Giáo án tự chọn môn Ngữ văn Lớp 8 - Chủ đề: Văn bản nhật dụng - Năm học 2015-2016

tế thấy được tầm quan trọng của vấn đề trong đời sống.
- Nhận xét, khái quát được một số đặc điểm của văn bản nhật dụng, 
- Vận dụng hiểu biết về tác phẩm, hoàn cảnh ra đời, vấn đề nhật dụng để phân tích, lí giải giá trị nội dung, nghệ thuât của các văn bản nhật dụng trong đời sống.
- Trình bày những quan điểm của cá nhân về các vấn đề tương tự.
- Biết tự đọc và khám phá các giá trị của một văn bản mới cùng thể loại
- Vận dụng tri thức đọc hiểu văn bản để kiến tạo những giá trị sống của cá nhân
- Sáng tác thơ, vẽ tranh cổ động, tuyên truyền
- Nghiên cứu KH, dự án
Câu hỏi định tính, định lượng
- Trắc nghiệm KQ ( về tác phẩm, đặc điểm thể loại, vấn đề nhật dụng)
- Câu tự luận trả lời ngắn ( lí giải, phát hiện, nhận xét, đánh giá)
- Bài nghị luận ( trình bày cảm nhận, kiến giải riêng của cá nhân)
- Phiếu quan sát làm việc nhóm ( trao đổi, thảo luận về các giá trị tác phẩm)
Bài tập thực hành
- Hồ sơ ( tập hợp các sản phẩm thực hành)
- Bài tập dự án ( nghiên cứu so sánh tác phẩm theo chủ đề)
- Bài trình bày miệng (thuyết trình, trao đổi thảo luận, trình bày về một vấn đề)
II. CÂU HỎI, BÀI TẬP MINH HỌA:
1. Văn bản 1: Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000:
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng thấp
Vận dụng cao
- Giới thiệu về hoàn cảnh ra đời văn bản?
- Văn bản đã nêu lên vấn đề gì?
- Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản là gì?
- Nêu bố cục các phần của văn bản?
- Em hiểu như thế nào là “ văn bản nhật dụng”?
- Đặt trong hoàn cảnh sáng tác, sự ra đời của văn bản có ý nghĩa gì?
- Nội dung vấn đề nhật dụng được thể hiện trong văn bản là gì?
- Chỉ rõ các tác hại của việc sử dụng bao bì ni lông ?
- Nguyên nhân nào dẫn đến những nguy hại ấy?
- Y nghĩa của thông điệp “ Một ngày không sử dụng bao bì ni lông là gì?
- Chỉ ra tác dụng của từ vì vậy trong việc liên kết các phần của văn bản?
- Trình bày suy nghĩ của em về những nguyên nhân khác dẫn đến tác hại của bao bì ni lông trong đời sống hiện này.
- Diễn đạt cụ thể, đầy đủ hơn ý nghĩa của lời kêu gọi “ một ngày không sử dụng bao bì ni lông”.
- Phân tích tính thuyết phục của những kiến nghị mà văn bản đã đề xuất?
- Từ thông điệp trong văn bản, em hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về vấn đề môi trường hiện nay.
- Sáng tác thơ kêu gọi, cổ động bảo vệ môi trường.
- Em hãy vẽ một bức tranh theo đề tài “môi trường và cuộc sống”
- Là một học sinh em thấy được trách nhiệm gì trong việc bảo vệ môi trường? 
2. Văn bản 2: Ôn dịch, thuốc lá:
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng thấp
Vận dụng cao
- Giới thiệu về hoàn cảnh ra đời văn bản?
- Văn bản đã nêu lên vấn đề gì?
- Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản là gì?
- Xác định các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản?
- Nêu bố cục các phần của văn bản?
- Chỉ rõ tính chất nhật dụng trong văn bản?
- Nêu y nghĩa của nhan đề văn bản?
