Kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp 1

Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm
Phần I: Sơ yếu lý lịch
Họ và tên: Lê Thị Hằng
Ngày tháng năm sinh: 03 – 09 – 1967
Năm vào ngành: 1987
Chức vụ và đơn vị công tác: Giáo viên Trường Tiểu học Dương Liễu B
Trình độ chuyên môn: Trung học Sư phạm 12 + 2
Hệ đào tạo: Chính quy. Đã tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm hệ tại chức.
Bộ môn giảng dạy: Chủ nhiệm và giảng dạy lớp 1A
Ngoại ngữ: Tiếng Anh A
Khen thưởng: Giáo viên giỏi cấp huyện.
Phần II . Nội dung đề tài
Tên đề tài: “Kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp 1”
I/ Đặt vấn đề.
Lý do chọn đề tài.
Bác Hồ vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc ta đã dạy:
“ Vì lợi ích mười năm trông cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người”
Đảng và nhân dân ta luôn quan tâm việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em: coi đây là sự nghiệp cao quý, là trách nhiệm to lớn đối với thế hệ tương lai, đối với tiền đề của dân tộc và của đất nước.
	Là người giáo viên, hơn ai hết chúng ta phải thấy được trọng trách của mình trong sự nghiệp trồng người. Muốn các em trở thành những con ngoan trò giỏi thì người giáo viên phải làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. Công tác chủ nhiệm lớp là công tác rất quan trọng trong nhà trường. Vấn đề này từ trước tới nay đã được rất nhiều giáo viên quan tâm bởi nó góp phần tích cực trong việc nâng cao chất lượng học tập và rèn luyện của học sinh. Đặc biệt đối với bậc Tiểu học thì công tác chủ nhiệm lớp càng quan trọng hơn bao giờ hết bởi người giáo viên không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà còn phải quan tâm đến sự phát triển của các em về mọi mặt. Vậy làm thế nào để đạt hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp. Đó là vấn đề không đơn giản.
	Là giáo viên đã qua nhiều năm giảng dạy, tôi đã có một số kinh nghiệm nhỏ về công tác này, tôi xin được mạnh dạn trình bày.
Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài:
Phạm vi: lớp 1A
Thời gian thực hiện đề tài: 1 năm học (2008 – 2009)
II/ Quá trình thực hiện đề tài
Khảo sát thực tế
Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện.
Năm học 2008 – 2009, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 1A với tổng số là 37 học sinh. Phần lớin các em đều cùng độ tuổi đã qua lớp mẫu giáo 5 tưổi nên đa số các em đã nhận được mặt chữ cái và chữ số. Song bên cạnh đó vấn còn một số em tiếp thu chậm chưa thuộc hết 24 chữ cái. Các em còn quá nhỏ, mải chơi, nhiều em rất hiếu động chưa ý thức được việc học tập của mình nên lớp học chưa có nề nếp.
Số liệu điều tra trước khi thực hiện.
Học tập
Kỉ luật
Vệ sinh
Tốt
Chưa tốt
Tốt
Chưa
Tốt
Chưa tốt
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
20
54
17
46
23
62
14
38
22
59
15
41
Nhìn chung lớp học chưa có nề nếp, chưa có ý thức tự quản. Một số em mải chơi nghịch ngợm: Nguyễn Tài đạt, Nguyễn Phi Học, Nguyễn Duy Văn, Nguyễn Tiến Đông, Hồ Văn Tùng, Nguyễn Văn Đoàn, Phạm Tân.
Những biện pháp thực hiện. (Nội dung chủ yếu của đề tài)
Tiếp cận, tìm hiểu học sinh, thành lập đội ngũ cán bộ lớp.
Các em lớp 1 rất bé, còn bỡ ngỡ, sợ sệt khi mới bước chân vào “Trường Tiểu học”. Chính vì thế mà ngay từ ngày đầu nhận lớp tôi đã đóng vai vừa là cô giáo, vừa là mẹ, là chị, là bạn để dìu dắt nâng đỡ các em giúp các em thích nghi với môi trường mới để các em học tập và rèn luyện tốt hơn. Tôi đã thăm dò để nắm bắt được nơi ở cũng như hoàn cảnh gia đình, đặc điểm riêng của từng em. Từ đó có những biện pháp giáo dục tích cực, phù hợp nhất với từng đối tượng, nhất là những em có hoàn cảnh khó khăn.
Tôi luôn tạo ra sự gần gũi với các em trong học tập cũng như trong giao tiếp, vui chơi để phát hiện khả năng nhận thức tư duy ở mỗi em. Tôi thường xuyên theo dõi để phát hiện học sinh nào chăm học, học sinh nào lười học, em nào trung thực, em nào giả dối. Với những em lười học, tôi thường động viên các em bằng những lời nói nhẹ nhàng, bằng lời khen khi các em chăm học hơn. Với những em hay giả dối, tôi thường giảng giải để các em hiểu được tác hại của sự giả dối chúng ta cần phải tránh.
Ngay từ đầu năm học, tôi luôn chăm lo tổ chức xây dựng lớp thành một tập thể tự quản tốt. Thành lập đội ngũ cán bộ lớp là việc làm không thể thiếu trong công tác chủ nhiệm lớp. Đội ngũ cán bộ của lớp tôi gồm có: 1 lớp trưởng, 2 lớp phó, 4 tổ trưởng. Tôi phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng em. Tôi còn có kế hoạch bồi dưỡng về ý thức đạo đức, về cách quản lí cho các em để các em trở thành những tấm gương sáng cho các em khác học tập.
Tổ chức xây dựng các nề nếp cho học sinh.
Ngay từ đầu năm tôi đã hướng dẫn thật tỉ mỉ để các em thực hiện tốt các nề nếp mà nhà trường đã qui định như nếp chào hỏi, xếp hàng ra vào lớp nếp truy bài đầu giờ…. Tôi không phó mặc sự quản lí lớp cho đội ngũ cán bộ mà chỉ thông qua các em để nắm bắt tình hình khi giáo viên không có trên lớp.
Đầu năm học, các em chưa biết đọc, biết viết nên tôi phát cho các em thời khoá biểu, hướng dẫn các em về dán ở góc học tập và nhờ bố mẹ xếp sách vở trước khi đến lớp. Tôi hướng dẫn kĩ về sách vở, đồ dùng học tập của từng môn, giúp các em nhận biết môn học qua bìa sách và nội dung của bài học.
Để dạy một tiết học đủ thời gian 35 phút thật khoa học, hiệu quả tôi đã đưa các em vào nề nếp yêu cầu các em làm theo hiệu lệnh của mình.
Ví dụ: Tôi qui định với các em các kí hiệu khi sử dụng đồ dùng học tập: b: bảng; v: vở; s: sách….. 
Trong giờ Tiếng Việt, khi đánh vần, đọc trơn tôi chỉ từng chữ ghi âm hay cả tiếng từ. Khi yêu cầu học sinh phân tích tôi đặt ngang thước dưới tiếng, từ cần phân tích. Học sinh thực hành theo dãy, theo nhóm …
Trên thực tế, do gia đình không quan tâm nên nhiều em đến lớp còn thiếu hoặc quên sách vở và đồ dùng học tập. Vì vậy trong giờ học các em không hoạt động học tập làm ảnh hưởng đến các bạn xung quanh. Do đó, tôi đã hình thành, tạo cho các em thói quen giờ nào việc ấy ngay từ đầu năm học.
Trong mỗi giờ học để đảm bảo không khí “học mà vui, vui mà học” giáo viên cần hướng dẫn cho các em có nếp giơ tay phát biểu ý kiến, nếp chăm chú nghe giảng hay ý thức tham gia các trò chơi học tập …
Rèn nếp học tập ở nhà cũng là một việc rất quan trọng trong việc hình thành nề nếp học tập cho học sinh lớp 1.
Tuy các em đã được học 2 buổi trên ngày, kiến thức của các môn học đã được hoàn thành ngay trên lớp nhưng chúng ta vẫn cần rèn cho các em nếp tự học và soạn sách vở, đồ dùng học tập. Điều này giáo viên nên thống nhất với cha mẹ học sinh qua buổi họp đầu năm.
Việc giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập cũng ảnh hưởng tới chất lượng học tập của các em. Vì thế ngay trong từng tiết học tôi đã hướng dẫn các em cách đặt tay khi viết, cách để sách vở đồ dùng thật khoa học để không bị nhàu nát, quăn góc hay hỏng hoặc mất.
Công tác chủ nhiệm lớp đòi hỏi người giáo viên phải thật tỉ mỉ. Hằng ngày đến lớp tôi thường xuyên gần gũi, chuyện trò ân cần với các em. Tôi dạy cho các em biết ăn ở sách sẽ, biết đoàn kết giúp đỡ bạn, biết sống trung thực, thật thà. Tôi xếp từng nhóm những đôi bạn cùng tiến, xếp những em hiếu động ngồi cạnh những em ngoan để các em dễ noi gương và học tập bạn mình. Đối với những em học kém tôi tranh thủ thời gian để kèm riêng các em. Đối với những em giỏi tôi có kế hoạch bồi dưỡng để giúp các em phát huy hết khả năng của mình, góp phần bồi dưỡng nhân tài cho đất nước sau này.
Tôi thường xuyên tìm hiểu nắm tình hình cụ thể của lớp nói chung, của từng học sinh nói riêng. Từ đó lựa chọn các biện pháp tác động phù hợp, góp phần nâng cao kết quả học tập.
