Giáo án Vật lý 9 bài 55: Màu sắc các vật dưới ánh sáng trắng và dưới ánh sáng màu

Tuần: 31 Ngày soạn: 08-04-2015
Tiết : 62 Ngày dạy : 10-04-2015
Bài 55: 
MÀU SẮC CÁC VẬT DƯỚI ÁNH SÁNG TRẮNG VÀ DƯỚI ÁNH SÁNG MÀU 
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: - Trả lời được câu hỏi, có ánh sáng màu nào vào mắt khi ta nhìn thấy một vật màu đỏ, màu xanh, màu đen 
2. Kĩ năng: - Giải thích được các hiện tượng khi đặt vật dưới ánh sáng trắng thấy có vật màu đỏ, màu xanh, màu trắng, vật màu đen; Giải thích được hiện tượng: khi đặt các vật dưới ánh sáng đỏ thì các vật màu đỏ mới giữ nguyên được màu, còn các vật có màu khác thì nó sẽ bị thay đổi.
3. Thái độ: - Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả công việc. 
II. Chuẩn bị:
1. GV: - Nội dung bài học.
2. HS: - Một hộp kín có một cửa sổ có thể chắn bằng các tấm lọc màu đỏ hoặc lục (hoặc bên trong có các đèn phát ánh sáng trắng, lục, đỏ); Các vật có màu đen, trắng, màu lục, đen đặt trong hộp; 1 tấm lọc màu đỏ và một tấm lọc màu lục; Tranh phong cảnh màu da trời.
III. Tổ chức hoạt động dạy và học:
1. Ổn định lớp: - Kiểm tra sĩ số vệ sinh lớp.
2. Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là sự trộn các ánh sáng màu với nhau?
	- Trộn 3 ánh sáng màu đỏ, màu lục và màu lam thì ta thu đượ ánh sáng màu gì?
3. Tiến trình:
GV tổ chức các hoạt động 
Hoạt động của học sinh
Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới:
- Đặt vấn đề như SGK.
- HS làm theo yêu cầu của GV
Hoạt động 2: Tìm hiểu về màu sắc truyền từ các vật có màu ,dưới ánh sáng trắng đến mắt: 
- Yêu cầu hs đọc mục I của SGK và trả lời C1?
- Nhận xét các câu trả lời. 
Chú ý rắng khi thấy vật màu đen có nghĩa là không có bất kì ánh sáng màu nào đi từ vật đó tới mắt. Nhờ có ánh sáng từ vật khác chiếu đến mắt mà ta mới nhận ra được vật màu đen .
a) Tìm hiểu nội dung mục I 
b) Trả lời C1, tức là phát biểu cụ thể về màu sắc của ánh sáng truyền từ các vật màu đến mắt
C1: + Khi nhìn thấy vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu xanh lục thì đã có ánh sáng trắng, ánh sáng đỏ, ánh sáng xanh , lục truyền từ các vật đó vào mắt .
+ Khi nhìn thấy vật màu đen thì không có ánh sáng màu nào truyền từ vật đến mắt . Ta thấy được vật vì có ánh sáng từ vật bên cạnh tới mắt 
I. Vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu xanh và vật màu đen dưới ánh sáng trắng:
- C1: + Khi nhìn thấy vật màu trắng, vật màu đỏ, vật màu xanh lục thì đã có ánh sáng trắng, ánh sáng đỏ, ánh sáng xanh , lục truyền từ các vật đó vào mắt .
+ Khi nhìn thấy vật màu đen thì không có ánh sáng màu nào truyền từ vật đến mắt . Ta thấy được vật vì có ánh sáng từ vật bên cạnh tới mắt 
* Nhận xét : SGK
Hoạt động 3 : Tìm hiểu khả năng tán xạ ánh sáng màu của các vật bằng thực nghiệm :
- Hướng dẫn hs nắm bắt mục đích nghiên cứu 
- Hướng dẫn hs làm TN – quan sát và nhận xét 
- Tổ chức cho hs phát biểu nhận xét , thảo luận nhóm và rút ra kết luận chung .* Đánh giá nhận xét kết luận .
