Hệ thống công thức cơ bản ôn tập Sinh học 12

phụ thuộc vào sự di truyền của cặp tính trạng kia , do đó ở F2 xuất hiện những tổ hợp tính trạng khác bố mẹ gọi là biến dị tổ hợp 
	4 . Giải thích định luật phân li độc lập của Menden theo thuyết NST ( cơ sở TB học ) 
	-Gen trội A : hạt vàng ; gen lặn a : hạt xanh . Gen trội B : hạt trơn ; gen lặn b : hạt nhăn 
	- Mỗi cặp gen qui định 1 cặp tính trạng và nằm trên 1 cặp NST tương đồng riêng 
	- P t/c : vàng trơn x xanh nhăn à F1 : 100% vàng trơn . F1 x F1 -> F 2 gồm : 
	+ 9 kiểu gen : 1AABB: 2 AaBB : 2 AABb : 4 AaBb : 1AAbb : 2 Aabb: 1aaBB :2aaBb: 1aabb.
	+ 4 kiểu hình : 9 vàng trơn : 3 vàng nhăn : 3 xanh trơn : 1 xanh nhăn 
	 5 . Điều kiện nghiệm đúng : 
 	- Bố mẹ phải thuần chủng và khác nhau về các cặp tính trạng tương phản đem lai 
	- Tính trạng trội phải trội hoàn toàn .
	- Số cá thể phân tích phải lớn .
	- Các cặp gen xác định các cặp tính trạng tương phản nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau .
	- Các cặp gen phải tác động riêng rẽ lên sự hình thành tính trạng 
	6 . Ý nghĩa : : Sự phân li độc lập và tổ hợp tự do của NST và gen trong giảm phân , thụ tinh làm tăng biến dị tổ hợp là nguồn nguyên liệu cho chọn giống và tiến hoá , giải thích sự đa dạng của sinh vật 
 D. DI TRUYỀN TÍNH TRẠNG TRUNG GIAN ( trội không hoàn toàn ) 
	1 . Thí nghiệm : Lai 2 thứ hoa Dạ Lan thuần chủng : hoa dỏ : AA với hoa trắng aa , được các cây F1 đều có hoa màu hồng (Aa) . Cho các cây F1 tự thụ phấn ( hoặc giao phấn ) , ở F2 phân li theo tỉ lệ : 1 đỏ : 2 hồng : 1 trắng 
 	* Nhận xét : Thể đồng hợp và dị hợp có kiểu hình khác nhau 
	2 . Nội dung định luật : Khi lai 2 cơ thể bố mẹ khác nhau về 1 cặp tính trạng, ,thì F1 đồng loạt mang tính trạng trung gian giữ bố và mẹ .
	3 . Giải thích : 
	- Tính trạng màu hoa do một cặp gen quy định , AA : hoa đỏ ; aa : hoa trắng ; Aa : hoa hồng . 
