Giáo án Vật lí 10 - Hồ Thị Xuân Thắm - Bài 10: Luyện tập phản ứng trao đổi trong dung dịch các chất điện li

Giáo viên hướng dẫn : Cô NGUYỄN THỊ KIM CHI
Sinh viên thực hiện: HỒ THỊ XUÂN THẮM
 Baøi 10 : LUYEÄN TAÄP
 PHAÛN ÖÙNG TRAO ÑOÅI TRONG 
 DUNG DÒCH CAÙC CHAÁT ÑIEÄN LI
I. MUÏC TIEÂU :
	1. Kieán thöùc :
 Cuûng coá kieán thöùc veà phaûn öùng trao ñoåi xaûy ra trong dung dòch caùc chaát ñieän li
	2. Kyõ naêng :
 Reøn luyeän kyõ naêng vieát phöông trình phaûn öùng döôùi daïng ion, ion ruùt goïn và phương trình thủy phân của muối.
	3. Troïng taâm :
 Vieát phöông trình daïng phaân töû , ion thu gọn.
II. PHÖÔNG PHAÙP :
 Ñaøm thoaïi , neâu vaán ñeà 
III. CHUAÅN BÒ :
 Heä thoáng caâu hoûi vaø baøi taäp .
IV. THIEÁT KEÁ CAÙC HOAÏT ÑOÄNG :
	1. ổn định lớp:
	2. Baøi môùi :
Hoạt động của Giáo Viên
Hoạt động của học sinh
Hoaït ñoäng 1 :
Giaùo vieân ñaët heä thoáng caâu hoûi :
- Ñieàu kieän xaûy ra phaûn öùng trong dung dòch chaát ñieän li laø gì ? cho ví duï ?
- Phaûn öùng thuyû phaân cuûa muoái laø gì ? nhöõng tröôøng hôïp naøo xaûy ra phaûn öùng thuyû phaân ?
- Phöông trình ion ruùt goïn coù yù nghóa gì ? neâu caùch vieát phöông trình ion ruùt goïn ?
Hoaït ñoäng 2:
Höôùng daãn HS giaûi caùc baøi taäp SGK
Baøi 1 : Hoàn thành phương trình phân tử, viết phương trình ion đầy đủ và phương trình ion thu gọn của các phản ứng sau:
a) FeCl3 + NaOH à
b) CH3COONa + HCl à
c) KNO3 + NaCl à
d) ZnS(r) + HCl à
.
Baøi 2: Cho biết khoảng PH của mỗi dung dịch muối sau và giải thích:
	a) Na2S 	b) Fe(NO3)3	 
 c) KI
.
Baøi 4 : Nhöõng hoùa chaát sau thöôøng ñöôïc duøng trong coâng vieäc noäi trôï : muoái aên ;giaám ; boät nôû NH4HCO3 ;pheøn chua K2SO4.Al2(SO4)3.24H2O ; muoái ioát (NaCl+KI) . Haõy duøng caùc phaûn öùng caùc phaûn öùng hoùa hoïc ñeå phaân bieät chuùng .Vieát phöông trình ion ruùt goïn cuûa caùc phaûn öùng .
Baøi 5 : Hoøa tan hoaøn toaøn 0,1022g moät muoái kim loaïi hoùa trò hai MCO3 trong 20ml dung dòch HCl 0,08M .Ñeå trung hoøa HCl dö caàn 5,64ml dung dòch NaOH 0,1M .Tìm xem M laø kim loaïi gì . 
Bài 6: Một dung dịch Y có chứa các ion Cl- , SO42-, NH4+. Khi cho 100ml dung dịch Y vừa đủ với 200ml dung dịch Ba(OH)2 thu được 6,99g kết tủa và thoát ra 2,24(lit) khí (dktc).
a) viết các phương trình phản ứng xảy ra dưới dạng phương trình ion thu gọn.
b)Tính nồng độ mol/lit của các ion trong dung dịch Y
I. CAÙC KIEÁN THÖÙC CAÀN NHÔÙ :
1. Phaûn öùng trao ñoåi trong dung dòch caùc chaát ñieän li chæ xaûy ra khi coù ít nhaát moät trong caùc ñieàu kieän sau :
a. Taïo thaønh chaát keát tuûa 
b. Taïo thaønh chaát ñieän li yeáu .
c. Taïo thaønh chaát khí .
2. Phaûn öùng thuyû phaân cuûa muoái laø phaûn öùng trao ñoåi ion giöõa muoái hoaø tan vaø nöôùc laøm cho pH bieán ñoåi . Chæ nhöõng muoái chöùa goác axit yeáu hoaëc goác bazô yeáu môùi bò thuyû phaân .