- Nêu mục đích nghiên cứu xuất phát từ việc quan sát màu sắc của các vật dưới ánh sáng khác nhau để đi kết luận về khả năng tán xạ ánh sáng maù của chúng 
- Làm thí nghiệm quan sát các vật màu trắng, đỏ lục và đen dưới ánh sáng trắng, ánh sáng đỏ, ánh sáng lục .
- Cá nhận xét và trả lời C2 , C3 
C2: Dưới ánh sáng đỏ vật màu trắng có màu đỏ. Vậy vật màu trắng tán xạ tốt ánh sáng đỏ .
Dưới ánh sáng đỏ vật màu đỏ vẫn có màu đỏ. Vậy , vật màu đỏ tán xạ tốt ánh sáng đỏ .
Dưới ánh sáng đỏ vật màu đen vẫn có màu đen .Vậy vật màu đen không tán xạ ánh sáng đỏ.
C3: Dưới ánh sáng màu xanh lục, vật màu trắng có màu xanh. Vậy vật màu trắng tán xạ tốt ánh sáng xanh lục.
Dưới ánh sáng xanh lục, vật màu đỏ có màu đen, vậy màu đỏ tán xạ kém ánh sáng màu xanh lục 
Dưới ánh sáng xanh lục, vật màu xanh lục vẫn có màu xanh lục. Vậy vật màu xanh lục tán xạ tốt ánh sáng xanh lục.
Các nhóm thảo luận rút ra kết luận chung ( SGK)
II. Khả năng tán xạ các ánh sáng màu của các vật :
1) Thí nghiệm và quan sát :
2) Nhận xét :
C2: Dưới ánh sáng đỏ vật màu trắng có màu đỏ. Vậy vật màu trắng tán xạ tốt ánh sáng đỏ .
Dưới ánh sáng đỏ vật màu đỏ vẫn có màu đỏ. Vậy , vật màu đỏ tán xạ tốt ánh sáng đỏ .
Dưới ánh sáng đỏ vật màu đen vẫn có màu đen .Vậy vật maàu đen không tán xạ ánh sáng đỏ .
C3: Dưới ánh sáng màu xanh lục, vật màu trắng có màu xanh. Vậy vật màu trắng tán xạ tốt ánh sáng xanh lục 
Dưới ánh sáng xanh lục, vật màu đỏ có màu đen, vậy màu đỏ tán xạ kém ánh sáng màu xanh lục 
Dưới ánh sáng xanh lục, vật màu xanh lục vẫn có màu xanh lục. Vậy vật màu xanh lục tán xạ tốt ánh sáng xanh lục.
Hoạt động 4 : Rút ra kết luận về khả năng tán xạ ánh sáng màu của các vật:
- Đặt câu hỏi có liên quan đến những nhận xét của hs rút ra từ những TN để chuẩn bị cho hs khái quát hoá . 
- Tổ chức cho hs khái quát hoá những nhận xét về khả năng tán xạ ánh sáng màu của các vật và hợp thức hoá kết luận chung đó . 
- Trả lời câu hỏi của GV về khả năng tán xạ ánh sáng màu trong những trường hợp cụ thể 
- Suy nghĩ đi đến kết luận chung
III. Kết luận về khả năng tán xạ ánh sáng màu của vật : SGK
Hoạt động 5: Vận dụng:
- Yêu cầu hs đọc phần ghi nhớ trong SGK và chỉ định phát biểu ?
- Y/c hs làm việc cá nhân trả lời C4, C5, C6 ?
- Yêu cầu hs nhắc lại nội dung chính của bài trong phần ghi nhớ ?