	- Sơ đồ lai :	 P : AA ( hoa đỏ ) x aa ( hoa trắng ) 
	Gp : A a 
	F1 : Aa ( 100% hoa hồng ) 
	F1 x F1 : Aa (hoa hồng ) x Aa (hoa hồng ) 
	GF1 : A , a A , a 
	F 2 : AA ( 1 đỏ ) : 	2 Aa (2 hồng ) :aa ( 1 trắng ) 
B. PHƯƠNG PHÁP GIẢI
I . TÍNH SỐ LOẠI VÀ THÀNH PHẦN GEN GIAO TỬ 
	1. Số loại giao tử :
Không tuỳ thuộc vào kiểu gen trong KG mà tuỳ thuộc vào số cặp gen dị hợp trong đó :
	+ Trong KG có 1 cặp gen dị hợp à 21 loại giao tử 
	+ Trong KG có 2 cặp gen dị hợp à 22 loại giao tử 
 + Trong KG có 3 cặp gen dị hợp à 23 loại giao tử
+ Trong KG có n cặp gen dị hợp à 2n loại giao tử 
	2 . Thành phần gen (KG) của giao tử :
	Trong tế bào (2n) của cơ thể gen tồn tại thành từng cặp tương đồng , còn trong giao tử (n) chỉ còn mang 1 gen trong cặp 
	+ Đối với cặp gen đồng hợp AA ( hoặc aa) : cho 1 loại giao tử A ( hoặc 1 loại giao tử a ) 
	+ Đối với cặp gen dị hợp Aa:cho 2 loại giao tử với tỉ lệ bằng nhau giao tư A và giao tử a 
 + Suy luận tương tự đối với nhiều cặp gen dị hợp nằm trên các cặp NST khác nhau , thành phần kiểu gen của các loại giao tử được ghi theo sơ đồ phân nhánh ( sơ đồ Auerbac ) hoặc bằng cách nhân đại số 
	Ví dụ : Kiểu gen :AaBbDd à giao tử : ABD, ABd , AbD, Abd 
 	 aBD, aBd , abD , abd 
II . TÍNH SỐ KIỂU TỔ HỢP , KIỂU GEN , KIỂU HÌNH VÀ CÁC TỈ LỆ PHÂN LI Ở ĐỜI CON 
Số kiểu tổ hợp : 
Mỗi loại giao tử đực tổ hợp tự do với các loại giao tử cái tạo thành nhiều kiểu tổ hợp trong các hợp tử . Vì vậy số kiểu tổ hợp giữa các loại giao tử đực và cái là :
	Số kiểu tổ hợp = số loại giao tử đực x số loại giao tử cái 
 Chú ý : 
	+ Biết kiểu tổ hợp => biết số loại giao tử đực , giao tử cái => biết được cặp gen dị hợp trong kiểu gen của cha mẹ 
	+ Kiểu tổ hợp khác nhau nhưng có thể đưa đến kiểu gen giống nhau => số KG < số kiểu tổ hợp . 
Số loại giao tử và tỉ lệ phân li về kiểu gen(KG) , kiểu hình (KH):
Sự di truyền của các gen là độc lập với nhau => sự tổ hợp tự do giữa các cặp gen cũng như giữa các cặp tính trạng .Vì vậy , kết qủa về kiểu gen cũng như về kiểu hình ở đời con được tính như sau : 
	+ Tỉ lệ KG chung của nhiều cặp gen = các tỉ lệ KG riêng rẽ của mỗi căp gen nhân với nhau 
=> Số KG tính chung = số KG riêng của mỗi cặp gen nhân với nhau 
	+ Tỉ lệ KH chung của nhiều cặp tính trạng = các tỉ lệ KH riêng rẽ của mỗi cặp tính trạng nhân với nhau 
III. TÌM KIỂU GEN CỦA BỐ MẸ 
Kiểu gen riêng của từng loại tính trạng :
Xét riêng kết quả đời con lai F1 của từng loại tính trạng 
a) F1 đồng tính : 
	+ Nếu bố me (P)ï có KH khác nhau thì F1 nghiệm đúng ĐL đồng tính của Menden => tính trạng biểu hiện ở F1 là tính trạng trội và thế hệ P đều thuần chủng : AA x aa .
	+ Nếu P cùng kiểu hình và F1 mang tính trạng trội thì 1 trong 2P có KG đồng hợp trội AA, P còn lại có thể là AA hoặc Aa 
	+ Nếu P không rõ KH và F1 mang tính trạng trội , thì 1 trong 2 P là đồng hợp trội AA ,P còn lại tuỳ ý : AA , Aa hoặc aa .
b) F1 phân tính nếu có tỉ lệ : 
F1 phân tính theo tỉ lệ 3:1 
F1 nghiệm đúng định luật phân tính của Menden => tính trạng là tính trạng trội , là tính trạng lặn và P đều dị hợp Aa xAa
Chú ý : Trong trườpng hợp trội không hoàn toàn thì tỉ lệ F1 là 1:2: 1 . Trong trường hợp có gen gây cheat ở trạng thái đồng hợp thì tỉ lệ F1 là 2:1 .
