Giáo án Vật lý lớp 9 tiết 40: Truyền tải điện năng đi xa

Ngày dạy :19/01/2008
94 : T 95 : T 96 : T
	 Tuần 02 HKII Tiết 42
I/ Mục tiêu :
- Lập được công thức tính năng lượng hao phí do toả nhiệt trên đường dây tải điện.
- Nêu được hai cách làm giảm hao phí điện năng trên đường dây tải điện và lí do vì sao chọn cách tăng hiệu điện thế ở hai đầu đường dây tải điện.
- Giáo dục cho HS thấy đđược sự hao phí đđiện năng do toả nhiệt --> Cần tiết kiệm
II/ Phương pháp dạy : Thảo luận nhóm, Tổ chức TN, vấn đáp, gợi mở.
III/ Chuẩn bị : 
 1/ Đối với GV 
 2/ Đối với HS : 
IV/ Lên lớp :
 1. Ổn định lớp : Kiểm diện sĩ số lớp (1/ )
 94 : 	95 : 	96 :
 2. KTBC : ( 5phút )
 O Trình bày các tác dụng của dòng điện xoay chiều. Khi dđ đổi chiều thì t/d từ của dđ ntn ? ( 4đ )
 O Đo cđdđ và hđt xoay chiều bằng dụng cụ đo nào ? ( 2đ )
 O Bài tập 35.2/43 ? ( 2đ )
 O So sánh sự giống và khác nhau khi đo cđdđ và hđt của đoạn mạch 1 chiều và xoay chiều ? ( 2đ )
Ä T/d quang, t/d nhiệt, và t/d từ .
Ä Ampe kế và Vôn kế xoay chiều có ghi AC ( hay ~ )
Ä Chọn A
Ä 
 3. Bài mới :
Hoạt động Thầy và Trò
Nội dung
& Hoạt động 1 : Đặt vấn đề vào bài
 O Để vận chuyển điện năng từ nhà máy điện đến nơi tiêu thụ. Ta dùng phương tiện gì ? ( dùng đường dây tải điện )
 O Dây dẫn này dẫn điện từ nơi nào đến nơi nào ? ( nhà máy điện à trạm biến thế à nơi tiêu thụ )
 O Em hãy cho biết giá trị điện thế sử dụng ở nhà ? ( 220V ) ?
 O Ta thấy giá trị cần sử dụng chỉ là 220V, thế thì tại sao đường dây Bắc – Nam lại cần đến điện thế 500kV = 500000V để truyền tải ?
 Ù Cá nhân suy nghĩ – Trả lời.
 ù Điều đó nguy hiểm chết người vì dđ đưa vào trạm có hiệu điện thế đến hàng chục ngàn vôn, mặt khác làm vậy lại rất tốn kém nhưng tạo sao ta phải làm. Làm vậy có được lợi gì không ?
à Vào bài mới.
& Hoạt động 2 : Phát hiện sự haio phí điện năng và lập công thức tính toán.
 O Truyền tải điện năng đi xa bằng dây dẫn có thuận tiện gì hơn so với vận chuyển các nhiên liệu dự trữ năng lượng khác như : than đá, dầu hoả, . . . ?
 O Liệu truyền tải bằng đường dây dẫn như thế có hao hụt, mất mát gì dọc đường hay không ?
 Ù HS đọc phần thông tin ở SGK/98 
 Ù Thảo luận nhómtím công thức tính PHP .
 Ù HS trình bày kết quả thảo luận .
 Ù GV định hướng – Sửa chữa hoàn chỉnh. 
 O Từ công thức này em hãy phát biểu thành lời cách tính công suất hao phí ?
* GDMT : Việc truyền tải điện năng đi xa bằng hệ thống các đường dây cao áp là một giải pháp tối ưu để giảm hao phí điện năng và đáp ứng yêu cầu truyền đi một lượng điện năng quá lớn.Ngồi ưu điểm trên, việc cĩ quá nhiều đường dây cao áp phá vỡ cảnh quan mơi trường, cản trở giao thơng và gây nguy hiểm cho người khi chạm phải vào đường dây điện
* Biện pháp : Đưa các đường dây cao áp xuống lịng đất hoặc đáy biển để giảm thiểu tác hại của chúng.