- Chỉ rõ tác dụng của việc sử dụng dấu phẩy trong nhan đề? Có thể sử lại thành Ôn dịch thuốc lá hay Thuốc lá là một loại ôn dịch được không?
- Vì sao tác giả dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc trước khi phân tích tác hại của thuốc lá?
- Nội dung vấn đề nhật dụng được thể hiện trong văn bản là gì?
- Chỉ rõ các tác hại của thuốc lá ?
- Nguyên nhân nào dẫn đến những nguy hại ấy?
- Vì sao tác giả đưa ra những số liệu để so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu- Mĩ?
- Em có suy nghĩ gì về nghệ thuật lập luận của tác giả trong văn bản?
- Phân tích tác dụng của việc dẫn lời Trần Hưng Đạo khi dẫn dắt vào bài của tác giả?
- Suy nghĩ của em về thực trạng nạn hút thuốc lá hiện nay?
- Em hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về nạn hút thuốc lá hiện nay?
- Sáng tác thơ kêu gọi, cổ động chống lại ôn dịch, thuốc lá?
- Em hãy vẽ một bức tranh theo đề tài “Nói không với tệ nạn xã hội”
- Là một học sinh em thấy được trách nhiệm gì trong việc ngăn chặn tệ nạn xã hội đặc biệt là nạn hút thuốc lá? 
3. Văn bản 3: Bài toán dân số:
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng thấp
Vận dụng cao
- Văn bản đã nêu lên vấn đề gì?
- Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản là gì?
- Xác định bố cục của văn bản? Chỉ ra các y‎ lớn phần thân bài
- Nêu các số liệu thống kê được sử dụng trong van bản? Nhận xét về các số liệu đó.
- Lời kêu gọi của tác giả là gì?
- Chỉ rõ tính chất nhật dụng trong văn bản?
- Nêu y nghĩa của nhan đề văn bản?
- Câu chuyện kén rể của nhà thông thái có vai trò và y nghĩa như thế nào trong việc làm nổi bật vấn đề chính mà tác giả muốn nói tới?
- Việc đưa ra những con số về tỉ lệ sinh con của phụ nữ ở một số nước theo thông báo của Hội nghị Cai-rô nhằm mục đích gì?
- Con đường nào là ngắn nhất để hạn chế sự gia tăng dân số? Vì sao?
- Em có suy nghĩ gì về nghệ thuật lập luận của tác giả trong văn bản?
- Phân tích tác dụng của việc kể lại câu chuyện về việ kén rể của nhà thông thái?
- Bằng những hiểu biết của em về các nước ở Châu Á, Châu Phi, em hãy nêu nhận xét về sự phát triển dân số ở hai châu lục này? Điều đó có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế, xã hội ở các châu lục đó?
- Em rút ra kết luận gì về mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển xã hội?
- Ở nước ta, ngoài việc dân số gia tăng, còn tồn tại nạn gì đáng báo động?
- Em hãy viết đoạn văn trình bày suy nghĩ của em về nguy cơ của việc gia tăng dân số với xã hội
- Sáng tác thơ kêu gọi hạn chế gia tăng dân số, chống nạn phân biệt giới tính.
- Em hãy vẽ một bức tranh theo đề tài “Dân số và sự tồn tại của loài người”
CHỦ ĐỀ: VĂN BẢN NHẬT DỤNG
MÔN NGỮ VĂN –LỚP 8
Thời gian dạy học: 03 tiết (Từ tiết 48 đến tiết 50 theo PPCT)
Số bài: 03 
I. Hoạt động 1: Thời gian 01 tiết (Tiết 48)
Khái quát chung về văn bản nhật dụng;
Đọc- hiểu văn bản "Thông tin về ngày Trái đất năm 200”
1. MỤC TIÊU:
- Học sinh nắm được đặc điểm của văn bản nhật dụng thÊy ®­îc t¸c h¹i cña viÖc sö dông bao b× ni lon, tù m×nh h¹n chÕ sö dông vµ vËn ®éng mäi ng­êi cïng thùc hiÖn khi cã ®iÒu kiÖn, tÝnh thuyÕt phôc trong c¸ch thuyÕt minh vÒ t¸c h¹i cña viÖc sö dông bao b× ni lon còng nh­ tÝnh hîp lÝ cña nh÷ng kiÕn nghÞ mµ v¨n b¶n ®Ò xuÊt, tõ viÖc sö dông bao b× ni lon, cã nh÷ng suy nghÜ tÝch cùc vÒ c¸c viÖc t­¬ng tù trong vÊn ®Ò xö lÝ r¸c th¶i sinh ho¹t.
