Giáo án Tin học Lớp 8 - Tuần 6 - Năm học 2018-2019

Ngày soạn: 02/10/2018	
Tuần: 6
Tiết: 11
Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ
- Kiến thức: + Biết khái niệm hằng, biến.
	+ Hiểu cách khai báo sử dụng biến, hằng.
	+ Biết vai trò của biến trong quá trình lập trình.
	+ Hiểu gán lệnh.
- Kỹ năng: + Thực hiện khai báo đúng cú pháp, lựa chọn được kiểu dữ liệu phù hợp cho biến.
	 + Kết hợp được giữa lệnh write, writeln với read, readln để thực hiện nhập dữ liệu cho bàn phím
 + Sử dụng được lệnh gán cho biến.
 - Thái độ: Nghiêm túc trong học tập, ham thích môn học, có ý thức tìm tòi, làm việc theo nhóm có hiệu quả.
2. Năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh:
- Năng lực phát triển: Năng lực tự giải quyết vấn đề, hợp tác.
- Năng lực chung: Biến là công cụ lập trình, khai báo biến.
- Năng lực chuyên biệt: năng lực khoa học máy tính cơ bản.
II. Chuẩn bị về tài liệu và phương tiện dạy học:
¶ Giáo viên: Hình 24, 25, 26, VD4, hình 27.
¶ Học sinh: chương trình tính bán kính hình tròn.
III. Tổ chức hoạt động học của học sinh:
 1. Hoạt động dẫn dắt vào bài:
 2. Kiểm tra bài cũ: Không
Tiết trước các em đã được thực hành các phép toán, tiết hôm nay các em sẽ học sử dụng biến trong chương trình. 
 3. Hoạt động hình thành kiến thức: 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Hoạt động 1 : Học sinh biết vai trò của biến trong lập trình
HS: Đọc SGK để hiểu thế nào là biến.
GV: Biến là gì? Biến có vai trò gì trong chương trình?
GV: Viết lệnh in kết quả phép cộng 15+5 lên màn hình?
HS: thực hiện
GV: Muốn in lên màn hình kết quả của một phép tính khác thì làm thế nào?
HS: trả lời.
GV: Đưa hình ảnh lên màn hình và phân tích gợi mở.
HS: Quan sát, lắng nghe để hiểu thế nào là biến và vai trò của biến.
HS: Đọc thầm ví dụ 2.
GV: Trình bày cách tính hai biểu thức bên?
HS: Nghiên cứu SGK trả lời.
GV: Đưa ra cách làm và phân tích.
1. Biến là công cụ trong lập trình.
- Biến được dùng để lưu trữ dữ liệu và dữ liệu này có thể thay đổi trong khi thực hiện chương trình.
- Dữ liệu do biến lưu trữ được gọi là giá trị của biến.
* Ví dụ 1 : 
In kết quả phép cộng 15+5 lên màn hình viết lệnh :
writeln(15+5);
In lên màn hình giá trị của biến x + giá trị của biến y viết lệnh : 
writeln(X+Y);
* Ví dụ 2 : 
Tính và in giá trị của các biểu thức và ra màn hình.
Cách làm : 
X ¬ 100 + 50
Y ¬ X/3
Z ¬ X/5
Hoạt động 2 : HS biết khái niệm về biến
HS: Đọc thầm nghiên cứu SGK.
GV: Việc khai báo biến gồm khai báo những gì?
HS: Trả lời.
GV: Đưa ra ví dụ SGK và phân tích các thành phần.
HS: Lắng nghe và nắm vững kiến thức.
GV: Viết một ví dụ về khai báo biến rồi giải thích thành phần?
HS: Làm theo nhóm vào bảng phụ.
GV: Thu kết quả nhận xét và cho điểm.
GV: Viết dạng tổng quát để khai báo biến trong chương trình.
HS: Quan sát ví dụ và viết theo nhóm.
GV: Kiểm tra kết quả nhóm và đưa ra dạng tổng quát.
HS: Quan sát và ghi vở.
2. Khai báo biến
- Việc khai báo biến gồm : 
+ Khai báo tên biến;
+ Khai báo kiểu dữ liệu của biến.
