng của bản thân người hướng dẫn, không nên dừng lại ở mức giải trí đơn thuần. Giáo viên phải tìm trò chơi thực sự là một phương tiện hiệu quả, dễ tiếp thu nhất, góp phần tích cực trong việc thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Tóm lại trò chơi nói chung, trò chơi học tập củng như trò chơi toán học nói riêng giúp cho học sinh phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần. Trò chơi làm cho học sinh phát triển toàn diện các năng lực một cách tự nhiên, giúp cho các em trao đổi kinh nghiệm tương tác lẫn nhau, từ đó các em tiếp thu kiến thức một một cách dễ dàng. 2. Thực trạng vấn đề: Trong quá trình thực hiện nội dung và chương trình sách giáo khoa mới đã nhiều năm, song việc hình thành các phương pháp giảng dạy phù hợp với nội dung chương trình sách giáo khoa, phù hợp với các đối tượng học sinh vẫn còn nhiều khó khăn, học sinh còn thụ động, chưa thực sự đáp ứng được các yêu cầu mà sách giáo khoa mới đã định ra, chưa thích ứng cách học theo sách giáo khoa mới. Trên thực tế, trong các giờ toán học, học sinh tiếp thu còn thụ động, nhất là những học sinh ngại phát biểu, tiếp thu chậm. Cuối tiết học, học sinh thường uể oải, ít tập trung chú ý vào bài vì đặc diểm của học sinh tiểu học là: “Dễ nhớ, mau quên, chóng chán”. Học sinh thường hiếu động hơn khi hoạt động bằng tay, thích được sử dụng đồ dùng trực quan. Qua tìm hiểu một số đồng nghiệp ở trường, tìm hiểu học sinh, tài liệu tham khảo. Tôi nhận thấy đa số giáo viên chưa vận dụng được việc đưa các trò chơi học toán vào giảng dạy hoặc có đưa trò chơi học toán vào giờ học cũng chỉ trong những giờ thao giảng. Sở dĩ có tình trạng trên là do giáo viên chưa hiểu hết được tác dụng của trò chơi trong giờ học toán. Vì vậy mà giờ học toán còn khô khan, học sinh còn thụ động trong học tập, một số học sinh yếu kém còn ngại học toán, đến giờ học toán các em không hứng thú dẫn đến kết quả học tập không cao. Mặc dù đã được tiếp thu các chuyên đề về đổi mới phương pháp dạy học do phòng giáo dục tổ chức. Song để tổ chức trò chơi trong các giờ dạy học sao cho mang lại hiệu quả như giáo viên mong muốn quả là một điều không đơn giản. Nó cần nhiều thời gian để đầu tư suy nghĩ, tìm tòi, chuẩn bị nguyên vật liệu...Mặt khác tổ chức trò chơi sao cho học sinh tiếp xúc cảm thấy hấp dẫn và thích thú thì phụ thuộc hoàn toàn vào công tác tổ chức của người giáo viên. Đặc điểm về tư duy của học sinh tiểu học chủ yếu là tư duy trực quan, vật thật hay thông qụa những hành động cụ thể để hình thành khái niệm, kiến thức, kỹ năng. Học sinh tiểu học rất dễ xúc động và thích tiếp xúc với mọi sự vật, hiện tượng nào đó nhất là những sự vật, hiện tượng nào đó nhất là những sự vật, hiện tượng gây cảm xúc mạnh. Năm học 2010 - 2011 tôi được phân công giảng dạy lớp 4/4. Tổng số học sinh của lớp là 26 em, có 11 em nữ. Ngay từ đầu năm học mới, sau khi nhận lớp tôi đã bắt tay ngay vào khảo sát, tìm hiểu học sinh. Hết mỗi học kì, tôi đều tổng kết, đánh giá chất lượng. Năm học 2010 - 2011 lớp 4/4 do tôi chủ nhiệm và giảng dạy có kết quả như sau: Thời điểm TSHS Giỏi Khá Trung bình Yếu Đầu năm 26 3 11.5% 8 30.8% 11 42.3% 4 15.4% Cuối HKI 26 5 19.2% 11 42.3% 8 26.9% 2 11.6% Cuối HKII 26 7 26.9% 12 46.1% 