F1 phân tính theo tỉ lệ 1 :1 
F1 là kết qủa đặc trưng của phép lai phân tích thể dị hợp => 1bên P có KG dị hợp Aa , P còn lại đồng hợp aa
F1 phân tính không rõ tỉ lệ 
Dựa vào cá thể mang tính trạng lặn ở F1 là aa => P đều chứa gen lặn a , phối hợp với KH của P suy ra KG của P 
Kiểu gen chung của nhiều loại tính trạng 
Trong phép lai không phải là phép lai phân tích.
Kết hợp kết quả về KG riêng của từng loại tính trạng với nhau .
Ví dụ : Ở cà chua A : quả đỏ ; a quả vàng 
	B : quả tròn ; b quả bầu dục 
Cho lai 2 cây chưa rõ KG và KH với nhau thu được F1 gồm : 3 cây đỏ tròn ;3 đỏ bầu dục ;1 vàng tròn ; 1 vàng bầu dục . Các cặp gen nằm trên các cặp NST khác nhau .Tìm KG 2 cây thuộc thế hệ P
Xét riêng từng cặp tính trạng :
+ F1gồm (3+3) đỏ : ( 1 + 1) vàng = 3 đỏ : 1 vàng ( theo ĐL đồng tính ) =>P : Aa x Aa 
+ F1gồm (3 +1 ) tròn : (3 + 1 ) bầu dục = 1 tròn : 1 bầu dục ( lai phân tích dị hợp ) => P : Bb x bb
 - Xét chung : Kết hợp kết qủa về KG riêng của mỗi loại tính trạng ở trên => KG của P là : AaBb x AaBb .
b) Trong phép lai phân tích .
 Không xét riêng từng loại tính trạng mà phải dựa vào kết quả của phép lai để xác định tỉ lệ và thành phần gen của mỗi loại giao tử sinh ra => KG của cá thể đó 
IV CÁCH NHẬN ĐỊNH QUY LUẬT DI TRUYỀN 
1 ) Căn cứ vào phép lai không phải là phép lai phân tích :
	- Tìm tỉ lệ phân tính về KH ở thế hệ con đối với mỗi loại tính trạng 
	- Nhân tỉ lệ KH riêng rẽ của loại tính trạng này với với tỉ lệ KH riêng của loại tính trạng kia . Nếu thấy kết quả tính được phù hợp với kết qủa phép lai => 2 cặp gen quy định 2 loại tính trạng đó nằm trên 2 cặp NST khác nhau , di truyền theo quy luật phân li độc lập của Menden ( trừ tỉ lệ 1:1 nhân với nhau )
	Ví dụ : Cho lai 2 thứ cà chua : quả đỏ thân cao với quả đỏ thân thấp thu được 37,5% quả đỏ thân cao : 37,5% quả đỏ thân thấp :12,5% quả vàng thân cao , 12,5% quả vàng thân thấp . Biết rằng mỗi tính trạng do 1 gen quy định 
Giải
+ Xét riêng từng tính trạng ở thế hệ con 
( 37,5% + 37,5% ) đỏ : ( 12,5% + 12,5% ) vàng = 3 đỏ : 1 vàng 
( 37,5% + 12,5% ) cao : ( 37,5 % + 12,5% ) thấp = 1 cao : 1 thấp 
+ Nhân 2 tỉ lệ này ( 3 đỏ : 1 vàng ) ( 1 cao : 1 thấp ) = 3 đỏ cao : 3 đỏ thấp : 1 vàng cao : 1 vàng thấp . phù hợp với phép lai trong đề bài . Vậy 2 cặp gen quy định 2 cặp nằm trên 2 cặp NST khác nhau 
2) Căn cứ vào phép lai phân tích : 
Không xét riêng từng loại tính trạng mà dựa vào kết quả phép lai để xác định tỉ lệ và loại giao tử sinh ra của các cá thể cần tìm .
