Giáo án Vật lý 9 - Tiết 51, Bài 47: Sự tạo ảnh trên phim trong máy ảnh - Nguyễn Hằng Nga

Ngày soạn:
Ngày giảng:
SVTH: Nguyễn Hằng Nga
GVHD: Nguyễn Hồng Giang
TIẾT 51: BÀI 47: SỰ TẠO ẢNH TRÊN PHIM TRONG MÁY ẢNH
I. Mục tiêu
Kiến thức
Nêu và chỉ ra hai bộ phận chính của máy ảnh là vật kính và buồng tối.
Nêu và giải thích được các đặc điểm của ảnh hiện trên phim của máy ảnh.
Dựng được ảnh của một vật được tạo ra trong máy ảnh. 
Kỹ Năng
Biết tìm hiểu được kỹ thuật đã được ứng dụng trong cuộc sống
Thái độ
Say mê hứng thú tìm hiểu bài học
 II. Tài liệu và phương tiện
 1. Giáo viên:
SGK, giáo án, SBT, H47.4 SGK
 2. Học sinh:
1 mô hình máy ảnh hoặc có thể dùng một máy ảnh cũ làm dụng cụ trực quan cho cả lớp, 1 ảnh chụp một số máy ảnh, nếu có để có thể giới thiệu cho cả lớp 
 III. Tiến trình dạy học.
Hoạt động 1:
Tổ chức: Sĩ số.
Kiểm tra bài cũ
Vật đặt ở vị trí nào thì TKHT cho ảnh hứng được trên màn? Độ lớn của ảnh phụ thuộc vào yếu tố nào?
Khi vật đặt ngoài khoảng tiêu cự của TKHT thì cho ảnh hứng được trên màn. Độ lớn của ảnh phụ thuộc vào khoảng cách từ vật đến thấu kính.
Giới thiệu bài mới
Nhu cầu cuộc sống muốn ghi lại ảnh của vật ta cần dụng cụ gì? Để biết được chúng ta sẽ vào bài mới ngày hôm nay: Tiết 51: Bài 47: Sự tạo ảnh trên phim trong máy ảnh.
Hoạt động 2:
Dạy học bài mới
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung
GV:
+ Yêu cầu HS đọc mục I SGK. 
+ Hỏi một vài HS để đánh giá sự nhận biết của các em về các thành phần cấu tạo của máy ảnh.
HS:
- Làm việc theo nhóm để tìm hiểu máy ảnh qua mô hình (Nếu không có mô hình thì từng HS làm việc với hình 47.2 và 47.3 SGK 
- Từng HS chỉ ra đâu là vật kính, buồng tối và chỗ đặt phim.
GV:
+ Hướng vật kính của máy ảnh về phía một vật ngoài sân trường hay cửa kính của phòng học. Đặt mắt phía sau tấm kính mờ hoặc tấm nhựa trong được đặt ở vị trí của phim để quan sát ảnh của vật này.
+ Đề nghị đại diện của một vài nhóm HS trả lời Câu C1 và C2. 
+ Trong trường hợp không được trang bị mô hình máy ảnh thì GV gợi ý để HS cả lớp trả lời các câu hỏi sau: 
- Ảnh thu được trên phim của máy 
ảnh là ảnh ảo hay ảnh thật? 
- Vật thật cho ảnh thật thì cùng chiều hay ngược chiều? 
- Vật thật cách vật kính một khoảng xa hơn so với khoảng cách từ ảnh trên phim đến vật kính thì ảnh này lớn hơn hay nhỏ hơn vật? 
- Vật thật cho ảnh thật thì vật kính 
của máy ảnh là thấu kính hội tụ hay thấu kính phân kỳ? 
* Phát cho HS hình 47.4 SGK đã photocopi hoặc yêu cầu HS vẽ lại hình này vào tập để làm C3, C4. 
* Có thể gợi ý cho HS thực hiện C3 
- Sử dụng tia qua quang tâm O để xác định ảnh B’ của B hiện trên phim PQ và ảnh A’B’của AB.