& Hoạt động 3 : Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiều khi dòng điện đổi chiều 
 O Hãy dựa vào công thức PHP = đề xuất các biện pháp giảm PHP ? ( R, P , U )
 O Giảm P thì ntn ? Có thoả đáng không ? Vì sao ? 
 Ù GV lấy ví dụ minh hoạ.
 Ù HS đọc C1 ? – Trả lời.
 O C1 ?
 O Công thức xác định điện trở dây dẫn là gì ? ( R = )
 O Từ công thức này muốn giảm R thì ta làm gì ? PHP có giảm được hay không ? Vì sao ?
 O C2 ?/99
 Ù HS đọc C3?/95
 Ù HS thảo luận nhóm .
 Ù HS trình bày kết quả.
 O C3 ?/99
 O Vậy ta có mấy cách làm giảm PHP. Cách nào có lợi và thuận tiện nhất ?
 Ù HS đọc phần kết luận ở SGK/99
& Hoạt động 4 : Vận dụng . 
 Ù HS đọc C4 ?/99
 Ù Làm việc cá nhân – Trả lời.
 O C4?/99
 Ù HS đọc C5 ?/99
 Ù Làm việc cá nhân – Trả lời.
 O C5?/99
Tiết 42:
I/ Sự hao phí điện năng trên đường dây tải điện : 
 1
 Khi truyền tải điện năng đi xa bằng đường dây dẫn sẽ có một phần điện năng hao phí do toả nhiệt trên đường dây.
 1/ Tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện :
- Công suất toả nhiệt : P = U.I
- Công suất hao phí ( toả nhiệt ) :
PHP = 
 Ư Công suất hao phí do toả nhiệt trên đường dây tải điện tỉ lệ nghịch với bình phương hiệu điện thế đặt vào hai đầu đường dây 
 2/ Cách làm giảm hao phí :
 C1 : Có 2 cách : giảm R hoặc tăng U
 C2 : Biết R = , chất làm dây dẫn đã chọn trước và chiều dài đường dây không đổi, vậy phải tăng S tức là use dây dẫn có tiết diện lớn, có m, P lớn, đắt tiền, nặng, dễ gãy à phải có hệ thống cột điện lớn à Hao phí lớn.
 C3 : Tăng U; công suất hao phí giảm rất nhiều ( vì tỉ lệ nghịch với U2 ) à phải chế tạo máy tăng thế.
 Vậy để giảm hao phí điện năng do toả nhiệt trên đường dây tải điện thì tốt nhất là tăng hiệu điện thế đặt vào hai đầu đường dây.
III/ Vận dụng :
 C4 : Hiệu điện thế tăng 5 lần, công suất hao phí giảm 52 = 25 lần.
 C5 : Bắt buộc phải dùng máy biến thế để giảm công suất hao phí, tiết kiệm, bớt khó khăn vì dây dẫn quá to và nặng.
 4/ Củng cố : ( 5ph )
 O Vì sao có sự hao phí điện năng trên đường dây tải điện ?
 O Nêu công thức tính điện năng hao phí trên đường dây tải điện ?
 O Nêu các biện pháp gỉam PHP ? Chọn biện pháp nào có lợi hơn ? Vì sao ? 
 O Bài tập 36.1/46 ?
 ÄTác dụng nhiệt, quang và từ
 Ä PHP = 
 Ä ( R, P , U ). Chọn cách tăng U à công suất hao phí giảm rất nhiều ( vì tỉ lệ nghịch với U2 )
 Ä Chọn A
 5/ Dặn dò :( 1ph )
+ Học thuộc bài.	
+ Làm các bài tập 36.1 à 36.4/44 SBT
+ CB : “ Máy biến thế ”
V/ RÚT KINH NGHIỆM :
Ưu Điểm
Tồn tại
- Chuẩn bị :
- Nội dung :
- Phương pháp :