	Nếu kết quả lai chứng tỏ cá thể dị hợp kép cho ra 4 loại giao tử tỉ lệ bằng nhau => 2cặp gen đó nằm trên 2 cặp NST khác nhau .
PHẦN II LIÊN KẾT GEN - HOÁN VỊ GEN 
A . TÓM TẮT LÍ THUYẾT 
I . LIÊN KẾT GEN HOÀN TOÀN :
 	1. Thí nghiệm của Mocgan : 
	a. Đối tượng nghiên cứu : Ruồi giấm có những điểm thuận lợi trong nghiên cứu di truyền : dễ nuôi trong ống nghiệm , đẻ nhiều , vòng đời ngắn ( 10 -14 ngày / thế hệ ) , số lượng NST ít (2n = 8 ) , nhiều biến dị dễ thấy .
	b. Nội dung thí nghiệm : 
	- Lai 2 dòng ruồi giấm thuần chủng khác nhau về 2 cặp tính trạng tương phản là ruồi thân xám , cánh dài với ruồi thân đen cánh ngắn . Được F1 đồng loạt ruồi thân xám cánh dài .
	Vậy , theo định luật đồng tính của Menden : thân xám cánh dài là tính trạng trội hoàn toàn so với thân đen ., cánh ngắn và F1 có kiểu gen dị hợp 2 cặp gen .
	- Lai phân tích ruồi đực F1 thân xám , cánh dài với ruồi cái thân đen , cánh ngắn . ở F2 thu được 50% thân xám cánh dài ; 50% thân đen cánh ngắn 
	c. Nhận xét : 
	- Nếu 2 tính trạng do 2 cặp gen nằm trên 2 cặp NST khác nhau di truyền phân li độc lập thì kết quả lai phân tích thu được 4 loại kiểu hình với tỉ lệ bằng nhau .
	- Kết quả thí nghiệm chỉ thu được 2 loại kiểu hình giống bố mẹ . Ruồi cái là thể đồng hợp về 2 cặp gen lặn chỉ cho 1 loại giao tử , chứng tỏ ruồi cái F1 dị hợp 2 cặp gen nhưng chỉ cho
2 loại giao tử với tỉ lệ bằng nhau chứ không phải là 4 loại giao tử giống như phân li độc lập của Menden 
	Như vậy , có sự di truyền liên kết giữa 2 tính trạng màu sắc thân và hình dạng cánh . Tính trạng thân xám luôn đi kèm với tính trạng cánh dài ; tính trạng thân đen luôn đi kèm với tính trạng cánh ngắn .
	2 . Giải thích cơ sở tế bào học ( vẽ sơ đồ phân li NST) 
	- Quy ư ớc : B : thân xám , b : thân đen ; V cánh dài , v : cánh ngắn 
	- Kết quả thí nghiệm trên chỉ có thể giải thích được nếu thừa nhận các gen B và V cùng nằm trên 1 NST ( kí hiệu BV ) , các gen b và v cùng nằm trên 1 NST ( kí hiệu bv ) trong cặp tương đồng .
	- Sơ đồ lai : (HS tự viết ) 
	3 . Nội dung định luật liên kết gen hoàn toàn : 
 	- Các gen phân bố trên NST tại những vị trí xác định gọi là lôcut .
	- Trong tế bào , số lượng gen lớn hơn số lượng NST nhiều nên trên mỗi NST phải mang nhiều gen . 
	- Các gen nằm trên 1 NST phân li cùng nhau trong quá trình phân bào và làm thành 1 nhóm gen lên kết 
	- Số nhóm gen liên kết ở mỗi loài là tương ứng với số NST đơn bội (n) của loài đó .
