Giáo án Tự chọn Toán 7 chủ đề: Biểu thức đại số
I. Ôn tập khái niệm về biểu thức đại số, đơn thức, đa thức
1) Biểu thức đại số là những biểu thức mà trong đó ngoài các số, các ký hiệu toán học cộng, trừ, nhân, chia, nâng lên lũy thừa, dấu ngoặc, còn có các chữ (đại diện cho các số)
2) Đơn thức là biểu thức đại số chỉ gồm một số, hoặc một biến hoặc một tích giữa các số và các biến
29, 30 tr 13, 14 SBT Chú ý : khi bỏ dấu ngoặc đằng trước có dấu trừ “-” phải đổi dấu tất cả các hạng tử trong ngoặc ; - Ôn lại quy tắc cộng trừ số hữu tỉ LUYỆN TẬP Bài tập 35 tr 40 SGK (treo bảng phụ đề bài) M = x2 - 2xy + y2 N = y2 + 2 xy + x2 + 1 Tính M +N ; M-N ; Câu hỏi thêm N - M GV gọi 3 HS lên bảng làm 3 HS lên bảng làm GV yêu cầu HS nhận xét kết quả của hai đa thức : M - N và N - M HS : đa thức M - N và N - M là hai đa thức đối nhau GVLưu ý HS : Ban đầu nên để 2 đa thức trong ngoặc, sau đó mới bỏ ngoặc để tránh nhầm lẫn Bài tập 36 tr 41 SGK (Treo bảng phụ đề bài) Hỏi: Muốn tính giá trị của một đa thức ta làm thế nào ? HS : Ta cần thu gọn đa thức sau đó thay giá trị của các biến GV gọi 2 HS lên bảng làm 2 HS lên bảng làm Bài tập 38 tr 41 SGK (Đề bài bảng phụ) A = x2 - 2y + xy + 1 B = x2 + y - x2y2 - 1 Tìm đa thức C sao cho a) C = A + B ; b) C + A = B Hỏi : Muốn tìm đa thức C để C + A = B ta làm như thế nào ? HS : Muốn tìm đa thức C để C + A = B ta chuyển vế C = B - A GVgọi 2 HS lên bảng thực hiện yêu cầu của câu a, b 4 . Củng cố: Chữa bài tập 33 trang 40 SGK : Tính tổng hai đa thức a) M = x2y + 0,5xy3 - 7,5x3y2 + x3 và N = 3xy3 - x2 + 5,5x3y2 b) P = x5 + xy + 0,3y2 - x2y3 - 2 và Q = x2y3 + 5 - 1,3y2 Đáp án : Kết quả : a) 3,5xy3 - 2x3y2 + x3 ; b) x5 + xy - y2 + 3 5. Hướng dẫn dặn dò về nhà : - Xem lại các bài đã giải - Nắm vững cách làm cộng, trừ đa thức - Bài tập về nhà : 31 ; 32 tr 14 SBT - Đọc trước bài “Đa thức 1 biến” III. Nội dung 6: CỘNG, TRỪ ĐA THỨC Coäng hai ña thöùc : ví duï : M = 5x2y + 5x - 3 N = xyz - 4x2y + 5x - Tính M + N ta laøm nhö sau : M+ N = (5x2y + 5x - 3) + (xyz - 4x2y + 5x - ) = 5x2y + 5x - 3 + xyz - 4x2y + 5x - = (5x2y- 4x2y) + (5x + 5x) + xyz + (-3 -) = x2y+10x +xyz - 3 Ta noùi : x2y+10x +xyz - 3 Laø toång cuûa hai ña thöùc M; N ví dụ : cho hai đa thức P = 5x2y - 4xy2 + 5x - 3 Q= xyz - 4x2y+xy2 + 5x -. Tính : P - Q ta làm như sau : P-Q=(5x2y-4xy2+5x-3)- (xyz-4x2y+xy2+5x - ) = 5x2y - 4xy2 + 5x - 3 - xyz +4x2y - xy2 -5x + = 9x2y - 5xy2 - xyz -2 Ta nói đa thức : 9x2y - 5xy2 - xyz -2 là hiệu của đa thức P và Q Bài