Giáo án Vật lý 10 bài 1: Chuyển động cơ

TUẦN: 1
TIẾT : 1
PHẦN MỘT: CƠ HỌC
CHƯƠNG I: ĐỘNG HỌC CHẤT ĐIỂM 
BÀI 1: CHUYỂN ĐỘNG CƠ
I. Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
 - Nêu được khái niệm về: chất điểm, chuyển động cơ, quỹ đạo của chuyển động.
 - Nêu được VD về: chất điểm, chuyển động, vật mốc, mốc thời gian.
 - Phân biệt được hệ quy chiếu, thời điển và thời gian.
 2. Kĩ năng:
 - Xác định được một điểm trên một quỹ đạo cong hoặc thẳng.
 - Giải được bài toán đổi mốc thời gian.
II. Chuẩn bị:
 1. GV:
 - Xem phần SGK lớp 8.
 - Một số VD thực tế vế cách xác định vị trí của một điểm.
 2. HS:
III. Tiến trình lên lớp:
 1. Ổn định lớp:
 2. Giới thiệu chương1 :
 3. Bài mới:
Hoạt động 1( ) : Tìm hiểu khái niệm chất điểm, quỹ đạo của chuyển động.
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
I. Chuyển động cơ. Chất điểm:
 1. Chuyển động cơ:
- Làm sao để nhận biết một vật đang chuyển động? 
- vị trí của vật thay đổi so với vật khác
- Đó chính là chuyển động cơ
- Chuyển động cơ là gì?
- HSTL
Chuyển động cơ của một vật (gọi tắt là chuyển động) là sự thay đổi vị trí của vật đó so với vật khác theo thời gian.
 2. Chất điểm:
- Nêu và phân tích khái niệm chất điểm.
- Hs theo dõi và ghi nhận khái niệm chất điểm.
Một chuyển động được coi là chất điểm nếu kích thước của nó rất nhỏ so với độ dài đường đi( hoặc so với khoảng cách mà ta đề cập đến)
- Một ôtô tải dài 4m từ Cà Mau đến TP HCM. Vậy ôtô có được coi là chất điểm không? tại sao?
- HSTL
- Khi nào một vật chuyển động được coi là chất điểm?
-HSTL
- Nêu VD về một vật chuyển động được coi là một chất điểm và không được coi là một chất điểm?
- Một chiếc ôtô đang đi từ Sóc Trăng đến TP HCM
- Một quả bóng đang lăn trên bàn.
-Yêu cầu HS Tl câu C1
- HS TL câu C1
 3. Quỹ đạo:
- Hướng dẫn Hs nắm khái niệm quỹ đạo
- Hs theo dõi và ghi nhận
Tập hợp tất cả các vị trí của một chất điểm chuyển động tạo ra một đường nhất định. Đường đó gọi là quỹ đạo chuyển động.
 Hoạt động 2( ) : Tìm hiểu cách xác định vị trí của một vật trong không gian.
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
II. Cách xác định vị trí của một vật trong không gian:
- Hãy cho biết tác dụng của vật mốc?
- HSTL
 1. Vật làm mốc và thước đo:
-Vật mốc dùng để xác định vị trí ở một thời điểm nào đó của một chất điểm trên quỹ đạo của chuyển động.
- Thước đo dùng để đo khoảng cách từ vật mốc đến vật.
- Hãy chỉ ra vật làm mốc trong hình 1.1 ?
-HSTL
- Yêu cầu học sinh hoàn thành C2?
- thông thường người ta chọn những vật nào đứng yên trên bờ hoặc dưới sông làm mốc
- Làm thế nào để xác đinh vị trí của một vật nếu biết quỹ đạo chuyển động?
- Để xác định vị trí của một chất điểm trên quỹ đạo chuyển động ta chỉ cần có một vật mốc, chọn chiều dương trên quỹ đạo rồi dùng thước đo khoảng cách từ mốc đến vật.
2. Hệ toạ độ: 
- Để xác định vị trí của một chất điểm M trên mặt phẳng thì làm thế nào?
- chọn hệ trục toạ độ xOy.
-Để xác định vị trí điểm M trên một mặt phẳng:
 - Chọn chiều dương trên các trục .
 - Chiếu vuông góc điểm M xuống các trục toạ độ.
 Hình 1.3
- Hệ toạ độ Đêcac: xOy( xác định một vật trên mặt phẳng)
- Hệ toạ độ Oxyz ( xác định một vật trong khong gian)
- Hệ toa độ cầu, hệ tọa độ trụ( xác định một vật trên bầu trời, trên biển )
- Yêu cầu hs xem SGK
- HS xem SGK
- Yêu cầu Hs hoàn thành câu C3
- Hs hoàn thành câu C3
- Vậy để xác định vị trí của một vật ta làm thế nào?
- HSTL
Vậy, để xác định vị trí của một vật ta cần chọn vật làm mốc, một hệ trục toạ độ gắn với vật làm mốc đó để xác định các tọa độ của vật. Nếu đã biết rõ quỹ đạo thì chỉ cần vật làm mốc và một chiều dương trên quỹ đạo.
Hoạt động 3( ) : Tìm hiể cách xác định thời gian trong chuyển động.
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
III. Cách xác định thời gian trong chuyển động:
 1. Mốc thời gian và đồng hồ:
- Hãy cho biết mốc thời gian là gì?
- HSTL
- Mốc thời gian là thời điểm mà ta bắt đầu đo thời gian.
- Đồng hồ dùng làm gì?
- HSTL
- Đồ hồ dùng để đo thời gian.
 2. Thời điểm và thời gian:
- Hãy cho biêt thời điểm là gì?
- HSTL
- Thời điểm: là mốc thời gian bắt đầu tính giờ.
- Hãy phân biệt thời điểm và thời gian?
- HSTL
- Thời gian: là khoảng thời gian mà vật chuyển động.
- Để xác định thời gian ta làm thế nào?
- HSTL
Vậy, để xác định thời gian trong chuyển động ta cần chọn mốc thời gian và dung đồng hồ để đo thời gian.
- Yêu cầu Hs hoàn thành câu C4
-Hs hoàn thành câu C4
IV. Hệ quy chiếu:
Các yế tố cần có trong một hệ quy chiếu là gì?
-HSTL
Một hệ quy chiếu gồm có:
- một vật làm mốc, một hệ toạ độ gắn với vật làm mốc.
- mốc thời gian và đồng hồ.
- Hãy phân biệt hệ toạ độ và hệ quy chiếu?
- hệ toạ độ: xđ vị trí
- hệ quy chiếu: xđ vị trí và cả thời gian.
Hệ quy chiếu = Hệ toạ độ + đồng hồ.
Hoạt động 4( ) : Củng cố và giao nhiệm vụ về nhà:
Hoạt động GV
Hoạt động HS
Nội dung
- Nhắc lại nội dung chính của bài.
- học sinh chú ý
- hs phân biệt đc : 
 + thời gian và thời điểm
 + hệ toạ độ và hệ quy chiếu
- Về nhà học bài
- Làm bài tập SGK
IV. RÚT KINH NGHIỆM: