Giáo án Vật lý 9 - Tiết 38, Bài 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều. Đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều - Năm học 2011-2012

Ngày dạy: 14 /1/2012
Tiết :	38
Bài: 	 35	 CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU
	 ĐO CƯỜNG ĐỘ VÀ HIỆU ĐIÊÏN THẾ XOAY CHIỀU	 
I MỤC TIÊU : 
Kiến thức : Nhận biết được các tác dụng nhiệt, quang từ của dòng điện xoay chiều.
+ Bố trí được thí nghiệm chứng tỏ lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều.
+ Nhận biết được kí hiệu của ampe kế và vôn kế xoay chiều, sử dụng được chúng để đo cường độ và hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều.
Kỹ năng : Sử dụng các dụng cụ đo điện , mắc mạch điện theo sơ đồ, hình vẽ.
Thái độ : Trung thực, cẩn thận, ghi nhở sử dụng điện an toàn.
+ Có tinh thần hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. CHUẨN BỊ :
	+ Đối với mỗi nhóm HS: 1 nam châm điện, 1 nam châm vĩnh cửu, 1 nguồn điện 1 chiều ; 1 nguồn điện xoay chiều 3V – 6V.
	+ Đối với GV: 1 ampe kế xoay chiều, 1 vôn kế xoay chiều, 8 sợi dây nối, 1 nguồn điện 1 chiều 3V – 12V ; 1 nguồn điện xoay chiều 3V – 12V.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ và tổ chức tình huống học tập (5 phút)
Hoạt động của giáo viên.
Hoạt động của học sinh.
GV (chiếu) Nêu câu hỏi kiểm tra bài cũ: 
+Nêu các tác dụng của dòng điện một chiều?
+dòng điện xoay chiều đang sử dụng ở Việt Nam có tần số bao nhiêu?
+ Dòng điện xoay chiều là gi?
+Nguyên tắc hoạt động của máy phát điện xoay chiều dựa vào hiện tượng gi?
GV :Đặt vấn đề vào bài như SGK
HS: lần lượt tham gia trả lời các câu hỏi của GV nêu ra:
Tiết 38-bài 35 Các tác dụng của dòng điện xoay chiều-đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều
Hoạt động 2: Tìm hiểu những tác dụng của dòng điện xoay chiều (5 phút)
 .
GV: Yêu cầu HS quan sát những TN 35.1 SGK và nêu rõ mỗi TN chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng gì?(chiếu)
+ Ngoài ba tác dụng trên, dòng điện xoay chiều còn có tác dụng gì?(chiếu)
GV:(chiếu) : Thông báo : Dòng điện xoay chiều cũng có tác dụng sinh lí. Dòng điện xoay chiều thường dùng có hiệu điện thế 220V nên tác dụng sinh lí rất mạnh, gây nguy hiểm chết người. 
Do đó phải chú ý và đảm bảo an toàn khi sử dụng điện
I. TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU.
HS: Quan sát ba TN và trả lời câu C1:
C1: + Bóng đèn nóng sáng: tác dụng nhiệt.
 + Bút thử điện sáng: tác dụng quang.
 + Đinh sắt bị hút : tác dụng từ.
HS: Dòng điện xoay chiều cũng có tác dụng sinh lí. Vì dòng điện xoay chiều qua cơ thể người cũng gây co giật.
Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng từ của dòng điện xoay chiều. Phát hiện lực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiều. Bố trí TN chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tần số lớn cũng có lực từ luôn đổi chiều ( 12 phút)
GV: Đặt vấn đề:Ở trên ta đã biết khi cho dòng điện xoay chiều vào nam châm điện thì nam châm điện hút sắt giống như khi cho dòng điện một chiều vào nam châm điện. Vậy có phải tác dụng từ của dòng điện xoay chiều giống hệt như dòng điện một chiều không? Việc đổi chiều dòng điện liệu có ảnh hưởng gì đến lực từ không? Em thử cho dự đoán.
GV: Yêu cầu HS tự nghiên cứu C2, nêu cách bố trí TN. Dự đoán hiện tượng xảy ra.ở TN 35.2 và 35.3 (chiếu)
GV: Phát dụng cụ tới các nhóm HS yêu cầu các nhóm bố trí TN và tiến hành TN, quan sát hiện tượng để trả lời câu C2, kiểm tra dự đoán.
Yêu cầu các nhóm báo cáo KQ TN và thống nhất câu trả lời(chiếu)
GV (chiếu) nêu lại hiện tượng TN
GV: Từ kết quả TN trên. GV yêu cầu HS nêu kết luận.