Song song với các hoạt động học tập, tôi còn tổ chức cho các em vui chơi giải trí, rèn luyện sức khoẻ qua các tiết sinh hoạt tập thể. Hoạt động này giúp các em sảng khoái tinh thần, mở mang trí tuệ, tăng cường sức khoẻ, làm cho các em thêm yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè thầy cô giáo và mọi người xung quanh. Vì vậy tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí văn nghệ là yêu cầu không thể thiếu được đối với học sinh Tiểu học.
Tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các nề nếp.
Thời gian đầu hàng ngày tôi kiểm tra từng em. Khi đã thành nề nếp rồi, tôi giao việc kiểm tra cho cán bộ lớp. 
Giờ truy bài, tổ trưởng kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của các bạn: soạn sách vở, đồ dùng học tập đầy đủ theo đúng thời khoá biểu, ý thức xem trước bài mới rồi tổ trưởng chấm điểm vào sổ thi đua tổ.
Tổ trưởng tập hợp kết quả và báo cáo với lớp trưởng.
Cuối mỗi tuần vào giờ sinh hoạt tôi đã kiểm điểm cụ thể. Tổ nào, cá nhân nào tốt sẽ được khen, biểu dương và có phần thưởng nhỏ động viên kịp thời. Còn em nào chưa tốt hay quên đồ dùng hoặc sách vở thì tôi sẽ nhắc nhở, rút kinh nghiệm trước lớp. Nếu nhiều lần không sửa chữa, giáo viên sẽ ghi vào sổ liên lạc thông báo về cho phụ huynh biết để kịp thời đôn đốc các em thực hiện tốt các nề nếp học tập.
Kết hợp với giáo viên bộ môn và phụ huynh học sinh:
*. Kết hợp với giáo viên bộ môn:
Ngay từ khi bước vào lớp 1, ngoài cô giáo chủ nhiệm lớp các em còn được học các thầy cô bộ môn như Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể dục. Vì vậy tôi đã kết hợp với giáo viên bộ môn rèn các nề nếp cho các em. 
*Kết hợp với phụ huynh học sinh:
Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đề ra yêu cầu để phụ huynh cùng rèn nếp cho học sinh.
Hằng ngày, kiểm tra sách vở của các em.
Nhắc nhở con học và iàm bài tập cô giao.
Chuẩn bị sách vở và đồ dùng học tập cho con theo thời khoá biểu.
Giáo dục con ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi.
Sinh hoạt điều độ, đúng thời gian biểu, tránh tình trạng vừa học vừa chơi.
Thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm về tình hình học tập của con qua điện thoại hoặc qua sổ liên lạc.
III/ Kết quả thực hiện có so sánh đối chứng
Sau một năm học, nhờ việc áp dụng các biện pháp trên tôi thấy lớp tôi đã chuyển biến rõ rệt về nề nếp cũng như chất lượng học tập.
Sĩ số: 37 học sinh
Tháng
Học tập
Kỉ luật
Vệ sinh
Tốt
Chưa tốt
Tốt
Chưa tốt
Tốt
Chưa tốt
Tháng 9 + 10
20hs
17hs
23hs
14hs
22hs
15hs
Tháng 11 + 12
23
14
25
12
24
13
Tháng 1 + 2
27
10
31
6
30
7
Tháng 3
28
9
32
5
31
6
Tháng 4 + 5
30
7
37
0
37
0
Nhìn chung các em đều rất ngoan, sạch sẽ gọn gàng, ý thức học tập tốt. Trong các đợt kiểm tra của nhà trường, huyện, lớp tôi đều được khen là lớp có nề nếp tốt.
VI/ Kết luận
Sau một thời gian áp dụng các biệp pháp nêu trên tôi thấy lớp tôi chuyển biến rõ rệt về nề nếp học tập cũng như nếp sinh hoạt tập thể. Chắc chắn rằng ai trong mỗi chúng ta đều nhận thấy: học sinh ngoan có nề nếp làm cho cô giáo say sưa, hứng thú hơn khi giảng dạy. Tóm lại, nếu giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp thì chất lượng học tập của học sinh sẽ được nâng lên. để làm tốt công tác này, giáo viên phải thực sự thương yêu và hết lòng vì các em. Có như vậy mới mong đạt kết quả cao.
V. Những kiến nghị và đề nghị sau quá trình thực hiện đề tài.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhở của tôi. Tôi rất mong nhận được sự góp ý của ban lãnh đạo các cấp để đề tài của tôi thêm phong phú.
 Xin chân thành cảm ơn!
 Ngày 08 tháng 5 năm 2009
 Tác giả ký tên
 Lê Thị Hằng
 ý kiến nhận xét đánh giá và xêp loại của
 Hội đồng khoa học cơ sở
 Chủ tịch hội đồng
 (Ký tên, đóng dấu)