6 23.1% 1 3.9% Qua kết quả trên, tôi nhận thấy: Sau một năm học, kết quả học tập của các em có tăng sau từng học kì tuy nhiên số lượng học sinh khá giỏi còn tăng quá ít, số học sinh yếu giảm chậm. Trong giờ học các em học còn uể oải, nắm kiến thức còn chậm khiến giáo viên phải mất nhiều thời gian. Từ thực trạng trên, để công việc đạt hiệu quả tốt hơn, giúp các em có hứng thú trong học tập, nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường. Từ đầu năm học 2011 – 2012 tôi đã mạnh dạn cải tiến nội dung, phương pháp trong giảng dạy, đưa những kiến thức được coi là khô khan của môn toán thành những trò chơi học tập nhằm mục đích giúp các em học mà chơi, chơi mà học. Trò chơi toán học không những chỉ giúp các em lĩnh hội được tri thức mà còn giúp các em củng cố và khắc sâu các tri thức đó. Vì vậy tôi nhận thấy rằng đưa trò chơi vào giờ học toán ở tiểu học là cần thiết, nhất là trong giờ học toán của lớp 4. 3. Những giải pháp: 3.1 Tác dụng của trò chơi toán học: Hoạt động vui chơi là hoạt động mà động cơ của nó nằm trong chính quá trình hoạt động bản thân trò chơi chứ không nằm ở kết quả chơi. Trò chơi là loại phổ biến của hoạt động vui chơi là chơi theo luật, luật của trò chơi chính là các quy tắc định rõ mục đích, kết quả và yêu cầu của hành động trò chơi, luật của trò chơi có thể tường minh có thể không. Trò chơi học tập là trò chơi mà luật của nó bao gồm các quy tắc gắn với kiến thức kỹ năng có được trong hoạt động học tập, gần với nội dung bài học, giúp học sinh khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân để chơi, thông qua chơi học sinh được vận dụng các kiến thức kỹ năng đã học vào các tình huống của trò chơi. Do đó học sinh được thực hành luyện tập củng cố mở rộng kiến thức kỹ năng đã học. Như vậy trong trò chơi học tập các kỹ năng môn toán được đưa vào trò chơi. Chơi là một nhu cầu cần thiết đối với học sinh Tiểu học, có thể nói nó quan trọng như ăn, ngủ, học tập trong đời sống các em. Chính vì vậy các em luôn tìm mọi cách và tranh thủ thời gian trong mọi điều kiện để chơi. Được chơi các em sẽ tham gia hết sức tự giác và chủ động. Khi chơi các em biểu lộ tình cảm rất rõ ràng như niềm vui khi thắng lợi và buồn bã khi thất bại. Vui mừng khi thấy đồng đội hoàn thành nhiệm vụ, bản thân các em thấy có lỗi khi không làm tốt được nhiệm vụ của mình. Vì tập thể mà các em khắc phục khó khăn, phấn đấu hết khả năng để mang lại thắng lợi cho tổ, nhóm trong đó có mình. Đây chính là đặc tính thi đua rất cao của các trò chơi. Vì vậy khi đã tham gia trò chơi, học sinh thường vận dụng hết khả năng về sức lực, tập trung sự chú ý, trí thông minh và sự sáng tạo của mình. Trò chơi học tập làm thay đổi hình thức hoạt động của học sinh, giúp học sinh tiếp thu kiến thức một cách tự giác tích cực. Giúp học sinh rèn luyện củng cố kiến thức đồng thời phát triển vốn kinh nghiệm được tích luỹ qua hoạt động chơi. Trò chơi học tập rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, thúc đẩy hoạt động trí tuệ, nhờ sử dụng trò chơi học tập mà quá trình dạy học trở thành một hoạt động vui và hấp dẫn hơn, cơ hội học tập đa dạng hơn. Trò chơi không chỉ là phương tiện mà còn là phương pháp giáo dục. 3.2 Tổ chức trò chơi trong môn