* Ví dụ :
Trong đó : 
var là từ khoá của ngôn ngữ lập trình dùng để khai báo biến,
m, n là các biến có kiểu nguyên (integer),
S, dientich là các biến có kiểu thực (real), 
thong_bao là biến kiểu xâu (string). 
Dạng tổng quát : 
Var danh sách tên biến : kiểu của biến ;
4. Hoạt động luyện tập 
- Nắm vững khái niệm biến và chức năng của biến trong chương trình.
- Học thuộc cách khai báo biến và lấy ví dụ.
5. Hoạt động vận dụng:
 1. Trong Pascal, khai báo nào sau đây là đúng cho khai báo biến số ?
a) var tb: real; 	b) var 4hs: integer;	 c) const x: real; 	d) var R = 30;
2. Hãy cho biết kiểu dữ liệu của các biến cần khai báo dùng để viết chương trình để giải các bài toán dưới đây:
a) Tính diện tích S của hình tam giác với độ dài một cạnh a và chiều cao tương ứng h (a và h là các số tự nhiên được nhập vào từ bàn phím).
b) Tính kết quả c của phép chia lấy phần nguyên và kết quả d của phép chia lấy phần dư của hai số nguyên a và b.
đáp án : 	a) Var S, a, h: integer
b) Var a, b: integer;
 c, d: real;
 6. Hoạt động tìm tòi, mở rộng 
 IV. Rút kinh nghiệm	
...
Ngày soạn: 02/10/2018	
Tuần: 6
Tiết: 12
Bài 4: SỬ DỤNG BIẾN TRONG CHƯƠNG TRÌNH (tt)
I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ
- Kiến thức: + Biết được cách sử dụng biến trong chương trình Pascal
	+ Biết biến là đại lượng để lưu trữ dữ liệu, trong chương trình cụ thể thay đổi giỏ trị của biến.
	+ Biết được khái niệm hằng trong ngôn ngữ lập trình.
	+ Biết hằng là đại lượng lưu trữ dữ liệu cố định, không được phép thay đổi giá trị của hằng trong chương trình.
- Kỹ năng: Biết cách khai báo biến của ngôn ngữ lập trình cụ thể bao gồm tên biến, kiểu dữ liệu của biến.
	+ Biết trong chương trình cụ thể thực hiện thao tác gồm giá trị cho biến, tính toán với biến.
- Thái độ: Nghiêm túc trong học tập, ham thích môn học, có ý thức tìm tòi, làm việc theo nhóm có hiệu quả.
2. Năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh:
- Năng lực phát triển: Năng lực tự giải quyết vấn đề, hợp tác.
- Năng lực chung: Sử dụng biến trong chương trình.
- Năng lực chuyên biệt: năng lực khoa học máy tính cơ bản.
II. Chuẩn bị về tài liệu và phương tiện dạy học:
¶ Giáo viên: - SGK, SGV, tài liệu, Giáo án
 - Đồ dùng dạy học như máy tính, projector,...
¶ Học sinh: - Đọc trước bài.
- SGK, Đồ dùng học tập, bảng phụ...
III. Tổ chức hoạt động học của học sinh:
 1. Hoạt động dẫn dắt vào bài: 
 2. Kiểm tra bài cũ: Biến là gì?cách khai báo biến và lấy ví dụ?
 3. Hoạt động hình thành kiến thức: 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Hoạt động 1 : Học sinh biết cách sử dụng biến trong chương trình
GV : Trong ngôn ngữ lập trình hãy cho biết các thao tác có thể thực hiện với biến.
HS : Gán giá trị cho biến
 Tính toán với giá trị của biến
GV: Đưa ví dụ
Var	a,b:integer;
	c:real;
Begin
	c:= a/b;
	writeln(c);
	readln;
end.
HS: Quan sát
GV: Giải thích ví dụ trên
GV: Kiểu dữ liệu được gán cho biến phải như thế nào?
HS: Kiểu dữ liệu của giá trị được gán cho biến thường phải trùng với kiểu của biến và khi được gán một giá trị mới, giá trị cũ của biến bị xóa đi.
GV: Giải thích 
GV: Câu lệnh gán giá trị trong các ngôn ngữ lập trình thường có dạng?