- HS tích hợp với phần tập làm văn để viết bài văn thuyết minh, biết đọc- hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đễn vấn đề xã hội bức thiết.
- HS có ý thức bảo vệ môi trường ngay tại nơi mình sinh sống, trong trường học, nơi công cộng
- Ngoài những năng lực chung, cần chú trọng phát triển cho học sinh những năng lực chủ yếu sau: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng lực hợp tác, năng lực thưởng thức văn học.
2. NỘI DUNG LÊN LỚP:
	 2.1 Hoạt động khởi động (03 phút)
? Những văn bản nào sau đây là văn bản nhật dụng?
A. Đêm nay Bác không ngủ	C. Buổi học cuối cùng	E. Cô Tô	
B. Bức thư của thủ lĩnh da đỏ	D. Ca Huế trên song Hương
? Kể tên một số văn bản nhật dụng khác em đã được học?
 	2.2 Hoạt động hình thành kiến thức mới (30 phút)
Ho¹t ®éng cña gv- hs
KiÕn thøc cÇn ®¹t
* Phiếu học tập: ( HS thực hiện ở nhà )
Đặc điểm của văn bản nhật dụng:
Nội dung
Tính chất
PTBĐ
Phạm vi
HS thảo luận nhóm nêu các đặc điểm của văn bản nhật dụng.
GV kiểm tra kết quả, chốt kiến thức
- Hs giới thiệu xuất xứ, nªu vÊn ®Ò nhËt dông cña v¨n b¶n.
? Em có nhân xét gì về vấn đề này?
- GV khái quát chung.
- Gv ®äc mÉu - gäi hs ®äc,nhËn xÐt
- Chó thÝch : hs ®äc kÜ chó thÝch 1- 7.
GV giải thích, nhấn mạnh một số chú thích quan trọng.
- Gv yªu cÇu hs t×m bè côc: 3 phÇn t­¬ng øng víi 3 néi dung
HS ph¸t hiÖn, GV nhÊn m¹nh, chèt ý
- Gv h­íng hs theo dâi vµo phÇn ®Çu v¨n b¶n.
- Hs t×m nh÷ng sù kiÖn ®­îc th«ng b¸o vÒ nguyªn nh©n ra ®êi cña th«ng ®iÖp .
- Gv bæ sung
- Hs nhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy cña v¨n b¶n.
? Bao bì ni lông có đặc tính gì nổi bật?
? Điều đó gây nên tác hại như thế nào?
- Gv cung cÊp mét sè h×nh ¶nh vÒ r¸c th¶i ni lon trong thùc tÕ
? Em có nhận xét gì về tác hại của bao bì ni long?
HS thảo luận nhóm, ghi lại những tác hại, nêu nhận xét.
GV nhấn mạnh
?C¸ch nªu vấn ®Ò vµ gi¶i thÝch vÊn ®Ò trong ®o¹n v¨n có gì đặc biệt?
- Hs tr¶ lêi- GV bæ sung
* Liên hệ: gia đình, địa phươgn em có sử dụng bao bì ni lông không? Em hãy nhận xét về mức độ sử dụng và những tác hại của bao bì ni lông đối với bản thân và gia đình?
- C¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ t¸c h¹i cña bao ni lon lµ g× ? Em vµ gia ®×nh ®· lµm g× ®Ó h¹n chÕ viÖc sö dông bao b× ni lon?
