Giáo án Tập đọc Lớp 5 - Tiết 51: Nghĩa thầy trò - Năm học 2018-2019 - Nguyễn Thị Hoanh

Thứ 2 ngày 11 tháng 3 năm 2019
KẾ HOẠCH DẠY HỌC
Tập đọc: (Tiết 51)
Bài: NGHĨA THẦY TRÒ
I. MỤC TÊU
- Hiểu các từ ngữ khó trong bài. Hiểu nội dung: Ca ngợi truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta, nhắc nhở mọi người cần gìn giữ, phát huy truyền thống tốt đẹp đó.
- Biết đọc lưu loát, diễn cảm bài văn; giọng đọc nhẹ nhàng, trang trọng.
- Có thái độ nghiêm túc, tích cực tham gia xây dựng bài.
- Giáo dục học sinh biết tôn trọng, kính yêu thầy cô giáo, biết ơn những người đã dạy mình nên người.
- Phát triển năng lực: năng lực văn học, năng lực ngôn ngữ, năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác
II. CHUẨN BỊ
- Giáo viên: 
 + Tranh minh họa bài tập đọc trong SGK.
 + Bảng phụ viết đoạn văn hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm, nội dung 3 đoạn, nội dung của bài.
- Học sinh: SGK
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC
Thời gian
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
 5 phút
22 phút
8 phút
5 phút
1. Hoạt động khởi động
- GV tổ chức cho HS chơi trò chơi “Truyền điện” đọc thuộc lòng bài thơ “Cửa sông”.
- GV phổ biến luật chơi: GV mời 1 HS đọc khổ thơ thứ nhất, sau khi đọc xong có thể chỉ bất kì 1 bạn khác đọc tiếp khổ thơ thứ 2. Cứ tiếp tục như vậy cho tới khi nào đọc hết bài thơ “Cửa sông”.
- GV cho HS chơi (thi đọc).
- GV hỏi: Qua hình ảnh cửa sông tác giả muốn nói lên điều gì?
- GV nhận xét, tuyên dương
* Giới thiệu bài mới:
- GV đính tranh và hỏi: 
+ Em hãy miêu tả về bức tranh?
- GV giới thiệu vào bài: Trong tranh là hình ảnh nguời thầy và những học trò. Và đó cũng chính là hình ảnh mà tác giả muốn nói về một truyền thống tốt đẹp mà dân tộc ta từ ngàn xưa luôn vun đắp giữ gìn đó là truyền thống “Tôn sư trọng đạo”. Để các em biết thêm một nghĩa cử đẹp của truyền thống tôn sư trọng đạo thì tiết học hôm nay cô và các em cùng nhau tìm hiểu bài “Nghĩa thầy trò”.
- GV ghi tên bài và yêu cầu học sinh nhắc lại
2. Hoạt động cơ bản
Hoạt động 1: Luyện đọc
- GV gọi 1 HS đọc tốt đọc bài văn.
- GV hỏi: Bài văn có thể chia làm mấy đoạn?
- GV nhận xét, tuyên dương
- GV gọi 3 HS nối tiếp nhau đọc từng đoạn.
- GV và HS nhận xét.
- GV hỏi: Em hãy nêu một số từ khó đọc trong bài ?
- GV theo dõi rút ra các từ khó đọc như: tề tựu, sáng sủa, sưởi nắng, bảo ban, nghiêng đầu, vỡ lòng,
- GV hướng dẫn HS phát âm đúng các từ ngữ khó.
- GV cho 2 – 3 HS đọc lại các từ ngữ khó.
- GV gọi 3 HS đọc nối tiếp 3 đoạn
- GV giúp HS hiểu nghĩa một số từ khó hiểu như: Cụ giáo Chu, môn sinh, áo dài thâm, sập, vái, tạ, cụ đồ, vỡ lòng
- GV nhận xét và giải thích để HS hiểu các từ đó.
- GV hướng dẫn cách đọc: toàn bài đọc với giọng nhẹ nhàng, trang trọng. + Lời thầy giáo Chu nói với học trò: ồn tồn, thân mật.
+ Lời thầy nói với cụ đồ già: kính cẩn.
- GV cho HS luyện đọc theo cặp trong thời gian 2 phút.
- GV gọi 2 cặp đọc nối tiếp 3 đoạn.
- GV và HS nhận xét.
- Gọi 1 HS đọc lại cả bài.
- GV đọc mẫu bài văn
Vừa rồi các em đã cùng nhau luyện đọc bài văn. Và để các em có thể hiểu được nội dung của bài thì chúng ta đi vào hoạt động tìm hiểu bài.
Hoạt động 2: Tìm hiểu bài
- GV gọi 1 HS đọc đoạn 1 
- GV đặt câu hỏi:
+ Các môn sinh của cụ giáo Chu đến nhà thầy để làm gì ?