- Đọc phần nghi nhớ trong SGK và phát biểu 
C4: Ban ngày lá cây ngoài đường thường có màu xanh vì chúng tán xạ tốt ánh sáng màu xanh trong chùm sáng trắng của mặt trời. Trong đêm tối, ta chúng có màu đen vì kông có ánh sáng chiếu đến chúng và chúng chẳng có gì để tán xạ.
C5: Đặt một tấm kính đỏ trên một tờ giấy trắng, rồi chiếu ánh sáng trắng vào tấm kính thì ta sẽ thấy tờ giấy màu đỏ. Ta giải thích như sau: Anh sáng đỏ trong chùm sáng trắng truyền qua được tấm kính đỏ, rồi chiều vào tờ giấy trắng .Tờ giấy trắng tán xạ tốt ánh sáng màu đỏ. Anh sáng đỏ này lại truyền qua tấm kính đỏ theo chiều ngược lại, vào mắt ta. Vì ta thấy tờ giấy màu đỏ.
Chú ý là không được nhìn tấm kính theo phương phản xạ ánh sáng. Vì khi đó ánh sáng phản xạ ở mặt trên của tấm kính sẽ truyền vào mắt ta làm ta bị loá và ta thấy ánh sáng trắng .
Nếu thay tờ giấy trắng bằng tờ giấy xanh thì ta sẽ thấy tờ giấy màu đen . vì tờ giấy xanh tán xạ kém ánh đỏ .
C6: Trong chùm sáng có đủ mọi ánh sáng màu. Khi đặt một vật màu đỏ dưới ánh sáng trắng, ta tháy nó có màu đỏ vì nó tán xạ tốt ánh sáng đỏ trong chùm sáng trắng. Tương tự như vậy, đặt một vật màu xanh dưới ánh sáng trắng ta sẽ thấy màu xanh
IV . Vận dụng:
C4:Ban ngày lá cây ngoài đường thường có màu xanh vì chúng tán xạ tốt ánh sáng màu xanh trong chùm sáng trắng của mặt trời. Trong đêm tối, ta chúng có màu đen vì kông có ánh sáng chiếu đến chúng và chúng chẳng có gì để tán xạ.
C5: Đặt một tấm kính đỏ trên một tờ giấy trắng, rồi chiếu ánh sáng trắng vào tấm kính thì ta sẽ thấy tờ giấy màu đỏ. Ta giải thích như sau: ánh sáng đỏ trong chùm sáng trắng truyền qua được tấm kính đỏ, rồi chiều vào tờ giấy trắng. Tờ giấy trắng tán xạ tốt ánh sáng màu đỏ. Anh sáng đỏ này lại truyền qua tấm kính đỏ theo chiều ngược lại, vào mắt ta. Vì ta thấy tờ giấy màu đỏ.
Chú ý là không được nhìn tấm kính theo phương phản xạ ánh sáng. Vì khi đó ánh sáng phản xạ ở mặt trên của tấm kính sẽ truyền vào mắt ta làm ta bị loá và ta thấy ánh sáng trắng .
Nếu thay tờ giấy trắng bằng tờ giấy xanh thì ta sẽ thấy tờ giấy màu đen. vì tờ giấy xanh tán xạ kém ánh đỏ.
C6: Trong chùm sáng có đủ mọi ánh sáng màu. Khi đặt một vật màu đỏ dưới ánh sáng trắng, ta tháy nó có màu đỏ vì nó tán xạ tốt ánh sáng đỏ trong chùm sáng trắng. Tương tự như vậy, đặt một vật màu xanh dưới ánh sáng trắng ta sẽ thấy màu xanh
IV. Củng cố: - Yêu cầu hs nhắc lại nội dung chính của bài trong phần ghi nhớ?
V. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc phần ghi nhớ, đọc phần có thể em chưa biết
VI. Rút kinh nghiệm :.......................................................
VI. Rút kinh nghiệm : 
VI. Rút kinh nghiệm : 
IV. Rút kinh nghiệm :. ......
........