- Hs tr¶ lêi- Gv bæ sung
- PhÇn kÕt bµi v¨n b¶n ®­a ra hai kiÕn nghÞ g× ?
- T¹i sao l¹i nªu nhiÖm vô chung tr­íc, cô thÓ sau ?
- C¸c c©u cÇu khiÕn ë cuèi v¨n b¶n cã t¸c dông g× ?
- Hs tr¶ lêi- Gv bæ sung
- V¨n b¶n ®· gióp em hiÓu ®­îc ®iÒu g× ?
- Em dù ®ịnh lµm g× ®Ó ®­a th«ng tin nµy ®­îc phæ biÕn réng r·i ?
- HS ®äc- GV nhÊn m¹nh.
I. Khái quát chung về văn bản nhật dụng:
- Văn bản nhật dụng không phải là khái niệm chỉ thể loại văn học, cũng không chỉ kiểu văn bản 
- Văn bản nhật dụng là loại văn bản đề cập đến những vấn đề gần gũi, bức thiết trong cuộc sống con người.
- Đặc điểm:
+ Thường mang tính thời sự, tính cập nhật cao
+ Sử dụng linh hoạt mọi phương thức biểu đạt.
+ Được sử dụng rộng rãi trong đời sống hang ngày, trên các phương tiện thông tin, đại chúng...
II. §äc - HiÓu v¨n b¶n “ Thông tin về Ngày Trái đất năm 2000”
1. Giới thiệu chung:
-VÊn ®Ò nhËt dung: « nhiÔm m«i tr­êng- xö lÝ r¸c th¶i 
-> Là một vấn đề nghiêm trọng, bức thiết, được các thế giới quan tâm.
2. §äc-chó thÝch.
- §äc to râ thÓ hiÖn sù rµnh râ cña c¸c vÊn ®Ò v¨n b¶n tr×nh bµy, ®Æc biÖt cÇn nhÊn m¹nh c¸c ®iÓm kiÕn nghÞ phÝa cuèi v¨n b¶n.
- Chú thích: 
3. Bè côc
- P1: Th«ng b¸o vÒ ngµy tr¸i ®Êt.
- P2 : T¸c h¹i cña viÖc dïng bao ni lon vµ nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ.
- P3 : KiÕn nghÞ vÒ viÖc b¶o vÖ m«i tr­êng Tr¸i ®Êt b»ng hµnh ®éng .
4.Ph©n tÝch 
a/ Nguyªn nh©n ra ®êi cña b¶n th«ng ®iÖp. 
- Ngµy 22/4 h»ng n¨m ®­îc gäi lµ Ngµy Tr¸i §Êt b¶o vÖ m«i tr­êng. 
- Cã 141 n­íc tham gia.
- N¨m 2000 VN tham gia vÝ chñ ®Ò "Mét ngµy kh«ng sö dông bao ni lon "
- C¸ch tr×nh bµy theo kiÓu thuyÕt minh tõ kh¸i qu¸t ®Õn cô thÓ, ng¾n gän, nªn dÔ hiÓu.
- ThÕ giíi rÊt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr­êng vµ VN cïng hµnh ®éng ®Ó thÓ hiÖn râ sù quan t©m.
b/ T¸c h¹i cña viÖc dïng bao ni lon vµ nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ sö dông chóng.
-Tính chất: plaxtic là một chất không phân hủy nên rất khó tiêu hủy trong môi trường sống
- Tác hại:
+ C¶n trë qu¸ tr×nh sinh tr­ëng cña c¸c loµi thùc vË, g©y xãi mßn ë c¸c vïng ®åi.
+ Lµm t¾c c¸c ®­êng dÉn n­íc th¶i.....
+ Lµm « nhiÔm thùc phÈm....
+ G©y ngé ®éc khi ®èt...
-> Bao bì ni long ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và đời sống con người: G©y « nhiÔm m«i tr­êng, lµm ph¸t sinh nhiÒu bÖnh hiÓm nghÌo 
=> liÖt kª c¸c t¸c h¹i cña viÖc dïng bao ni lon vµ ph©n tÝch c¬ së thùc tÕ khoa häc cña nh÷ng t¸c h¹i ®ã.
c/ KiÕn nghÞ vÒ viÖc b¶o vÖ m«i trường Tr¸i §Êt :
- Hạn chế sử dụng bao bì ni lông:
- Lời kêu gọi:
+ NhiÖm vô chung: b¶o vÖ Tr¸i §Êt khái nguy c¬ « nhiÔm.
+ Hµnh ®éng cô thÓ: mét ngµy kh«ng dïng bao ni lon.
- §Ò cËp nhiÖm vô l©u dµi vµ th­êng xuyªn ph¶i b¶o vÖ m«i tr­êng. §ång thêi ®Ò ra c«ng viÖc tr­íc m¾t ph¶i h¹n chÕ dïng bao ni lon.
- Muèn khuyªn b¶o, yªu cÇu, ®Ò nghÞ mäi ng­êi h·y h­ëng øng ngµy kh«ng dïng bao ni lon.
3. Tæng kÕt.
- Ghi nhí: ( SGK T 107)
2.3 Hoạt động thực hành (7 phút) HS thể hiện trên phiếu học tập:
* Hoạt động nhóm: Ngoài việc sử dụng bao bì ni lon gây ô nhiễm môi trường, ở địa phương em còn có những hiện tượng ô nhiễm môi trường nào? Nguyên nhân và biện pháp khắc phục?
* Các hiện tượng khác gây ô nhiễm môi trường:
Nước thải sinh hoạt
Nước thải chăn nuôi
Khói bụi của khu công nghiệp 
* Nguyên nhân : con người tuỳ tiện, ý thức kém trong việc bảo vệ môi trường, kĩ thuật xử lí nước thỉa còn hạn chế
* Biện pháp khắc phục: mọi cá nhân, tập thể có trách nhiêm chung trong việc bảo vệ môi trường.
2.4 Hoạt động ứng dụng (2 phút)
- Em hãy vẽ một bức tranh, sáng tác một bài thơ để truyên truyền về trách nhiệm bảo vệ môi trường.
2.5 Hoạt động bổ sung (3 phút)
	- Hs sưu tầm thêm các tài liệu nghiên cứu về ô nhiễm môi trường, những khẩu hiệu tuyên truyền về việ bảo vệ môi trường.
2.7 Củng cố: ( 3 phút)
- HS khái quát lại đặc điểm văn bản nhật dụng
- GV chốt kiến thức
2.8: Hướng dẫn học ở nhà: (2 phút)
- Nắm chắc nội dung, nghệ thuật của văn bản, nhớ được thông điệp của văn bản.
- Vẽ tranh, sang tác thơ tuyên truyền về nhiệm vụ bảo vệ môi trường
- Chuẩn bị bài : Ôn dịch, thuốc lá và Bài toán dân số
+ Đọc kĩ các văn bản.
+ Trả lời các câu hỏi SGK
 	 Kí duyệt ngày.....tháng 11 năm 2015
 Tổ trưởng
 Nguyễn Thị Thúy
II. Hoạt động 2: Thời gian 01 tiết (Tiết 49)
Tính thời sự và nghệ thuật trong các văn bản 
“ Ôn dịch, thuốc lá” và “ Bài toán dân số”
1. MỤC TIÊU:
- Học sinh thấy được tính thời sự của những vấn đề gần gũi và bức thiết trong cuộc sống như tệ nạn xã hội, nhất là nạn hút thuốc lá và vấn đề gia tăng dân số, kế hoạch hóa gia đình. Đồng thời hiểu được nghệ thuật lập luận, sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong các văn bản ấy.
- HS tích hợp với phần tập làm văn để viết bài văn thuyết minh, nghị luận biết đọc- hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến vấn đề xã hội bức thiết.
- HS có ý thức tự bảo vệ trước những tệ nạn xã hội, hạn chế tác hịa của tệ nạn xã hội và có ‎ thức tuyên truyền vấn đề dan số, kế hoạch hóa gia đình.
- Ngoài những năng lực chung, cần chú trọng phát triển cho học sinh những năng lực chủ yếu sau: năng lực giải quyết vấn đề, năng lực giao tiếp tiếng Việt, năng lực hợp tác, năng lực thưởng thức văn học.
2. NỘI DUNG LÊN LỚP:
	 2.1 Hoạt động khởi động (03 phút)
? Suy nghĩ của em về vấn đề rác thải ni lông trong đời sống hiện nay.
? NhËn xÐt vÒ c¸ch sö dông lÝ lÏ, dÉn chøng trong v¨n b¶n.
 	2.2 Hoạt động hình thành kiến thức mới (30 phút)
Ho¹t ®éng cña gv- hs
KiÕn thøc cÇn ®¹t
? Em hiểu thế nào là tính thời sự?
HS thảo luận nhóm nêu, GV nhấn mạnh, giải thích
? Nêu các phương thức biểu đạt được sử dụng trong các văn bản nhật dụng đã học như: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ, Cổng trường mở ra, Cuộc chia tay của những con búp bê, Thông tin về ngày trái đất năm 2000?
HS xác định phương thức biểu đạt, GV chốt ‎, mở rộng them về kiểu văn bản, nhấn mạnh đặc điểm nghệ thuật của các văn abnr nhật dụng
? ë phÇn ®Çu v¨n b¶n nh÷ng tin tøc nµo ®­îc th«ng b¸o ? Trong ®ã th«ng tin nµo ®­îc nªu thµnh chñ ®Ò v¨n b¶n?
? C¸ch th«ng b¸o cã g× ®Æc biÖt?
HS nhËn xÐt, GV bæ sung
? ViÖc t¸c gi¶ dÉn lêi TrÇn H­ng §¹o tr­íc khi nãi vÒ t¸c h¹i cña thuèc l¸ cã ý nghÜa g×?
HS ®¸nh gi¸, nhËn xÐt, GV bæ sung
* Phiếu học tập ( HS đã được chuẩn bị trước ):
? Nêu những tác hại nghiêm trọng của thuốc lá với con người và đời sống xã hội 
Tác hại của thuốc lá
Với sức khỏe con người
Với đời sống xã hội
 -HS thảo luận nhóm, điền thông tin vào phiếu học tập.
- GV bæ sung, trình chiếu các thông tin, kết luận.
? Các nước phương Tây đã có những biện pháp nào để ngăn chặn nạn hút thuốc ? N­íc ta ®· lµm ®­îc nh­ hä ch­a? VÊn ®Ò ®Æt ra cho n­íc ta lµ g×?
HS nªu lêi kªu gäi
? NhËn xÐt vÒ c©u “ nghÜ ®Õn mµ kinh”?
HS nhËn xÐt, GV cñng cè
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch tr×nh bµy vÊn ®Ò cña t¸c gi¶ trong ®o¹n trªn?
HS nhËn xÐt vÒ ph­¬ng ph¸p nghÞ luËn
GV bæ sung
HS đọc văn bản
? VÊn ®Ò chÝnh mµ t¸c gi¶ muèn ®Ò cËp ®Õn lµ g×?
? §iÒu g× ®· lµm cho ng­êi viÕt s¸ng m¾t ra? 
HS ph¸t hiÖn chi tiÕt, tr¶ lêi
GV cñng cè
? PhÇn th©n bµi ®Ó CM-GT vÊn ®Ò t¸c gi¶ ®­a ra mÊy luËn ®iÓm ? Lµ nh÷ng luËn ®iÓm nµo ? 
HS thảo luận nhóm, ghi lại hệ thống luận điểm của văn bản.
Cho häc sinh ph¸t biÓu, gi¸o viªn kÕt luËn
? Em hiÓu g× vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, v¨n ho¸ c¸c n­íc nµy?