(chiếu KL)
II. TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU.
HS: Hoạt động cá nhân nêu dự đoán :
+ Khi đổi chiều dòng điện thì lực từ có đổi chiều vì chiều của lực từ phụ thuộc vào chiều của dòng điện.
HS: Đọc câu C2 và bố trí TN như hình 35 SGK và nêu dự đoán hiện tượng xảy ra.
HS: Tiến hành TN theo nhóm và trả lời câu C2.
C2: + Khi sử dụng dòng điện một chiều. nếu đổi chiều dòng điện thì chiều của lực từ cũng thay đổi
+ Khi sử dụng dòng điện xoay chiều thì cực N của thanh nam châm lần lượt bị hút đẩy. Nguyên nhân do dòng điện luân phiên đổi chiều.
HS: Nêu kết luận:
+ Kết luận: Khi dòng điện đổi chiều thì lực từ của dòng điện tác dụng lên nam châm cũng đổi chiều.
Hoạt động 4: Tìm hiểu các dụng cụ đo, cách đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều ( 12 phút)
GV: chiếu yêu cầu thứ nhất
GV: Tiến hành TN như hình 35.4 SGK cho HS quan sát kim của ampe kế và vôn kế một chiều.
GV: Hãy dự đoán xem nếu đổi chiều dòng điện thì chiều kim của quay trên các dụng cụ đo thay đổi như thế nào?
GV: Tiến hành TN : đôỉ chiều dòng điện.
III. ĐO CƯỜNG ĐỘ DÒNG ĐIỆN VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU.
1)Quan sat GV làm TN
HS: Quan sát kim của ampe kế và vôn kế một chiều.
HS: Nêu dự đoán của riêng mình:
+ HS :Kim của các dụng cụ đo đó quay ngược lại.
GV (chiếu) yêu cầu thứ hai
GV: Thay nguồn điện một chiều bằng nguồn điện xoay chiều.
GV: Tiến hành mắc mạch điện vào sơ đồ hình 35.4 SGK vào hiều điện thế xoay chiều. 
GV( chiếu) yêu cầu thứ 3
GV: Giới thiệu ampe kế và vôn kế xoay ch iều. Sau đó GV thay chúng vào chỗ của ampe kế một chiều và vôn kế một chiều và hỏi : Kim của chúng chỉ bao nhiêu?
+ Sau đó GV đổi hai chốt cắm lấy điện thì kim của các dụng cụ đo đó có quay ngược lại không? Số chỉ bao nhiêu?
+ Cách mắc ampe kế và vôn kế xoay chiều vào mạch có gì khác với cách mắc của ampe kế và vôn kế một chiều.
GV(chiếu )lại hiên tượng TN để HS rõ hơn
GV: Yêu cầu HS rút ra kết luận về cách nhận biết ampe kế và vôn kế xoay chiều, cách mắc chúng vào mạch điện.
GV:( chiếu kl)
GV: Thông báo về ý nghĩa của cường độ dòng điện và hiệu điện thế hiệu dụng như SGK.(chiếu)
HS: Quan sát TN của GV tiến hành và rút ra nhận xét.:kim k quay
HS: Đọc số chỉ của các kim
HS: Kim không quay ngược lại số chỉ vẫn chỉ như cũ.
HS: Không cần phân biệt chốt cắm.
HS: Nêu kết luận như phần III SGK.
2) Kết luận
Hoạt động 5: Vận dụng (6 phút)
GV: Yêu cầu HS dựa vào thông báo trên để trả lời câu C3.(chiếu nội dung)
GV: Yêu cầu HS hoạt động nhóm thảo luận và trả lời câu C4 
IV. VẬN DỤNG:
HS: Hoạt động cá nhân trả lời câu C3.
C3: Sáng như nhau vì hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều tương đương với hiệu điện thế của dòng điện một chiều có cùng giá trị.
HS: Hoạt động theo nhóm trả lời câu C4
C4: Có : Vì dòng điện xoay chiều chạy vào cuộn dây của nam châm điện và tạo ra một từ trường biến đổi. Các đường sức từ của từ trường xuyên qua tiết diện S của cuộn dây B biến đổi. Do đó trong cuộn dây B xuất hiện dòng điện cảm ứng.
 IV. CỦNG CỐ VÀ HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ.
1. Củng Cố : (4 phút)
	 GV chiếu và nêu kiến thức cần nhớ như SGK
	2. Dặn dò. (1 phút)
	+Làm bài tập 35.1 đến 35.5 SBT
 +Đọc mục có thể em chưa biết trang 97
	+ Đọc và chuẩn bị trước bài 36 cho tiết học sau. 
 *lập công thức tính năng lượng hao phí trên đường dây tải điện
 *cáh làm giảm hao phí trên đường dây tải điện
=============================o0o================================