tập 35 tr 40 SGK M + Bài tập 35 tr 40 SGK M + N = (x2 -2xy+y2)+(y2+ 2xy + x2 + 1) = x2- 2xy + y2 = (x2 -2xy+y2)+(y2+ 2xy + x2 + 1) = x2- 2xy + y2 + y2 + 2xy + x2 + 1 = 2x2 + 2y2 + 1 M - N = (x2 - 2xy + y2)-(y2+2xy+x2+1) = x2 - 2xy + y2 - y2 - 2xy - x2 - 1 = - 4xy -1 N - M=(y2+2xy+x2 + 1) - (x2 - 2xy + y2) = y2 + 2xy + x2 + 1 - x2 + 2xy - y2 = 4xy + 1 Bài tập 36 tr 41 SGK a) x2 + 2xy - 3x3 + 2y3 + 3x3 - y3 = x2 + 2xy + y3 thay x = 5 ; y = 4 vào biểu thức ta có : x2 + 2xy + y3 = 52 + 2.5.4 + 43 = 25 + 40 + 64 = 129 b) xy-x2y2+x4y4-x6y6+ x8y8 =xy-(xy)2+(xy)4-(xy)6+ (xy)8. Mà xy = (-1).(-1) = 1 Vậy giá trị của biểu thức là : 1 - 12 + 14 - 16 + 18 = 1 - 1 + 1 - 1 + 1 = 1 Bài tập 38 tr 41 SGK a) C = A + B C = (x2 - 2y + xy + 1) + (x2+ y - x2y2 - 1) C = 2x2 - x2y2 + xy - y b) C + A = B Þ C = B - A C = (x2 + y - x2y2 - 1) - (x2 - 2y + xy + 1) C = x2 + y - x2y2 - 1 - x2 + 2y - xy - 1 = 3y - x2y2 - xy - 2 1 Hoạt động 7:ĐA THỨC MỘT BIẾN 1: §a thøc mét biÕn GV laáy ñeà baøi kieåm tra Hoûi : Em haõy cho bieát moãi ña thöùc treân coù maáy bieán soá vaø tìm baäc cuûa moãi ña thöùc ñoù ? HS : Ña thöùc : 5x2y - 5xy2 + xy coù bieán x vaø y coù baäc laø 3. Ña thöùc x2 + y2 + z2 coù ba bieán soá laø x, y, z coù baäc laø 2 Hoûi : Caùc em haõy vieát caùc ña thöùc moät bieán : Toå I vieát ña thöùc moät bieán x Toå II vieát ña thöùc 1 bieán y Toå III vieát ña thöùc 1 bieán z HS : vieát caùc ña thöùc moät bieán (theo toå) moãi HS vieât 1 ña thöùc GV ñöa moät soá ña thöùc HS vieát leân baûng vaø Hoûi : Theá naøo laø ña thöùc moät bieán ? HS Traû lôøi nhö SGK GV cho Ví duï nhö SGK Hoûi : Haõy giaûi thích ôû ña thöùc A taïi sao laïi coi laø ñôn thöùc cuûa bieán y ? HS : Coù theå coi = y0 neân ñöôïc coi laø ñôn thöùc cuûa bieán y GV : Vaäy moãi soá ñöôïc coi laø 1 ña thöùc 1 bieán GV giôùi thieäu : A laø ña thöùc cuûa bieán y kyù hieäu laø A(y) Hoûi : Ñeå chæ roõ B laø ña thöùc cuûa bieán x, ta vieát theá naøo ? HS : vieát B(x) GV löu yù HS : vieát bieán soá cuûa ña thöùc trong ngoaëc ñôn. Khi ñoù, giaù trò cuûa ña thöùc A(y) taïi y = -1ñöôïc kyù hieäu A (-1). Hoûi : Haõy tính A (-1) HS : tính A(-1) = 7(-1)2 -3 (-1) + = 7.1 + 3 + = 10 Yeâu caàu HS giaûi ?1 : Tính A(5) ; B (-2) HS : tính keát quaû A(5)=160 ; B(-2) = - 241 GV yeâu caàu HS laøm tieáp ?2 : Tìm baäc cuûa caùc ña thöùc A(y) ; B(x) neâu treân HS : A (y) laø ña thöùc baäc 2 B(x) = 6x5 + 7x3 - 3x + laø ña thöù baäc 5 Hoûi : Vaäy baäc cuûa ña thöùc moät bieán laø gì ? Baøi taäp 43 tr 43 SGK (ñeà baøi ñöa leân baûng phuï) GV goïi HS laøm mieäng. HS laøm mieäng HS1 : caâu a, b HS2 : caâu c, d 2: S¾p xÕp mét ®a thøc GV yeâu caàu caùc nhoùm HS töï ñoïc SGK, roài traû lôøi caâu hoûi sau : - Ñeå saép xeáp caùc haïng töû cuûa moät ña thöùc, tröôùc heát ta thöôøng phaûi laøm gì ? HS : Tröôùc heát ta thöôøng thu goïn ña thöùc GV : Coù maáy caùch saép xeáp caùc haïng töû cuûa ña thöùc ? Neâu cuï theå HS : coù hai caùch saép xeáp ña thöùc, ñoù laø saép xeáp theo luõy thöøa taêng hay giaûm cuûa bieán. GV yeâu caàu HS thöïc hieän ?3 tr 42 SGK HS : B(x) = -3x+7x3+6x5 GV : Haõy saép xeáp bieåu thöùc B(x) theo luõy thöøa giaûm cuûa bieán. HS leân baûng vieát : B(x)= 6x5+7x3 -3x+ GV yeâu caàu HS laøm ñoäc laäp baøi ?4 vaøo vôû GV goïi 2 HS leân baûng trình baøy 2HS leân baûng HS1 : Q(x) = 5x2-2x+1 HS2 : R(x) = -x2+2x -10 Hoûi : Haõy nhaän xeùt veà baäc cuûa ña thöùc Q(x) vaø R(x) ? HS : hai ña thöùc Q(x) vaø R(x) ñeàu laø ña thöùc baäc 2 GV giôùi thieäu : ña thöùc baäc 2 cuûa bieán x coù daïng toång quaùt : ax2 + bx + c. Trong ñoù a, b, c laø caùc heä soá cho tröôùc vaø a ¹ 0 Hoûi : Haõy chæ ra caùc heä soá a, b, c trong caùc ña thöùc Q(x) vaø R(x) HS : ñöùng taïi choã traû lôøi : Q(x) = 5x2 - 2x + 1 coù : a = 5 ; b = -2 ; c = 1 R(x) = - x2 + 2x - 10 coù : a = -1 ; b = 2 ; c = -10 GV : Caùc chöõ a, b, c noùi treân khoâng phaûi laø bieán soá, ñoù laø nhöõng chöõ ñaïi dieän cho caùc soá xaùc ñònh cho tröôùc, ngöôøi ta goïi nhöõng chöõ nhö vaäy laø haèng soá 3: HÖ sè ? Nghiªn cøu SGK. HÖ sè cã bËc thÊp nhÊt? HÖ sè cã bËc cao nhÊt? ? T×m hÖ sè cña x4. HS tù nghiªn cøu SGK. 4 : Cñng cè: - Yªu cÇu HS ho¹t ®éng nhãm lµm bµi 39, 42(SGK - 43) HS ho¹t ®éng nhãm lµm bµi Bµi 39(SGK - 43) a,P(x) = 2+5x2-3x3+ 4x2- 2x -x3+ 6x5. = 6x5 - 4x3 + 9x2 -2x +2. b, HÖ sè cña luü thõa 5 lµ 6. 4 lµ 0. 3 lµ -4. 2 lµ 9. 1 lµ -2. 0 lµ 2. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. (1’) - Häc bµi - Lµm bµi 40, 41, 42, 43 SGK - 43 . III. Nội dung 7: ĐA THỨC MỘT BIẾN Ña thöùc moät bieán laø toång cuûa nhöõng ñôn thöùc coù cuøng moät bieán Ví duï : A = 7y2 - 3y + laø ña thöùc moät bieán y B=2x5 - 3x + 7x3 + 4x5+ Laø ña thöùc moät bieán x * Chó ý: 1 sè còng ®îc coi lµ ®a thøc mét biÕn. Kí hiệu: A (y) ; B(x) ... ?1 ?2 A(y) cã bËc 2 B9x) cã bËc 5 Baäc cuûa ña thöùc moät bieán (khaùc ña thöùc khoâng, ñaõ thu goïn) laø soá muõ lôùn nhaát cuûa bieán trong ña thöùc ñoù Baøi taäp 43 tr 43 SGK a) Ña thöùc baäc 5 b) Ña thöùc baäc 1 c) Thu goïn ñöôïc