toán lớp 4: Để trò chơi góp phần mang lại hiệu quả cao trong giờ học, khi tổ chức và thiết kế trò chơi phải đảm bảo những nguyên tắc sau: a. Thiết kế trò chơi toán học trong môn toán lớp 4: Tổ chức trò chơi học tập để dạy môn toán nói chung và môn toán lớp 4 nói riêng, chúng ta phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học cụ thể để đưa ra các trò chơi cho phù hợp. Song muốn tổ chức được trò chơi trong dạy toán có hiệu quả cao thì đòi hỏi người giáo viên phải có kế hoạch chuẩn bị chu đáo, tỉ mỉ, cặn kẽ và đảm bảo các yêu cầu sau: + Trò chơi mang ý nghĩa giáo dục + Trò chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học. + Trò chơi phải phù hợp với tâm sinh lí học sinh lớp 4, phù hợp với khả năng người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường. + Hình thức tổ chức trò chơi phải đa dạng, phong phú. + Trò chơi phải được chuẩn bị chu đáo. + Trò chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh. * Cấu trúc của trò chơi học tập: + Tên trò chơi + Mục đích: Nêu rõ mục đích của trò chơi nhằm ôn luyện, củng cố kiến thức, kỹ năng nào. Mục đích trò chơi sẽ quy định hành động trò chơi được thiết kế trong trò chơi. + Đồ dùng, trò chơi: Mô tả đồ dùng, đồ chơi được sử dụng trong Trò chơi học tập. + Nêu lên luật chơi: Chỉ rõ quy tắc của hành động chơi quy định đối với người chơi, quy định thắng thua của trò chơi. + Số người tham gia chơi: Cần chỉ rõ số người tham gia trò chơi. + Nêu lên cách chơi Cách tổ chức trò chơi. Thời gian tiến hành: thường từ 5 - 10 phút - Đầu tiên là giới thiệu trò chơi: + Nêu tên trò chơi + Hướng dẫn cách chơi bằng cách vừa mô tả vừa thực hành, nêu rõ luật chơi. - Nhận xét kết quả chơi, thái độ của người tham dự, giáo viên có thể nêu thêm những tri thức được học tập qua trò chơi, những sai lầm cần tránh. - Thưởng - phạt: Phân minh, đúng luật chơi, sao cho người chơi chấp nhận thoải mái và tự giác làm trò chơi thêm hấp dẫn, kích thích học tập của học sinh. Phạt những học sinh phạm luật chơi bằng những hình thức đơn giản, vui (như chào các bạn thắng cuộc, hát một bài, nhảy lò cò...) 3.3 Giới thiệu một số trò chơi gây hứng thú học tập ở lớp 4: Sau đây tôi xin giới thiệu một số trò chơi tiêu biểu mà tôi đã áp dụng trong quá trình dạy toán cho học sinh lớp 4. * Trò chơi 1: Ai đúng?- Ai sai? (Áp dụng cho các tiết học: Các số có sáu chữ số; hàng và lớp...) Mục đích: Nắm vững cách đọc, cách viết, cấu tạo các số tự nhiên có nhiều chữ số. Chuẩn bị: GV chuẩn bị cho mỗi đội 10 tờ giấy khổ A4 để trắng, 5 bút dạ. GV phát cho mỗi em 2 tờ giấy và 1 bút dạ (chuẩn bị vào 1 tờ, ghi cách đọc của đội bạn vào 1 tờ). Mỗi đội 5 em học sinh lên bảng đứng thành 1 hàng. Hai đội “bốc thăm” giành quyền đọc trước. Thời gian chơi: 5 - 7 phút Cách chơi: GV cho hai đội chuẩn bị 2 phút, 5 em sẽ bàn nhau và mỗi em viết sẵn một số có từ 6 - 9 chữ số vào một mặt của tờ giấy (viết to để ở dưới lớp cũng nhìn thấy rõ; ghi cách đọc ở trên bằng chữ nhỏ, khi cầm giơ lên đối phương không nhìn thấy). Mặt còn lại ghi cách đọc một số nào đó, cũng ghi cách viết ở góc trên bằng cỡ chữ nhỏ. Hết thời gian 2 phút, cô hô: “Lần thứ nhất bắt đầu” thì đội được đi trước sẽ nêu cách đọc số của mình chuẩn bị (mỗi số đọc to 2 