	- Số nhóm tính trạng di truyền liên kết tương ứng với nhóm gen liên kết 
	4 . Ý nghĩa của di truyền liên kết : 
	- liên kết gen làm hạn chế sự xuất hiện của biến dị tổ hợp , bảo toàn những tính trạng giống bố mẹ 
	- Liên kết gen đảm bảo sự di truyền bean vững từng nhóm tính trạng qui định bởi các gen trên 1 NST 
	- Trong chọn giống , tiến hành lai tạo ra giống mới có các gen quí ( qui định nhóm tính trạng tốt ) nằm trong cùng 1 nhóm gen liên kết luôn đi kèm với nhau 
 II . LIÊN KẾT GEN KHÔNG HOÀN TOÀN :
	1 .Thí nghiệm : Khi cho lai ruồi cái F1 thân xám cánh dài giao phối với ruồi cái thân đen cánh ngắn . Thu được ở F2 : 41% thân xám cánh dài ; 41% thân đen cánh ngắn ; 9% thân xám cánh ngắn ; 9% thân đen cánh dài .
	* Nhận xét : 
	- Nếu chỉ có hiện tượng liên kết gen thì F2 chỉ có 2 loại kiểu hình là xám, dài và đen, ngắn .
	-Thực tế ở F2 có 4 loại kiểu hình , trong đó có 2 loại kiểu hình mới là thân xám cánh ngắn và thân đen , cánh dài với tỉ lệ thấp là kết quả của hiện tượng hoán vị gen giữa 2 trong 4 crômatit của cặp NST kép 
	2 Giải thích bằng cơ sở tế bào học : ( vẽ sơ đồ phân li NST ) 
	- Viết sơ đồ lai ( HS tự viết ) 
	- Tần số hoán vị gen (P) = tỉ lệ % các loại giao tữ có gen hoán vị 
	VD : thí nghiệm trên thì => tần số hoán vị = 9% Bv + 9%bV = 18 % 
B PHƯƠNG PHÁP GIẢI
I TÍNH SỐ LOẠI VÀ THÀNH PHẦN GIAO TỬ 
Các gen liên kết hoàn toàn : 
Trên 1 cặp NST ( 1 nhóm gen ) 
Các gen đồng hợp tử à 1 loại giao tử 
Ví dụ : 	 à 1 loại giao tử Aa ; à ABd
Nếu có 1 cặp gen dị hợp trở lên à 2 loại giao tử tỉ lệ tương đương 
Ví dụ : 	 à AB = Ab ; à AB = ab ; à ABD = abd 
Trên nhiều cặp NST ( nhiều nhóm gen ) nếu mỗi nhóm cen có ít nhất 1 cặp gen dị hợp 
 	Số loại giao tử = 2n với n = số nhóm gen ( số cặp NST ) 
* Tìm thành phần gen mỗi loại giao tử : dùng sơ đồ phân nhánh hoặc nhân đại số là mỗi loại giao tử của mỗi nhóm gen này phối hợp đủ kiểu với các loại giao tử của nhóm gen kia 
	Ví dụ : Cơ thể có KG . à 4 loại giao tử : AB.DE : AB.de : ab .DE : ab.de
Vì số nhóm gen là 2 à số loại giao tử 22 = 4 loại giao tử 
Các gen liên kết không hoàn toàn .
 	Mỗi nhóm gen phải chứa 2 cặp gen dị hợp trở lên mới phát sinh giao tử mang tổ hợp gen chéo ( giao tử HVG) trong quá trình giảm phân 
a) Trường hợp 2 cặp gen dị hợp :
* Số loại giao tử : 22 = 4 loại tỉ lệ không bằng nhau 
	Thành phần gen :
	+ 2 loại giao tử bình thường mang gen liên kết tỉ lệ mỗi loại giao tử này > 25% .
	+ 2 loại giao tử HVG mang tổ hợp gen chéo nhau do 2 gen tương ứng đổi chổ , tỉ lệ mỗi loại giao tử này < 25% .
	Ví dụ : Cơ thể có KG liên kết không hoàn toàn tạo giao tử :
	+ 2 loại giao tử bình thường tỉ lệ cao là : AB = ab > 25% .