x3 + 1, ña thöùc baäc 3 d) Ña thöùc baäc 0 2.S¾p xÕp mét ®a thøc Ñeå lôïi cho vieäc tính toaùn vôùi caùc ña thöùc 1 bieán, ta thöôøng saép xeáp caùc haïng töû cuûa thuaän chuùng theo luõy thöøa taêng hay giaûm cuûa bieán Ví duï : Cho ña thöùc : P(x) = 6x+3- 6x2 + x3+2x4 - Saép xeáp caùc haïng töû theo luõy thöøa giaûm daàn cuûa bieán, ta ñöôïc : P(x) = 2x4+x3-6x2+ 6x+3 - Saép xeáp caùc haïng töû theo luõy thöøa taêng daàn cuûa bieán, ta ñöôïc : P(x)=3+6x+ 6x2 - x3 + 2x4 Chuù yù : Ñeå saép xeáp caùc haïng töû cuûa moät ña thöùc, tröôùc heát ta phaûi thu goïn ña thöùc ñoù Nhaän xeùt : Moïi ña thöùc baäc 2 cuûa bieán x, sau khi ñaõ saép xeáp caùc haïng töû cuûa chuùng theo luõy thöøa giaûm cuûa bieán, ñeàu coù daïng : ax2 + bx + c Trong ñoù a, b, c laø caùc soá cho tröôùc vaø a ¹ 0 ?3 B = - 3x +2x2 + 7x3 + 4x5 ?4 Gäi lµ ®a thøc bËc 2 cña biÕn x Chuù yù : SGK 3, HÖ sè XÐt P(x) = 6x5+7x3-3x-2 - HÖ sè cao nhÊt lµ 6 - HÖ sè tù do lµ 1/2 * Chó ý ( SGK). 2 Hoạt động 8: CỘNG TRỪ ĐA THỨC MỘT BIẾN 1: Céng hai ®a thøc mét biÕn GV neâu ví duï tr 44 SGK : Cho hai ña thöùc : P(x) = 2x5+5x4-x3+x2-x-1 Q(x) = -x4+ x3+ 5x + 2 Haõy tính toång cuûa chuùng GV yeâu caàu HS tính P(x) + Q(x) nhö caùch ñaõ hoïc ôû §6 HS : leân baûng thöïc hieän coäng hai ña thöùc P(x) vaø Q(x) caùch laøm nhö § 6 GV : Ngoaøi caùch laøm treân, ta coù theå coäng ña thöùc theo coät doïc (chuù yù ñaët caùc ña thöùc ñoàng daïng ôû cuøng moät coät) GV höôùng daãn coäng hai ña thöùc moät bieán Caùch 2 nhö SGK - Saép xeáp caùc haïng töû cuûa hai ña thöùc cuøng theo luõy thöøa giaûm (taêng) cuûa bieán roài ñaët pheùp tính theo coät doïc töông töï nhö coäng, tröø caùc soá (chuù yù caùc ñôn thöùc ñoàng daïng ôû cuøng moät coät) Baøi taäp 44 tr 45 SGK GV cho HS hoaït ñoäng nhoùm HS Nöûa lôùp caùch 1 HS Nöûa lôùp laøm caùch 2 HS : hoaït ñoäng theo nhoùm GV yeâu caàu HS nhaéc laïi quy taéc coäng (hay tröø) caùc ñôn thöùc ñoàng daïng, nhaéc nhôû HS khi nhoùm caùc ñôn thöùc ñoàng daïng thaønh töøng nhoùm caàn saép xeáp ña thöùc luoân Baûng nhoùm : Caùch 1 : P(x)+Q(x) =(-5x3- + 8x4 + x2) + (x2-5x-2x3+x4-) = 9x4 - 7x3 + 2x2 - 5x - 1 Caùch 2 : P (x) = 8x4 - 5x3 + x2 - Q (x) = x4 - 2x3 + x2 - 5x - ) P(x) + Q(x) = 9x4 - 7x3 + 2x2 - 5x - 1 2: Trõ hai ®a thøc mét biÕn tính : P(x) - Q(x) GV Yeâu caàu HS laøm caùch 1 (ñaët theo haøng ngang) 1 HS leân baûng giaûi caùch 1 GV Yeâu caàu HS phaùt bieåu quy taéc boû daáu ngoaëc coù daáu “-” ñaèng tröôùc HS : phaùt bieåu quy taéc boû daáu ngoaëc