HS: Tên biến ß biểu thức cần gán giá trị cho biến
GV: Dấu ß biểu thị phép gán
GV: Đưa ra ví dụ
1. X ß -c/b (biến x nhận giá trị bằng –c/b)
2. iß i+5 (biến i được gán giá trị hiện tại của i cộng thêm 5 đơn vị)
GV: Kí hiệu của phép gán trong ngôn ngữ lập trình pascal là :=
GV: Yêu cầu học sinh lên bảng viết cú pháp của câu lệnh gán giá trị cho biến.
HS: Viết tại máy của mình
GV : Sử dụng phần mềm Italc để quan sát HS
GV : Ghi bảng
GV : Chiếu ví dụ 4 SGK
HS : Quan sát
GV : Khi gặp câu lệnh gán, pascal sẽ thực hiện như thế nào ?
HS : Trả lời
GV : Khi gặp câu lệnh gán, pascal sẽ tính toán giá trị của biểu thức ở bên phải phép gán và gán giá trị này cho biến ở bên trái phép gán 
GV : Chiếu chương trình tính chu vi và diện tích hình tròn.
HS : Quan sát 
GV : Trong ví dụ trên cô đã sử dụng những biến nào ?
HS : Trả lời R, CV,DT
Gv: Tại sao ta khai báo CV, DT là số thực?
HS: Vì số pi là số thực nên kết quả tính CV, DT là số thực.
GV : Khi thực hiện chương trình, người dùng có thể nhập giá trị bán kính bất kì. Có nghĩa là ô nhớ R có thể nhận các giá trị khác nhau phụ thuộc vào người dùng. Như vậy thì giá trị của biến có thể thay đổi trong khi thực hiện chương trình.
3. Sử dụng biến trong chương trình
Gán gía trị cho biến
Tính toán với giá trị của biến
Tên biến ß biểu thức cần gán giá trị cho biến.
* Cú pháp:
 :=;
Hoạt động 2: Học sinh biết khái niệm hằng và cách khai báo hằng
GV: Đặt vấn đề 
GV: Đưa ra ví dụ về chương trình tính chu vi và diện tích có khai báo hằng
GV : Giải thích chương trình trên
GV: Vậy hằng là gì?
HS: Hằng là đại lượng có giá trị không đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình.
GV: Ghi bảng
GV: Muốn sử dụng được hằng trước tiên ta phải làm gì?
HS: Muốn sử dụng được hằng ta cần khai báo tên của hằng.
GV: Hằng phải được gỏn giỏ trị ngay sau khi khai bỏo.
Gv: Chiếu slide ví dụ khai báo hằng
HS: Quan sát
GV: Hãy xác định từ khóa, tên hằng và giá trị của hằng trong ví dụ trên.
HS: Trả lời
GV: Qua ví dụ trên em hãy viết cú pháp của khai báo hằng trong ngôn ngữ pascal.
HS: Viết tại máy 
GV : Chiếu bài hs và cả lớp quan sát
GV: Ghi bảng cách khai báo hằng
GV: Đưa bài tập
HS: Quan sát
4. Hằng 
- Hằng là đại lượng để lưu trữ dữ liệu và có giá trị không đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình.
- Cách khai báo hằng :
Const tên hằng =giá trị của hằng ;
Ví dụ : 
4. Hoạt động luyện tập 
- Khái niệm và cách khai báo biến, hằng?
5. Hoạt động vận dụng: 
Bài 2. Hãy cho biết kiểu dữ liệu của các biến cần khai báo dựng để viết chương trình để giải các bài toán dưới đây:
a) Tính diện tích S của hình tam giác với độ dài một cạnh a và chiều cao tương ứng h (a và h là cỏc số tự nhiên được nhập vào từ bàn phím).
b) Tính kết quả c của phép chia lấy phần nguyên và kết quả d của phép chia lấy phần dư của hai số nguyên a và b.
 6. Hoạt động tìm tòi, mở rộng 
 IV. Rút kinh nghiệm	
...........................
Khánh Hưng, ngày: 4/10/2018
Kí duyệt:
Phạm Huy Bình