	+ 2 loại giao tử HVG tỉ lệ thấp là: Ab = aB <25% 
Trường hợp 3 cặp gen dị hợp 
Có xảy ra trao đổi chéo 2 chổ :
	VD : Cơ thể có KG 
	*Số loại giao tử tạo ra = 8 loại 
	*Thành phần KG các loại giao tử : 
	+ Giao tử bình thừơng : ABD =abd 
	+ Giao tử TĐC 1 chổ : Abd= aBD = X1 ; ABd = abD = X2 
	+ Giao tử TĐC 2 chổ : AbD = X3 
Không xảy ra TĐC 2 chổ : 
	VD : Cơ thể có KG 
	*Số loại giao tử tạo ra = 6 loại giao tử 
	* Thành phần KG các loại giao tử : 
	+ Giao tử bình thường : ABD =abd 
	+ Giao tử TĐC 1 chổ : Abd= aBD = X1 ; ABd = abD = X2
II . TẦN SỐ TRAO ĐỔI CHÉO VÀ KHOẢNG CÁCH TƯƠNG ĐỐI GIỮA 2 GEN TRÊN 1 NST 	
	1) Tần số TĐC (tần số HVG ) : p 
	Tần số TĐC giữa 2 gen trên cùng NST bằng tổng tỉ lệ 2 giao tử HVG .
	Do đó : Tỉ lệ mỗi loại giao tử bình thường = 	= 	
	Tỉ lệ mỗi loại giao tử HVG = 	
	* Tần số TĐC thể hiện lực liên kết giữa các gen . Thường các gen có xu hướng chủ yếu là liên kết à tần số HVG < 50% .
	Trong trường hợp đặc biệt , các tế bào sinh dục sơ khai đều xảy ra TĐC giống nhau à tần số HVG p = 50% . Do đó , cơ thể dị hợp tử kép cho 4 loại giao tử tỉ lệ tương đương giống với trường hợp phân li độc lập .
	2) Khoảng cách tương đối giữa các gen trên cùng 1 NST 
	+Tần số HVG thể hiện khoảng cách tương đối giữa 2 gen : 2 gen càng nằm xa nhau thì tần số HVG càng lớn và ngược lại các gen càng nằm xa nhau thì tần số HVG càng nhỏ .
	+ Dựa vào tần số HVG => khoảng cách giữa các gen => vị trí tương đối (locut) trong nhóm gen liên kết .
	Qui ước : 1 cM ( centimorgan) = 1% HVG 
III. TÍNH TẦN SỐ HOÁN VỊ GEN 
	 1) Trong phép lai phân tích :
	Tần số HVG p = (Số cá thể hình thành do TĐC : Tổng số cá thể nghiên cứu ) x100%
Ví dụ : Lai phân tích ruồi cái thân xám cánh dài thuộc KG đối được thế hệ lai gồm 376 con xám ngắn : 375 con đen dài : 124 con xám dài : 125 con đen ngắn 
Giải
Xám dài và đen ngắn là 2 KH do TĐC tạo ra :
=> Tần số HVG = . 100 = 25%
	2) Trong các phép lai khác . giải bằng đại số 
	+ Đặt P : Tần số HVG => tỉ lệ giao tử HVG là 
	tỉ lệ giao tử BT là 
	+ Dựavào loại KH mà đề bài cho biết lập tỉ lệ : 
	Tỉ lệ các KG làm nên KH theo ẩn số p = Số cá thể thuộc KH biết được : Tổng số cá thể thu được 
Ví dụ : Cho cây thân cao hạt dài có KG tự thụ phấn ở F1 thu được 4000 cây , trong đó có 260 cây thấp tròn 
Giải
+ Đặt p = Tần số HVG => tỉ lệ giao tử HVG là 
+ F1 thu được cây thấp tròn () có tỉ lệ = 
Tỉ lệ KG làm nên cây thấp tròn là ( )2 . 
=> phương trình ( )2 = được p = 40% 
IV . CÁCH NHẬN ĐỊNH QUY LUẬT DI TRUYỀN
1) Dựa vào phép lai không phải là phép lai phân tích
	+ Tìm tỉ lệ phân tính về KH ở thế hệ lai đối với mỗi loại tính trạng .
	+ Nhân 2 tỉ lệ KH riêng của 2 loại tính trạng với nhau . Nếu kết quả không phù hợp đề bài => 2 cặp gen quy định 2 cặp tính trạng đó nằm trên cùng 1 cặp NST 
2) Dựa vào phép lai phân tích 
 Nếu kết quả lai chứng tỏ cá thể dị hợp kép cho 2 loại giao tử hoặc 4 loại giao tử có tỉ lệ không bằng nhau => 2 cặp gen nằm trên cùng 1 cặp NST 
PHẦN III. TƯƠNG TÁC GEN
A . TÓM TẮT LÝ THUYẾT 
I. TÍNH TRẠNG ĐA GEN ( tương tác gen / Nhiều gen chi phối một tính trạng ) 
 1 . TÁC ĐỘNG BỔ TRỢ 
	a. Khái niệm : Tác động bổ trợ là kiểu tác động qua lại của 2 hay nhiều cặp gen thuộc những lôcut khác nhau ( không alen ) làm xuất hiện 1 tính trạng mới 
	b. Nội dung định luật :
 + Hai hoặc nhiều gen không alen có thể tác động lên sự hình thành tính trạng 
 + Các dạng tác động khác nhau cho tỉ lệ kiểu hình ở F2 là biến dạng của ( 9: 3: 3: 1 )
	c. Các dạng tác động bổ trợ : Các tỉ lệ : 9: 3: 3: 1 ; 9: 6: 1 : 9:7 . ta chỉ xét 1 dạng tỉ lệ : 9: 6: 1.
c 1 . Thí nghiệm 1 : khi lai 2 thứ bí quả tròn thuần chủng với nhau , F2 thu được 3 loại kiểu hình với tỉ lệ : 9 dẹt : 6 tròn : 1 dài 
c 2 Giải thích : F2 có tỉ lệ kiểu hình 9: 6:1 = 16 tổ hợp = 4 loại giao tử (?F1) x 4loại giao tử (?F1) . Nghĩa là F1 mỗi bên cho 4 loại giao tử với tỉ lệ bằng nhau .Vậy F1 mỗi bên đều phải dị hợp ít nhất 2 cặp gen , nhưng chỉ quy định 1 tính trạng . Vậy tính trạng dạng quả do 2 cặp gen nằm trên 2 cặp NST tương đồng khác nhau tác động tác động qua lại cùng qui định 
- Qui ước gen : giả sử 2 cặp gen tương tác là Aa và Bb :
	+ Các kiểu gen có 2 gen trội (A-B-) tác động bổ trợ hình thành bí quảDE5T’.
	+ Các kiểu gen chỉ có 1 gen trội : A-bb hoặc aaB- qui định bí quả tròn 
	+ Kiểu gen có 2 cặp gen lặn (aabb) tác động bổ trợ hình thành bí quả dài 
Sơ đồ lai : 
+ PTC : AAbb( quả tròn ) x aaBB( quả tròn ) 
+GP : Ab aB 
+ F1 AaBb ( 100% quả dài ) 
+ F1 x F1: AaBb (quả dài ) x AaBb ( quả dài ) 
+GF1 : AB , Ab , aB , ab ; AB , Ab , aB , ab
	 F2 : 9 ( A- B- ) 	: 3 (A- bb) : 3( aaB- ) : 1 aabb
	 9 quả dẹt	6 quả tròn 	1 quả dài 
2. TÁC ĐỘNG ÁT CHẾ : 
	a. Khái niệm : là trường hợp một gen này kiểm hãm hoạt động của một gen khác , không cùng lôcut.
	b. Các dạng tương tác át chế : Át chế gen trội ( 12:3:1; 13: 3 ) và át chế do gen lặn ( 9: 4: 3: ) . Ta chỉ xét 1 dạng tỉ lệ 12 :3 :1 
	b1. Thí nghiệm : Cho lai ngựa lông xám thuần chủng với ngựa lông hung thuần chủng , dược F1 toàn lông xa