GV höôùng daãn laøm caùch 2 töông töï nhö caùch 2 cuûa pheùp coäng HS laøm caùch 2 theo söï höôùng daãn cuûa GV GV : Cho HS ñoïc chuù yù SGK tr 45 GV yeâu caàu HS nhaéc laïi : - Muoán tröø ñi moät soá ta laøm theá naøo ? HS : Ta coäng vôùi soá ñoái cuûa noù GV höôùng daãn HS tröø töøng coät GV giôùi thieäu caùch trình baøy khaùc cuûa caùch 3 : P(x)-Q(x) = P(x) +(-Q(x)) GV löu yù HS : Tuøy tröôøng hôïp cuï theå, ta aùp duïng caùch naøo cho phuø hôïp 4. Cñng cè: - Yªu cÇu HS lªn b¶ng lµm bµi 47 ( SGK- 43).2 P(x) = 2x4 - 2x3 - x + 1 Q(x) = -x3 + 5x2 + 4x. Bµi 47 ( SGK- 43). P(x) + Q(x) + H(x) = 2x4 - 2x3 - x + 1-x3 + 5x2 + 4x -2x4 + x2 + 5. = -3x3 + 6x2 + 3x + 6. 5: Híng dÉn vÒ nhµ. (1’) - Häc bµi - Lµm bµi 46, 48, 49 SGK. *LUYỆN TẬP Baøi 50 sgk : (baûng phuï) Cho caùc ña thöùc: N = 15y3 + 5y2 – y5 – 5y2 – 4y3 – 2y. M = - y2 + y5 – y3 + 7y5 a) Thu goïn caùc ña thöùc b) Tính N + M vaø N – M Gv cho hoïc sinh nhaän xeùt boå sung hoaøn chænh baøi 50 2 hs leân baûng (laøm) thu goïn ña thöùc Hs1: tính M + N Hs2: tính N – M Hs: Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn Baøi 51 sgk : (baûng phuï) GV:hỏi Tröôùc khi saép xeáp ña thöùc ta caàn phaûi laøm gì? => Yeâu caàu hs thöïc hieän pheùp tính theo coät doïc. Hs: Quan saùt ñeà baøi Hs: Tröôùc khi saép xeáp caùc ña thöùc ta caàn phaûi thu goïn ña thöùc ñoù 2 hs leân baûng giaûi Chuù yù noäi dung Gv löu yù v: Löu yù cho Hs caùc haïng töû ñoàn daïng xeáp cuøng moät coät Baøi 52 sgk : Tính giaù trò cuûa ña thöùc P(x) = x2 – 2x – 8 taïi x = -1; x = 0 vaø x = 4 H: Haõy caùch tính giaù trò cuûa ña thöùc P(x) taïi x = -1 => goïi 3 hs leân baûng, moãi em tính moät giaù trò. Hs: Thay x = -1 vaøo bieåu thöùc P(x) roài thöïc hieän pheùp tính HS xung phong leân baûng giaûi Hs:Nhaän xeùt baøi laøm cuûa baïn Gv: Choát laïi caùch tính giaù trò cuûa ña thöùc moät bieán 4.Cñng cè: Baøi 53: H: Ñeå tính P(x) – Q(x) ta caàn laøm theá naøo? (hsk) Hs: Ñeå tính theo coät doïc ta caàn saép xeáp hai ña thöùc theo cuøng luõy thöøa taêng hoaëc giaûm cuûa bieán. 5: Híng dÉn vÒ nhµ. - Xem vaø oân laïi caùc baøi taäp ñaõ giaûi. - Laøm caùc baøi taäp 53 SGK 39, 40, 41, 42 SBT - Xem tröôùc baøi “ cuûa ña thöùc moät bieán”, III. Nội dung 8: 1.Céng hai ®a thøc mét biÕn VÝ dô: SGK - 44 1. Coäng hai ña thöùc moät bieán : Ví duï : Cho hai ña thöùc : P(x) = 2x5+5x4-x3+x2-x-1 Q(x) = - x4+x3+5x+2 Caùch 1 : P(x) + Q(x) = = 2x5 + 5x4- x3+x2-x-1 - x4 + x3+5x + 2 = 2x5+(5x4 - x4) + (- x3 + x3) + x2 + (-x + 