Giáo án Vật lý Lớp 9 - Tuần 22 - Năm học 2019-2020 - Phạm Thị Đẹp

Tuần:
22
Tiết PPCT:
41
BAØI 37: MAÙY BIEÁN THEÁ
TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
 1. Ổn định lớp: 1 phút
 2. Kiểm tra bài cũ: không
 3. Vào bài mới: 3 phút
 GV nêu ra tình huống ở đầu bài để dẫn dắt học sinh vào bài mới.
Thời lượng
Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Noäi dung ghi baûng.
Hoạt động 1: Hướng dẫn HS tìm hiểu cấu tạo của máy biến thế:
15 phút
GV: Yêu cầu HS quan sát hình 37.1SGK và máy biến thế nhỏ để nhận biết các bộ phận chính của máy biến thế 
GV: Hỏi thêm :- Số vòng dây của hai cuộn dây có bằng nhau không ? 
- Dòng điện có thể chạy từ cuộn dây này sang cuộn dây kia được không ? Vì sao ?
HS: Quan saùt hình 37.1 vaø vaät maãu. Tìm caùc boä phaän chính.
HS: Đối chiếu với máy biến thế nhỏ để nhận ra 2 cuộn dây dẫn có số vòng khác nhau , cách điện với nhau và được quấn quanh một lỏi sắt chung.
I. Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế:
1/ Cấu tạo : Hình 37.1 
Gồm :- 2 cuộn dây có số vòng dây khác nhau (cuộn sô caáp vaø thöù caáp), đặt cách điện với nhau và được quấn quanh một lỏi sắt chung
Hoạt động 2: Hướng dẫn HS tìm hiểu hoạt động của máy biến thế:
22 phút
GV: Ta biết 2 cuộn dây của máy biến thế đặt cách điện với nhau và có chung 1 lỏi sắt . Bây giờ nếu ta cho dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn sơ cấp thì liệu có xuất hiện dòng điện cảm ứng ở cuộn thứ cấp không ? Bóng đèn mắc ở cuộn thứ cấp có sáng không ? Tại sao ? 
GV: tiến hành TN kiểm tra 
GV: Nếu đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp một U xoay chiều thì liệu ở 2 đầu cuộn thứ cấp có xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều không ? Tại sao ? 
GV: Rút ra kết luận về nguyên tắc hoạt động của máy biến thế?
HS: Trả lời câu hỏi của GV.Vận dụng kiến thức về điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng để dự đoán hiện tượng xảy ra ở cuộn thứ cấp kín khi có dòng điện xoay chiều chạy qua cuộn sơ cấp 
HS: Quan sát GV làmTN kiểm tra . 
- Trả lời câu C1 : Đèn sáng . Vì khi đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp một U xoay chiều thì sẽ tạo ra trong cuộn dây 1 dòng điện xoay chiều . Lỏi sắt bị nhiễm từ trở thành 1 nam châm có từ trường biến thiên ; số đường sức từ của từ trường xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp biến thiên . Do đó trong cuộn thứ cấp xuất hiện dòng điện cảm ứng làm cho đèn sáng . 
HS: Trả lời câu C2 : đặt vào 2 đầu cuộn sơ cấp một U xoay chiều thì trong cuộn dây đó có dòng điện xoay chiều chạy qua . Từ trường trong lỏi sắt luân phiên tăng giảm . Vì thế số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn thứ cấp luân phiên tăng giảm. Kết quả là trong cuộn thứ cấp xuất hiện một dòng điện xoay chiều do một hiệu điện thế xoay chiều gây ra 
HS: Rút ra kết luận về nguyên tắc hoạt động của 
máy biến thế .
2/ Nguyên tắc hoạt động:
+ Câu C1 : 
+ Câu C2 : 
3/ Kết luận : 
Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế một hiệu điện thế xoay chiều thì ở 2 đầu cuộn thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều .
 4. Cuûng coá, luyện tập: 2 phuùt
	- Cho HS nhaéc laïi kieán thöùc troïng taâm
	+ Caáu taïo vaø hoaït ñoäng cuûa maùy bieán theá
	- Ñoïc coù theå chöa bieát
 5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà: 2 phút
	- HTB, BT :37.1-37.3
	- Xem bài 37 máy biến thế
 + Moái quan heä : U1, U2, n1, n2
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM:
Tuần:
22
Tiết PPCT:
42
BAØI 37: MAÙY BIEÁN THEÁ (tt)
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
 1. Ổn định lớp: 1 phút
 2. Kieåm tra baøi cuõ: 4 phút
 Hãy nêu cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của máy biến thế
Đáp án
 - Cấu tạo : Gồm 2 cuộn dây có số vòng dây khác nhau (cuộn sô caáp vaø thöù caáp), đặt cách điện với nhau và được quấn quanh một lỏi sắt chung
 - Nguyên tắc hoạt động: Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế một hiệu điện thế xoay chiều thì ở 2 đầu cuộn thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều .
 3. Vào bài mới: Cho HS nêu nội dung đặt đầu bài
Thời lượng
Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Noäi dung ghi baûng.
Hoạt động 1: Tìm hiểu tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế:
20 phút
GV:+Ñaët vaán ñeà:Giöõa U1 cuûa cuoän sô caáp, U2 cuûa cuoän thöù caáp vaø soá voøng daây n1 vaø n2 coù moái quan he ägì?
 + Cho hoïc sinh xem keát quaû thí nghieäm 
GV:Cho moät vaøi hoïc sinh ruùt ra keát luaän veà moái quan heä.
GV:Muoán taêng hay giaûm HÑT ôû cuoän thöù caáp ngöôøi ta phaûi laøm ntn?
HS:+Ñöa ra döï ñoaùn.
 +Xem keát quaû ruùt ra keát luaän
HS: Traû lôøi.
II/ Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế :
1/ Quan sát : 
+ Câu C3 : Nhận xét : U ở 2 đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỷ lệ với số vòng dây của các cuộn dây tương ứng . 
2/ Kết luận : Hiệu điện thế ở 2 đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỷ lệ với số vòng dây của mỗi cuộn 
=
+ Khi U1 >U2 : Ta có máy hạ thế .
+ Khi U1 <U2 : Ta có máy tăng thế 
Hoạt động 2: Tìm hiểu lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện:
10 phút
GV: Yêu cầu HS quan sát h37.2 để chỉ ra nơi cần đặt máy tăng thế, nơi đặt máy hạ thế.
Nội dung tích hợp:
- Khi máy biến thế hoạt động, trong lõi thép luôn xuất hiện dòng điện Fuco. Dòng điện Fuco có hại vì làm nóng máy biến thế, giảm hiệu suất của máy.
- Để làm mát máy biến thế, người ta nhúng toàn bộ lõi thép của máy trong một chất làm mát đó là dầu của máy biến thế. Khi xảy ra sự cố, dầu máy biến thế bị cháy có thể gây ra những sự cố môi trường trầm trọng và rất khó khắc phục.
- Biện pháp GDBVMT: Các trạm biến thế lớn cần có các thiết bị tự động để phát hiện và khắc phục sự cố; mặt khác cần đảm bảo các quy tắc an toàn khi vận hành trạm biến thế lớn.
HS: Quan sát hình 37.2 tìm hiểu cách lắp đặt biến thế ở hai đầu đường dây tải điện. Trả lời câu hỏi của GV.
III/ Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện.
 -Maùy taêng theá: Laép ôû hai ñaàu ñöôøng daây taûi ñieän
 -Maùy haï theá: Laép nôi tieâu thuï
Hoạt động 3: Vận dụng:
5 phút
GV: Yêu cầu HS áp dụng công thức vừa thu được để trả lời câu C4 
HS: Làm việc cá nhân 
- Trả lời câu C4 .
IV. VẬN DỤNG:
+ Câu C4 :
- Cuộn 6V có 109 vòng . 
- Cuộn 3V có 54 vòng 
 4. Cuûng coá, luyện tập: 3 phuùt
	- Cho HS nhaéc laïi kieán thöùc troïng taâm
	+Moái quan heä : U1, U2, n1, n2
	- Ñoïc coù theå chöa bieát
 5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: 2 phút
	- HTB, BT :37.1-37.3
	- Chuaån bò: Toång keát chöông 2: Ñieän töø hoïc: Soaïn vaø laøm caùc baøi taäp vaän duïng. 
IV. RUÙT KINH NGHIEÄM: