Giáo án Vật lý 8 - Tiết 44: Sử dụng và bảo dưỡng máy biến áp dùng trong gia đình

TIẾT 44: SỬ DỤNG VÀ BẢO DƯỠNG MÁY BIẾN ÁP DÙNG TRONG GIA ĐÌNH
NS: 16/01/2014
NG: 23/01/2014
I.Mục tiêu:
-HS biết cách sử dụng máy biến áp dùng trong gia đình.
-Kĩ năng sử dụng máy biến áp và tuân thủ các quy định khi sử dụng.
-Rèn tính cẩn thận, chính xác khi sử dụng máy biến áp và đảm bảo an toàn lao động.
II.Chuẩn bị :
Mô hình máy biến áp một pha, tranh vẽ các loại máy biến áp.
III.Tiến trình dạy hoc:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Hoạt động 1:Kiểm tra bài cũ
?Nêu nguyên lý làm việc của MBA?
- Nhận xét, cho điểm
Nguyên lý làm việc của MBA :
- Máy biến áp tuy có nhiều loại nhưng nguyên lí làm việc tượng đối giống nhau.
-Khi nối dây quấn sơ cấp vào nguồn điện xoay chiều có điện áp U1, dòng điện I1 chạy trong cuộn sơ cấp sẽ sinh ra trong lõi thép từ thông biến thiên.Do mạch từ khép kín nên từ thông này móc vòng sang cuộn thứ cấp sinh ra sức điện động cảm ứng E2 tỉ lệ với số vòng dây N2, đồng thời từ thông biến thiên đó cũng sinh ra trong cuộn sơ cấp một sức điện động tự cảm E1 tỉ lệ với số vòng N1. 
Nếu bỏ qua tổn hao trong máy ta có :
 U1 » E1 , U2 » E2 .
Do đó : = = = k
Trong đó U1, U2 là trị số hiệu dụng của điện áp sơ cấp và thứ cấp MBA, k là tỉ số biến áp của máy biến áp.
MBA có k > 1 ( U1 > U2) gọi MBA hạ áp.
MBA có k < 1 (U1 < U2) gọi là MBA tăng áp.
Hoạt động 2: Sử dụng máy biến áp
?Để thử điện cho MBA ta làm như thế nào ?
? Sau khi cấp điện cho máy ta phải làm gì?
? Nêu các bước nối tải?
I)Sử dụng máy biến áp gia đình:
- Để máy biến áp làm việc lâu dài ổn định, người sử dụng phải tuân theo các bước sau:
Bước 1: Kiểm tra trước khi cấp điện, bao gồm:
- Kiểm tra dây nguồn, phích cắm, áptômát(hoặc cầu chì) bảo vệ thiết bị chống rò điện…
- Kiểm tra núm chọn điện áp(núm 4 hay 5 nấc) và núm điều chỉnh (núm có nhiều nấc, thường có 9 đến 11 nấc) để ở nấc nào. Trước khi cấp điện các núm này thường để các nấc 220V và nấc 1. 
- Kiểm tra chỗ đặt máy có đảm bảo khô ráo, thoáng mát, xa nguồn nhiệt, hóa chất…
Sau khi kiểm tra, thấy đảm bảo mới cấp điện cho máy.
Bước 2: Sau khi cấp điện cho máy( chưa nối tải)
- Quan sát đồng hồ vôn kế chỉ điện áp ra đúng với điện áp các tải trong gia đình ( thường điện áp các tải là 220V). Nếu chưa đủ, chuyển núm điều chỉnh lên các nấc cao hơn. Nếu chuyển hết nấc của núm này mà điện áp ra chưa đủ, hãy làm theo thứ tự sau: 
+ Chuyển núm điều chỉnh về nấc nhỏ nhất
+ Chuyển núm chọn điện áp về nấc có điện áp nhỏ hơn.
+ Quan sát vôn kế đo điện áp ra, nếu điện áp ra chưa đủ thì dừng lại. Nếu chưa đủ chuyển núm điều chỉnh lên các nấc cao hơn tới khi đủ thì dừng lại. Nếu hết nấc của núm này mà điện áp ra chưa đủ hãy làm theo thứ tự trên với các nấc còn lại.
- Dùng bút thử điện kiểm tra có rò điện không.
- Kiểm tra lại các tải trong gia đình đã ngắt hết chưa ( công tắc hoặc áptômát ở vị trí ngắt)
Nếu đảm bảo hãy nối tải.
Bước 3: Nối tải
- Lần lượt cấp tải cho máy ( tăng dần tải)
- Quan sát vôn kế đo điện áp ra xem sai khác với khi chưa cấp tải bao nhiêu. Thường khi có tải, điện áp đặt lên tải giảm đi. Chuyển núm điều chỉnh lên các nấc cao hơn tới khi đủ điện áp mong muốn.
- Quan sát đồng hồ đo dòng ( nếu có), nếu vượt quá quy định hãy rút bớt tải. Nếu không có đồng hồ đo dòng, nghe tiếng ù của máy có thể phát hiện ra.
- Theo dõi nhiệt độ của máy có nóng quá quy định.
Hoạt động 3:Củng cố - hướng dẫn về nhà
? Nêu cách sử dụng máy biến áp gia đình?
Hướng dẫn về nhà:
- Hoc bài theo câu hỏi cuối bài
- Chuẩn bị bài mới: Tìm hiểu bảo dưỡng MBA, những hư hỏng thường gặp và biện pháp xử lí của MBA
 TL:…..