lần), đội kia phải viết lại được. Sau khi đọc đủ 5 số, thì đổi vai trò ngược lại. Lần thứ 2 thì đội đi trước phải nhìn các số của đội kia viết rồi đọc to cho cả lớp nghe và đổi vai trò ngược lại. Sau khi 2 đội kết thúc đọc và viết, GV và cả lớp sẽ làm trọng tài để kiểm tra kết quả. Đội đọc phải giơ đáp án lên, đội viết phải giơ kết quả. Cứ mỗi ý (đọc, viết) đúng 10 điểm, đọc chậm, vấp sửa lỗi trừ đi 2 điểm. Nếu làm đáp án sai trừ 5 điểm, đội nào nhiều điểm hơn sẽ thắng cuộc và được tuyên dương trước lớp. * Trò chơi 2: Xếp hàng thứ tự (Áp dụng cho các tiết học: So sánh các số có nhiều chữ số; So sánh và xếp thứ tự các số tự nhiên...) Mục đích: Giúp học sinh củng cố cách so sánh và sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn và ngược lại. Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 lá cờ hiệu (Cờ giấy nhỏ, 2 lá có màu khác nhau) Học sinh mỗi đội 5 mảnh bìa (Có kích thước 10 x 15 cm) trong mỗi mảnh bìa có ghi các số lớn bé khác nhau. (mỗi đội 5 em) Thời gian chơi: 5 phút Cách chơi: Hai đội trưởng lên nhận bìa của tổ và phát bìa cho mỗi bạn ở đội mình. Giáo viên yêu cầu hai đội quan sát, tự so sánh các số vừa nhận trong nhóm với nhau (trong 1, 2 phút ). Khi GV hô hiệu lệnh và giơ 2 lá cờ trên 2 tay về hai phía (sang ngang) yêu cầu các em nghe, giơ biển lên cao và xếp mỗi đội một hàng ngang, bắt đầu từ GV. Khi cô đưa 2 lá cờ song song về phía trước các em tập hợp hàng dọc. Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau như: “Tập hợp theo thứ tự từ bé đến lớn”; “Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bé” sau hai ba lần thi thay đổi các biển giữa hai đội. Ban thư ký ghi kết quả và tổng hợp điểm. Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự, nhanh, không ồn ào, xô lấn, làm lộn xộn, ghi 10 điểm. Xếp chậm, không thẳng hàng, mất trật tự trừ 2 điểm . Đội nào xếp sai không ghi điểm. Sau 5 phút kết thúc trò chơi đội nào nhiều điểm sẽ thắng cuộc . * Trò chơi 3: Kết bạn (Áp dụng cho các tiết học: Nhân với 10, 100, 1000,... Chia cho 10, 100, 1000,...; Nhân nhẩm số có hai chữ số với 11) Mục đích: Rèn luyện, củng cố kỹ năng tính nhẩm nhanh các phép tính nhân, chia (số tròn chục, tròn trăm). Luyện tác phong nhanh nhẹn, tinh mắt. Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 10 đến 15 tấm bìa hình chữ nhật kích thước 10x15 cm, có dây đeo. Mỗi tấm đều ghi một phép tính hoặc kết quả tương ứng. Ví dụ nội dung thẻ như sau: 365 x 10 76 x 1000 80 5030 8000 : 100 670 3650 76000 6700 : 10 603 x 100 50300 : 10 60300 Thời gian chơi: 5 - 7 phút. Cách chơi: Học sinh xung phong lên rút thẻ của mình, sau đó tất cả đội tập hợp thành vòng tròn, các em đeo thẻ trước ngực, mỗi em tự quan sát số thẻ của mình và số thẻ của bạn. Tự tính nhẩm kết quả hoặc phép tính tương ứng với kết quả hoặc phép tính ghi trên thẻ của mình. Yêu cầu cả đội nhảy lò cò, vừa hát vừa vỗ tay cùng cả lớp: “Nhảy lò cò cho cái giò nó khoẻ, đi xen kẽ cho nó khoẻ cái giò”. Khi giáo viên hô “Tìm bạn! tìm bạn!” các em phải nhanh chóng tìm và chạy về với bạn đeo thẻ có kết quả hoặc phép tính tương ứng với thẻ của mình. Những ai tìm đúng, tìm nhanh bạn mình nhất thì ghi được 10 điểm. Bạn nào tìm sai thì phải tự nhẩm lại để tìm đúng bạn mình. Sau một lượt giáo viên đổi thẻ lẫn lộn, sau đó cho các em tiếp tục chơi hoặc nhóm khác chơi * Trò chơi 4: Phân tích số (Áp dụng cho các tiết học: Ôn tập các số đến 100 000; Hàng và lớp...) Mục đích: Giúp học sinh củng cố cách phân tích số có nhiều chữ số thành tổng của các trăm nghìn, chục nghìn, nghìn, trăm, chục, đơn vị và ngược lại. Phát triển năng lực phân tích, tổng hợp. Rèn tác phong nhanh nhẹn. Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 bảng phụ hoặc 2 tờ giấy rô ki có nội dung ghi giống nhau. Một số thẻ ghi kết quả tương ứng. Ví dụ: Viết số thích hợp vào chỗ chấm ..= 100000 + 900 +50 +2 72005 = .++.. + ...... . =900000 + 90000 +9000 + 900 + 90 6560 =.+.+ ..... 999990 100952 70000+2000+5 6000 + 500 + 60 Thời gian chơi: 3 - 5 phút. Cách chơi: Chơi theo kiểu đồng đội, chia lớp thành hai nhóm, mỗi nhóm chọn đội chơi (5-10 em), các em còn lại cổ vũ cho đội mình. Hai đội xếp thành hai hàng dọc. Đội trưởng lên nhận và phát cho mỗi bạn trong đội mình một thẻ ghi kết quả tương ứng với nội dung ghi trên bảng. Các em đọc, quan sát, so sánh tìm vị trí của mình cần điền (1-2 phút ) Khi giáo viên có hiệu lệnh bắt đầu chơi, yêu cầu từng bạn trong đội lên gắn kết quả của mình vào bảng phụ treo trên bảng lớp (phần bài của đội mình). Bạn thứ nhất gắn xong quay xuống nhanh chóng và vỗ vào tay bạn thứ hai, bạn thứ hai lên gắn Cứ thế tiếp tục cho đến hết. Học sinh dưới lớp và giáo viên đánh giá, thống kê điểm. Mỗi kết quả đúng ghi 10 điểm. Đội nào nhiều điểm sẽ thắng. Trong trường hợp cả hai đội đều gắn đúng kết quả thì đội nào nhanh hơn, trình bày đẹp hơn sẽ thắng. * Trò chơi 5: “Ai nhanh, ai đúng” (Áp dụng cho các tiết học: Yến, Tạ, Tấn; Bảng đơn vị đo khối lượng; Giây, thế kỉ; Luyện tập - Trang 26) Mục đích: Giúp HS nắm vững mạch kiến thức về đo đại lượng Chuẩn bị: 2 bút dạ, 2 tờ giấy khổ lớn (ví dụ ghi nội dung như sau): Đúng ghi Đ, sai ghi S vào ô trống a. 2 yến 7 kg = 27 kg b. 4 tạ 50 kg = 450 kg c. 8 tấn = 800 kg d. 2 tấn 35 yến = 235 yến e. 700 kg = 70 tạ g. 5 kg 300 g = 5300 g Thời gian chơi: 5 phút Cách chơi: Mỗi nhóm cử 6 bạn , xếp thành 2 hàng dọc. Sau khi GV hô: “Trò chơi bắt đầu” thì bạn số 1 sẽ chạy lên và điền Đ, S vào ô thứ nhất. Điền xong thì bạn số 1 chạy về đưa bút cho bạn số 2 và cứ thế tiếp tục đến bạn số 6. Nếu chạy trước khi bạn chưa chạy xuống đến nơi thì sẽ bị phạm luật. Mỗi đáp án đúng được 2 điểm, phạm lỗi trừ 1 điểm. Đội nào nhiều điểm hơn đội đó sẽ thắng cuộc. * Trò chơi 6: Hái quả (Áp dụng cho các tiết học: Tìm phân số của một số; Ôn tập về phân số cuối năm...) Mục đích: Giúp hs củng cố về tìm phân số của một số. Chuẩn bị: Giáo viên vẽ 2 cây và đính mỗi cây 30 quả. Hai chiếc giỏ Thời gian chơi: 5 phút Cách chơi: Cho HS chơi theo đội. Giáo viên đính 2 cây quả lên bảng và học sinh hái quả theo yêu cầu của giáo viên bỏ vào giỏ. Hai đội cử đại diện lên hái quả. Đội nào hái đúng nhanh sẽ thắng cuộc. Ví dụ: Yêu cầu học sinh hái số quả có ở trên cây (lượt 1). Lượt 2: Yêu cầu học sinh hái số quả còn lại. * Trò chơi 7: Hái hoa toán học (Áp dụng cho các tiết học: Diện tích hình bình hành, Diện tích hình thoi, Ôn tập về hình học cuối năm....) Mục đích: Giúp học sinh nhớ lâu các công thức tính chu vi, diện tích các hình chữ nhật, hình vuông, hình bình hành, hình thoi...Từ đó vận dụng linh hoạt, kết hợp với kỹ năng tính nhẩm để tính chu vi, diện tích của hình với số đo cho trước Phát triển khả năng diễn đạt rõ ràng, mạch lạc. Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị một cây cảnh đặt lên bàn giáo viên làm cây hoa. Treo sẵn trên cây các bông hoa được cắt bằng giấy màu trong có ghi nội dung câu hỏi. (Tuỳ theo nội dung bài học để giáo viên chọn nội dung ghi trong hoa) Ví dụ: Khi dạy bài: “Ôn tập hình học” ở cuối năm giáo viên có thể chọn nội dung: 1. Muốn tìm diện tích hình vuông Một cạnh nhân bốn ra ngay khó gì? Bạn hãy cho biết hai câu thơ trên đúng hay sai ? Hãy tính nhẩm nhanh diện tích hình vuông mà cạnh bằng 30m? 2. Nêu quy tắc tính diện tích hình bình hành? 3. Đố bạn điền tiếp những từ thích hợp và chỗ trống trong bài thơ sau : Diện tích chữ nhật là gì ? Lấy dài..tức thì ra ngay. Chu vi chữ nhật dễ thay. Lấy nhân hai là thành. 4. Nêu quy tắc tính diện tích hình thoi? 5. Một hình chữ nhật có chiều dài bằng 6m, chiều rộng bằng 40dm. Bạn A nói: Diện tích hình chữ nhật bằng 24 mét vuông. Bạn B nói: Diện tích hình chữ nhật bằng 240 mét vuông. Theo bạn ai nói đúng? ai nói sai? vì sao? 8cm 6. Hình bên tên gọi là gì ? 5cm Chu vi, diện tích em thì tính mau? Thời gian chơi: 5 - 7 phút Cách chơi: Chơi thi đua giữa cá nhân. Học sinh xung phong lên hái hoa và đọc to, rõ ràng nội dung câu hỏi cho cả lớp cùng nghe sau đó mới trả lời kết quả. Nếu bạn hái hoa trả lời chính xác, diễn đạt trôi chảy, gọn gàng, các bạn ở dưới lớp vỗ tay thật to để cổ vũ cho bạn. Nếu bạn trả lời đúng kết quả nhưng diễn đạt chưa mạch lạc, thì lớp vẫn vỗ tay khuyến khích bạn song nhỏ và ngắn hơn. Nếu bạn trả lời sai giáo viên gợi ý vẫn không trả lời được thì phải nhảy cò cò về chỗ. * Trò chơi 8: Nhận dạng hình (Áp dụng cho các tiết học: Hình bình hành; hình thoi; Ôn tập về hình học cuối năm...) Mục đích: Giúp học sinh củng cố kỹ năng nhận diện một số hình học cơ bản như hình vuông, hình chữ nhật, hình bình hành, hình thoi. Chuẩn bị: 2 bảng phụ hoặc 2 tờ giấy rô ki có vẽ các như hình chữ nhật, hình vuông, hình bình hành, hình thoi ở nhiều tư thế, vị trí khác nhau và một số hình khác có hình dạng dễ lẫn lộn với hình chữ nhật hoặc hình vuông. Học sinh chuẩn bị phấn màu hay bút dạ. Ví dụ: Giáo viên chuẩn bị bảng phụ như sau: Hãy tô màu hình chữ nhật có trong các hình vẽ dưới đây Thời gian chơi: 5 phút Cách chơi: Chia lớp thành hai nhóm cử 4 bạn đại diện chơi. Các bạn còn lại làm cổ động viên cho đội mình. Khi giáo viên hô: “Bắt đầu” thì bạn thứ nhất của nhóm lên nhận diện và tô màu Vào một hình chữ nhật sau đó chạy xuống chuyển phấn hoặc vỗ vai bạn thứ hai, bạn thứ hai lên chọn và tô màu vào hình thứ hai, sau 5 phút thì dừng lại. Học sinh ở dưới lớp và giáo viên đánh giá, thống kê điểm. Đội nào chọn và tô màu đúng 1 hình chữ nhật được 10 điểm. Nếu đội nào tô màu chưa đẹp trừ đi một điểm. Đội nào có số điểm nhiều hơn sẽ thắng cuộc. * Trò chơi 9: Gà mẹ tìm con (Áp dụng cho các tiết học: cộng trừ, nhân, chia phân số...) Mục đích: Củng cố các phép tính phân số. Chuẩn bị: 5 con gà
File đính kèm:
- sang_kien_kinh_nghiem_to_chuc_mot_so_tro_choi_toan_hoc_nham.doc