3. Phöông trình ion ruùt goïn cho bieát baûn chaát cuûa phaûn öùng trong dung dòch caùc chaát ñieän li . Trong phöông trình ion ruùt goïn cuûa phaûn öùng , ngöôøi ta löôït boû nhöõng ion khoâng tham gia phaûn öùng , coøn nhöõng chaát keát tuûa , chaát ñieän li yeáu , chaát khí ñöôïc giöõ nguyeân döôùi daïng phaân töû .
II. BAØI TAÄP :
Baøi 1 : Hoïc sinh leân baûng vieát phöông trình phaûn öùng .
a) FeCl3 + 3NaOH à Fe(OH)3 + 3NaCl
* Fe3+ + Cl - + 3Na+ + 3OH- à Fe(OH)3 + 3Na+ + Cl-
* Fe3+ + 3OH- à Fe(OH)3 
b) CH3COONa + HCl à CH3COOH+ NaCl
 * CH3COO- + Na+ + H+ + Cl- à CH3COOH+ Na+ + Cl-
 * CH3COO- + H+ à CH3COOH
c) KNO3 + NaCl à không xảy ra
d) ZnS(r) + 2HCl à H2S + ZnCl2
 * ZnS(r) + 2H+ + 2Cl- à H2S + Zn2+ + 2Cl-
 * ZnS(r) + 2H+ à H2S + Zn2+ 
Bài 2: 
a) Fe(NO3)3 à Fe3+ + 3NO3-
 Fe3+ + H2O Fe(OH)2+ + H+ 
 dung dịch Fe(NO3)3 có PH < 7
b) Na2S à 2Na+ + S2- 
 S2- + H2O HS- + OH- 
 dung dịch Na2S có PH > 7
c) KI à K+ + I- 
 K+ và I- không bị thủy phân 
 dung dịch KI có PH = 7
Bài 4 
* Muối ăn (NaCl): dùng dung dịch AgNO3 => tạo kết tủa màu trắng
 Ag+ + Cl- à AgCl ( trắng)
* Giấm ( CH3COOH): dùng CaCO3 => có khí thoát ra.
2CH3COOH + CaCO3 à Ca(CH3COO)2 + CO2 + H2O
* Bột nở (NH4HCO3): dùng dung dịch NaOH => có khí mùi khai thoát ra.
 NH4+ + OH- à NH3 + H2O
* Phèn chua (KAl(SO4)2.12H2O): hòa tan vào nước => có kết tủa keo trắng
 Al3+ + 3H2O à Al(OH)3 + 3H+ 
* muối iot ( NaCl + KI): dùng dung dịch H2O2 có hồ tinh bột 
 2 I– + H2O2 à	I2 + 2OH –
 Iot sinh ra làm cho hồ tinh bột có màu xanh 
Bài 5: 
PTHH của phản ứng :
MCO3 + 2HCl à	MCl2 + H2O + CO2 (1)
NaOH + HCl à	NaCl + H2O (2)
Theo đầu bài : nHCl = 0,02 . 0,080 = 1,6 .10 – 3 ( mol ) 
nNaOH = 5,64. 10 – 3 . 0,10
 = 5,64 . 10 – 4( mol )
 => nHCl (phản ứng 2 ) = 5,64 . 10 – 4( mol)
=> nHCl (phản ứng 1 ) = 1,6. 10 – 3 - 5,64 .10 – 4
 =1,036.10 – 3( mol )
 => nMCO3 ( phản ứng ) = 12 × nHCl (phản ứng 1 ) = 5,18. 10 – 4( mol )
* MMCO3 = m/n = 197 ( g/ mol ) 
M = 197 – 60 = 137 => M là Bari : Ba
Bài 6:
 a) phương trình
Ba2+ + SO42- à BaSO4
NH4+ + OH- à NH3 + H2O
Theo đề bài ta có:
n BaSO4 = 0,03 mol => nSO42- = 0,03 mol
n NH3 = 0,1 mol => nNH4+ = 0,1 mol
áp dụng định luật bảo toàn điện tích, ta có:
nCl- .1 + nSO42- .2 = nNH4+.1
ó nCl- = 0,1.1 – 0,03.2 = 0,04 mol
Vậy nồng độ mol của các ion trong dung dịch Y là 
[Cl-] = 0,04 : 0,1 = 0,4M
[SO42-] = 0,03 : 0,1 = 0,3M
[NH4+] = 0,1 : 0,1 = 1M
	3.Cuûng coá : 
 Keát hôïp trong quaù trình luyeän taäp .
 4: Hướng dẫn học tập ở nhà 
- Làm bài tập SGK trang 30,31.
- Chuẩn bị cho bài thực hành ở tiết sau.