Giáo án Vật lý lớp 9 tiết 60: Sự phân tích ánh sáng trắng

Ngày dạy : 03 /04/2009 94 : T2	 95 : T1 96 : T3
 Tuần 30 HKI ( 11HKII) Tiết 60
SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG 
I/ Mục tiêu :
Kiến thức:
Phát biểu được khẳng định: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.
Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận: Trong chùm sáng trắng có chứa nhiều chùm sáng màu.
GDMT cho HS về tác hại của chùm sáng trắng.
Kỹ năng: Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra được kết luận như trên. 
Thái đô: Nghiêm túc khi quan sát thí nghiêm 
II/ Phương pháp dạy : Thảo luận nhóm, Tổ chức TN, vấn đáp, gợi mở.
III/ Chuẩn bị : 
 1/ Đối với GV :
1 lăng kính tam giác đều, màn chắn, bộ các tấm lọc màu, đèn phát ánh sáng trắng. 
 2/ Đối với HS : Nghiên cứu trước bài học
IV/ Lên lớp :
 1. Ổn định lớp : Kiểm diện sĩ số lớp (1/ )
 94 : 	95 : 	96 :
 2. KTBC : ( 5phút ) 
O Nêu kết luận ở SGK ?
O Sửa bài tập : 52.3 ?
Màu vàng 
 3. Bài mới :
Hoạt động Thầy và Trò
Nội dung
& Hoạt động 1 : Đặt vấn đề
 Ù Hs đọc thông tin SGK 
 Ù Quan sát cách bố trí thí nghiệm
 Ù Tiến hành làm thí nghiệm như SGK 
 Ù Quan sát khe sáng trắng qua một lăng kính
 O Aùnh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng gì?
( Aùnh sáng trắng ) 
 O Aùnh sáng mà ta thấy được sau lăng kính là những ánh sáng gì? ( Aùnh sáng có nhiều màu. )
 O Hãy mô tả màu sắc của dãi nhiều màu nói trên ?
( Dải màu có nhiều màu nằm sát cạnh nhau. Ơû bờ này màu đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm và bờ bên kia màu tím )
 Ù Hs đọc thí nghiệm 2 
 Ù Gv hướng dẫn hs làm thí nghiệm 2 
 Ù Hs tiến hành làm thí nghiệm 
 O Mục đích của thí nghiệm là gì ? ( Thấy rõ sự tách các dải màu riêng rẽ )
 O Nếu chắn chùm sáng lần lượt bằng các tấm lọc màu đỏ, xanh thì kết quả như thế nào ? 
 Ù Hs quan sát hiện tượng 
 O Mô tả hình ảnh quan sát được trong hai trường hợp ? ( Khi chắn khe sáng bằng tấm lọc màu xanh thì ta thấy vạch màu xanh, khi chắn tấm lọc màu đỏ thì thấy vạch màu đỏ. Hai vạch này không nằm cùng một chỗ )
 Ù Gv hướng dẫn hs làm thí nghiệm tiếp theo bằng tấm lọc màu nửa trên màu đỏ nửa dưới màu xanh. 
 Ù Quan sát hiện tượng và ghi kết quả. 
( Khi chắn tấm lọc nửa trên màu đỏ nửa dưới màu xanh thì ta thấy đồng thời cả 2 vạch đỏ xanh nằm lệch nhau)
 Ù Hs thảo luận trả lời câu hỏi c3 
( Trong chùm sáng trắng có chứa sẳn các ánh sáng màu. Lăng kính có tác dụng tách riêng các chùm sáng màu đó ra cho mỗi chùm đi theo một phương vào mắt )
 O Tại sao có thể nói thí nghiệm là thí nghiệm phân tích ánh sáng ? ( Trước lăng kính ta chỉ có một dải sáng trắng. Sau lăng kính ta thu được 1 dải sáng màu. Như vậy đã phân tích dải sáng trắng nói trên ra nhiều dải sáng màu, nên ta nói TN trên là TN phân tích ánh sáng )
 Ù Hs đọc kết luận SGK
* GDMT : Sống lâu trong mơi trường ánh sáng nhân tạo ( ánh sáng màu ) khiến thị lực bị suy giảm, sức đề kháng của cơ thể bị giảm sút. 
- Tại các thành phố lớn, do sử dụng quá nhiều đèn màu trang trí đã khiến cho mơi trường bị ơ nhiễm ánh sáng. Sự ơ nhiễm này dẫn đến giảm tầm nhìn, ành hưởng đến khả năng quan sát thiên văn. Ngồi ra chúng cịn lãng phí điện.
- Biện pháp GDBVMT:
+ Cần qui định tiêu chuẩn về sử dụng đèn màu trang trí, đèn quảng cáo.
+ Nghiêm cấm việc sử dụng đèn pha ơ tơ, xe máy là đèn phát ra ánh sáng màu.
+ Hạn chế việc sử dụng điện để thắp sáng đèn quảng cáo để tiết kiệm điện.
& Hoạt động 2 : Phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng sự phản xả trên đĩa CD 
 Ù Gv cho hs làm thí nghiệm trên đĩa CD
 O Hãy mô tả hiện tượng quan sát được ? ( Nhìn theo phương này thì có màu này nhìn theo phương khác có màu khác )
 O Aùnh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng gì? ( Aùnh sáng trắng )
 O Sau khi p.xạ trên đĩa CD ánh sáng có đặc điểm gì ? ( Sau khi p.xạ trên đĩa CD ánh sánglà chùm sáng màu )
 O Ta có kết luận ntn ? ( Có thể phân tích ánh sáng trắng thành những chùm sáng màu bằng cách cho nó phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD )
Hoạt động 3: Kết luận chung 
 Ù Hs đọc kết luận chung SGK
 & Hoạt động 4 : Vận dụng
 O Có thể coi các tấm lọc màu là 1 cách phân tích ánh sang trắng thành ánh sáng màu được không ?
 O Hãy nêu 1 vài hiện tượng thực tế về phân tích ánh sáng trắng .
Tiết 60 : SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG 
 I. Phân tích một chùm sáng trắng bằng lăng kính
 1. Thí nghiệm 1
2. Thí nghiệm 2
3 Kết luận:
Khi chiếu một chùm sáng trắng hẹp đi qua một lăng kính thì ta sẽ thu được nhiều chùm sáng màu khác nhau. Lăng kính có tác dụng tách riêng các chùm sáng màu có sẵn trong chùm sáng trắng.
II. Phân tích một chùm ánh sáng trắng bằng sự phản xả trên đĩa CD
 1. Thí nghiệm
2. Kết luận :
Có thể phân tích một chùm trắng thành những chùm sáng màu bằng cách cho nó phản xạ trên mặt ghi của đĩa CD
III. Kết luận chung
( SGK )
 IV/ Vận dụng :
Đây cũng là một cách phân tích ánh sáng.
 4/ Củng cố : ( 5ph )
+ HS đọc phần ghi nhớ trong SGK.
+ HS đọc câu C.3 SGK
 5/ Dặn dò :( 1ph )	
+ Học bài
+ Làm bài tập 
+ Xem phần “Có thể em chưa biết ” 
+ Chuẩn bị : “ Sự trộn các áng sáng màu”
V/ RÚT KINH NGHIỆM :
Ưu Điểm
Tồn tại
Chuẩn bị :
Nội dung :
Phương pháp :