Giáo án Vật lý 9 - Tiết 26 - Năm học 2015-2016
Hoạt động 1: Tạo ra và quan sát từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua
? Nêu cách tạo ra từ phổ?
Cho Hs làm TN
? Đọc và cho biết yêu cầu C1
? Thảo luận trả lời C1
? Yêu cầu các nhóm vẽ đường sức từ của ống dây ngay trên tấm nhựa-
?yêu cầu Hs trả lời C2
? Yêu cầu Hs đặt các kim nam châm nối tiếp nhau( H 24.2) vẽ mũi tên chỉ chiều đường sức từ
Lưu ý: Kim nam châm đặt trên trục thẳng đứng mũi nhọn.
? Yêu cầu Hs trả lời C3
GV: Thông báo hai đầu của một ống dây có dòng điện chạy qua cũng là hai từ cực, đầu có các đường sức từ đi ra gọi là cực Bắc, đầu có các đường sức từ đi vào gọi là cực Nam.
? Đọc phần kết luận theo SGK
Hoạt động 2: Tìm hiểu quy tắc nắm tay phải
GV : Từ trường do dòng điện sinh ra, vậy chiều của đường sức từ có phụ thuộc vào chiều của dòng điện hay không?
Làm thế nào để kiểm tra được điều đó?
- Tổ chức làm thí nghiệm kiểm tra.
? Rút ra kết luận.
GV: Để xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua người ta đã sử dụng quy tắc nắm tay phải để có thể xác định dễ dàng mà không cần làm TN
Gọi Hs đọc quy tắc
? Quy tắc nắm tay phảI dùng để làm gì?
? Đường sức từ trong lòng ống dây và ngoài ống dây có gì khác nhau.
Gv hướng dẫn hs cách đặt tay phảI theo quy tắc
? Phát biểu lại quy tắc.
Hoạt động 3: Vận dụng :
? Em hãy nhắc lại quy tắc nắm bàn tay phải
Cá nhân hoàn thành C4, C5, C6.
GV: Gợi ý các câu hỏi
? Muốn xác định tên từ cực của ống dây cần biết gì ?
? Xác định bằng cách nào?
? Muốn xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây cần biết gì?
Ngày soạn: 01/11/2015 Tiết thứ 26 Tuần 13 BÀI 24: TỪ TRƯỜNG CỦA ỐNG DÂY CÓ DÒNG ĐIỆN CHẠY QUA I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - So sánh được từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua với từ phổ của thanh nam châm thẳng. Vẽ được đường sức từ biểu diễn từ trường của ống dây. Vận dụng quy tắc nắm tay phải để xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua khi biết chiều của dòng điện. 2. Kĩ năng: - Làm từ phổ của từ trường ống dây có dòng điện chạy qua - Vẽ đường sức từ của từ trường ống dây có dòng điện đi qua 3. Thái độ: - Thận trọng, khéo léo khi làm thí nghiệm II. Chuẩn bị : GV :* Đối với mỗi nhóm HS: - Một tấm nhựa có luồn sẵn các vòng dây của một ống dây dẫn. - Một nguồn điện 6V - Một ít mạt sắt - Một công tắc, 3 đoạn dây - Một bút dạ. HS : bảng nhóm, tập nháp III/ Các bước lên lớp: Ổn định lớp Kiểm tra bài cũ :? Thực hiện giải bài tập 23.1 và 23.2 tại bảng ? Nhận xét và cho điểm Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS ND GHI BẢNG Hoạt động 1: Tạo ra và quan sát từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua ? Nêu cách tạo ra từ phổ? Cho Hs làm TN ? Đọc và cho biết yêu cầu C1 ? Thảo luận trả lời C1 ? Yêu cầu các nhóm vẽ đường sức từ của ống dây ngay trên tấm nhựa- ?yêu cầu Hs trả lời C2 ? Yêu cầu Hs đặt các kim nam châm nối tiếp nhau( H 24.2) vẽ mũi tên chỉ chiều đường sức từ Lưu ý: Kim nam châm đặt trên trục thẳng đứng mũi nhọn. ? Yêu cầu Hs trả lời C3 GV: Thông báo hai đầu của một ống dây có dòng điện chạy qua cũng là hai từ cực, đầu có các đường sức từ đi ra gọi là cực Bắc, đầu có các đường sức từ đi vào gọi là cực Nam. ? Đọc phần kết luận theo SGK Hoạt động 2: Tìm hiểu quy tắc nắm tay phải GV : Từ trường do dòng điện sinh ra, vậy chiều của đường sức từ có phụ thuộc vào chiều của dòng điện hay không? Làm thế nào để kiểm tra được điều đó? - Tổ chức làm thí nghiệm kiểm tra. ? Rút ra kết luận. GV: Để xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua người ta đã sử dụng quy tắc nắm tay phải để có thể xác định dễ dàng mà không cần làm TN Gọi Hs đọc quy tắc ? Quy tắc nắm tay phảI dùng để làm gì? ? Đường sức từ trong lòng ống dây và ngoài ống dây có gì khác nhau. Gv hướng dẫn hs cách đặt tay phảI theo quy tắc ? Phát biểu lại quy tắc. Hoạt động 3: Vận dụng : ? Em hãy nhắc lại quy tắc nắm bàn tay phải Cá nhân hoàn thành C4, C5, C6. GV: Gợi ý các câu hỏi ? Muốn xác định tên từ cực của ống dây cần biết gì ? ? Xác định bằng cách nào? ? Muốn xác định chiều dòng điện chạy qua các vòng dây cần biết gì? Hs theo dõi - Rắc đều một lớp mạt sắt trên tấm nhựa có luồn sẵn các vòng dây.Cho dòng điện chạy qua và gõ nhẹ Hs làm TN Hs đọc và trả lời Hs thảo luận trả lời C1: So sánh - Phần từ phổ bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua và bên ngoài thanh nam châm giống nhau. - Khác nhau: Trong lòng ống dây cũng có các đường mạt sắt được sắp xếp gần như song song với nhau. Các nhóm thực hiện C2: Đường sức từ trong và ngoài ống dây tạo thành những đường cong khép kín. Hs thực hiện C3: Đường sức từ cùng đi ra một đầu và cùng đi vào một đầu ống dây. Hs đọc + HS nêu dự đoán và cách kiểm tra: Đổi chiều dòng điện trong ống dây, kiểm tra sự định hướng của kim nam châm thử trên đường sức từ cũ. Hs làm TN kiểm tra Hs rút ra Hs nghe Hs đọc Hs: Xác định chiều đường sức từ của ống dây. Hs trả lời Hs làm theo Hs phát biểu Hs nhắc lại Hs trả lời Hs biết chiều dòng điện Quy tắc nắm tay phải Biết chiều của đường sức từ chạy trong ống dây Hs ghi yêu cầu về nhà vào vở I. Từ phổ, đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua. 1. Thí nghiệm: Kết luận - Đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua là những đường cong khép kín, bên ngoài thì đường sức giống NC thẳng, bên trông đường sức từ được sắp sếp gần như song song với nhau. đường sức từ của ống dây có chiều ra từ cực bắc vào từ cực nam II. Quy tắc nắm tay phải: 1. Chiều đường sức từ của ống dây có dòng điện chạy qua phụ thuộc vào yếu tố nào? KL: + Chiều dường sức từ của dòng điện trong ống dây phụ thuộc vào chiều dòng điện chạy qua vòng dây. 2 Quy tắc nắm tay phải:Nắm bài tay phảI, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cáI choãI ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây III. Vận dụng Ghi nhớ: (SGK) 4.Củng cố : - Gv nhắc lại nội dung các phần đã dạy, tóm tắt bằng bảng đồ - làm bt tại lớp 24.1 và 24.2 sbt 5. Hướng dẫn cho hs tự học, làm bt và soạn bài mới ở nhà: - Học thuộc quy tắc nắm tay phải - Làm bài tập 24 SBT - Đọc có thể em chưa biết -Xem trước bài 25 IV. Rút kinh nghiệm : KÍ DUYỆT TUẦN 13
File đính kèm:
VL9T26.doc
