Giáo án Sinh học Lớp 9 - Bài 50: Hệ sinh thái

Bài 50: HỆ SINH THÁI
I.Thế nào là một hệ sinh thái?
- Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và khu vực sống của quần xã ( sinh cảnh). 
+ Trong HST các SV luôn tác động lẫn nhau và tác động qua lại với các nhân tố vô sinh tạo nên một hệ thống hoàn chỉnh tương đối ổn định.
- Hệ sinh thái hoàn chỉnh có các thành phần chủ yếu sau
+ Nhân tố vô sinh
+ Sinh vật sản xuất: TV
+ Sinh vật tiêu thụ: ĐV ăn TV, ĐV ăn thịt
+ Sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm
II.Chuỗi thức ăn và lưới thức ăn
1.Chuỗi thức ăn: 
 - Chuỗi thức ăn là 1 dãy gồm nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng với nhau. Mỗi loài sinh vật trong chuỗi thức ăn vừa là sinh vật tiêu thụ mắt xích phía trước, vừa bị mắt xích phía sau tiêu thụ.
 VD: Cây cỏ " chuột " rắn " VSV 
2. Lưới thức ăn:
- Các chuỗi thức ăn có nhiều mắt xích chung tạo thành 1 lưới thức ăn.
- Lưới thức ăn hoàn chỉnh gồm 3 thành phần: SV sản xuất, Sv tiêu thụ, SV phân huỷ.
Sinh vật sản xuất thông thường là thực vật
Sinh vật tiêu thụ: động vật ăn thực vật, động vật ăn động vật
Sinh vật phân hủy: vi sinh vật 
Ví dụ: Cho các sinh vật sau: Hổ, cây cỏ, thỏ, mèo rừng, dê, chuột, cáo , vi sinh vật. Hãy viết 2 chuỗi thức ăn và lưới thức ăn.( mỗi chuỗi có ít nhất 4 mắc xích ).
Lưới thức ăn:
Cây cỏ Dê Cáo Hổ Vi sinh vật
Cây cỏ Thỏ Cáo Hổ Vi sinh vật 
Lưới thức ăn:
 Dê Hổ 
Cây cỏ Thỏ Cáo Vi sinh vật
 Chuột Mèo rừng 
Sinh vật sản xuất: Cây cỏ
Sinh vật tiêu thụ bậc 1 : Dê, thỏ, chuột 
Sinh vật tiêu thụ bậc 2: hổ, cáo, mèo rừng
Trong chuỗi thức ăn sau hổ là sinh vật tiêu thụ bậc 4
Cây cỏ Thỏ Cáo Hổ Vi sinh vật 
Sinh vật phân giải: Vi sinh vật
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
 Câu 1: Một hệ sinh thái hoàn chỉnh bao gồm những thành phần chủ yếu nào sau đây:
A. Thành phần vô sinh, thành phần hữu cơ, thành phần vô cơ
B. Thành phần động vật, thành phần thực vật, thành phần vi sinh vật
C. Thành phần vô sinh, sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải
D. Sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ, sinh vật phân giải
Câu 2: Sinh vật tiêu thụ gồm những đối tượng nào sau đây?
A. Động vật ăn thực vật, động vật ăn thịt bậc 1 động vật ăn thịt bậc 2
B. Động vật ăn thịt bậc 1, động vật ăn thịt bậc 2, thực vật
C. Động vật ăn thịt bậc 2, động vật ăn thực vật, thực vật
D. Thực vật, động vật ăn thịt bậc 2, động vật ăn thực vật
Câu 3: Sinh vật nào là mắt xích cuối cùng trong chuỗi thức ăn hoàn chỉnh?
A. Động vật ăn thực vật B. Động vật ăn thịt
C. Vi sinh vật phân giải D. Thực vật
Câu 4: rong chuỗi thức ăn, sinh vật sản xuất là loài sinh vật nào sau đây?
A. Nấm và vi khuẩn B. Thực vật C. Động vật ăn thực vật D. Các động vật kí sinh