- Từ đó vẽ tia ló khỏi vật kính đối 
với tia sáng từ B tới vật kính và song song với trục chính 
- Xác định tiêu điểm F của vật kính 
+ Yêu cầu HS thực hiện câu C4: 
- Có thể xét 2 tam giác đồng dạng 
OAB và OA’B’ để tính tỷ số. 
* Đề nghị một vài HS nêu nhận xét 
về đặc điểm của ảnh trên phim trong máy ảnh.
HS:
Từng nhóm HS tìm cách thu ảnh của một vật trên tấm kính mờ hay tấm nhựa trong đặt ở vị trí của phim trong mô hình máy ảnh và quan sát ảnh này. Từ đó trả lời Câu C1: 
- Ảnh của 1 vật trên phim là ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật. 
- Trả lời câu C2: Hiện tượng thu được ảnh thật (Ảnh trên 
phim) của vật chứng tỏ vật 
kính của máy ảnh là thấu kính hội tụ 
Từng HS thực hiện câu C3 
- Vẽ lại hình 47.4 vào tập để 
làm câu C3, C4. 
Từng HS thực hiện câu C4 
- Xét 2 tam giác đồng dạng OAB và OA’B’ để tính tỷ số 
Nhìn vào hình vẽ rút ra nhận xét về đặc điểm của ảnh trên phim trong máy ảnh
GV:
+ Gợi ý cho HS vận dụng kết quả 
vừa tìm được ở câu C4 để giải. 
+ Yêu cầu HS đọc phần GHI NHỚ
HS:
+ Từng HS thực hiện câu C6: 
+ Đọc phần ghi nhớ SGK 
+ Đọc phần có thể em chưa 
biết.
I/ Cấu tạo của máy ảnh 
1)Hai bộ phận quan trọng của máy ảnh là vật kính và buồng tối 
- Vật kính là 1 thấu kính hội tụ 
- Ngoài ra để chụp ảnh cần phải có phim 
2) Đặt một vật sáng trước máy ảnh sao cho ảnh của vật hiện rõ trên tấm kính mờ đặt ở vị trí của phim và quan sát ảnh của vật.
II/ Ảnh của một vật 
trên phim: 
1/ Trả lời các câu hỏi: 
+ Câu C1: Ảnh thật, ngược chiều với vật và nhỏ hơn vật. 
+ Câu C2: hiện tượng thu được ảnh thật (ảnh trên phim) 
2/ Vẽ ảnh của một vật đặt trước máy ảnh: 
+ Câu C3:
- Kẻ tia sáng từ B qua quang tâm O truyền thẳng tới cắt phim PQ tại ảnh B’ của B. 
- Kẻ từ B tia tới BI song song với trục chính cho tia ló IB’. Tia ló cắt trục chính tại tiêu điểm F 
- Hạ B’ vuông góc với trục chính thì A’B’ là ảnh của AB tạo bởi vật kính 
Vẽ hình: 
B
A
I
F’
O
B’
A’
+ Câu C4: Tính tỷ số giữa chiều cao của ảnh và chiề cao của vật:
3/ Kết luận: 
Ảnh trên phim là ảnh thật, ngược chiều và nhỏ hơn vật.
III/ Vận dụng: 
+ Câu C5: 
+ Câu C6: 
- Áp dụng kết quả của câu C4. Ta có ảnh A’B’ của người ấy trên phim có chiều cao là: 
* GHI NHỚ: SGK
Hoạt động 3:
Củng cố
Cần nắm các bộ phận chính của máy ảnh, biết được đặc điểm của ảnh hiện trên phim trong máy ảnh
Đọc phần có thể em chưa biết
Hoạt động 4:
Hoạt động nối tiếp
Làm bài tập từ 47.1 đến 47.5 SBT vào vở
Dự kiến kiểm tra đánh giá
Chẩn bị trước bài 48: Mắt