Giáo án Vật lý Lớp 8 - Tiết 7: Lực ma sát - Năm học 2018-2019

Tiết 07 Ngày dạy: / 10/ 2017 tại 8A
Ngày dạy: / 10/ 2017 tại 8B
Ngày dạy: / 10/ 2017 tại 8C
Bài 6 : LỰC MA SÁT
Kiến thức liên mơn, tích hợp, cập nhật mới, liên hệ thực tế trong bài
Nội dung giảm tải
- Liên hệ lực ma sát trong cuộc sống hành ngày
- Khơng cĩ
Ngày soạn:22/09/07
Ngày dạy 26/09/07
Tiết :5
Tuần:5
I. Về mục tiêu
Tiết :6
Tuần:6
Về kiến thức:Học sinh biết được thế nào là lực ma sát, đặc điểm của mỗi loại ma sát trượt, ma sát lăn, ma sát nghỉ.
2. Về kỹ năng: Học sinh làm được thí nghiệm, phát hiện ma sát nghỉ bằng thí nghiệm, phân tích một số hiện tượng về lực ma sát có lợi và có hại trong đời sống và kỹ thuật. Cách khắc phục tác hại của lực ma sát 
3.Về thái độ: Hứng thú làm thí nghiệm, hợp tác hoạt động nhóm
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1.Chuẩn bị của giáo viên: Dụng cụ thí nghiệm H6.2 cho mỗi nhóm(lực kế, máng gỗ, quả cân); ổ bi, 
2. Chuẩn bị của học sinh: .lực kế , máng gỗ quả cân , ổ bi
III. Tiến trình bài day
1. Kiểm tra bài cũ( 5’)
Hai lực cân bằng là hai lực như thế nào? Búp bê đang đứng yên trên xe, bất chợt đẩy xe chuyển động về phía trước. Búp bê sẽ ngã về phía nào? Tại sao? 
Đáp.
- Hai lực cân bằng là hai lực cĩ cùng phương, ngược chiều, cùng độ lớn
- Búp bê ngã về phía sau vì xe thay đổi vận tốc đột ngột chân búp bê đặt trên xe kịp thay đổi vận tốc theo cịn thân búp bê khơng thể thay đổi vận tốc theo nên búp bê bị ngã về phía sau.
2. Nội dung bài mới .
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung chính
Tìm hiểu về lực ma sát:(15’)
-GV. Khi nào có lực ma sát ? Các loại ma sát thường gặp?
- GV cho ví dụ: khi thắng xe, kéo một vật trên mặt đường (ta thấy có lực cản trở chuyển động khi cọ sát lên vật khác ( ma sát trượt)
GV.- Lực ma sát trượt xuất hiện khi nào?
- Hãy kể một số thí dụ về về ma sát trượt?
- Tương tự GV cung cấp thí dụ rồi phân tích sự xuất hiện , đặc điểm của ma sát lăn, ma sát nghỉ.
- GV. Yêu cầu HS trả lời C3
GV. Cho Hs làm thí nghiệm theo nhóm H 6.2 , trả lời câu hỏi C4
( ma sát nghỉ)
 H. Lực ma sát nghỉ xuất hiện khi nào? Kể ra một số ví dụ về ma sát nghỉ?
HS. Đọc phần mở bài SGK
- HS suy nghĩ
- HS trả lời theo yêu cầu của GV và cho ví dụ, phân tích lực ma sát trượt
- HS cho ví dụ về ma sát lăn
HS. Hoạt động nhóm TN H6.2, câu C4
- C4: 
Có lực cản giữa mặt bàn và vật
- HS trả lời
- HS cho ví dụ
I. Khi nào có lực ma sát:
1. Lực ma sát trượt:
- Lực ma sát trượt sinh ra khi một vật chuyển động trượt trên bề mặt một vật khác
Ví dụ: khi thắng phanh, bánh xe trượt trên mặt đường
2. Lực ma sát lăn:
- Lực ma sát lăn sinh ra khi một vật lăn trên bề mặt của vật khác
Ví dụ: bánh xe quay trên mặt đường
C3:a) Ma sát trượt
 b) Ma sát lăn
3. Lực ma sát nghỉ:
- Lưc ma sát nghỉ giữ cho vật không trượt khi vật bị tác dụng của lực khác
Ví dụ: dùng lực kéo vật nặng trên đường nhưng vật không dịch chuyển
Tìm hiểu về ích lợi và tác hại của lực ma sát trong đời sống và kỹ thuật:( 10’)
GV. Cho HS xem H6.3, yêu cầu HS trả lời câu C6
- Cho HS kể từng loại ma sát và cách khắc phục
GV- Tương tự cho HS xem H6.4, yêu cầu HS phát hiện ích lợi của ma sát trong từng trường hợp
- HS xem H 6.3
- HS. Trả lời câu C6
HS. Quan sát H 6.4
và Nêu ích lợi của lực ma sát
II. Lực ma sát trong đời sống và kỹ thuật:
1. Lực ma sát có thể có hại
Có thể gây cản trở chuyển động
Ví dụ: H 6.3
2. Lực ma sát có thể có lợi:
Khi làm những công việc cần có lực ma sát
Ví dụ: viết bảng
Vận dụng( 8’)
GV. Yêu cầu HS thảo luận nhóm câu C8, C9
H. Khi nào xuất hiện lực ma sát trượt, ma sát lăn, 
ma sát nghỉ?
GV- Lực ma sát khi nào có lợi, khi nào có hại ?
Chuẩn kiến thức
 HS.-Hoạt động nhóm câu C8, C9
- HS trả lời câu hỏi
- Hs trả lời 
 + Nhờ cĩ lực ma sát nghỉ ta mới đi lại được
 + Lực ma sát trượt của trục làm mịn trục và cản trở chuyển động
III-Vận dụng:
C8: a) Khi đi trên sàn đá hoa mới lau dễ ngã 
Vì lực ma sát nghỉ giữa sàn với chân người rất nhỏ. Ma sát này có ích.
b) lực ma sát giữa đường và lớp ôtô nhỏ, bánh xe bị quay trươtï trên đường, trường hợp này cần lực ma sát ( ma sát co lợi.)
c) Giày mòn do ma sát giữa đường và giày. Lực ma sát trong trương hợp này có hại.
d) Khía rảnh mặt lớp ôtô sâu hơn lớp xe đạp để tăng độ ma sát giữa lớp với mặt đường. Ma sát này có lợi
e) Bôi nhựa thông để tăng ma sát.
C9: ổ bi cĩ tác dụng làm giảm ma sát 
- ổ bi đã thay ma sát trượt bằng ma sát lăn.
- Nhờ sử dụng ổ bi đã giảm được lực cản lên các vật chuyển động 
3. Củng cố, luyện tập ( 5’)
- Khi nào cĩ lực ma sát ? tác dụng của lực ma sát ?
- Ứng dụng của lực ma sát trong thực tế ?
4. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà ( 2’)
Về nhà học bài theo phần ghi nhớ, làm bài tập 6.1 -> 6.5
Bài 6.1 ý c
Bài 6.4. a) Fk = Fms = ?
 b) Fk > Fms
 c) Fk < Fms 
* Kinh nghiệm rút ra sau bài giả