+ Việc làm này của các môn sinh thể hiện điều gì ?
+ Tìm những chi tiết cho thấy học trò rất tôn kính cụ giáo Chu ?
+ Đoạn 1 cho ta biết gì?
- Gọi HS nhận xét
- GV nhận xét và nêu lại nội dung đoạn 1: “Tình cảm của học trò cũ đối với cụ giáo Chu”.
- GV đính nội dung đoạn 1 lên bảng và gọi 1 HS đọc lại.
- GV cho HS thảo luận nhóm đôi, đọc thầm đoạn 2 và trả lời câu hỏi:
+ Tỉnh cảm của cụ giáo Chu đối với người thầy đã dạy cho cụ từ thuở vỡ lòng như thế nào?
+ Tìm những chi tiết biểu hiện tình cảm đó?
+ Đoạn 2 muốn nói lên điều gì ?
- GV và HS nhận xét
- GV đính nội dung đoạn 2 lên bảng và gọi 1 HS đọc.
- GV gọi 1 HS đọc đoạn 3.
- GV hỏi:
+ Em hãy cho biết trong ngày mừng thọ cụ giáo Chu, các môn sinh đã nhận được bài học gì?
- GV hướng dẫn HS hiểu ý nghĩa của các thành ngữ, tục ngữ: Tiên học lễ, hậu học văn (trước hết phải học lễ phép; sau mới học chữ,học văn hóa); tôn sư trọng đạo (tôn kính thầy giáo, trọng đạo học); uống nước nhớ nguồn.
+ Những thành ngữ, tục ngữ nào nói lên bài học mà các môn sinh nhận được trong ngày mừng thọ thầy giáo Chu ?
+ Em biết thêm thành ngữ, tục ngữ, ca dao hay khẩu hiệu nào có nội dung tương tự?
+ Em hãy nêu nội dung của đoạn 3.
- GV gọi HS nhận xét.
- GV nhận xét và nêu lại nội dung đoạn 3: “Các môn sinh đã nhận được một bài học thấm thía về nghĩa thầy trò”.
- GV đính nội dung đoạn 3 lên bảng và gọi 1 HS đọc.
- GV nêu: Truyền thống tôn sư trọng đạo được mọi thế hệ người Việt Nam giữ gìn và phát huy. Người thầy giáo và nghề dạy học luôn được xã hội tôn vinh.
- GV: Em hãy nêu nội dung chính của bài?
- GV và HS nhận xét.
- GV kết luận: Bài văn ca ngợi truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta, nhắc nhở mọi người cần giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp đó
- GV đính nội dung của bài lên bảng và gọi 1 HS đọc.
Như vậy các em đã đọc trôi chảy và nắm được nội dung toàn bài. Bây giờ cô sẽ hướng dẫn cả lớp cách đọc diễn cảm.
3. Hoạt động ứng dụng
* Luyện đọc diễn cảm
- GV gọi 3 HS đọc diễn cảm nối tiếp 3 đoạn của bài.
- GV đính bảng phụ ghi đoạn 1 và hướng dẫn cách đọc:
 Từ sáng sớm, các môn sinh đã tề tựu / trước sân nhà cụ giáo Chu / để mừng thọ thầy. Cụ giáo đội khăn ngay ngắn, mặc áo dài thâm / ngồi trên sập. Mấy học trò cũ từ xa về / dâng biếu thầy những cuốn sách quý. Cụ giáo hỏi thăm công việc của từng người, bảo ban các học trò nhỏ, rồi nói:
- Thầy cảm ơn các anh. Bây giờ,nhân có đông đủ các môn sinh, thầy muốn mời tất cả các anh / theo thầy tới thăm một người / mà thầy mang ơn rất nặng.
- GV hướng dẫn cách đọc: Đọc diễn cảm toàn bài với giọng nhẹ nhàng, trang trọng. Nhấn mạnh các từ ngữ: tề tựu, mừng thọ, ngay ngắn, ngồi, dâng biếu, hỏi thăm, bảo ban, cảm ơn, mời tất cả, mang ơn rất nặng.
- GV đọc mẫu
- GV gọi 2 đọc đoạn 1
- GV cho HS đọc theo cặp đoạn 1 trong thời gian 2 phút.
- Sau thời gian 2 phút, đại diện 2 cặp sẽ thi đọc diễn cảm với nhau.
- GV và HS nhận xét phần đọc diễn cảm của 2 HS.
- GV tuyên dương những HS đọc tốt.
3.Hoạt động nối tiếp
- GV mời 1 HS đọc toàn bài.
- GV hỏi:
+ Nêu nội dung chính của bài.
+ Bài văn này khuyên chúng ta điều gì?
+ Em cần làm gì để xứng đáng với công ơn dạy dỗ của các thầy cô ?
- GV nhận xét tiết học.
- Dặn HS về nhà xem lại bài, sưu tầm thêm những câu chuyện, những bài hát nói về truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc Việt Nam. 
- Chuẩn bị bài "Hội thổi cơm thi ở Đồng Vân".
- HS lắng nghe
- HS thi đọc
- HS: Qua hình ảnh cửa sông, tác giả muốn ca ngợi tình cảm thủy chung, uống nước nhớ nguồn của dân tộc ta.
- HS lắng nghe
- HS quan sát và trả lời:
+ HS nêu theo cách hiểu của mình.
- HS lắng nghe
- HS nhắc lại tên đề bài.
- HS đọc bài
- HS trả lời: Bài văn có thể chia làm 3 đoạn
+ Đoạn 1: Từ đầu đến mang ơn rất nặng.
+ Đoạn 2: Tiếp theo đến tạ ơn thầy.
+ Đoạn 3: phần còn lại
- HS lắng nghe
- HS đọc nối tiếp 3 đoạn.
- HS: tề tựu, vỡ lòng, sưởi nắng
- HS đọc
- HS đọc nối tiếp 3 đoạn.
- HS trả lời
+ Cụ giáo Chu: tức Chu Văn An (1292 – 1370), một nhà giáo nổi tiếng đời Trần.
+ Môn sinh: học trò của cùng một thầy giáo.
+ Áo dài thâm: áo dài màu đen.
+ Sập: giường gỗ, mặt liền với chân, xung quanh có diềm.
+ Vái: Chắp tay giơ lên hạ xuống, đồng thời cuối đầu, để tỏ lòng cung kính.
+Tạ: cảm ơn hoặc xin lỗi một cách kính cẩn.
+ Cụ đồ: nguời dạy chữ Nho thời trước.
+ Vỡ lòng: bắt đầu học.
- HS lắng nghe
- HS lắng nghe
- HS luyện đọc theo cặp
- 2 cặp HS đọc bài.
- 1 HS đọc
- HS lắng nghe
- HS đọc 
- HS trả lời:
+ Để mừng thọ thầy.
+ Thể hiện lòng yêu quý, lòng kính trọng thầy - người đã dạy dỗ dìu dắt họ trưởng thành
+ Từ sáng sớm, các môn sinh đã tề tựu trước sân nhà cụ giáo Chu để mừng thọ thầy. Họ dâng biếu thầy những cuốn sách quý. Khi nghe thầy nói đi cùng với thầy “tới thăm một người mà thầy mang ơn rất nặng” họ “đồng thanh dạ ran”.
+ Tình cảm của học trò cũ đối với cụ giáo Chu.
- HS nhận xét	
- HS lắng nghe
- HS thảo luận và trả lời:
+ Thầy giáo Chu rất tôn kính cụ đồ đã dạy thầy từ thuở vỡ lòng. 
+ Những chi tiết biểu hiện sự tôn kính đó: Thầy mời học trò cùng tới thăm một người mà thầy mang ơn rất nặng. Thầy chắp tay cung kính vái cụ đồ. Thầy cung kính thưa với cụ : “Lạy thầy ! Hôm nay con đem tất cả các môn sinh đến tạ ơn thầy”
+ Tình cảm của cụ giáo Chu đối với người thầy đã dạy mình từ thuở vỡ lòng
- HS đọc
- HS đọc
- HS trả lời:
+ Các môn sinh đã nhận được một bài học thấm thía về nghĩa thầy trò.
- HS tìm hiểu ý nghĩa của các thành ngữ, tục ngữ.
+ có 3 thành ngữ:
* Uống nước nhớ nguồn
* Tôn sư trọng đạo 
* Nhất tự vi sư, bán tự vi sư
+Học sinh có thể trả lời: 
* Không thầy đố mày làm nên
* Kính thầy yêu bạn. 
* Muốn sang thì bắc cầu kiều
 Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy
* Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy
 Làm sao cho bõ những ngày ước ao.
+ Các môn sinh đã nhận được một bài học thấm thía về nghĩa thầy trò.
- HS nhận xét
 - HS lắng nghe
- HS đọc
- HS lắng nghe
- Nội dung: Bài văn ca ngợi truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta, nhắc nhở mọi người cần giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp đó.
- HS đọc
- 3 HS đọc nối tiếp 3 đoạn. 
- HS theo dõi
- HS lắng nghe
- HS lắng nghe
- HS đọc
- HS luyện đọc theo cặp.
- HS thi đọc đoạn.
- HS lắng nghe
- HS đọc toàn bài
- HS trả lời:
+ Bài văn ca ngợi truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân ta, nhắc nhở mọi người cần giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp đó.
+ Kính trọng và biết ơn những người đã dạy chúng ta.
+ Học tập thật tốt, lễ phép với thầy, cô giáo,
- HS lắng nghe
- HS lắng nghe
- HS lắng nghe