5x) + (-1 + 2) = 2x5 + 4x4 + x2 + 4x - 1 Caùch 2 : P(x) = 2x5+5x4-x3+x2-x-1 Q(x) = -x4 + x3 + 5x+2 = 2x5+ 4x4+ x2 + 4x-1 Bµi 44 SGK - 45 a, P(x) = -5x3 - +8x4 + x2 = 8x4 - 5x3 + x2 - Q(x) = x2 - 5x - 2x3 + x - P(x) = 8x4 - 5x3 + x2 - Q(x) = x4 - 2x3 + x2 - 5x - P(x) + Q(x) = 9x4 -7x3 + 2x2 - 5x - 1 2.Trõ hai ®a thøc mét biÕn VÝ dô: SGK – 44 Ví duï : Tính P(x) - Q(x) Caùch 1 : HS töï giaûi Caùch 2 : P(x) =2x5+5x4-x3+x2-x-1 Q(x)= -x4 + x3 +5x+2 =2x5+6x4-2x3+x2- 6x-3 Chuù yù : (SGK) Caùch 3 : P(x) =2x5+5x4-x3+x2-x-1 -Q(x)= + x4 - x3 - 5x-2 =2x5+6x4-2x3+x2- 6x-3 Baøi ?1 Caùch 1 : M(x) + N(x) M(x) = x4+5x3-x2+x-0,5 N(x) = 3x4 -5x2 - x - 2,5 = 4x4 +5x3-6x2 - 3 Caùch 2 : M(x) - N(x) M(x) = x4+5x3-x2+x-0,5 N(x) = 3x4 -5x2 - x - 2,5 = -2x4 +5x3+4x2 +2x +2 Bµi 44 SGK - 45 b, P(x) = 8x4 - 5x3 + x2 - Q(x) = x4 - 2x3 + x2 - 5x - P(x) - Q(x) = 7x4 -3x3 + 5x + * Chó ý: (SGK) . Baøi 50 : a) N = M = b) N = + M = N +M = 7y5 +11y3-5y+1 N = - M = N -M = -9y5+11y3+y-1 Baøi 51: a) P(x) =–5 + x2 – 4x3+x4– x6 Q(x)=–1+ x + x2 -x3–x4 + 2x5 b) P(x)=-5+ 0x+x2 -4x3+x4+0x5 –x6 Q(x)=-1+ x + x2-x3 –x4+2x5 P+Q = -6+x +2x2-5x3+0x4+2x5 –x6 P(x)=-5+0x+x2-4x3+ x4+0x5– x6 Q(x)=-1+x +x2- x3 –x4 + 2x5 P-Q = -4–x+0x2-3x3+2x4 -2x5 –x6 Baøi 52 SGK Tính giaù trò cuûa ña thöùc P(x) = x2 – 2x – 8 taïi x = -1; x = 0 vaø x = 4 Giaûi: P(-1) = (-1)2 – 2.(-1) – 8 = 1 – (-2) -8 = -5 P(0) = 02 – 2.0 – 8 = -8 P(4) = 42 – 2.4 – 8 = 16 – 8 – 8 = 0 Vaäy P(-1) = -5 P(0) = -8 P(4) = 0 2 Hoạt động 9: NGHIỆM CỦA ĐA THỨC MỘT BIẾN 1: Nghieäm cuûa ña thöùc moät bieán GV : Xeùt baøi toaùn SGK Hoûi : Haõy cho bieát nöôùc ñoùng baêng ôû bao nhieâu ñoä C HS : Nöôùc ñoùng baêng ôû 00C. Hoûi : Thay C = 0 vaøo coâng thöùc : (F - 32) = 0. Haõy tính F ? HS : (F - 32) = 0 Þ F = 32 GV yeâu caàu HS traû lôøi baøi toaùn HS : Vaäy nöôùc ñoùng baêng ôû 320F GV :Trong coâng thöùc treân thay F baèng x ta coù : (x - 32) = x- Hoûi :Ña thöùc P(x) =x- khi naøo P(x) coù giaù trò baèng 0 ? HS : P(x) = 0 khi x = 32 GV noùi : x = 32 laø moät nghieäm cuûa ña thöùc P(x). Hoûi: Vaäy khi naøo soá a laø 1 nghieäm cuûa ña thöùc P(x)? HS : phaùt bieåu SGK tr 47 Hoûi : Trôû laïi ña thöùc A(x) khi kieåm tra baøi cuõ, taïi sao x = 1 laø moät nghieäm cuûa ña thöùc A(x) HS Traû lôøi : x = 1 laø 1 nghieäm cuûa ña thöùc A(x) vì taïi x = 1, A(x) coù giaù trò baèng 0 hay A(1) = 0 2 : Ví duï Cho đa thức P(x) = 2x + 1. Hãy thay giá trị x = -vào đa thức P(x) và tính? Hs: P(-) = 2 .(- ) + 1 = -1 + 1 = 0 Hs: x = 1 và x = -1 là nghiệm của đa thức Q(x). P(x) * Cho đa thức Q(x) = x2 – 1 Em hãy nhẩm xem số nào là nghiệm của đa thức Q(x). 3 Cñng cè: Bài 54 SGK: a) P(x) = 5x + P() = 5. + = 1 Vậy x =không phải là nghiệm của đa thức P(x). 4 Híng dÉn vÒ nhµ. - Nắm vững cách tìm nghiệm của một đa thức. - Xem lại các bài tập đã chữa và làm bài tập 54 trang 48 sgk và bài 47 SBT. TIẾT 2 1Ví dụ GV : Cho P(x) = 2x + 1 Hỏi : Tại sao x = -là nghiệm của đa thức P(x) ? HS : Thay x = - vào đa thức P(x) và tính giá trị P(-) = 0 GV: Cho Q(x) = x2 - 1 Hỏi : Hãy tìm nghiệm của Q(x) ? giải thích HS : 1 HS lên bảng tính và giải thích GV :Cho G(x) = x2 + 1. Hỏi : Hãy tìm nghiệm của G(x) ? HS : lập luận và đưa ra kết luận đa thức G(x) không có nghiệm Hỏi : Vậy em cho rằng một đa thức (khác đa thức không) có thể có bao nhiêu nghiệm ? HS : Có thể có 1 nghiệm, hai nghiệm, ... hoặc không có nghiệm. GV : Chỉ vào các ví dụ vừa xét khẳng định ý kiến của HS là đúng, đồng thời giới thiệu thêm : Người ta đã chứng minh rằng số nghiệm của 1 đa thức (khác đa thức không) không vượt quá bậc của nó HS : nghe GV trình bày và xem chú ý tr 47 SGK GV yêu cầu HS làm ?1 Hỏi : x = -2 ; 0 ; 2 có phải là nghiệm của đa thức H(x) = x3-4x hay không ? Vì sao ? HS : đọc đề bài ? 1 HS : lên bảng Tính : H(-2) = 0 ; H(0) = 0 ; H(2) = 0. Vậy x = -2; 0 ; 2 là nghiệm của H(x) GV yêu cầu HS làm tiếp Bài ?2 (đề bài bảng phụ) Hỏi : Làm thế nào để biết trong những số đã cho, số nào là nghiệm của đa thức ? a) GV yêu cầu HS tính : P P ; P Để xác định nghiệm của P(x) ? 1 HS lên bảng làm câu a P = 1 ; P = 1 P = 0. Vậy x = - Là nghiệm của đa thức P(x) Hỏi : Có cách nào khác để tìm nghiệm của P(x) không ? (nếu HS không phát hiện thì GV hướng dẫn) HS làm dưới sự hướng dẫn của GV : Ta có thể cho P(x) = 0 rồi tìm x b) Tương tự GV gọi HS làm câu (b) Hỏi : Q(x) còn nghiệm nào khác không ? HS : Đa thức Q(x) là đa thức bậc 2 nên nhiều nhất chỉ có hai nghiệm 3.CỦNG CỐ Hỏi : Khi nào a được gọi là nghiệm của đa thức P(x) ? Bài 54 tr 48 SGK b) Q(x) = x2 - 4x + 3 Q(1) = 0 ; Q(3) = 0 Þ x = 1 ; 3 là nghiệm của đa thức Q(x). 4 Híng dÉn vÒ nhµ. BTVN : 56 tr 48 SGK ; 43 ; 44 ; 46 ; 47 ; 50 tr 15 - 16 SBT - Tiết sau ôn tập chương IV. Làm các câu hỏi ôn tập chương và các bài tập 57 ; 58 ; 59 tr 49 SGK III. Nội dung 9: . 