HS liªn hÖ kiÕn thøc thùc tÕ
? Tõ ®ã em rót ra ®­îc kÕt luËn g× vÒ mèi quan hÖ cña d©n sè vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi?
- HS gi¶i thÝch, GV bæ sung
- Liªn hÖ víi VN em biÕt g× vÒ d©n sè. Tèc ®é gia t¨ng d©n sè cña ViÖt Nam hiÖn nay
? §¶ng vµ nhµ n­íc ta cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo h¹n chÕ sù gia t¨ng d©n sè 
? Nêu một số khẩu hiệu, lời kêu gọi hạn chế gia tăng dân số mà em biết?
? C©u chuyÖn kÐn rÓ cña nhµ th«ng th¸i cã vai trß ý nhÜa nh­ thÕ nµo?C©u chuyÖn gióp t¸c gi¶ liªn t­ëng vµ so s¸nh víi vÊn ®Ò g×? 
HS nhËn xÐt, GV bæ sung
? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dÉn d¾t vÊn ®Ò cña t¸c gi¶?
? ChØ râ c¸c sè liÖu t¸c gi¶ dïng ®Ó chøng minh?
? Cã nhËn xÐt g× vÒ sè liÖu mµ t¸c gi¶ ®­a ra? T¸c dông? 
HS liÖt kª c¸c sè liÖu, GV bæ sung
- Cho häc sinh tù béc lé ghi nhí gi¸o viªn chèt l¹i gäi häc sinh ®äc ghi nhí
I. Tính thời sự và nghệ thuật trong các văn bản nhật dụng:
- Tính thời sự ( còn gọi là tính cập nhật ): thể hiện ở:
+ Nội dung của các văn bản nhật dụng, đó là những vấn đề gần gũi, bức thiết với cuộc sống của con người và cộng đồng trong xã hội hiện đại 
+ Hướng người học tới những vấn đề thời sự hằng ngày mà mỗi cá nhân, cộng đồng đều quan tâm như môi trường, dân số, sức khoẻ cộng đồng quyền trẻ em... 
+ Được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày, trên các phương tiện thông tin, đại chúng...
- Nghệ thuật: Sử dụng linh hoạt mọi phương thức biểu đạt ( tự sự, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh.... ), mọi thể loại văn bản ( thư từ, truyện ngắn, thông báo, lời kêu gọi... )
II. Tính thời sự và nghệ thuật trong văn bản “ Ôn dịch, thuốc lá” và “ Bài toán dân số”
1. Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá”
a) Nội dung:
* Th«ng b¸o vÒ n¹n dÞch thuèc l¸
 “ ¤n dÞch thuèc l¸ ®e do¹ søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng cña loµi ng­êi cßn nÆng h¬n c¶ AIDS”
- So ¸nh víi c¸c ®¹i dich ®Æc biÖt lµ AIDS ®Ó g©y Ên t­îng 
=> C¸ch nªu vÊn ®Ò hÊp dÉn
* T¸c h¹i cña thuèc l¸
- So s¸nh bÊt ngê lÝ thó: ®Æt ra t­íc t­ duy ng­êi ®äc 2 sù viÖc khËp khiÔng nh­ng cã ý nghÜa
* T¸c h¹i: 
- GÆm nhÊm søc khoÎ tõ tõ mµ ch¾c ch¾n l©u dµi:
+ Víi ng­êi hót: chøa nhiÒu ®éc tè g©y viªm phÕ qu¶n, ung th­, huyÕt ¸p cao, t¾c ®éng m¹ch, nhåi m¸u c¬ tim
+ Víi nh÷ng ng­êi xung quanh: bÞ nhiÔm ®éc, m¾c c¸c bÖnh nguy hiÓm nh­ ng­êi hót, ¶nh h­ëng nghiªm träng ®Õn trÎ s¬ sinh
=> thuèc l¸ lµ kÎ thï cña søc khoÎ con ng­êi
- Huû ho¹i lèi sèng, nh©n c¸ch ®¹o ®øc con ng­êi:
+ nªu g­¬ng xÊu
+ hót thuèc dÉn ®Õn trém c¾p, ph¹m ph¸p...
=> Hót thuèc lµ 1 téi ¸c
c. Biện pháp ngăn chặn ôn dịch thuốc lá:
- ChiÕn dÞch chèng thuèc l¸:
+ CÊm hót thuèc n¬i c«ng céng
+ Ph¹t nÆng nh÷ng ng­êi vi ph¹m
+ CÊm qu¶ng c¸o thuèc l¸ trªn ti vi
-> Cần có những biện pháp thiết thức để ngăn chặn nạn hút thuốc lá 
=> Đây là vấn đề rất cấp thiết, mang tính thời sự trong xã hội hiện nay.
b) Nghệ thuật:
 - C¸ch tr×nh bµy vÊn ®Ò thuyÕt phôc víi nh÷ng sè liÖu, dÉn chøng cô thÓ
- Ph­¬ng ph¸p: lËp luËn kÕt hîp so s¸nh, thuyÕt minh, biÓu c¶m.
2. Văn bản “Bài toán dân số ”
a) Nội dung:
* §o¹n 1: nªu vÊn ®Ò
- VÊn ®Ò ds vµ KHHGD sù gia t¨ng d©n sè cña con ng­êi 
-> vận dụng liên tưởng: d­êng nh­ vÊn ®Ò ®· ®­îc ®Æt ra tõ thêi cæ ®¹i
* §o¹n 2: Gi¶i thÝch, lµm s¸ng tá vÊn ®Ò:
- 3 luËn ®iÓm t­¬ng øng víi 3 ®o¹n v¨n
+ KÓ c©u chuyÖn cæ vÒ bµi to¸n h¹t thãc
+ So s¸nh sù gia t¨ng d©n sè víi sè thãc t¨ng trong bµi to¸n
+ §­a ra tØ lÖ sinh cña ng­êi phô n÷
=>tèc ®é gia t¨ng d©n sè cña loµi ng­êi qu¸ nhanh, t¨ng theo cÊp sè nh©n, c¶nh b¸o nguy c¬ bïng næ d©n sè
- Sù gia t¨ng d©n sè g¾n liÒn víi ®ãi nghÌo, mÊt c©n ®èi vÒ x· héi. Khi kinh tÕ, v¨n ho¸ gi¸o dôc thÊp kÐm tr×nh ®é d©n trÝ thÊp kh«ng thÓ chèng chÕ ®­îc sù bïng næ gia t¨ng d©n sè
- Cần hạn chế việc gia tang dân số vì chính sự tốn tại của loài người
* Đoạn 3: Lêi kiÕn nghÞ cña t¸c gi¶.
- Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh mçi gia ®inh dõng l¹i ë 2 con
- Ban hµnh ph¸p lÖnh d©n sè 
- Tuyên truyền về dân số kế hoạch hóa gia đình.
b) Nghệ thuật:
- Tự sự: C©u chuyÖn kÐn rÓ - g©y tß mß, hÊp dÉn cho ng­êi ®äc mang l¹i KL bÊt ngê, dÉn d¾t vÊn ®Ò rÊt tù nhiªn, hÊp dÉn
- Nghị luận:
+ Hệ thổng luận điểm rõ ràng,mạch lạc
+ C¸c sè liÖu minh chøng cô thÓ thuyÕt phôc ng­êi ®äc
+ Biểu cảm: thể hiện thái độ của tác giả qua các câu cảm thán, cách diễn đạt giàu cảm xúc.
- TÝch hîp v¨n thuyÕt minh: sè liÖu cô thÓ thuyÕt phôc ng­êi ®äc
4. Ghi nhí 
2.3 Hoạt động thực hành (7 phút) HS thể hiện trên phiếu học tập:
* Hoạt động nhóm: 
Bài 1: Ngòai ôn dịch thuốc lá, thanh thiếu niên hiện nay còn phải đ