1: Nghieäm cuûa ña thöùc moät bieán - Xeùt baøi toaùn : Cho bieát coâng thöùc ñoåi töø ñoä F sang ñoä C laø : C =(F - 32) Hoûi nöôùc ñoùng baêng ôû bao nhieâu ñoä F ? Giaûi : Nöôùc ñoùng baêng ôû 00C. Khi ñoù : (F - 32) = 0 Þ F = 32. Vaäy nöôùc ñoùng baêng ôû 320F - Xeùt ña thöùc : P(x) =x- Ta coù : P(32) = 0. Ta noùi : x = 32 laø moät nghieäm cuûa ña thöùc P(x) Neáu taïi x = a, ña thöùc P(x) coù giaù trò baèng 0 thì ta noùi a (hoaëc x = a laø 1 nghieäm cuûa ña thöùc ñoù). Ví duï : * Cho đa thức P(x) = 2x + 1. Ta có P(-) = 2.(- ) + 1 = -1 + 1 = 0 Vậy x = -là nghiệm của đa thức P(x). * Q(x) = x2 - 4 coù 2 nghieäm : x = 2 ; -2 vì : Q(2) = Q(-2) = 0 Ví dụ : a)P(x) = 2x +1 có nghiệm là x = -. Vì P(-) = 0 b) Q(x) = x2 - 1 có 2 nghiệm : x = 1 ; - 1 vì : Q(1) = Q(-1) = 0 c) G(x) = x2+1 không có nghiệm vì : x2 ³ 0 ; 1 > 0 Þ x2 + 1 > 1 Þ x2 + 1 > 0 với mọi x Î R Chú ý : SGK tr 47 Bài ?1 Ta có : H(x) = x3 - 4x H(-2)=(-2)3 - 4(-2) = 0 H(0) = 03- 4.0 = 0 H(2) = 23 - 4.2 = 0 Vậy x = -2; 0 ; 2 là nghiệm của H(x) Bài ?2 a) P(x) = 2x + Ta có : 2x + = 0 Þ 2x = - Þ x = -. Vậy nghiệm của đa thức P(x) là x = - b) Q(x) = x2- 2x - 3 Q(3) = 0 Q(1) = -4 Q(-1) = 0 Vậy : x = 3 ; x = -1 là nghiệm của đa thức Q(x) 2 Hoạt động 10 ÔN TẬP CHƯƠNG 4 Ho¹t ®éng 1: lý thuyết Biểu thức đại số : Hỏi : Biểu thức đại số là gì ? Cho ví dụ 2) Đơn thức : Hỏi : Thế nào là đơn thức? GV gọi 1HS lên bảng - Hãy viết một đơn thức của hai biến x, y có bậc khác nhau Hỏi : Bậc của đơn thức là gì ? Hỏi : Hãy tìm bậc của mỗi đơn thức trên Hỏi : Tìm bậc của các đơn thức : x ; ; 0 Hỏi : Thế nào là hai đơn thức đồng dạng ? Cho ví dụ 3) Đa thức : Hỏi : Đa thức là gì ? Hỏi : Viết một đa thức của một biến có bốn hạng tử, trong đó hệ số cao nhất là -2 và hệ số tự do là 3 Hỏi : bậc của đa thức là gì? Hỏi : Tìm bậc của đa thức vừa viết ? Hỏi : Hãy viết một đa thức bậc 5 của biến x trong đó có 4 hạng tử, ở dạng thu gọn Sau đó GV yêu cầu HS làm bài trên phiếu học tập Bài 58 tr 49 SGK : Tính giá trị biểu thức sau Tại x = 1 ; y = - 1 ; z = -2 a) 2xy.(5x2y+ 3x - z) b) xy2 + y2z3 + z3x4 GV gọi 2 HS lên bảng làm 2 HS lên bảng làm HS1 : câu a HS2 : câu b GV gọi HS nhận xét và bổ sung chỗ sai Dạng 2 : Thu gọn đơn thức, tính tích của đơn thức Bài 54 tr 17 SBT Thu gọn các đơn thức sau, rồi tìm hệ số của nó (đề bài bảng phụ) GV kiểm tra bài làm của HS Bài 61 sgk : H: Nêu quy tắc nhân hai đơn thức? (hstb) Gv: Gọi 2 Hs lên bảng giải Hs: Nhân phần hệ số với nhau và phần biến với nhau Gv: Nhận xét và chốt lại: Quy tắc nhân hai đơn thức, bậc của đơn thức 4: Cñng cè: Nhắt lail quy tắc cộng trừ hai đơn thức đồng dạng ; cộng trừ đa thức, nghiệm của đa thức. 5: Híng
File đính kèm:
- chu_de_toan_7_chuong_c.doc